Sa wie mun mɔ be ti kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i wawɛ sa’n, b’a kpɛn su
‘Sɛ an fa amun ɲin sie [Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin’n] su kpa’n, ɔ ti kpa, afin ɔ ti kɛ kannin m’ɔ kpaja lika tuun wie nun’n sa.’—2 PIƐR 1:19.
1. ?Ngbaciɛ mennin yɛ e wun i andɛ mɛn’n nun sran’m be afiɛn ɔn?
SA KEKLE’M b’a yi andɛ mɛn’n i piɛ. Kɛ ɔ fɛ i asiɛ’n i sacilɛ’n su lele m’ɔ́ fá jú kakawlonga sa’m be su’n, cɛn kwlaa sa uflɛ tɔ. Kusu sran’m be wunman ajalɛ kun mɔ be ko fa ɔ. Be nga kusu mɔ be su Ɲanmiɛn’n, b’a kwlaman like fi yo. I li bɔbɔ’n, sa mɔ be ti kɛ sin sa’n, be yɛ be wlawla nun yie’n niɔn. Sa sɔ mun mɔ be ti yɛ sran’m b’a bubu be wun nun’n, yɛle sran mɔ be kpli be di i jɔlɛ’n, ɔ nin be wiengu kpɔlɛ’n, ɔ nin be nvle mɔ be klo i dan’n. Ɔ maan nanwlɛ, kɛ nga Biblu’n fa kannin sa’n, “lika tuun” w’a lu “sran’m be su.” (Ezai 60:2). Sanngɛ kɛ ɔ́ yó sɔ’n, sran kpanngban kpa wie’m be o lɛ’n be liɛ’n, be klun titiman be e ɲrun lɔ sa’m be ti. ?Ngue ti ɔ? Afin be fa be ɲin sie i Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin m’ɔ ‘ti kɛ kannin m’ɔ kpaja lika tuun wie nun’n sa’n,’ i su kpa. Be fa Ɲanmiɛn ‘nuan ndɛ’n’ m’ɔ o Biblu’n nun’n be bo be ɲrun atin.—2 Piɛr 1:19.
2. ?Kɛ nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli fa kannin “awieliɛ blɛ’n” i ndɛ sa’n, sran mennin mun cɛ yɛ be wun Ɲanmiɛn ninnge’m be wlɛ ɔ?
2 Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kán “awieliɛ blɛ’n” i ndɛ, ɔ seli kɛ: ‘Blɛ sɔ nun’n, sran kpanngban kpa bé kánngan nun, yɛ be silɛ’n ɔ́ úka su. Sran kpanngban kpa bé wá yó sanwun, bé yó weiin, yɛ bé yó jrɛiin. Sran tɛtɛ mɔ be wunman sa wlɛ’n, bé yó sa tɛ’n bé kɔ́ be ɲrun, sanngɛ ngwlɛlɛfuɛ’m bé wún sa ng’ɔ su ju’n i wlɛ.’ (Daniɛl 12:4, 10). Be nga be mian be ɲin be “kanngan” Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, mɔ be suɛn i nun like kpa’n, mɔ Ɲanmiɛn mmla’n sie be kpɔkun be yo Ɲanmiɛn klun sa’n, be ngunmin cɛ yɛ be wun Ɲanmiɛn ninnge’m be wlɛ ɔ.—Matie 13:11-15; 1 Zan 5:20.
3. Afuɛ 1870 blɛ nun’n, sa cinnjin m’ɔ ti nanwlɛ’n mennin yɛ Biblu’n nun like suanfuɛ klikli’m be wunnin i wlɛ ɔ?
3 Afuɛ 1870 nun kwlaa naan mɛn’n i “awieliɛ blɛ’n” w’a bo i bo’n, ‘Ɲanmiɛn Sielɛ’n i wun angunndan mɔ sran wunmɛn i wlɛ’n,’ Zoova yili i nglo kleli sran mun blɛblɛblɛ (2 Timote 3:1-5; Matie 13:11). Blɛ sɔ nun’n, sran akpasua kan wie mɔ be suan Biblu’n nun like’n, be wunnin i wlɛ kɛ Klist i balɛ’n su yoman be ɲin jrɛiin su kɛ nga sran kpanngban be fa buli i’n sa. Kɛ Zezi wá káci famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, yɛ ɔ́ klé kɛ w’a ba ɔ. Yɛle kɛ ɔ́ kpɛ́ i ɲin sran’m be wun asiɛ’n su wa. Sa fanunfanun mɔ e wun be mɔ be ti nzɔliɛ kun’n, bé klé Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ Zezi bali naan ɔ o lɛ.—Matie 24:3-14.
