‘Nán maan lakafuɛ’n laka amun’

‘Maan amun ɲin tran su annzɛ an tran minndɛ, yɛ amun srɛ Ɲanmiɛn [titi, NW] naan Lakafuɛ’n w’a lakaman amun.’—MATIE 26:41.

LIKA’N w’a jran tɛ kpa w’a tra laa’n. Afin Zezi i wie cɛn’n w’a mantan koko. I bɔbɔ wun kɛ ɔ ka kaan’n bé wá trɛ́ i bé bú i fɔ, yɛ bé kún i waka kun su. Zezi si kɛ ajalɛ kwlaa nga ɔ́ wá fá’n, ɔ́ kɛ́n i Si i dunman’n. Ɔ si kusu kɛ klɔ sran’m be ti ɲanlɛ cɛn wie’n, ɔ fin ajalɛ nga ɔ́ wá fɛ́ i lɛ’n. ?Lika’n i jranlɛ nga ɔ jrannin lɛ nun niin’n Zezi yoli sɛ?

² Zezi nin i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɔli Zɛtsemane lika’n nun lɔ. Zezi klo lika sɔ’n nun lɔ kɔlɛ kpa. Lɔ’n, ɔ yacili i sɔnnzɔnfuɛ’m be lɛ, kpɔkun i kunngba ɔli i ɲrun lɔ kan. Ɔ tuli i klun srɛli i Si m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n tankaan. Ɔ seli i kɛ ɔ mɛn i wunmiɛn. Nán kɛ kpɛ kunngba cɛ yɛ ɔ srɛli i ɔ. Sanngɛ ɔ yoli i sɔ lele kpɛ nsan. Kannzɛ bɔbɔ Zezi ti sran mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, sanngɛ w’a bumɛn i kɛ i kunngba kwla jran kekle sa sɔ’m be ɲrun.—Matie 26:36-44.

³ Andɛ kusu’n, awlaboɛ’n o e su wie. Kɛ é bó fluwa nga bo’n, e wunnin i weiin kɛ mɛn tɛ nga su kɔ i bue nuan. Lakalɛ’n nin awlaboɛ’n m’ɔ fin Satan i mɛn’n, ɔ su yo dan kɔ́ i ɲrun. E mɔ e waan e su Ɲanmiɛn Kpli’n, ajalɛ kwlaa nga e fa’n, ɔ kan Ɲanmiɛn i dunman’n. Kpɔkun e tinuntinun’n, ajalɛ sɔ’n kan e mɛn klanman nun lɔ tranlɛ’n wie. E klo Zoova. E klo kɛ é ‘trá e awlɛn lele jú i awieliɛ.’ Yɛle kɛ sɛ e wulɛ’n yɛ ɔ́ bá klikli o, annzɛ mɛn’n i awieliɛ’n yɛ ɔ́ bá klikli o, nga e si i’n, yɛle kɛ é trá e awlɛn lele jú i awieliɛ (Matie 24:13). ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ blɛ’n w’a jran cinnjin naan e tran minndɛ ɔ?

⁴ Kɛ mɔ Zezi si kɛ i blɛ su’n, i sɔnnzɔnfuɛ mun nin andɛ liɛ’m be kusu bé wún awlaboɛ’n ti’n, ɔ seli be kɛ: ‘Maan amun ɲin tran su annzɛ an tran minndɛ, yɛ amun srɛ Ɲanmiɛn [titi, NW] naan Lakafuɛ’n w’a lakaman amun.’ (Matie 26:41). ?Andɛ’n, ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle mennin? ?Lakalɛ mennin yɛ amun jrɛn i ɲrun kekle ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ amun ‘ɲin tran su annzɛ an tran minndɛ ɔ?’

?Bé láka e sɛ?

⁵ ‘Aya nga mmusu’m be si Satan sua’ e’n, be o e ngba e ɲrun cɛn kwlaa (2 Timote 2:26). Biblu’n kan kle e kɛ Ɲanmiɛn sufuɛ mun yɛ Satan fɛ i ɲin wɔ be ɔ (1 Piɛr 5:8; Sa Nglo Yilɛ 12:12, 17). ?Yɛ ngue ti ɔ? Nán kɛ e kunlɛ ti ɔ. Afin, sɛ e lafi Ɲanmiɛn su lele e guɛ i ti nin i bo’n naan e wu’n, nn Satan w’a kwlaman e. Afin i bɔbɔ’n si jrɛiin kɛ, sɛ i blɛ ju’n, be nga be lafili Ɲanmiɛn su mɔ be wuli’n, Ɲanmiɛn cɛ́n be nguan.—Lik 20:37, 38.

