I Ɲanmiɛn’n wlɛli i fanngan

1, 2. ?Sa benin yɛ ɔ juli cɛn cinnjin sɔ’n nun ɔn?

ELI te wanndi nzue’n bo. Kɛ ɔ́ yó sɔ nn lika’n su lu kɔ. Yɛ kusu Zizreɛli klɔ’n te o i ɲrun mmuammua lɔ. Eli timan gbanflɛn kun, sanngɛ ɔ wanndi ɔ fɛman, afin Zoova mɛnnin i “wunmiɛn.” Yɛ wunmiɛn kɛ ngalɛ sa’n, ɔ nin a ɲanman wie le. Ɔ maan ɔ wanndili lele ko buli famiɛn Akabu i kakaklolo’n i wun.​—An kanngan 1 Famiɛn Mun 18:46 nun.

² Siɛn’n, atin’n la Eli i ɲrun srololo. Maan ɔ yo amun kɛ amun ɲin ta Eli sa. Kɛ ɔ́ wánndi’n nn nzue’n gúɛ i ɲinma’n su. I sɔ’n ti’n, ɔ bubu i ɲinma’n kplɛkplɛ kplɛkplɛ. Kɛ ɔ́ yó sɔ nn ɔ́ bú sa nga be juli cɛn cinnjin sɔ’n nun’n be akunndan. Zoova kwlali Baali tɛtɛ. Ɔ maan Zoova i sulɛ ng’ɔ ti su’n, ɔ ɲannin ɲrun. Karmɛli oka’n mɔ i su lɔ yɛ Zoova maan Eli yiyili Baali i bo’n, w’a ka Eli i sin mmua lɔ kpa. Oka sɔ mɔ aunmuan fita su lɔ kpa’n i su lɔ’n, Zoova sinnin Eli ja nun yili atrɛ kleli kɛ Baali ti ato like, naan i nuan ijɔfuɛ kpanngban sɔ’m be kusu be bua ato wie. Yɛ ɔ kunnin be kwlakwla kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa. I sin’n, nzue ng’ɔ jrannin afuɛ lele nsan nin sin’n, mɔ maan Eli i nvle’n nunfuɛ’m be fɛli’n, Eli srɛli Zoova kɛ ɔ yo naan ɔ tɔ. Yɛ nzue’n tɔli ɔ!​—1 Fam. 18:18-45.

3, 4. (a) ?Ngue ti yɛ kɛ Eli kɔ́ Zizreɛli’n, ɔ kwla yoli i kɛ lika’n ɔ́ káci yó kpa ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?

³ Kɛ Eli wánndi nzue’n bo kilo lele 30 kɔ́ Zizreɛli’n, ɔ yo i kɛ ninnge’m bé wá yó kpa siɛn’n. Afin ɔ bu i kɛ sa nga Akabu wunnin be’n ti’n, saan ɔ́ yáci Baali i sɔlɛ, naan ɔ́ jrɛ́n i yi Zezabɛli i ɲrun kekle kɛ ɔ yaci Zoova i sufuɛ’m be yalɛ klelɛ.

⁴ Kɛ ninnge’m be yo kɛ e fa sunnzunnin’n sa’n, ɔ ti su kɛ i sɔ’n cici e wla. Kɛ ɔ yo sɔ’n, e bu i kɛ ɔ́ yó ye mán e titi, naan e su sa kekleekle’m bé wíe. Sɛ Eli buli i sɔ wie’n, ɔ boman e nuan, afin ɔ “ti sran kɛ e sa.” (Zak 5:17) Sanngɛ nanwlɛ, Eli i su sa’m be nin a wieman. Afin, kɛ ɔ́ wá jú i ɲrun’n, srɛ wá kún i dan kpa, yɛ i akunndan’n wá sánngan lele maan ɔ́ kpán flɛ́ wie’n bɔbɔ. ?Sa benin mun ti ɔ? ?Yɛ ngue yɛ Zoova yó úka i nuan ijɔfuɛ’n naan w’a lafi i su naan w’a yo yakpafuɛ ekun ɔn? Maan e nian.

 5. ?Sa nga be juli Karmɛli oka’n su lɔ’n, be yoli maan Akabu i ɲin wa yili Zoova siɛn’n? An yiyi nun.