Sa kun m’ɔ ti nzɔliɛ like’n i su kpɛnlɛ
4. ?Wafa sɛ yɛ Zoova yo maan andɛ i sufuɛ’m be lafi i su kpa ɔ?
4 Klist i wunnɛn’n m’ɔ kacili’n, ɔ ti aɲrunɲan nga i Sielɛ’n nun ɔ́ wá ɲɛ́n i’n i nzɔliɛ (Matie 17:1-9). Sran nga be su Zezi su’n, Zezi w’a yoman sa nga be kunndɛli kɛ ɔ yo kle be’n. Kɛ i sɔ’n ti be nun kpanngban bé sá be sin’n, Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ mɔ Piɛli nin Zaki yɛ Zan be wunnin i’n, ɔ yoli maan be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n takali kpa. I sɔ kunngba’n, blɛ kasiɛn nga nun’n, Zoova ukɛ i sufuɛ mun. Yɛle kɛ, Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n ɔ nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ wie mun ekun mɔ be nin i kɔ likawlɛ’n, ɔ yo maan Zoova i sufuɛ’m be wun be su kpɛnlɛ’n i wlɛ. Ɔ maan, be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa. Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sa nanwlɛ sɔ mɔ be yo maan e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa’n, amun e fa e ɲin sie be nun wie’m be su e nian.
5. ?Wan yɛle awuɛ nzraama’n? ?Blɛ mennin nun yɛ ɔ ‘fiteli’ ɔ? ?Yɛ ɔ fiteli wafa sɛ?
5 Kɛ akoto Piɛli kán Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Ɔ maan e wunnin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin’n i wlɛ kpa. Sɛ an fa amun ɲin sie su kpa’n, ɔ ti kpa, afin ɔ ti kɛ kannin m’ɔ kpaja lika tuun wie nun sa lele fa ju aliɛ njɛnniɛn kɔmin su, yɛ awuɛ nzraama’n ɔ́ fíte, ɔ́ yí sa’m be ɲin weiin klé amun.’ (2 Piɛr 1:19). “Awuɛ nzraama” sɔ’n m’ɔ ti nzɔliɛ like’n, yɛle Zezi Klist m’ɔ ɲannin ɲrun’n (Sa Nglo Yilɛ 22:16). Kɛ afuɛ 1914 nun Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ takali ɲanmiɛn su lɔ’n, yɛ ɔ ‘fiteli’ ɔ. Ɔ maan blɛ uflɛ kun boli i bo (Sa Nglo Yilɛ 11:15). Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ nun’n, Moizi nin Eli be fiteli yɛ be nin Zezi be kokoli yalɛ. ?Sran mennin be nzɔliɛ yɛle Moizi nin Eli?
6, 7. ?Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ nun’n, Moizi nin Eli be ti sran mennin be nzɔliɛ? ?Yɛ sran sɔ’m be su ndɛ cinnjin kpa mennin yɛ Biblu’n yiyi nun ɔn?