⁶ Satan waan ɔ́ sáci like kun m’ɔ le ɲrun tra e nguan’n. Like sɔ’n yɛle e Ɲanmiɛn sulɛ tankaan kpa’n. Satan waan saan fii ɔ́ yó naan e yaci Zoova sulɛ. I sɔ’n ti’n, sɛ e fɔn Ɲanmiɛn wun, yɛle kɛ sɛ e yaci jasin fɛ’n bolɛ’n, annzɛ kusu sɛ e nantiman Ɲanmiɛn mmla’n su kun’n, i sɔ’n ti kɛ Satan w’a kwla sa (Efɛzfuɛ Mun 6:11-13). I sɔ’n ti yɛ “Lakafuɛ’n” fa lakalɛ’n sie e ɲrun’n niɔn.—Matie 4:3.

⁷ Satan i ‘gblɛ’m’ be ti fanunfanun (Efɛzfuɛ Mun 6:11). Ɔ kwla fa aɲanbeun ninnge mun, ɔ nin srongble’n, ɔ nin angunndan nɲɔnnɲɔn’n, ɔ nin mɛn dilɛ’n, ɔ kpɛ e gblɛ. Sanngɛ i ninnge’m be nun kun m’ɔ le ta kpa’n, yɛle sran’m be sa sin bubulɛ. Kɛ m’ɔ ti gblɛfuɛ’n ti’n, ɔ si jrɛiin kɛ sɛ e sa sin bubu e’n, e kwla kpɔnzɔ, kpɔkun i liɛ’n ɔ kwla laka e (Nyanndra Mun 24:10). Ɔ maan kɛ e ‘bubu mlɔnmlɔn’n’ yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ láka e naan e yaci Ɲanmiɛn sulɛ’n kpɛ kun ɔn.—Jue Mun 38:9.

⁸ Kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n, nn e sa sin bubulɛ ninnge’m bé sɔ́n bé kɔ́. Kusu ninnge sɔ’m be kwla tɔ e su wie. (An nian kuku “Ninnge wie mun mɔ be bubu sran sa sin’n,” i nun.) Like kwlaa nga ɔ kwla yo maan e sa sin bubu e’n, maan e si kɛ ɔ kwla kpɔnzɔ e. ‘Kɛ y’a ɲan e ti’n, nán e tran lɛ ngbɛn’, e fa blɛ e yo Ɲanmiɛn ninnge mun. Yɛle kɛ e suan Biblu’n nun ndɛ’n, e wɔ asɔnun aɲia’m be bo, yɛ e bo jasin fɛ’n. Sanngɛ, sɛ e bɔbɔ ba sa’n y’a fɛ’n, i sɔ yolɛ’n kwla yo kekle (Efɛzfuɛ Mun 5:15, 16). Nán e wla fi su kɛ Lakafuɛ’n kunndɛ kɛ e yaci Ɲanmiɛn sulɛ. Sanngɛ ɔ fataman kɛ e kpɔnzɔ naan blɛ nga e o nun mɔ w’a jran cinnjin yɛ’n, ɔ fi e ɲin (Lik 21:34-36)! ?Wafa sɛ yɛ e kwla jran kekle Lakafuɛ’n i ɲrun naan y’a tran minndɛ ɔ? Maan e nian ajalɛ nnan nga be lɔngɔ su yɛ’n, be kwla uka e.

Maan ‘e srɛ Ɲanmiɛn titi’