⁵ ?Kɛ Akabu juli i sua ng’ɔ o Zizreɛli’n i nun lɔ’n, ɔ kleli kɛ w’a kaci i nzuɛn’n? Biblu’n se kɛ: “Akab kannin sa nga Eli yoli’n i kwlaa kleli Zezabɛl. Ɔ seli i kɛ Eli kunnin Baal i nuan ijɔfuɛ’m be kwlakwla.” (1 Fam. 19:1) Kɛ Akabu kán ndɛ sɔ’n, w’a kanman Zoova m’ɔ ti Eli i Ɲanmiɛn’n i ndɛ. I sɔ’n kle kɛ klɔ sran akunndan ngunmin yɛ ɔ buli ɔ. Afin i ɲrun’n, Eli yɛ ɔ yoli abonuan sa kwlaa nga be juli cɛn sɔ’n nun’n niɔn, naan nán Zoova ɔ. Nanwlɛ, Akabu w’a faman sa sɔ mun w’a tumɛn i wun fɔ nun naan i ɲin w’a yi Zoova siɛn’n. ?Yɛ i yi m’ɔ yaciman sa cɛman’n nin, ngue yɛ ɔ yoli ɔ?

 6. ?Ngaliɛ benin yɛ Zezabɛli toli Eli ɔ? ?Yɛ i bo’n yɛle benin?

⁶ Zezabɛli fali ya ble! Ɔ toli Eli ngaliɛ kɛ: “Sɛ ainman dɔ kunngba nga su’n, [min] maan b’a kun-man wɔ kɛ a fa kunnin Baal i nuan ijɔfuɛ’m be sa’n, maan amuɛn’m be kun min.” (1 Fam. 19:2) Ndɛ’n yo sro o! Baali i ɲrun jranfuɛ mɔ Eli kunnin be’n ti’n, Zezabɛli tali nda kɛ sɛ lele nin ainman, w’a kunmɛn i wie’n, maan i bɔbɔ’n ɔ wu. Atrɛkpa’n, kɛ Zezabɛli i sran’m bé tó Eli lɔ’n nn ɔ la sua kan wie nun Zizreɛli lɔ. Be fali ndɛ sroesroe sɔ’n be fuli i nun. ?Kɛ Eli tili ndɛ sɔ’n, i wun yoli i sɛ?

 7. ?Zezabɛli i ndɛ’n yoli Eli sɛ? ?Yɛ ngue yɛ Eli yoli ɔ?

⁷ Eli buli i kɛ i nvle nunfuɛ’m bé yí Baali sɔlɛ’n i ase. Sanngɛ b’a yoman sɔ. Afin Zezabɛli te yo i sa tɛtɛ mun. W’a dun mmua w’a kun Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kaka. Yɛ siɛn’n, w’a fua kɛ ɔ́ kún Eli bɔbɔ wie. ?I sɔ’n yoli Eli sɛ? Biblu’n tɛ su kɛ: “Srɛ kunnin i.” Sɛ wafa nga Zezabɛli waan ɔ́ kún i’n, i su akunndan bulɛ’n ti yɛ srɛ kunnin i e, e siman nun ndɛ. Sanngɛ, sɛ i sɔ akunndan yɛ Eli buli i sakpa’n, saan srɛ bɔɔ cɛ yɛ ɔ́ kún i ɔ. I kwlaa yoli o, Biblu’n se kɛ Eli “tuli i bo lɛ ɔli kɛ ɔ́ yó naan b’a kun-mɛn i’n ti.” Ɔ wanndili.​—1 Fam. 18:4; 19:3.

 8. (a) ?Ngue ti yɛ sa ng’ɔ tɔli Piɛli su’n ɔ nin Eli liɛ’n be ti kun ɔn? (b) ?Yɛ ngue yɛ Piɛli nin Eli be ndɛ’n kle e ɔ?