6 Kɛ mɔ Klist i aɲrunɲan’n guali Moizi nin Eli be su wie’n ti’n, be nga sran nɲɔn sɔ’m be ti be nzɔliɛ’n, be yɛle Zoova i Lalofuɛ nga be nin Zezi bé wá dí famiɛn i Sielɛ Blɛ’n nun’n. I sɔ kunngba’n yɛ Mɛsi i famiɛn sielɛ’n mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli wunnin i aolia nun’n, ɔ kle ɔ. Aolia nun’n, Daniɛli wunnin kɛ ‘like kun m’ɔ fa klɔ sran’n,’ ɔ ɔli “bian oke’n” mɔ yɛle Ɲanmiɛn Zoova’n i wun lɔ, kpɔkun be fali “famiɛn diwlɛ’n be wlɛli i sa nun.” Sanngɛ i sin’n, amun nian sa ng’ɔ juli mɔ Daniɛli wunnin i’n. I waan: ‘Famiɛn diwlɛ nga be wo asiɛ’n su wa’n, bé fá be nun famiɛn bia mun, yɛ bé fá be kwlalɛ’n nin be aɲrunɲan’n bé mán Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n i nvle’n nunfuɛ mun.’ (Daniɛl 7:13, 14, 27). Ɔ maan nanwlɛ, afuɛ ya kpɔlɛ nnun tra su lele naan Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n w’a yo’n, Ɲanmiɛn kleli kɛ i “nvle’n nunfuɛ” wie’m be nin Klist bé dí famiɛn.
7 ?Wan mun yɛle Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ mɔ Daniɛli wunnin be aolia nun’n? Akoto Pɔlu kannin’n sran sɔ’m be ndɛ. I waan: ‘Ɲanmiɛn wawɛ’n kle e weiin kpa e awlɛn’n nun kɛ e ti Ɲanmiɛn i wa sakpa. E ti i wa, ɔ maan like ng’ɔ se kɛ ɔ́ fá mɛ́n i sran mun’n, é ɲán wie, yɛ kusu like ng’ɔ se kɛ ɔ́ fá mán Klist’n, bé bó e dunman nun wie, sanngɛ saan ɲrɛnnɛn kunngba ng’ɔ wunnin i’n, é wún wie naan e nin i y’a ɲan ɲrun.’ (Rɔmfuɛ Mun 8:16, 17). Ɔ maan Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ mun yɛle Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli i wawɛ’n mannin be’n. Sa Nglo Yilɛ fluwa nun’n, Zezi seli kɛ: ‘Sran ng’ɔ kwla’n, min nin i é trán m bia’n su kɛ n kwlali mɔ min nin n Si e tran i bia’n su’n sa.’ Sran sɔ mɔ be “kwla” mɔ be cɛnnin be nguan’n, be ti sran 144.000. Be nin Zezi yɛ bé síe sran mun asiɛ’n su wa ɔ.—Sa Nglo Yilɛ 3:21; 5:9, 10; 14:1, 3, 4; 1 Korɛntfuɛ Mun 15:53.
8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be di junman nga Moizi nin Eli be dili’n i wie ɔ? ?Yɛ i bo’n guali sɛ?
8 ?Ngue ti yɛ Moizi nin Eli be ti Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be nzɔliɛ ɔ? Sa nga ti yɛ be ti be nzɔliɛ’n yɛle kɛ, kɛ Klistfuɛ sɔ’m be o asiɛ’n su wa’n, be di junman nga Moizi nin Eli be dili’n i wie. I wie yɛle kɛ ɲrɛnnɛn’n nun bɔbɔ’n, be kle kɛ be ti Zoova i Lalofuɛ (Ezai 43:10; Sa Nga Be Yoli’n 8:1-8; Sa Nglo Yilɛ 11:2-12). Kɛ nga Moizi nin Eli be yoli’n sa’n, be kusu be bu Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i fɔ, kpɔkun be wla sran nga be awlɛn ti kpa’n be fanngan kɛ be su Ɲanmiɛn kunngba cɛ (Ezipt Lɔ Tulɛ 32:19, 20; Mmla’n 4:22-24; 1 Famiɛn Mun 18:18-40). ?Be junman’n bali nvlɛ? Ɛɛn! Afin be nga be kpali be sieli be ngunmin’n be nuan yiali. Asa ekun’n, be ukali sran kpanngban kpa mɔ be ti “bua’m be wie” mun’n, ɔ maan be su Zezi Klist su titi.—Zan 10:16; Sa Nglo Yilɛ 7:4.
Klist gua kwlalɛ m’ɔ kwla i kpɔfuɛ mun’n i bo
9. ?Sran’n i wafa mennin yɛ Sa Nglo Yilɛ 6:2 waan Zezi ti andɛ ɔ?
