Maan e uka e wiengu mun naan be sɔ Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n nun klanman
‘Agripa seli Pɔlu kɛ: “Ɔ ka kaan á wá káci min awlɛn’n maan ń yó Klistfuɛ.”’—SA NGA BE YOLI’N 26:28.
1, 2. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ akoto Pɔlu juli nvle siefuɛ Fɛstisi ɔ nin Famiɛn Erɔdu Agripa II su’n be ja su lɔ ɔ?
AFUƐ ablenun nin mɔcuɛ (58) nun e blɛ liɛ nun’n, Famiɛn Erɔdu Agripa II su’n, ɔ nin i niaanbla Berenisi be ɔli Sezare lɔ Pɔrsiisi Fɛstisi m’ɔ ti Rɔmufuɛ’m be nvle’n i siefuɛ kun’n, i wun wunlɛ. Fɛstisi bɔbɔ yɛ ɔ yiali be ɔ. Kɛ be ‘yili be famiɛn’n i nglo’n, be nin sonja akpi su kpɛn’m be nin klɔ’n su sran’m be ko wlu sua’n mɔ be di jɔlɛ nun’n nun lɔ.’ Fɛstisi maan be ko fali akoto Pɔlu bali be ɲrun lɛ. ?Ɔ yo sɛ ti yɛ Pɔlu m’ɔ ti Zezi Klist i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ juli nvle siefuɛ Fɛstisi i ja su ɔ?—Sa Nga Be Yoli’n 25:13-23.
2 Ndɛ nga Fɛstisi kannin’n, ɔ tɛ kosan sɔ’n su. Ɔ seli kɛ: ‘Nannan Agripa, ɔ nin amun kwlaa mɔ an yiali wa yɛ’n, bian nga ɔ jin yɛ’n, i yɛ Zuifu’m be kwlakwla be fɛ i wun ndɛ ko mannin min Zerizalɛmu lɔ’n niɔn, be srɛli n kpa kɛ n kun i. N liɛ’n, m’an wunman kɛ ɔ yoli sa mɔ i ti yɛ bé kún i ɔ, sanngɛ i bɔbɔ waan ɔ́ fɛ́ i ndɛ’n kɔ́ Nannan Sezali ja su, yɛ n kusu n waan sɛ n fɛ i ko mɛn i’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ n wunman ndɛ kpa kun mɔ ń jrán su ń klɛ́ kó mán Nannan ɔn, i sɔ’n ti yɛ n fɛ i bali amun kwlaa ɔ nin Nannan Agripa bɔbɔ ɲrun wa naan sɛ e wie i sa usa’n m’an kwla klɛ i wun ndɛ’n ti. Afin, kɛ be fa bisuafuɛ kun kɔ lika uflɛ mɔ b’a kanman sa nga ti yɛ be sɛnmɛnnin i’n, i sɔ’n timɛn i su min ɲrun.’—Sa Nga Be Yoli’n 25:24-27.
3. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn’m be tɔnnin Pɔlu suɛn ɔn?
3 Fɛstisi i ndɛ’n kle weiin kɛ, sran’m be waan Pɔlu wlawla sran mun naan i sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ be kun i (Sa Nga Be Yoli’n 25:11). Sanngɛ nn, Pɔlu w’a yoman sa tɛ fi. Zerizalɛmu lɔ Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn mun mɔ be ɲin ci i’n, be yɛ be ko tɔnnin i suɛn sɔ’n niɔn. Afin, kɛ Pɔlu kan Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n i ndɛ’n, kpɔkun ɔ uka sran mun mɔ be kaci Zezi Klist i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ yoman be fɛ. Ɔ maan, sonja kpanngban kpa be fali Pɔlu Zerizalɛmu lɛ ɔli jenvie nuan lɔ klɔ nga be flɛ i Sezare’n i su lɔ. Lɔ yɛ Pɔlu seli kɛ ɔ́ fɛ́ i ndɛ liɛ’n kɔ́ Sezali ja su’n niɔn. Naan b’a fɛ i b’a ɔ Rɔmu.
4. ?Abonuan ndɛ mennin yɛ Famiɛn Agripa kannin ɔn?