⁸ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be nun’n, nán Eli kunngba yɛ srɛ kunnin i ɔ. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sa kunngba’n wa juli akoto Piɛli su wie. Le kun’n, Zezi seli Piɛli kɛ ɔ nanti nzue’n su to i lɔ. Kɛ ɔ nánti nzue’n su kɔ́’n, ɔ wunnin kɛ “aunmuan’n ti dan.” I sɔ’n ti’n, srɛ kunnin i, ɔ maan ɔ ka kan naan w’a mlɔn nzue’n i bo. (An kanngan Matie 14:30 nun.) Eli nin Piɛli be ndɛ’n kle e like cinnjin kun. Yɛle kɛ sɛ e waan é yó yakpa titi’n, nán e fa e ɲin e sie sa nga be kun e srɛ’n be su. Sanngɛ Ɲanmiɛn m’ɔ man e wunmiɛn’n, mɔ i ti yɛ e wla o su kɛ é ɲán like cɛn wie’n, i su yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin sie ɔ.

 9. Amun kan Eli i wanndilɛ’n, ɔ nin wafa nga i wun yoli i blɛ sɔ nun’n be ndɛ.

⁹ Srɛ m’ɔ kunnin Eli’n ti’n, ɔ wanndi ɔli Beɛr-Seba. Klɔ sɔ’n wo Zida i ja ngua lɔ. Ɔ nin Zizreɛli be afiɛn’n ti nun kilo 150. Kɛ ɔ juli lɔ’n, ɔ yacili i sufuɛ’n lɛ. Kpɛkun i ngunmin ɔli aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ. Biblu’n se kɛ “ɔ nantili cɛn [ba] kun.” Ɔ maan ɔ kwla yo kɛ ɔ tuli i bo lɔ aliɛ njɛnniɛn su sa. Kɛ ɔ́ kɔ́ kusu’n, w’a faman like fi. I akunndan’n m’ɔ sanngannin dan’n ti’n, ɔ fɛli i wun yili i aawlɛ flɛnnɛn sroesroe sɔ’n nun, ɔ nantili wia klakla sɔ’n bo. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, i wunmiɛn’n wa wieli i nun. Ɔ wunnin waka kun naan w’a trɛn i bo.​—1 Fam. 19:4.

10, 11. (a) ?Eli i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n nun’n, ndɛ ng’ɔ kannin’n i bo’n yɛle benin? (b) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be wun yoli be ɔ? An fa Biblu’n nun ndɛ mma nga be o lɛ’n, be yiyi nun.

¹⁰ Eli i wla boli i wun dan. Ɔ maan ɔ srɛli Zoova kɛ ɔ fɛ i nguan’n. Ɔ seli i kɛ: “N ti-man kpa n tra-man min si mun.” Eli si kɛ i nannan nga be wuli’n, b’a kaci fa, naan be kwlá ukaman sran fi kun. (Aku. 9:10) Yɛle kɛ Eli buli i kɛ ɔ nunman sran nun kun, ɔ maan i ɲin tuli nguan’n su bɔbɔ. I sɔ ti’n, ɔ kpannin seli kɛ: “W’a yo kpa sɔ.”

¹¹ ?Sɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ kun i akunndan’n sanngan’n, ɔ fata kɛ i sɔ’n bo e nuan? Cɛcɛ. Afin laa yasua nin bla wie mɔ be lafi Ɲanmiɛn su’n, be akunndan’n sanngannin wie. Ɔ maan be sun flɛli wie’n. Sran sɔ’m be nun wie yɛle Rebeka, ɔ nin Zakɔbu, ɔ nin Moizi yɛ Zɔbu.​—Bob. 25:22; 37:35; Kal. 11:13-15; Zɔb 14:13.

12. ?Kɛ Eli sa’n, sɛ amun akunndan’n sanngan’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ amun yo ɔ?

¹² Andɛ’n, ‘lika’n w’a yo kekle.’ I sɔ’n ti’n, sɛ sran kpanngban be wla bo be wun’n, ɔ boman e nuan. Wieliɛ bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be akunndan’n sanngan. (2 Tim. 3:1) Sɛ sa kekle kɛ ngalɛ’n sa tɔ amun su’n, amun yo kɛ Eli sa. Wafa nga amun wun yo amun’n, amun kɛn i ndɛ kle Zoova, afin “ɔ jran e sin sa’n kwlaa nun.” (An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 1:3, 4 nun.) ?Zoova jrannin Eli sin?