9 Laa nun’n, Zezi fuli aflunmun kun su. Sanngɛ ɔ timan sɔ kun. Siɛn’n, ɔ ti Famiɛn kwlafuɛ. Biblu’n kɛn i ndɛ kɛ ɔ fu nnɛn kpanngɔ kun su. Biblu’n nun’n, nnɛn kpanngɔ’n ti alɛ kunlɛ’n i nzɔliɛ (Nyanndra Mun 21:31). Sa Nglo Yilɛ 6:2 waan: ‘Ń nían ɔn, nnɛn kpanngɔ ufue kun yɛ. Ta o sran ng’ɔ ti su’n i sa nun, be mɛnnin i like kun kɛ sika kle sa, yɛ ɔ ɔli yasua su kɛ ɔ nin i kpɔfuɛ mun bé kó kun naan ɔ́ kwlá be.’ Asa ekun’n, kɛ jue tofuɛ Davidi kán Zezi ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Anannganman maan ɔ sielɛ’n ɔ fɛ i Siɔn lele ɔ trɛ ɔ mmua kpa. Maan ɔ fanngan’n ɔ kwla ɔ kpɔfuɛ mun.’—Jue Mun 110:2.
10. (a) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ alɛ mɔ Zezi fu nnɛn kpanngɔ naan ɔ nin i kpɔfuɛ’m bé kún’n i bo’n boli klanman ɔn? (b) ?Wafa nga kwlalɛ klikli nga Klist kwlali’n ɔ ɲannin ta mɛn wunmuan’n su yɛle mennin?
10 Kwlalɛ klikli nga Zezi kwlali’n, i kpɔfuɛ Satan nin i mmusu mɔ be le wunmiɛn kpa’n, yɛ ɔ kwlali be ɔ. Ɔ kannin be bo ɲanmiɛn su lɔ guali asiɛ’n su wa. Yɛ, kɛ mɔ be si kɛ be cɛn’n w’a sɔnman kun ti’n, be fa be ya’n be guɛ i sran’m be su be kle be ɲrɛnnɛn tɛtɛ kpa mun. Sa Nglo Yilɛ fluwa nun’n, nnɛn kpanngɔ fufuɛ nsan’n be ti ɲrɛnnɛn sɔ’m be nzɔliɛ (Sa Nglo Yilɛ 6:3-8; 12:7-12). Kɛ nga Zezi bɔbɔ fa kannin sa nga bé wá yó i ‘balɛ’n nin mɛn’n i awieliɛ’n i nzɔliɛ’n’ be ndɛ’n sa’n, sa nga be su nnɛn kpanngɔ fufuɛ sɔ’m be su’n yɛle alɛ kunlɛ nin awe m’ɔ kpɛn’n, ɔ nin ɲrɛnnɛn fanunfanun’n (Matie 24:3, 7; Lik 21:7-11). Kɛ ba wulɛ aklunya’n sa’n, ‘ɲrɛnnɛn’ sɔ’n yó tɛ kɔ́ i ɲrun lele saan Klist w’a ‘gua kwlalɛ m’ɔ kwla i kpɔfuɛ mun’n i bo.’ Yɛle kɛ ɔ́ núnnún Satan i mɛn’n mlɔnmlɔnmlɔn.a—Matie 24:8.
11. ?Asɔnun nun sa mennin yɛ ɔ kle kɛ Klist ti famiɛn ɔn?
11 Be wun Zezi i kwlalɛ asɔnun’n nun. Yɛle kɛ ɔ sasa Klistfuɛ mun maan be bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n i mɛn wunmuan’n nun. Ɔ maan, kannzɛ Babilɔni klɔ dan’n mɔ yɛle mɛn’n nun Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n ɔ tanndan be ɲrun’n, naan awa’m be kusu be kpɔ be’n, sanngɛ be yaciman jasin fɛ’n i bolɛ le. I kpa bɔbɔ’n, jasin fɛ’n i trɛlɛ nga w’a trɛ’n, be nin a wunmɛn i sɔ mɛn’n nun le (Sa Nglo Yilɛ 17:5, 6). Nanwlɛ, i sɔ’n kle kɛ Klist ti famiɛn naan ɔ kwla sakpa!—Jue Mun 110:3.