4 Amun nian, Pɔlu yɛ ɔ o Fɛstisi i sua’n nun yɛ. Ɔ jin Fɛstisi bɔbɔ ɔ nin Rɔmu mɛn’n i nun sran dandan’m be ɲrun. Famiɛn Agripa kpɛli i ɲin Pɔlu wun lɔ, kpɔkun ɔ seli i kɛ: “Kan ɔ ndɛ’n.” Kɛ ndɛ’n fite Pɔlu nuan sa’n, abonuan sa kun juli. Yɛle kɛ, i ndɛ’n wluwluli Famiɛn Agripa i wun dan kpa. Ɔ maan, ɔ seli Pɔlu kɛ: ‘Ɔ ka kaan á wá káci min awlɛn’n maan ń yó Klistfuɛ.’—Sa Nga Be Yoli’n 26:1-28.
5. ?Ngue ti yɛ Pɔlu i ndɛ’n wluwluli Agripa wun ɔn?
5 Amun e bu i sin e nian! Kɛ Pɔlu fali Ɲanmiɛn Ndɛ’n fa yiyili i ndɛ’n nun’n, ɔ wluwluli famiɛn’n i wun kpa liɛ su (Ebre Mun 4:12). ?Ngue ti yɛ Pɔlu i ndɛ’n kwla ɲannin ta sɔ ɔ? ?Pɔlu i su ndɛ mennin yɛ e kwla suan m’ɔ kwla uka e jasin fɛ’n bolɛ’n nun ɔn? Sɛ e fa e ɲin e sie ndɛ nga Pɔlu kannin’n su kpa’n, é wún weiin kɛ ɔ fali ajalɛ nɲɔn. (1) Pɔlu yoli maan be wunnin kɛ i ndɛ’n ti nanwlɛ. (2) Kɛ nga junman difuɛ kun ɔ fɛ i junman ninnge mun fa di junman kpa liɛ su’n sa’n, Pɔlu kusu fali Biblu’n i nun like nga ɔ si i’n fa yiyili i ndɛ’n nun.
Maan e yo naan be wun weiin kɛ e ndɛ’n ti nanwlɛ
6, 7. (a) ?Biblu’n nun’n, kɛ be se kɛ be ‘yo maan be wun i wlɛ weiin kɛ ndɛ’n ti nanwlɛ’n,’ i bo’n yɛle mennin? (b) ?Ngue ti yɛ i sɔ yolɛ’n ti cinnjin ɔn?
6 Glɛki aniɛn nun’n, ndɛ nga bé kán be wun weiin kɛ ɔ ti ndɛ nanwlɛ’n, Sa Nga Be Yoli fluwa’n nun’n, be fa kan Pɔlu i ndɛ titi. ?Wafa sɛ yɛ e jasin fɛ’n bolɛ nun’n, e kwla yo maan be wun kɛ e ndɛ’n ti nanwlɛ wie ɔ?
7 Biblu’n i akpasua nga be klɛli i Glɛki aniɛn’n nun’n i ndɛ mma nga be kaci i kɛ ‘ɔ yo maan be wun kɛ ndɛ’n ti nanwlɛ’n,’ i bo’n yɛle kɛ, sran’n ɔ yo maan ɔ “ɲɛn i wiengu,” annzɛ ɔ kan “sa nga ɔ ti i yowlɛ su’n i ndɛ, ɔ maan sran’n ɔ kaci i angunndan’n.” (Vine i fluwa Expository Dictionary of New Testament Words nun.) Kɛ e niɛn i kpa sa’n, ndɛ mma sɔ’n kle kɛ e yo maan sran’n ɔ lafi ndɛ’n su. I sɔ’n ti’n, sɛ e yo naan sran kun sɔ Biblu’n nun like nga e kle i’n nun klanman’n, nn y’a ɲɛn i. Yɛle kɛ, ɔ lafi ndɛ nanwlɛ mɔ e kle i’n su. I sɔ’n ti’n, sɛ e kunndɛ kɛ sran’n lafi Ɲanmiɛn Ndɛ’n su naan ɔ yo i nuan su sa’n, nán Biblu’n nun ndɛ’n i ngbɛn sa yɛ é klé i ɔ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e yo naan kannzɛ sran nga ɔ tie e ndɛ’n ɔ ti bakan’n, annzɛ e mantanfuɛ’n, annzɛ e junman diwlɛ lɔfuɛ’n, annzɛ e wiengu suklu ba’n, annzɛ e osufuɛ bɔbɔ’n, ɔ wun i wlɛ weiin kɛ e ndɛ’n ti nanwlɛ.—2 Timote 3:14, 15.
8. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo naan sran’m b’a wun i wlɛ weiin kɛ Biblu’n nun ndɛ kpɔlɛ kun ti nanwlɛ ɔ?
8 ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo naan sran kun w’a wun i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nga e kan’n ɔ ti nanwlɛ ɔ? Ndɛ nga Pɔlu kan’n, ɔ yiyi nun seiin, ɔ jran su kpa maan ndɛ tiefuɛ’m be kaci be angunndan.a I sɔ’n ti’n, nán maan e se ngbɛn sa kɛ ndɛ kun ti nanwlɛ. Sanngɛ, sa nga ti yɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ’n, maan e yiyi nun. ?Wafa sɛ yɛ e kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn? Maan e bɔbɔ e wun i wlɛ weiin kɛ ndɛ nga e kan’n i bo kpa’n, ɔ fin Biblu’n nun naan y’a kpɛman e ti nun yɛ e kannin ɔn. Asa ekun’n, maan e fa ndɛ wie mun ekun e fa suan Biblu’n nun ndɛ mma’m nun yiyilɛ’n i bo (Nyanndra Mun 16:23). Sɛ e waan é klé kɛ sran’m bé dí aklunjuɛ asiɛ’n m’ɔ́ wá káci mɛn klanman’n i su’n, e kwla fa Ezai 65:21-25 yiyi e ndɛ’n nun. ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa ndɛ wie mun ekun e yiyi Biblu’n nun ndɛ mma’n nun ɔn? E kwla fa e ndɛ tiefuɛ’n i ɲin sie i sa wie mun m’ɔ wun be titi’n, be su. I wie yɛle like klanman kɛ, sɛnzɛ’n i tɔlɛ’n sa, annzɛ waka ɲrɛ m’ɔ bɔn fannin’n, annzɛ waka mma wie i fɛ m’ɔ yo’n, annzɛ ba kanngan mɔ be su kan ngowa’n sa. Maan e fa ninnge kwlaa sɔ mun e fa uka sran’n naan ɔ wun i wlɛ kɛ like Yifuɛ’n ɔ kunndɛ kɛ sran’m be di aklunjuɛ asiɛ’n su ti yɛ ɔ yili be ɔ.—Akunndanfuɛ’n 3:11, 12.
9. ?Wafa sɛ yɛ jasin fɛ’n bolɛ nun’n, e kwla yo naan b’a wun kɛ e ti wɛtɛɛfuɛ ɔ?
9 Sɛ e waan é yó naan sran’n ɔ sɔ Biblu’n nun like nga e su kle i’n nun’n, e nian e wun su e ndɛ’n i kanlɛ wafa’n nun naan w’a yomɛn i kɛ e juejue su ndɛ kanlɛ’n su bo e fia. Afin i sɔ’n kwla yo maan ndɛ tiefuɛ’n kpalo Ɲanmiɛn Ndɛ’n. Fluwa École du ministère waan: “Kannzɛ bɔbɔ ndɛ nga e kan’n ɔ ti nanwlɛ sɛ o, naan e lɔngɔ Biblu’n nun ndɛ mma’m be su e fa gua su sɛ o, sɛ like nga e su kɛn i ndɛ’n i su yɛ sran’n lafi’n, ɔ kwla yo e wun yalɛ klelɛ ngbɛn. Wie nun ɔn, sɛ e su kan asɔnun’m be cɛn dilɛ kpanngban’n be ndɛ é klé sran’n, naan e se kɛ amuɛn sɔfuɛ mun yɛ be kpɛli i ba’n, atrɛkpa e ndɛ’n su kaciman sran’n i angunndan nga ɔ bu i cɛn dilɛ sɔ’n su’n. Sanngɛ sɛ e yo naan sran’n bɔbɔ bu ndɛ’n i sin naan ɔ wun i wlɛ weiin’n, i sɔ’n le ta kpa.” ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin e ijɔ wɛtɛɛ su’n niɔn? Fluwa kunngba’n waan: “Wafa nga e kan ndɛ’n i wɛtɛɛ su’n, ɔ yo maan sran’n bu ndɛ’n i sin, kpɔkun i bɔbɔ’n ɔ guagua su wie. Ɔ maan, e kwla sa e sin cɛn uflɛ ekun. I sɔ yolɛ’n kwla ɲan ta sran’n su.”—Kolɔsfuɛ Mun 4:6.