13, 14. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova sinnin anzi’n i lika kleli kɛ i nuan ijɔfuɛ’n i ndɛ lo i ɔ? (b) ?Kɛ e si kɛ Zoova si like nga e kwlɛ i yo’n ɔ nin nga e kwlɛmɛn i yo’n, ngue ti yɛ i sɔ’n wla e fanngan ɔn?

¹³ ?Kɛ Zoova o nglo lɔ níɛn i nuan ijɔfuɛ kpa sɔ’n m’ɔ o waka’n i bo’n, m’ɔ́ kpán flɛ́ wie’n, wafa sɛ yɛ amun bu i kɛ i wun yo i ɔ? Be kɛnmɛn i lele. Zoova sunmannin anzi kun Eli sin. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn Eli su lafi. Anzi’n kannin Eli blɛlɛlɛ tinngeli i naan w’a se i kɛ: “Jaso, di like.” Yɛ Eli jasoli ɔ. Ɔ́ nían ɔn, kpanwun nglɛnglɛ kun la lɛ, nzue klowa kun tɛkɛ i wun lɛ. ?Kɛ Eli wunnin i sɔ’n, ɔ yoli anzi’n i kwla? Nga Biblu’n kan’n yɛle kɛ Eli dili kpanwun’n, ɔ nɔnnin nzue’n, yɛ ɔ lali ekun. ?Kɔlɛ nán Eli i akunndan’n m’ɔ sanngannin’n ti yɛ w’a kwlá ijɔman ɔn? I kwlaa yoli o, anzi’n sɛli i sin wa wlɛli i fanngan seli i kɛ: “Jaso, di like, afin atin ng’ɔ wo ɔ nyrun’n ti tɛnndɛn kpa.”​—1 Fam. 19:-7.

¹⁴ Zoova maan anzi’n si lika nga Eli su kɔ’n, yɛ ɔ si ekun kɛ atin ng’ɔ o i ɲrun’n ti tɛnndɛn kpa. Ɔ maan sɛ b’a ukɛmɛn i’n, ɔ su kwlá juman lɔ. Nanwlɛ, i sɔ’n kle kɛ like nga e kwlɛ i yo’n ɔ nin nga e kwlɛmɛn i yo’n, e Ɲanmiɛn m’ɔ ti e ukafuɛ’n, ɔ si nun kpa tra e bɔbɔ lele. I sɔ’n gua e awlɛn su nzue dan kpa. (An kanngan Jue Mun 103:13, 14 nun.) ?Wafa sɛ yɛ aliɛ nga Eli dili’n ɔ ukɛli i ɔ?

15, 16. (a) ?Wafa sɛ yɛ aliɛ nga Zoova mannin Eli’n ɔ ukɛli i ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e si wafa nga Zoova ukɛ i sufuɛ mun andɛ’n, i su ye ɔ?

¹⁵ Biblu’n se kɛ: ‘Eli jasoli, ɔ dili like, ɔ nɔnnin nzue. Ɔ maan, ɔ [ɲannin] fanngan. Ɔ nantili cɛn ba ablanan, kɔnguɛ nin wia’n nun. Ɔ juli Orɛbu, Ɲanmiɛn i oka’n su lɔ.’ (1 Fam. 19:8) Kɛ nga Moizi nin Zezi be fa yoli’n sa’n, Eli w’a diman like lele cɛn ba 40 kɔnguɛ nin wia’n nun. (Tul. 34:28; Lik 4:1, 2) Nanwlɛ, atrɛ nga Zoova yili fa mannin Eli i aliɛ m’ɔ dili’n, i ngunmin w’a kwlá yimɛn i su afɛ’n kwlaa, sanngɛ aliɛ sɔ’n ukali Eli. I ti’n, bian kpɛnngbɛn sɔ’n kwla miɛnnin i ɲin nantili aawlɛ flɛnnɛn sroesroe mɔ be wunman atin trele kun sa nun’n, i nun lele cɛn ba 40.