12. ?Ngue ti yɛ sran kpanngban be wunmɛn i wlɛ kɛ Klist o lɛ’n niɔn?
12 Sanngɛ, sran kpanngban be nin be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ bɔbɔ’n, be wunmɛn i wlɛ kɛ sa kpanngban nga be tɔ asiɛ’n su’n, be ti sa nanwlɛ mɔ sran ɲinman kwlá wunman be’n, be nzɔliɛ. I nga ɔ ti tɛ’n bɔbɔ’n, yɛle kɛ be yo be nga be kan Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i ndɛ’n be finfin (2 Piɛr 3:3, 4). ?Ngue ti ɔ? Afin Satan sacili be angunndan’n (2 Korɛntfuɛ Mun 4:3, 4). Nanwlɛ, Satan sacili be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be angunndan’n w’a cɛ kpa. Ɔ ti kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, tannin kata be ɲin naan be o aosin’n nun sa. Ɔ maan, be lafiman Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n su kun.
Be lafiman Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n su kun
13. ?Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, ngue nun yɛ tannin m’ɔ kata be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be ɲin’n, ɔ fa be yili ɔ?
13 Kɛ awie ijre m’ɔ fifi awie fie’n nun sa’n, Zezi seli kɛ i kpɔfuɛ’m bé wá wlú Klistfuɛ’m be nun, kpɔkun bé sáci be nun kpanngban kpa (Matie 13:24-30, 36-43; Sa Nga Be Yoli’n 20:29-31; Zid 4). Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, sran sɔ mun mɔ be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n be wa fali be nga be timan Ɲanmiɛn i sufuɛ’n be cɛn dilɛ nin be ninnge’m be yolɛ’n, ɔ nin be like klelɛ’n su, kpɔkun be fa kacili “Klistfuɛ’m be liɛ.” I wie yɛle Nowɛli cɛn dilɛ’n m’ɔ fin be nga be sɔ Mitra nin Saturn. ?Sanngɛ ɔ yo sɛ ti yɛ be nga be timan Klistfuɛ’n be cɛn dilɛ sɔ’n be yoli Klistfuɛ’m be liɛ ɔ? Fluwa kun waan: “Klist i balɛ mɔ sran’m be wla w’a tranman su kun’n, yɛ maan be kpɛli Nowɛli mɔ be waan ɔ ti Zezi Klist i awuliɛ cɛn dilɛ’n, i ba ɔ.” The New Encyclopædia Britannica (1974).
14. ?Wafa sɛ yɛ Origen nin Augustin be kpɛli Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i su ndɛ nanwlɛ’n i wun ɔn?
14 Wafa nga ndɛ mma “Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n,” be kpɛ i bo tulɛ’n i wun’n, amun e fa e ɲin sie su wie ekun e nian. Fluwa kun waan: “[Afuɛ ya kpɔlɛ nsan su liɛ’n nun Ɲanmiɛn su like sifuɛ kun] m’ɔ be flɛ i Origen, ɔ yoli maan wafa nga Klistfuɛ’m be kan “Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n” i ndɛ’n, ɔ kacili. Siɛn’n, be se kɛ Ɲanmiɛn i sielɛ’n wo sran’m be awlɛn’n nun.” (The Kingdom of God in 20th-Century Interpretation.) ?Ngue su yɛ Origen i like klelɛ sɔ’n taka ɔ? I bo’n takaman Biblu’n su. Sanngɛ “sa sifuɛ’m be like klelɛ’n ɔ nin angunndan nga sran’m be bu’n mɔ nɛ́n i wie yɛ Zezi nin Klistfuɛ klikli’m be buli’n, i su yɛ ɔ taka ɔ.” Augustin Hippo (354-430 nun E.B.N.) i fluwa ng’ɔ klɛli’n mɔ be flɛ i kɛ De Civitate Dei (Ɲanmiɛn i Klɔ’n) i nun’n, ɔ seli kɛ asɔnun’n bɔbɔ yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n niɔn. Be angunndan sɔ m’ɔ takaman Biblu’n su’n, ɔ yoli maan asɔnun tɛtɛ mɔ be bu i kɛ Ɲanmiɛn jin be sin’n be fali be sa wlali politiki nun naan b’a tin sran’m be su. Be fali be kwlalɛ sɔ’n sieli sran mun afuɛ ya kpɔlɛ kpanngban kpa nun. Wie liɛ bɔbɔ’n, be fa kleli sran’m be ɲrɛnnɛn.—Sa Nglo Yilɛ 17:5, 18.
