Mmla kun m’ɔ taka klolɛ’n su’n ɔ o be awlɛn’n nun
‘Ń fá min mmla’n ń wlá be angunndan’n nun. Sɛ ń kwlá sé’n, ń fá klɛ́ be awlɛn’n nun.’—ZEREMI 31:33.
1, 2. (a) ?Ngue yɛ é wá kókó su yalɛ like suanlɛ nga nun ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ Zoova yili i wun nglo Sinai oka’n su lɔ?
LIKE nɲɔn nga e dun mmua e suannin’n nun’n, e wunnin kɛ i nun mɔ Moizi fin Sinai oka’n su lɔ jrá’n, i ɲrun’n yoli ɲanɲanɲan. Asa ekun’n, tannin mɔ Moizi fa kɛtɛ i ɲrun’n su’n, e kannin i ndɛ. Siɛn’n, sa uflɛ kun m’ɔ yoli blɛ sɔ nun’n, yɛ é wá kókó su yalɛ like suanlɛ nga nun ɔn.
2 Kɛ Moizi ɔli Sinai oka’n su lɔ’n, Zoova mɛnnin i mmla. Izraɛlifuɛ’m be kusu, kɛ be o Sinai oka’n bo lɔ’n, sa kun mɔ be nin a wunmɛn i sɔ le’n, ɔ yoli be ɲrun. Sa sɔ’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ yoli fa yili i wun nglo ɔ. Kɛ Biblu’n kán sa sɔ’n i ndɛ’n, i waan: ‘Be tili kɛ ɲanmiɛn su kpan kplannankplannan oka’n su lɔ. Be wunnin kɛ ɲanmiɛn’n kpa sin piapiapia lɔ, yɛ be wunnin sin wɛnsrɛn kpikplikpi kun lɔ ekun. Kɛ Izraɛlifuɛ’m be o ngblaliɛ’n nun lɔ’n, be usuli kpa’n sa tututu. Sin wɛnsrɛn’n fali oka wunmuan’n, afin Anannganman jrali sin’n i afiɛn. Sin wɛnsrɛn’n jaso mlemlemle kɛ ngbɛ nun sin wɛnsrɛn sa, yɛ oka wunmuan’n kejeli kpa.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 19:16-18.
3. ?Ngue su yɛ Zoova klɛli Mmla Blu’n niɔn? ?Yɛ ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be kwlaa be wunnin i wlɛ ɔ?
3 Kɛ Zoova kán ndɛ klé i nvle nunfuɛ mun m’ɔ́ mán be mmla’n, ɔ sinnin i anzi kun lika. Mmla sɔ’n, be flɛ i kɛ Mmla Blu. (Ezipt Lɔ Tulɛ 20:1-17) Nanwlɛ, Izraɛlifuɛ’m be kwlaa be si kɛ Mmla sɔ’m be fin Ɲanmiɛn Kpli. Mmla sɔ mun’n, Zoova klɛli be yɔbuɛ paplaapla nɲɔn su fa mannin Moizi. Sanngɛ kɛ Moizi fin oka’n su lɔ jrá’n mɔ wunnin nannin ba’n, ɔ nin Izraɛlifuɛ mɔ be su si able’n, ɔ tɛli yɔbuɛ’m be ase ɔ bubuli be nun. Ɔ maan, Zoova klɛli mmla blu kunngba’n yɔbuɛ uflɛ’m be su ekun. Blɛ sɔ’n nun liɛ’n, kɛ Moizi fin oka’n su lɔ bá’n mɔ yɔbuɛ’m be o i sa nun’n, i ɲrun yoli ɲanɲanɲan. I lɛ nun’n, Izraɛlifuɛ’m be kwlaa be wunnin i wlɛ kɛ mmla m’ɔ o Moizi sa nun’n, ɔ timan like mɔ be fa tratra be sa bɛ’n nun ɔn.—Ezipt Lɔ Tulɛ 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.
4. ?Ngue ti yɛ Mmla Blu’n ti cinnjin kpa’n niɔn?
4 Yɔbuɛ paplaapla nɲɔn mɔ Mmla Blu’n klɛ su’n, be fa be sieli i Ɲanmiɛn i alaka’n nun. Alaka sɔ’n, be dun mmua fa sieli i Ɲanmiɛn i tannin sua’n i lika ng’ɔ ti lika kpa tra su’n, i nun lɔ. Kpɔkun i sin’n, be fali alaka kunngba’n sieli i Ɲanmiɛn i sua’n i lika ng’ɔ ti lika kpa tra su’n, i nun lɔ. Nanwlɛ, mmla blu’n ti cinnjin kpa. Afin, Zoova nin Izraɛlifuɛ’m be trali aenguɛ. Yɛ aenguɛ sɔ’n m’ɔ kle wafa nga Zoova síe i nvle, i nun ndɛ’n kwlaa taka Moizi Mmla’n i su. Nanwlɛ, mmla sɔ’n kleli weiin kɛ Zoova nin nvle’n m’ɔ ti i liɛ klonglo’n, be o nun.
5. ?Wafa sɛ yɛ mmla mɔ Ɲanmiɛn fa mannin Izraɛlifuɛ mun’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn klo be ɔ?