¹⁶ Andɛ kusu’n, Zoova suɛn i sufuɛ’m be bo. Ɔ yiman atrɛ manman be aliɛ kɛ Eli liɛ’n sa. Sanngɛ ɔ uka be naan be nin i be afiɛn’n w’a mantan titi. (Mat. 4:4) I sɔ yolɛ nun’n, ɔ fa Biblu’n nin Biblu’n i akua mun fa uka be. Sɛ é kwlá sé’n, ninnge sɔ’m be ti kɛ aliɛ sa yɛ Zoova man e ɔ. Biblu’n nun like suanlɛ’n nin e fluwa’m be nun like suanlɛ’n, be yiman e su sa’n kwlaa. Sanngɛ i sɔ’n uka e naan e su sa kekleekle’m b’a kwla sɔn e nun. Asa ekun’n, ɔ uka e naan y’a ɲan “anannganman nguan’n.”​—Zan 17:3.

17. ?Nin yɛ Eli ɔli ɔ? ?Yɛ sa cinnjin benin mun yɛ be juli lika sɔ’n nun lɔ laa ɔ?

¹⁷ Eli nantili lele kilo 320. Kpɛkun ɔ juli Orɛbu, Ɲanmiɛn i oka’n su lɔ. Ɔ ko wluli yɛbuɛ buɛ kun nun. Laa’n sa cinnjin kpa wie’m be juli lika sɔ’n nun lɔ. Yɛle kɛ lɔ yɛ Zoova sinnin anzi kun lika kannin ndɛ kleli Moizi susrɛ kun mɔ sin taaman’n o nun’n, i nun’n niɔn. Lɔ yɛ Zoova fali Mmla’n mannin Izraɛlifuɛ mun yɛ i sin’n, ɔ nin be trali aenguɛ’n niɔn.

18, 19. (a) ?Kosan benin yɛ anzi’n usali Eli ɔ? ?Yɛ Eli tɛli i su sɛ? (b) ?Ninnge nsan benin yɛ be sanngannin Eli i akunndan’n niɔn?

¹⁸ Zoova sinnin anzi kun i lika naan ‘i nuan w’a to’ Eli Orɛbu lɔ. Ɔ usali Eli kɛ: “?Eli, ɔ yo sɛ ti yɛ a o wa-a?” E kwla se kɛ Zoova usali kosan sɔ’n amanniɛn su, afin kosan sɔ’n maan Eli tuli i klun kannin wafa nga i wun yo i’n kleli Zoova. Ɔ seli i kɛ: “[Zoova] a ti mɛn wunmuan’n i Nyanmiɛn. Kɛ n klo wɔ’n, i ti n kwlá suan-man sa nga Izraɛlfuɛ’m be yo’n i bo kun. Aenguɛ nga a nin be trali’n, b’a yi i ase, be bubuli wɔ [suwlɛ] mun, be kunnin ɔ nuan ijɔfuɛ mun. N kunngba bɔ m’an ka’n, be kunndɛ kɛ bé kún min.” (1 Fam. 19:9, 10) Eli i ndɛ sɔ’n kle kɛ sa wie’m be ti yɛ i wla boli i wun dan’n niɔn. É wá kán sa sɔ’m be nun nsan be ndɛ.

¹⁹ I klikli’n, Eli buli i kɛ ɔ dili junman ngbɛn. Afin i afuɛ ko ju wie yɛ’n, ɔ kleli kɛ ‘ɔ klo Zoova, naan ɔ kwlá suanman sa nga Izraɛlifuɛ’m be yo’n i bo kun,’ naan ɔ fɛli i dunman’n nin i sulɛ’n fa sieli i like kwlaa ɲrun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Izraɛlifuɛ’m b’a kaciman. Be te yo ɲin kekle’n yɛ be lafiman Zoova su. Kpɛkun blɛ li yɛ be su sɔ Baali tɛtɛ kpa ɔ. I nɲɔn su’n, Eli seli Zoova kɛ ‘i kunngba yɛ w’a ka ɔ.’ I sɔ’n kle kɛ Eli buli i kɛ i nvle nun’n, i ngunmin yɛ ɔ te su Zoova ɔ. I nsan su’n, srɛ kunnin Eli kpa, afin b’a dun mmua b’a kun Ɲanmiɛn i nuan ijɔfuɛ kaka. Ɔ maan ɔ bu i kɛ ɔ cɛ kan’n, bé trɛ́ i bé kún i wie. Nanwlɛ, atrɛkpa’n kɛ Eli kán wafa nga i wun yo i’n i ndɛ’n, w’a yoman pɔpɔ i sa nun. Sanngɛ w’a manman tutre dilɛ’n nin ɲannzuɛn wunlɛ’n be atin naan be ɲan ta i su. Ɔ maan ɔ kannin i klun ndɛ’n kleli Ɲanmiɛn. I lɛ nun’n, ɔ kle Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be ajalɛ klanman kpa.​—Jue. 62:9.