15. ?Wafa sɛ yɛ Galasifuɛ Mun 6:7 ɔ kpɛn su asɔnun tɛtɛ’m be lika ɔ?
15 Sanngɛ dɔ nga su’n, like nga asɔnun sɔ’m be luali’n be su ti i su mma’n. Ta nga asɔnun kpanngban be le i sran’m be su’n, ɔ su wie, yɛ sran’m be kɔman be nun lɔ kun (Galasifuɛ Mun 6:7). Abloki lɔ yɛ be wun i sɔ liɛ’n i kpa ɔ. Fluwa kun waan: “Kɛ é sé yɛ’n, Abloki lɔ asɔnun sua dandan’m be timan Ɲanmiɛn suwlɛ lika kun. Sanngɛ b’a fa be b’a kaci laa ninnge’m be siewlɛ, yɛ sran nga be kɔ lɔ mɔ be sɔnnin’n, be yɛle be nga be ko niannian ninnge sɔ mun’n.” (Christianity Today.) Be kwla sie i sɔ liɛ’n i nzɔliɛ wie mɛn’n i lika uflɛ nun. ?Sanngɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be ti tɛ’n be awieliɛ’n gua be sɛ? ?Sika mɔ asɔnun tɛtɛ’m be ɲɛnmɛn i’n, ɔ nin sran mɔ be kɔman lɔ kun’n, i ti yɛ ɔ́ núnnún mlɔnmlɔn ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ i sɔ’n kan Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n niɔn?
Amun buabua amun wun minndɛ Ɲanmiɛn i cɛn dan’n
16. ?Wafa nga sran’m be ɲin m’ɔ ci Babilɔni klɔ dan’n kɔ i ɲrun’n ɔ kle sɛ?
16 Kɛ oka kun tú sin wunsre m’ɔ́ gúa nzuɛn’n, nn oka sɔ’n i kpukelɛ’n w’a mantan koko. I sɔ kunngba’n, wafa nga mɛn’n i lika sunman nun sran’m be ɲin m’ɔ ci Ɲanmiɛn sulɛ wafa mun’n ɔ yo dan kɔ i ɲrun’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ ti tɛ’n i nunnunlɛ’n kusu w’a mantan koko. Ɔ ka kan’n, Zoova wá yó maan politikifuɛ’m be nuan wá sɛ́ be wun, kpɔkun bé sáci tekle bla’n mɔ yɛle Babilɔni klɔ dan’n i mlɔnmlɔn (Sa Nglo Yilɛ 17:15-17; 18:21). ?Sa sɔ’n, ɔ nin wie mun ekun mɔ be ti ‘ɲrɛnnɛn dan’n’ i nun sa mɔ bé wá jú’n ti’n, ɔ fata kɛ srɛ kun Klistfuɛ mun (Matie 24:21)? Cɛcɛ! I kpa bɔbɔ’n, kɛ Ɲanmiɛn nin sa tɛ yofuɛ’m bé wá ɲɛ́n i’n, able yɛ i sufuɛ’m bé sí ɔ (Sa Nglo Yilɛ 18:20; 19:1, 2). Amun e fa e ɲin sie blɛ klikli’n nun Zerizalɛmu nin Klistfuɛ nga be trannin lɔ’n be su e nian.
17. ?Ngue ti yɛ mɛn tɛ nga i nunnunlɛ’n nun Zoova i sufuɛ kpa’m be wla kwla gua ase ɔ?