⁹ Maan e kpɛ e ɲin Zoova wun lɔ e srɛ i. ?I nun mɔ Zezi o Zɛtsemane lika nun lɔ’n, i ajalɛ ng’ɔ fali’n te o amun klun? ?Kɛ awlaboɛ dan kpa tɔli i su’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? Ɔ kpɛli i ɲin Zoova wun lɔ, ɔ srɛli i. I ɲin m’ɔ miannin srɛli Zoova cinnjin kpa’n ti’n, “nvufle kpa’n tu i pataa, nvufle sɔ’n ɔ kaci kɛ mmoja sa, ɔ gua srosrosrosro.” (Lik 22:44). Amun e bu i sɔ’n i angunndan e nian. Zezi si Satan kpa. Kɛ Zezi o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ fɛli i ɲin sieli aya wunmuan nga Satan fa laka Ɲanmiɛn sufuɛ mun’n be su kpa. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, Zezi w’a bumɛn i le kɛ Lakafuɛ’n kwlá lɛkɛmɛn i mlɔnmlɔn. ?Sɛ Ɲanmiɛn bɔbɔ i Wa’n mɔ fɔ nunmɛn i nun’n, ɔ wunnin kɛ ɔ fata kɛ ɔ srɛ Ɲanmiɛn naan w’a ɲan ukalɛ nin wunmiɛn’n, yɛ e mɔ fɔ o e nun’n yɛ e su srɛman Ɲanmiɛn ɔn?—1 Piɛr 2:21.

¹⁰ Nán amun wla fi su kɛ, Zezi seli kɛ: ‘Amun srɛ Ɲanmiɛn titi.’ I sin’n, ɔ seli ekun kɛ: ‘Amun awlɛn’n o su kɛ amún yó, sanngɛ an lemɛn i wun fanngan.’ (Matie 26:41). ?Kɛ Zezi se sɔ’n, wan ndɛ yɛ ɔ kan ɔn? Nán i bɔbɔ Zezi i wun ndɛ yɛ ɔ kan ɔn, afin ɔ le fanngan (1 Piɛr 2:22). Sanngɛ i sɔnnzɔnfuɛ mɔ fɔ o be nun’n, be ndɛ yɛ ɔ kan ɔn. Kɛ mɔ fɔ o be nun ti’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ be uka be naan b’a jran kekle lakalɛ’n i ɲrun (Rɔmfuɛ Mun 7:21-24). I sɔ’n ti yɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ klikli mun, ɔ nin andɛ Klistfuɛ kpa’m be kɛ be srɛ naan b’a ɲan ukalɛ lakalɛ’n i ɲrun’n niɔn (Matie 6:13). Zoova kusu tɛ srɛlɛ sɔ’m be su (Jue Mun 65:3). ?Wafa sɛ? Ɔ yi i nglo ajalɛ nɲɔn nun.

¹¹ Ajalɛ klikli’n yɛle kɛ Ɲanmiɛn uka e maan e wun lakalɛ sɔ’m be wlɛ. Satan i lakalɛ ninnge’m be ti kɛ aya mɔ be fa sie i atin tuun nun sa. Sɛ e wunman be’n, e kwla tɔ be nun. Kɛ ɔ ko yo naan y’a tɔman lakalɛ’n nun ti’n, Zoova fa Biblu’n ɔ nin Biblu’n i akua mun naan w’a fa yi Satan i aya’m be nglo. Afuɛ kwlaa’n, Biblu’n i akua’m be nun, ɔ nin aɲia dandan’m be bo’n, be wla e fanngan titi kɛ e nian e wun kpa srongble’n, ɔ nin bian nin bla kunndɛlɛ sukusuku’n, ɔ nin aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ ngboko’n, ɔ nin Satan i aya wie mun ekun’n, be lika (Nyanndra Mun 29:25; 1 Korɛntfuɛ Mun 10:8-11; 1 Timote 6:9, 10). ?Kɛ mɔ Zoova yiyi Satan i nzuɛn’n i bo kle e kɛ nga sa’n niɔn, nán i ase cɛ yɛ é lá ɔ (2 Korɛntfuɛ Mun 2:11)? Ndɛ kwlaa nga be kan kle e sɔ’n, be ti srɛlɛ mɔ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka e naan y’a jran kekle lakalɛ’n i ɲrun, be su tɛlɛ.