Maan e kan sran’m be awlɛn’n naan be wun kɛ e ndɛ’n ti nanwlɛ
10. ?Ajalɛ mennin yɛ Pɔlu fa fitili i ndɛ’n su Agripa ɲrun ɔn?
10 Siɛn’n, amun e fa Sa Nga Be Yoli’n ndɛ tre 26, naan e nian wafa nga Pɔlu kannin i ndɛ’n kleli Agripa’n. Ndɛ’n i su fitilɛ nun’n, Pɔlu yɛyɛli Agripa. Sanngɛ nn, ɔ si kɛ famiɛn sɔ’n ɔ nin i niaanbla Berenisi be o plɔplɔ aja nun. Pɔlu seli kɛ: ‘Nannan Agripa, ɔ yo n fɛ kpa ndɛkɛn kɛ ń kán sa nga ti yɛ Zuifu’m be sanmannin min’n klé wɔ. Afin a si Zuifu’m be nzuɛn’n kwlaa kpa ɔ nin be ndɛnngan’n, i sɔ’n ti’n, ń srɛ́ wɔ, yaci tie min ndɛ’n.’—Sa Nga Be Yoli’n 26:2, 3.
11. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ i ɲin yi Agripa ɔ? ?Yɛ i bo’n guali sɛ?
11 ?Wafa nga Pɔlu flɛli Agripa’n, amun sieli i nzɔliɛ? Pɔlu si kɛ Agripa ti sran dan ti’n, ɔ flɛli i Nannan. Aɲinyiɛ su flɛlɛ sɔ’n, ɔ nin ndɛ’n i kanlɛ ngwlɛlɛ su mɔ Pɔlu fa fitili i ndɛ’n su’n, ɔ kle kɛ i ɲin yili Agripa (1 Piɛr 2:17). Akoto Pɔlu si kɛ Agripa si Zuifu’m be nzuɛn’n ɔ nin mmla nga be di su’n. I sɔ’n ti’n, ɔ seli Agripa kɛ ɔ yo i fɛ kpa kɛ ɔ́ kán ndɛ’n klé i. Pɔlu ti Klistfuɛ. Sanngɛ, w’a yoman sa fi m’ɔ kwla kle kɛ i kpa tra Agripa ɔ (Filipfuɛ Mun 2:3). I kpa bɔbɔ’n, Pɔlu tuli famiɛn’n i kpli kɛ ɔ tie i ndɛ’n. Pɔlu trɛli i ndɛ’n i ja ase klanman, ɔ maan ɔ nin Agripa be tili be wun aniɛn. Nanwlɛ, sɛ ɔ ti waka mma yɛ Pɔlu su wa lua’n, nn sɛ é kwlá sé’n, é sé kɛ ɔ dun mmua siesieli lika’n ye naan waka mma’n w’a fifi klanman.
12. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n, wafa sɛ yɛ e kwla kan e ndɛ tiefuɛ’n i awlɛn’n niɔn?
12 Kɛ Pɔlu fa yoli i Agripa ɲrun sa’n, e kusu kɛ é bó Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n, i bo bolɛ’n nun lele m’ɔ́ fá jú i atabo su’n, maan e ndɛ’n ɔ kan e ndɛ tiefuɛ’n i awlɛn’n. Sɛ e waan ɔ yo sɔ’n, ɔ fata kɛ e bu sran nga e bo jasin fɛ’n e kle i’n i sran. Kpɔkun, maan e kle kɛ i ndɛ lo e, yɛ maan e yo e wun kɛ i sa.—1 Korɛntfuɛ Mun 9:20-23.