20, 21. (a) ?Kɛ Eli ko fiali yɛbuɛ buɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ wunnin i ɔ? (b) ?Ngue yɛ Zoova i tinmin’n m’ɔ yili i nglo’n, ɔ kleli Eli ɔ?

²⁰ ?Kɛ Eli kannin wafa nga i wun fa yo i’n i ndɛ’n, ngue yɛ Zoova yoli ɔ? Anzi’n seli Eli kɛ ɔ fite ko jran yɛbuɛ buɛ’n i ɲrun lɛ. Eli ko jrannin lɛ, ɔ siman sa ng’ɔ su wa ju’n. Ɔ́ nían’n, aunmuan dan kpa kun su fita. Ɔ kpla sa wuuuu. Ɔ kpacili oka’m be nun, yɛ ɔ kpukeli yɛbuɛ’m be nun. Maan ɔ yo e kɛ e ɲin ta Eli naan ɔ su fɛ i sa kun kɛtɛ i ɲrun naan ɔ su fa kun trɛ i tralɛ’n nun sa. Afin aunmuan m’ɔ fita dan’n, ɔ su man tralɛ’n su. Kpɛkun Eli su kisakisa yɛbuɛ’n su naan w’a jran kpa, afin asiɛ’n su keje dan. I ɲin m’ɔ́ bó i bli ɔ, sin yɛ w’a tɔ lika’n nun yɛ. Ɔ maan sin’n i ta’n ti’n ɔ su sɛ i sin ko fia yɛbuɛ buɛ’n i klun lɔ.​—1 Fam. 19:11, 12.

²¹ Kɛ Biblu’n kán aunmuan’n ɔ nin asiɛ’n i kejelɛ’n, ɔ nin sin’n be ndɛ’n, ɔ seli kɛ Zoova nunman ninnge sɔ’m be nun. Eli si kɛ Zoova timan kɛ Baali m’ɔ ti ato like’n, mɔ i sɔfuɛ’m be bu i kɛ ɔ “wlanwlan ɲanmiɛn ble’n su” ɔ tɔ nzue’n sa. Ɔ si kɛ aunmuan’n nin sin’n be tinmin’n fin Zoova. Yɛ ɔ si kɛ Zoova i tinmin’n tra ninnge ng’ɔ yili be’n be kwlaa be tinmin liɛ’n, naan Zoova sɔnman ɲanmiɛn su lɔ bɔbɔ. (1 Fam. 8:27) ?Wafa sɛ yɛ ninnge nga Eli wunnin be’n, be ukɛli i ɔ? Ninnge ng’ɔ wunnin be’n ti’n, srɛ w’a kunmɛn i kun, afin ɔ wunnin i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ jin i sin’n, i tinmin’n leman wunsu. I sɔ ti’n, ɔ fataman kɛ ɔ sro Akabu nin i yi Zezabɛli!​—An kanngan Jue Mun 118:6 nun.

22. (a) ?Wafa sɛ yɛ aniɛn kun ukali Eli naan w’a wun i wlɛ kɛ i junman ng’ɔ dili’n w’a yoman ngbɛn ɔn? (b) ?Yɛ atrɛkpa’n, aniɛn sɔ’n fin wan? (An nian ja ngua lɔ ndɛ’n nun.)

²² Kɛ sin’n nuannin’n, lika’n tɔli bliin. Kpɛkun Eli tili sran “aniɛn kun,” m’ɔ usɛli i kosan ɔn. I sɔ’n ti’n, Eli kwla kɛnnin i klun ndɛ ekun.a Atrɛkpa’n, i wla’n guali ase kpa siɛn’n. Nanwlɛ, Zoova i nuan ndɛ nga sran sɔ’n kan kleli Eli wɛtɛɛ su’n, ɔ fɔnvɔli i dan. Afin ɔ uka Eli naan w’a wun i wlɛ kɛ Zoova i klun te jɔ i wun. Zoova kannin sa nga ɔ́ wá yó Baali i sɔfuɛ mun’n, i ndɛ kleli i. Nanwlɛ, Eli w’a diman junman ngbɛn. Afin Ɲanmiɛn i klun sa’n su kpɛn su kɔ. Zoova sunmannin Eli ekun. Ninnge ng’ɔ fata kɛ ɔ yo be’n, ɔ kleli i sɛsɛsɛ. I lɛ’n kleli kɛ ɔ te fa Eli te di i junman.​—1 Fam. 19:12-17.