¹² Ajalɛ’n i nɲɔn su mɔ Zoova fa tɛ e srɛlɛ’n su’n yɛle kɛ ɔ man e wunmiɛn naan y’a jran lakalɛ’n i ɲrun kekle kpa. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: ‘Ɲanmiɛn kplinman su kɛ sa ng’ɔ sɔnman amun nun’n ɔ tɔ amun su. I sɔ’n ti’n, sɛ sa tɔ amun su’n, ɔ́ yó maan ɔ́ sɔ́n amun nun.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 10:13). Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su titi’n, ɔ su kplinman su kɛ lakalɛ’n yo dan ngboko e su. Kusu’n, ɔ́ mán e wunmiɛn naan y’a jran lakalɛ’n i ɲrun. ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn “yó maan ɔ́ sɔ́n” e nun ɔn? Ɔ́ ‘fɛ́ i wawɛ’n mán be nga be srɛ i’n.’ (Lik 11:13). I wawɛ sɔ’n, ɔ́ úka e maan é wla kpɛ́n Biblu’n nun mmla’m be su. I sɔ’n kusu yó maan wafa nga e jrannin su kɛ é yó sa kpa’n, é jrán su sɔ. Kpɔkun ɔ́ úka e maan é fá ajalɛ ngwlɛlɛ su (Zan 14:26; Zak 1:5, 6). I wawɛ’n úka e maan e nzuɛn’n ɔ́ yó kpa, naan y’a yaci e nzuɛn tɛ mun (Galasifuɛ Mun 5:22, 23). Ɲanmiɛn wawɛ bɔbɔ’n kwla yo maan e niaan Klistfuɛ’m be ‘uka e dan kpa.’ (Kolɔsfuɛ Mun 4:11). ?Srɛlɛ nga e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka e’n, wafa nga ɔ fa tɛ su klolɛ su’n, ɔ kleman e kɛ e lɛ i ase?

Maan e srɛ like ng’ɔ nin srɛlɛ fata’n

¹³ Kɛ ɔ ko yo naan y’a tran minndɛ’n, ɔ fata kɛ e srɛ like ng’ɔ nin srɛlɛ fata’n. Blɛ kekle nga e o nun yɛ’n ti’n, e kwlaa e fɛ. Sanngɛ, maan e si kɛ Ɲanmiɛn w’a seman le kɛ e su wunman e ɲrun mɛn nga nun. Laa blɛ nun bɔbɔ’n Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wunnin ɲrɛnnɛn, yɛle kɛ be kleli be yalɛ. Yalɛ’n dili be, be wla boli be wun, kpɔkun be tɔli tukpaciɛ.—Sa Nga Be Yoli’n 8:1; 2 Korɛntfuɛ Mun 8:1, 2; 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:14; 1 Timote 5:23.

¹⁴ Andɛ kusu, e le e su ndɛ liɛ mun. Be kwla kle e yalɛ. Yalɛ’n kwla di e, kpɔkun e wla kwla bo e wun. Yɛ tukpaciɛ kwla ɲan e. Annzɛ kusu afɛ uflɛ kwla tɔ e su. ?Sɛ ɔ ti kɛ sa kwlaa ng’ɔ tɔ e su’n Ɲanmiɛn yi be e su’n, nn i sɔ’n su manman Satan i atin kɛ ɔ kan Ɲanmiɛn i wun ndɛ tɛ (Nyanndra Mun 27:11)? Ɲanmiɛn yaci i sufuɛ’m be lɛ naan be kle be yalɛ, naan be sa be nian. Ɔ maan wie liɛ bɔbɔ’n, be kle be ɲrɛnnɛn lele be wu be yalɛ klefuɛ’m be sa nun.—Zan 16:2.

¹⁵ ?Sanngɛ nda mennin yɛ Ɲanmiɛn tali ɔ? Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, ɔ tali nda kɛ sɛ e fa e wla’n kwlaa guɛ i su’n, ɔ́ wá yó maan é jrán kekle lakalɛ kwlaa ɲrun (Nyanndra Mun 3:5, 6). Ɔ fɛ i Ndɛ’n, ɔ nin i wawɛ’n, ɔ nin i anuannzɛ’n fa sasa e Ɲanmiɛn ninnge’m be nun. Kpɔkun, ɔ fa uka e naan e nin i e janvuɛ’n tra kpa. Sɛ e nin Ɲanmiɛn e janvuɛ’n tra kpa titi’n, sɛ bɔbɔ e wu’n, ɔ timan ndɛ. Sɛ Ɲanmiɛn waan ɔ́ mɛ́n i sufuɛ kpa’m be akatua’n, like fi kwlá jrɛnmɛn i. Wie’n bɔbɔ kwlá yoman like fi (Ebre Mun 11:6). Ɔ maan, mɛn uflɛ mɔ w’a mantan koko yɛ’n i nun’n, ninnge kpakpa onga nga Ɲanmiɛn tali nda kɛ ɔ́ yó fá mɛ́n i sufuɛ nga be klo i’n, wie fi su sɛnmɛn i wun.—Jue Mun 145:16.