Maan e nuan’n tɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i kanlɛ’n nun
13. ?Kɛ Pɔlu fa yoli’n sa’n, wafa sɛ yɛ e kwla yo naan e ndɛ tiefuɛ’n w’a yo ndɛ nga ɔ tili’n i su sa ɔ?
13 Pɔlu kunndɛli kɛ i ndɛ tiefuɛ’m be fa jasin fɛ’n su be nanti (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:5-7). I sɔ’n ti’n, ɔ kan sran’n i awlɛn’n naan sran’n ɔ yo ndɛ nga ɔ tili’n i nuan su sa. Amun e sa e sin ndɛ nga Pɔlu kan kleli Agripa’n i su lɔ ekun e nian. E wun kɛ, Pɔlu ‘kan Ɲanmiɛn ndɛ’n, ɔ kpɛmɛn i wun’n.’ Ndɛ’n i kanlɛ nun’n, ɔ bo sa nga Moizi nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be kannin’n, be su.—2 Timote 2:15.
14. Wafa nga Agripa ɲrun’n, Pɔlu yoli naan w’a ɲɛn i’n, amun yiyi nun.
14 Pɔlu si kɛ Agripa tɔn i wun suɛn kɛ ɔ ti Zuifu. Ɔ maan, kɛ ɔ́ kán ndɛ’n, ɔ seli Agripa kɛ ‘sa mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be nin Moizi be seli kɛ Ɲanmiɛn wá yó’n, i ndɛ yɛ ɔ kannin ɔn, w’a kanman ndɛ uflɛ fi a ukaman su, saan i kunngba cɛ yɛ ɔ kannin ɔn.’ Sa sɔ’n yɛle Mɛsi i wulɛ’n nin i cɛnlɛ’n (Sa Nga Be Yoli’n 26:22, 23). Kpɔkun, ɔ usali Agripa kɛ: ‘?Nannan Agripa, a lafi Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ’n su?’ Kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n miannin Agripa sa. Afin, sɛ ɔ se kɛ cɛcɛ’n, nn ɔ ti kɛ ɔ bumɛn i wun Zuifu kun, ɔ maan bé kɛ́n i wun ndɛ tɛ. Sɛ kusu ɔ tɛ Pɔlu su klanman’n, nn ɔ ti kɛ sran kwlaa be ɲrun’n, Pɔlu w’a ɲɛn i naan siɛn’n be kwla bu i Klistfuɛ. Ɔ maan, Pɔlu bɔbɔ tɛli kosan’n su ngwlɛlɛ su seli kɛ: “N si kɛ a lafi be su.” ?Wafa sɛ yɛ Agripa ɔ́ wá tɛ́ Pɔlu su ɔ? Ɔ seli Pɔlu kɛ: ‘Ɔ ka kaan á wá káci min awlɛn’n maan ń yó Klistfuɛ.’ (Sa Nga Be Yoli’n 26:27, 28). Kannzɛ Agripa w’a yoman Klistfuɛ o, sanngɛ Pɔlu i ndɛ’n wluwluli i wun.—Ebre Mun 4:12.
15. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu yoli naan asɔnun kun w’a kwla taka Tɛsaloniki lɔ ɔ?