17 Kɛ afuɛ 66 nun E.B.N. Rɔmu sonja’m be sin yiali Zerizalɛmu’n, i sɔ’n w’a boman Klistfuɛ nga be ti juejue Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n be nuan, yɛ srɛ w’a kunman be. Kɛ mɔ be suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun like kpa’n ti’n, be sili kɛ Zerizalɛmu ‘i sacilɛ’n w’a ju.’ (Lik 21:20). Asa ekun’n, be sili kɛ Ɲanmiɛn mán be atin maan bé wánndi bé fía. Kɛ i sɔ yoli’n, Klistfuɛ’m be wanndili (Daniɛl 9:26; Matie 24:15-19; Lik 21:21). I sɔ kunngba’n, mɛn tɛ nga i nunnunlɛ nun’n, be nga andɛ be si Ɲanmiɛn mɔ be ɲin yi i Wa’n, be wla kwla gua ase (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:6-9). Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá jú’n, be klun jɔ́, bé ‘jáo jrán, bé mán be ti su afin be su wa ɲan be ti.’—Lik 21:28.
18. ?Kunlɛ nga Gɔgu nin i sran’m be kunndɛ kɛ be nin Zoova i sufuɛ’m bé kún’n, i bo’n gúa sɛ?
18 Kɛ be ko wie Babilɔni klɔ dan’n i nunnun’n, Satan m’ɔ ti Gɔgu m’ɔ fin Magɔgu’n, ɔ́ kpɛ́ i ɲin Zoova i Lalofuɛ mɔ be ti wɛtɛɛfuɛ’m be su yɛ ɔ́ kúnndɛ núnnún be. ‘Kɛ aosin mɔ w’a kata mɛn’n su’n sa’n,’ Gɔgu nin i sran’m be bu i kɛ bé bá naan bé kwlá ndɛndɛ kpa. Sanngɛ be siman sa ng’ɔ́ wá jú be su’n (Ezekiɛl 38:14-16, 18-23)! Akoto Zan seli kɛ: ‘N wunnin kɛ ɲanmiɛn su lɔ’n ɔ tili muaan, ń nían ɔn, nnɛn kpanngɔ ufue kun yɛ. Sran ng’ɔ fu su’n, be flɛ i kɛ Sran mɔ be kwla fa be wla guɛ i su nin Nanwlɛfuɛ. Tokofi nnana kpa kun o sran sɔ’n i nuan nun, ɔ fa kun nvlenvlefuɛ mun.’ Aolia nun sran sɔ m’ɔ ti ‘Famiɛn’m be Famiɛn’n,’ ɔ́ wá dé Zoova i sufuɛ mun kpɔkun ɔ́ núnnún be kpɔfuɛ’m be kwlaa (Sa Nglo Yilɛ 19:11-21). Nanwlɛ, i sɔ sa liɛ yó Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n i su kpɛnlɛ’n i bue kasiɛn’n!
19. ?Wafa sɛ yɛ kwlalɛ nga Klist kwlá mlɔnmlɔn’n ɔ́ ɲán ta i sɔnnzɔnfuɛ’m kpa’m be su ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ dɔ nga su be mian be ɲin be yo ɔ?
19 Cɛn sɔ nun’n, ‘be nga be ko lafi Zezi su’n be yi i ayɛ.’ (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:10). ?Be nga i blɛ sɔ’n nun bé yí Ɲanmiɛn i Wa’n m’ɔ kwla’n i ayɛ’n, a kunndɛ kɛ á trán be nun wie? Sɛ ɔ ti sɔ’n, yo maan ɔ Ɲanmiɛn sulafilɛ’n taka kpa titi kpɔkun ‘buabua ɔ wun sie, afin i m’ɔ kacili Sran’n ɔ́ bá dɔ nga a bumɛn i angunndan’n i su.’—Matie 24:43, 44.
Amun tran minndɛ
20. (a) ?Aliɛ nga Ɲanmiɛn sin ‘Sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n’ i lika m’ɔ man e’n, wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klun jɔ su ɔ? (b) ?Kosan mennin mun yɛ ɔ fata kɛ e fa usa e wun ɔn?