Nán e wla fi akplowa ndɛ’m be su

¹⁶ Sɛ e waan é jrán kekle é guɛ́ i ti nin i bo’n, nán maan e wla fi akplowa ndɛ cinnjin mun mɔ be wɔ Ɲanmiɛn’n, mɔ i ti yɛ ɔ yaci sa tɛ yolɛ i lɛ’n, be su. Wienun ɔn, sɛ afɛ’n w’a tin e su lele ɔ maan ɔ yo e kɛ e yaci Ɲanmiɛn sulɛ’n sa’n, maan e wla kpɛn su kɛ nglo nin asiɛ’n m’ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn sie be’n, Satan sili su akplowa. Kpɔkun, Lakafuɛ sɔ’n sili Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be seiin nantilɛ’n i su akplowa wie (Zɔb 1:8-11; 2:3, 4). Akplowa sɔ’n nin wafa nga Zoova kpɛ́ nun’n, ɔ ti cinnjin tra e nguan’n bɔbɔ. ?Ngue ti ɔ?

¹⁷ Kɛ mɔ Ɲanmiɛn bɔbɔ yacili sa tɛ yolɛ i lɛ’n, ɔ yoli maan sran wie’m be wa sili nanwlɛ ndɛ’n. Amun e bu sa nga su angunndan e nian. Zezi wunnin ɲrɛnnɛn naan e ɲan nguan (Zan 3:16). ?I sɔ’n yoman e fɛ? ?Sanngɛ sɛ ɔ fata kɛ e bɔbɔ e wun ɲrɛnnɛn kan naan sran uflɛ w’a ɲan nguan’n, é kplín su? Sɛ é jrán kekle lele é gúɛ i ti nin bo’n, nn y’a wun kɛ Zoova i ngwlɛlɛ silɛ’n tra e liɛ’n lele (Ezai 55:9). Blɛ nga ɔ fata kɛ ɔ kpɛ akplowa sɔ’n nun mlɔnmlɔnmlɔn’n, i nun yɛ ɔ́ wá núnnún sa tɛ’n naan y’a ɲan anannganman nguan’n niɔn. ?Nanwlɛ, ninnge’m be siesielɛ sɔ’n le wunsu? Ɲanmiɛn yoman sa nga ɔ timɛn i su’n mlɔnmlɔn!—Rɔmfuɛ Mun 9:14-24.

‘E fa e wun mantan Ɲanmiɛn’

¹⁸ Sɛ e waan é wún i wlɛ titi kɛ blɛ’n w’a jran cinnjin’n, ɔ fata kɛ e fa e wun mantan Zoova. Nán maan e wla fi su kɛ Satan wlɛ i wun ase yo like kwlaa naan e nin Zoova e afiɛn’n saci. Like nga Satan kunndɛ kɛ e yo’n, yɛle kɛ e bu i kɛ mɛn’n i awieliɛ’n su baman le, naan jasin fɛ’n bolɛ’n nin Ɲanmiɛn mmla’n su nantilɛ’n, be ti ngbɛn. Sanngɛ, ‘ato’n ti Satan junman, i yɛ ɔ ti ato buafuɛ’m be si ɔ.’ (Zan 8:44). Maan e jran su kpa kɛ e su ‘loman e wun manman mmusu’m be si Satan’n, é jrán kekle.’ Nán maan e fa e nin Zoova e janvuɛ tralɛ’n e tratra e sa bɛ nun. Biblu’n se e klolɛ su kɛ: ‘An fa amun wun mantan Ɲanmiɛn, yɛ i kusu fɛ́ i wun mántan amun ɔn.’ (Zak 4:7, 8). ?Wafa sɛ yɛ e kwla fa e wun mantan Ɲanmiɛn kpa ekun ɔn?