15 ?Amun sieli Pɔlu i jasin fɛ’n bolɛ’n i nzɔliɛ kpa? Ɔ fali ajalɛ nɲɔn. Yɛle kɛ, ɔ kan ndɛ’n, kpɔkun ɔ yo maan sran’n wun i wlɛ weiin kɛ ɔ ti nanwlɛ. Kɛ mɔ Pɔlu ‘kán Ɲanmiɛn ndɛ’n, ɔ kpɛmɛn i wun’n ti’n,’ ɔ cɛman naan w’a ɲan be nga be tie i ndɛ’n naan b’a fa su’n. Kɛ Pɔlu juli Tɛsaloniki lɔ m’ɔ wluli Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ nin i srɛlɛ sua’n nun lɔ’n, i sɔ yɛ ɔ yoli i Zuifu mun nin be nga be timan Zuifu mɔ sanngɛ be sro Ɲanmiɛn’n, be ɲrun ɔn. Sa Nga Be Yoli’n 17:2-4 waan: ‘Pɔlu wluli lɔ, ɔ ti i nzuɛn ɔ yo i sɔ titi. Wunmiɛn-delɛ-cɛn nun’n ɔ nin be kan Ɲanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n i wun ndɛ. Ɔ fali wunmiɛn-delɛ-cɛn nsan ɔ tuli ndɛ sɔ’n i bo kleli be weiin, ɔ seli be kɛ Klist i ɲrɛnnɛn wunlɛ’n nin i cɛnlɛ’n ɔ ti su. [...] Pɔlu i ndɛ’n kwlali be wie mun.’ Ɛɛn, Pɔlu yoli maan be wunnin kɛ i ndɛ’n ti nanwlɛ. Yɛle kɛ, ɔ tutuli ndɛ’n i bo. Ɔ fa Biblu’n yiyili ndɛ nun kɛ Zezi yɛ ɔ ti Mɛsi mɔ be minndɛ i’n niɔn. ?Yɛ i bo’n guali sɛ? I bo’n guali kpa, afin be nga be lafi Ɲanmiɛn su’n ti’n, be takali asɔnun uflɛ kun lɛ.
16. ?Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n bolɛ’n wa yoli amun fɛ dan? Amun kan maan e tie.
16 ?Kɛ amún kán Ɲanmiɛn Ndɛ’n, amun kunndɛ kɛ amún yó naan sran’m be wun i wlɛ weiin kɛ amun ndɛ’n ti nanwlɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i su ndɛ kanlɛ’n ɔ́ yó amun fɛ́ dan ekun. Kɛ be se kɛ maan be fa Biblu’n be bo jasin fɛ’n, jasin fɛ’n bofuɛ nga be sa w’a tɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i kanlɛ’n nun mɔ be fɛ i sɔ afɔtuɛ’n su’n, be di su aklunjuɛ.
17. Wafa nga amun fali Biblu’n boli jasin fɛ’n m’ɔ bali nvlɛ’n, amun kan maan e tie. Annzɛ kusu’n, amun kan ndɛ kpɔlɛ nga i nun ajalɛ’n i ndɛ.
17 Asɔnun sunianfuɛ kun seli kɛ: “Siɛn’n, kɛ aniaan’m bé bó jasin fɛ’n anuananuan’m be nun’n, be nun kpanngban be tra Biblu’n nun. I sɔ’n uka jasin fɛ’n bofuɛ mun maan be kwla kanngan Biblu’n nun kle sran kwlaa nga be to be awlo lɔ’n. I sɔ’n uka be ekun maan be bɔbɔ, yɛ sran nga be to be awlo’m be nun’n, be wun i wlɛ kɛ nán periodiki nin fluwa mun sran’m be fa manlɛ’n i ngunmin yɛ ɔ ti jasin fɛ’n bolɛ’n niɔn.” I lɛ nun’n, sɛ jasin fɛ’n bolɛ nun e waan é trá Biblu’n nun naan sran’m be wun i’n, ɔ fata kɛ e dun mmua e bu e jasin fɛ’n bolɛ lika’n nun lɔfuɛ’m be nzuɛn’n, i angunndan. Sanngɛ i kwlaa yoli o, e kunndɛ kɛ sran’m be sie i nzɔliɛ kɛ, e nuan w’a tɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n i kanlɛ’n nun naan e yo maan e wiengu’m be sɔ Sielɛ Blɛ jasin’n nun klanman.
Maan e bu jasin fɛ’n i wun angunndan kɛ nga Ɲanmiɛn fa bu’n sa wie
18, 19. (a) ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn bu e jasin fɛ’n bolɛ’n niɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e bu angunndan kunngba sɔ’n wie ɔ? (b) ?Ngue yɛ e kwla yo naan sran’m be osu nianlɛ mɔ e kɔ’n, w’a ba nvlɛ ɔ? (An nian kuku i nun like flɛlɛ’n: “Wafa nga e ko yo naan sran’m be osu nianlɛ mɔ e kɔ’n w’a ba nvlɛ’n,” fluwa’n i bue 13 nun.)