23. ?Like nɲɔn benin yɛ Zoova yoli fa ukali Eli naan w’a buman kɛ i ngunmin yɛ w’a ka ɔ?

²³ ?Kɛ ɔ ko yo naan Eli w’a buman kɛ i ngunmin yɛ w’a ka’n, wafa sɛ yɛ Zoova ukɛli i ɔ? Ɔ yoli like nɲɔn. I klikli’n, ɔ seli Eli kɛ ɔ gua Elize i ti su ngo. Afin Elize yɛ ɔ́ sín i osu nun ɔ́ yó i nuan ijɔfuɛ ɔ. Gbanflɛn sɔ’n ukali Eli cɛli kpa. Nanwlɛ, i sɔ’n fɔnvɔli Eli dan! I nɲɔn su’n, Zoova kannin ndɛ cinnjin kpa kun kleli Eli. Ndɛ sɔ’n yoli i fɛ kpa. Ɔ seli i kɛ: “[N yacili] sran akpi nso (7.000) Izraɛl mɛn’n nun. Sran sɔ’m be liɛ’n b’a koto-man Baal nyrun, yɛ b’a tafi-mɛn i wun.” (1 Fam. 19:18) Ɔ maan nán Eli i ngunmin yɛ ɔ kali ɔ. Sran lele akpi nso b’a kplinman su kɛ bé sɔ́ Baali. Nanwlɛ, ɔ yoli Eli fɛ lele trali su. Ɔ nin i fata kɛ ɔ sɛ i sin ko uka be naan blɛ kekle sɔ’n nun’n, b’a kwla su Zoova. Ndɛ fɛfɛ sɔ mɔ Zoova sinnin i anzi’n i lika kannin kleli Eli wɛtɛɛ su’n, be kannin Eli i awlɛn’n dan.

24, 25. (a) ?Wafa sɛ yɛ e kwla tie Zoova i ‘aniɛn’n’ andɛ ɔ? (b) ?Kɛ Zoova fɔnvɔli Eli’n, ngue yɛ ɔ kle kɛ ɔ sɔli nun kpa ɔ?

²⁴ Atrɛkpa kɛ Eli sa’n, ninnge sroesroe nga Zoova yili be’n be kwla kun e srɛ. Sɛ ɔ yo e sɔ kusu’n, ɔ ti su, afin ninnge sɔ’m be yi e Yifuɛ Zoova i tinmin’n i nglo. (Rɔm. 1:20) Ɔ fɛ i tinmin sɔ’n fa ukɛ i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun. (2 Nyo. 16:9) Sanngɛ Biblu’n yɛ Zoova fa kle e i bɔbɔ i su like kpa ɔ, afin ɔ ti i nuan ndɛ. (An kanngan Ezai 30:21 nun.) Sɛ e yaci Zoova nun naan ɔ fa Biblu’n tinngɛ e’n, i nun ndɛ’n kwla yo kɛ aniɛn wɛtɛɛ nga Eli tili’n sa. Zoova fa kle e atin, ɔ fa tu e fɔ, ɔ fa wla e fanngan yɛ ɔ fa kle kɛ ɔ klo e.

²⁵ ?Eli sɔli fɔnvɔlɛ nga Zoova fɔnvɔli i Orɛbu oka’n su lɔ’n i nun kpa? Ɛɛn! Afin ɔ wa suli Ɲanmiɛn juejue su ekun. Yɛ yakpa su, ɔ wa wlɛli i nvle nunfuɛ’m be su nun kpa ekun kɛ be yaci Baali sɔlɛ. Sɛ e kusu e fa Ɲanmiɛn i ‘ndɛ m’ɔ wla e fanngan’n’ e yo e awlɛn su like wie’n, e kwla lafi Zoova su kɛ Eli sa.​—Rɔm. 15:4.