¹⁹ E Ɲanmiɛn srɛlɛ nun’n, Ɲanmiɛn ninnge’m be su angunndan bulɛ’n ti cinnjin kpa. Sɛ mɛn’n nun ninnge’m be tin e su’n, maan e tu e klun e kɛn i ndɛ kle Zoova. Like nga ɔ lo e’n, sɛ e bo su weiin e kle Ɲanmiɛn’n, é wún i nuan su sa. Atrɛkpa’n, e su wunman e srɛlɛ’n i nuan su sa’n kɛ nga e fa buli’n sa. Sanngɛ sɛ e kunndɛ kɛ é mánmán Ɲanmiɛn naan sa kwlaa nun é yó i klun sa’n, ɔ́ mán e i nuan su like naan y’a jran kekle (1 Zan 5:14). Kɛ e yo ninnge mun mɔ e wun kɛ Ɲanmiɛn kle e atin’n, i sɔ’n yo maan e fa e wun mɛntɛn i kpa ekun. Sɛ e kanngan Biblu’n nun naan e wun Zoova i sran’n i wafa ng’ɔ ti’n, ɔ nin wafa ng’ɔ yo ninnge mun’n, naan e bu be su angunndan’n, i sɔ’n ti cinnjin kpa wie. Ninnge sɔ’m be su angunndan bulɛ’n, ɔ uka e naan y’a si Ɲanmiɛn kpa ekun. Ɔ wluwlu e wun, ɔ maan e klo Zoova dan kpa (Jue Mun 19:15). Klolɛ sɔ m’ɔ tra like kwlaa’n, ɔ́ úka e maan é jrán kekle lakalɛ’n i ɲrun. Kpɔkun é trán mínndɛ.—1 Zan 5:3.

²⁰ Kɛ ɔ ko yo naan y’a fa e wun y’a mantan Ɲanmiɛn’n, ɔ fata kusu kɛ e fa e wun mantan e niaan Klistfuɛ mun wie. I sɔ’n yɛ é wá yíyí nun fluwa nga i akpasua kasiɛn’n nun ɔn.

LIKE SUANLƐ’N SU KOSAN MUN

• ?Kɛ lika’n wa jrannin tɛ kpa Zezi su’n, mɔ i wie’n mantannin koko’n ngue yɛ ɔ yoli ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be yo ɔ? (1-4)

• ?Ngue ti yɛ Satan fɛ i ɲin wɔ Zoova sufuɛ mun ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ɔ kwla laka e ɔ? (5-8)

• ?Sɛ e waan é jrán kekle lakalɛ’n i ɲrun’n, ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi ɔ? (9-12) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ like ng’ɔ nin srɛlɛ fata’n niɔn? (13-15) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e wla kpɛn akplowa ndɛ’m be su ɔ? (16-17) ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa ‘e wun mantan Ɲanmiɛn’ ɔn? (18-20)

[Kuku, bue 25]

Ninnge wie mun mɔ be bubu sran sa sin’n

Tukpaciɛ/kpɛnngbɛn yolɛ’n. Sɛ tukpaciɛ tɛtɛ wie o e su’n, annzɛ kpɛnngbɛn’n tin e su’n, mɔ e kwlá ukaman e Ɲanmiɛn junman’n su’n, i sɔ’n kwla man e awlaboɛ.—Ebre Mun 6:10.

Kɛ e sa sin bubu e’n. Kɛ mɔ sran sunman be faman be ɲin be siemɛn i Ɲanmiɛn Ndɛ’n nga e kan’n i su kpa’n ti’n, e sa sin kwla bubu e.—Nyanndra Mun 13:12.

Kɛ e buman e bɔbɔ e wun sran’n. Sran wie mun’n, ninnge tɛtɛ nga be yoli be’n ti’n, be bu i kɛ be nunman sran nun kun, naan Ɲanmiɛn bɔbɔ kloman be wie.—1 Zan 3:19, 20.

Kɛ be lo e ngasi’n. Sɛ aniaan kun lo aniaan uflɛ ngasi’n, ɔ kwla yo maan sran nga be loli i ngasi’n kwla jran asɔnun aɲia’m be bo kɔlɛ’n. Kpɔkun, ɔ kwla jran jasin fɛ’n bolɛ’n.—Lik 17:1.

Kɛ be kle e yalɛ’n. Be nga be nin e suman Ɲanmiɛn likawlɛ’n, be kwla tanndan e ɲrun, be kle e yalɛ, annzɛ be yo e finfin.—2 Timote 3:12; 2 Piɛr 3:3, 4.

[Foto, bue 26]

Zezi seli e kɛ e ‘srɛ Ɲanmiɛn titi’ naan y’a kwla jran kekle lakalɛ’n i ɲrun.