20 ‘Sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n,’ ɔ kpɛn Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wla titi kɛ be ɲin tran Ɲanmiɛn ninnge’m be su naan be tran minndɛ (Matie 24:45, 46; 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:6). ?E wla kpɛnlɛ sɔ mɔ be kpɛn e blɛ ng’ɔ ti i nuan su’n i su’n, amun klun jɔ su? ?Amun dun mmua bu be angunndan ka naan amun a yo ninnge nga amun ɲin o su kɛ amún yó be’n? Amun fa kosan nga’m be usa amun yɛ’n be nian: ‘?Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, n wun i wlɛ weiin kɛ sa nga be ju mɛn nun’n, be kle kɛ Ɲanmiɛn i Wa’n ti famiɛn ɲanmiɛn su lɔ? ?N wun i wlɛ weiin kɛ ɔ ka kan’n, ɔ́ wá dí Babilɔni klɔ dan’n nin Satan i mɛn’n i onga’n be jɔlɛ kɛ nga Ɲanmiɛn waan ɔ fa di’n sa?’
21. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun sran wie’m b’a kpɔnzɔ ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ be yo i ndɛndɛ ɔ?
21 Kɛ é sé yɛ’n, sran wie mun mɔ be nin Zoova i sufuɛ’m be nanti’n b’a kpɔnzɔ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. ?Kɛ nga Zezi i sɔnnzɔnfuɛ klikli wie’m be fa yoli’n sa’n, nán be awlɛn mɔ b’a kwlá traman’n, annzɛ kekle mɔ b’a kwlá jranman’n i ti ɔ? ?Atrɛkpa, nán mɛn’n nun ninnge’n i ngokoɛ’n, annzɛ aɲanbeun’n i klolɛ’n, annzɛ ɲrɛnnɛn mɔ be kle be’n, yɛ ɔ trali be kɛ aya sa ɔ (Matie 13:3-8, 18-23; Lik 21:34-36)? Atrɛkpa kusu’n, wafa nga sran kpa nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ’n yiyi ndɛ wie’m be nun’n, be wlɛ wunlɛ’n yoli kekle mannin sran wie mun. Sɛ ɔ su yo amun sɔ wie’n, é srɛ́ amun kɛ amun mian amun ɲin be suan Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun like kpa. Kpɔkun amun srɛ Zoova naan ɔ man amun wunmiɛn naan amun fa amun wun mɛntɛn i.—2 Piɛr 3:11-15.
22. ?Ta mennin yɛ Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n, ɔ nin sa wie mun ekun mɔ be nin i kɔ likawlɛ’n, be nun yiyilɛ’n be ɲɛnnin i amun su ɔ?
22 Blɛ mɔ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be sa miannin fanngan wlalɛ wun’n, Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n wlali be fanngan. Andɛ kusu’n, e le like dan kpa kun m’ɔ wla e fanngan ɔn. Yɛle kɛ, Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n ɔ nin sa kpanngban wie mun ekun mɔ be nin i kɔ likawlɛ’n, be su kpɛnlɛ’n yo e ɲrun. Kɛ é nían ninnge sɔ mɔ be yo ɲɛnmɛn’n, ɔ nin be su sa nga bé wá yó’n, maan e kwlaa e tu e klun e kan ndɛ nga akoto Zan kannin’n wie. I waan: ‘Maan ɔ yo sɔ! E Min Zezi, bla.’—Sa Nglo Yilɛ 22:20.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Glɛki aniɛn nun’n, ndɛ mma nga be kacili i kɛ ‘ɲrɛnnɛn’n,’ i bo tulɛ klikli’n yɛle “ba wulɛ aklunya.” (Matie 24:8, Kingdom Interlinear). Ndɛ’n sɔ’n kle kɛ, kɛ ba wulɛ aklunya’n sa’n, mɛn’n i su sa’m bé yó tɛ kɔ́ i ɲrun lele ɔ́ fá jú ɲrɛnnɛn dan’n su.
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Afuɛ 1870 i blɛ nun’n, ngue yɛ sran akpasua kan nga be suan Biblu’n nun like be wunnin i wlɛ Klist i balɛ’n su ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ Zezi i wunnɛn’n i kacilɛ’n m’ɔ ti aolia nun like’n ɔ kpɛnnin su ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ nnɛn kpanngɔ mɔ Zezi fu m’ɔ kwla’n, ɔ ɲan ta mɛn wunmuan’n ɔ nin Klistfuɛ’m be su ɔ?
• ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan kɛ Zezi wá kwlá mlɔnmlɔn’n, y’a tran be nga bé fíte nun’n be nun wie ɔ?