18 Ajalɛ kun ekun nga e ko fa naan ndɛ nga e kan’n w’a kan ndɛ tiefuɛ’n i awlɛn’n, yɛle kɛ maan e bu jasin fɛ’n i wun angunndan kɛ nga Ɲanmiɛn fa bu’n sa wie, kpɔkun e tra e awlɛn sran’m be wun. Sa nga ɔ ti Ɲanmiɛn klun su’n yɛle kɛ, ɔ́ dé sran’m be kwlaa naan ‘be wun sa nga ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’ (1 Timote 2:3, 4). ?Nɛ́n i sɔ wie yɛ e kunndɛ ɔ? Ɲanmiɛn trɛ i awlɛn sran’m be wun. Ɔ maan, sran sunman be kwla kaci be nzuɛn’n (2 Piɛr 3:9). I sɔ’n ti’n, kɛ e to sran kun mɔ Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n i ndɛ’n lo i’n, ɔ fata kɛ e sa e sin e ko niɛn i osu ekun. Sɛ e kunndɛ kɛ jasin fɛ’n ɔ yo kɛ like mma mɔ y’a lua sa’n naan ɔ fifi’n, maan e tra e awlɛn, nán e sa sin bubu e (1 Korɛntfuɛ Mun 3:6). Kuku’n i nun like flɛlɛ “Wafa nga e ko yo naan sran’m be osu nianlɛ mɔ e kɔ’n w’a ba nvlɛ’n,” ɔ kle e ajalɛ wie mun ekun. Maan ɔ kpɛn e klun titi kɛ sran’m be su sa’n sɔnnin, kpɔkun ɔ kacikaci. Wie liɛ’n, kɛ e kɔ sran’m be awlo lɔ’n, e toman be. Sanngɛ, nán maan e sa sin bubu e. Afin, e kunndɛ kɛ sran’m be tie Ɲanmiɛn Ndɛ’n m’ɔ man nguan’n. I sɔ’n ti’n, maan e srɛ Zoova naan ɔ man e ngwlɛlɛ naan e yo naan e wiengu’m be sɔ Sielɛ Blɛ jasin’n nun klanman.
19 ?Kɛ ɔ ko yo naan sran kun w’a tie Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n i ekun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ jasin fɛ’n bofuɛ’n ɔ yo ɔ? Like suanlɛ nga ɔ́ bá lɛ’n wá klé e ajalɛ wie mun ekun.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Wafa nga e ko yo naan sran’m b’a wun i wlɛ weiin kɛ ndɛ nga e kan’n ti nanwlɛ’n, fluwa Tirez profit de l’École du ministère théocratique mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be yili’n, i like suanlɛ 48 nin 49 yiyi nun.
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Ngue ti yɛ ndɛ nga Pɔlu kɛnnin i Agripa ɲrun’n, ɔ yoli klanman ɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ e ndɛ’n kwla kan sran’m be awlɛn’n niɔn?
• ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n y’a kan sran’m be awlɛn’n niɔn?
• ?Wafa sɛ yɛ jasin fɛ’n i wun angunndan nga Ɲanmiɛn bu’n, e kwla bu wie ɔ?
[Kuku, bue 13]
Wafa nga e ko yo naan sran’m be osu nianlɛ mɔ e kɔ’n w’a ba nvlɛ’n
• Maan e kle kɛ sran’n i ndɛ lo e.
• Maan e dun mmua e kpa Biblu’n nun ndɛ kpɔlɛ klanman wie mɔ é wá kókó su yalɛ’n e sie.
• Kɛ e to sran’n, kwlaa naan y’a wɔ’n, maan e cici ndɛ nga é wá yíyí nun cɛn uflɛ’n, e sie.
• Sɛ amun kɔ awlo’n, amun bu sran’n i angunndan.
• Kɛ blalɛ’n te lo’n, amun bo i ndɛndɛ. Yɛle kɛ, amun sa amun sin be ko nian sran’n i osu ndɛndɛ naan i wla w’a tuman ndɛ’n su.
• Maan e kunndɛ sran’n i Biblu’n nun like klelɛ.
• Amun srɛ Zoova naan sran’n ɔ wɔ i ɲrun like suanlɛ’n nun.