5 Mmla Blu’n kleli ninnge kpanngban kpa Zoova su. Ninnge sɔ’m be nun’n, nga mɔ mmla’n kleli i kpa’n yɛle klolɛ mɔ Zoova klo i nvle nunfuɛ mun’n. Nanwlɛ, be nga be nantili mmla sɔ’n su’n, be wunnin i wlɛ weiin kpa kɛ like kpa kun yɛ Ɲanmiɛn fa mannin be ɔ! Ɔ maan kɛ fluwa sifuɛ kun kán mmla sɔ’m be ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ mɛn’n boli i bo lele m’ɔ́ fá jú andɛ’n, sran’m be kpɛli mmla mun. Sanngɛ Ɲanmiɛn i mmla blu’n i kpa liɛ’n, ɔ leman wun su.” Yɛ Zoova kusu’n, kɛ ɔ́ kán mmla kwlaa ng’ɔ fa be mannin Moizi’n be ndɛ’n, ɔ seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ: ‘Sɛ amun ti ndɛ nga n kan kle amun’n i kpa’n, sɛ amun nian aenguɛ nga e nin amun e tra’n su kpa’n, amún yó min nvle m’ɔ ti min liɛ klonglo nvle kun nga’m be afiɛn, afin asiɛ wunmuan’n ti min liɛ. Sanngɛ amun liɛ’n, amún wá yó min ɲrun jranfuɛ’m be nvle. Amun nvle sɔ’n yó min liɛ klonglo.’—Ezipt Lɔ Tulɛ 19:5, 6.
Mmla kun mɔ sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ be awlɛn’n nun’n
6. ?Mmla mennin yɛ i kpa liɛ’n, ɔ tra mmla nga be klɛli be yɔbuɛ’m be su’n niɔn?
6 Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i mmla blu’n ɔ ti kpa dan. ?Sanngɛ mmla kun mɔ Klistfuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n be le i’n, amun si kɛ i kpa liɛ’n tra mmla blu mɔ be klɛli i yɔbuɛ’m be su’n i lele? Amun nian, ndɛ kun mɔ Zoova kannin’n, ɔ seli kɛ ɔ nin sran’m bé wá trá aenguɛ uflɛ naan aenguɛ sɔ’n timan kɛ ng’ɔ nin Izraɛlifuɛ’m be trali’n sa. I waan: ‘Ń fá min mmla’n ń wlá be angunndan’n nun. Sɛ ń kwlá sé’n, ń fá klɛ́ be awlɛn’n nun.’ (Zeremi 31:31-34) Aenguɛ uflɛ sɔ’n, Zezi yɛ ɔ ti i nun jranfuɛ’n niɔn. Sanngɛ ɔ nin i sɔ’n ngba’n, Zezi bɔbɔ w’a klɛman mmla kun sa w’a manman i sɔnnzɔnfuɛ mun. Like ng’ɔ yoli’n yɛle kɛ, i ijɔlɛ’n nun’n, ɔ nin i ninnge’m be yolɛ’n nun’n, ɔ fali Zoova i mmla’n kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ maan sɛ é kwlá sé’n, ɔ fali mmla’n wlali i sɔnnzɔnfuɛ’m be angunndan’n nun, yɛ ɔ fa klɛli be awlɛn’n nun.
7. ?I klikli nun’n, wan mun yɛ be fali ‘Klist mmla’n’ mannin be ɔ? ?Yɛ wan mun yɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be wa fali mmla sɔ’n su wie ɔ?
7 Mmla sɔ mɔ i kpa liɛ’n tra Moizi Mmla’n i lele’n, be flɛ i ‘Klist mmla.’ Yɛ i klikli nun’n, nán Zuifu mɔ be ti Zakɔbu i anunman mun’n, be yɛ be fa mmla sɔ’n mannin be ɔ. Sanngɛ ‘Izraɛlifuɛ nga be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n,’ be yɛ be fa mannin be ɔ. (Galasifuɛ Mun 6:2, 16; Rɔmfuɛ Mun 2:28, 29) Izraɛlifuɛ sɔ mɔ be ti Ɲanmiɛn liɛ sakpa’n, be yɛle Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn fɛli wawɛ’n mannin be’n. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, “sran kpanngban kpa” mɔ be fin nvlenvle’n kwlaa nun’n, be wa suli be su. Afin be kusu be kunndɛ kɛ bé sú Zoova wie. (Sa Nglo Yilɛ 7:9, 10; Zakari 8:23) Ajalɛ sɔ mɔ be fali’n ti’n, siɛn’n, be nin Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be ‘akpasua’n ti kun yɛ be tafuɛ’n ti kunngba.’ Ɔ maan sa kwlaa nun’n, ‘Klist mmla’n’ yɛ ɔ sie be kwlaa ɔ.—Zan 10:16.
8. ?Ngbaciɛ mennin yɛ ɔ o Moizi Mmla’n, ɔ nin Klist mmla’n be afiɛn ɔn?
8 Zuifu nin be mma mɔ be ti Izraɛli nvle’n, be ngunmin cɛ yɛ be fali Moizi Mmla’n mannin be yɛ be fali su ɔ. Sanngɛ Klist mmla’n liɛ’n, sran’m be kwlaa, ɔ leman be finwlɛ’n, be kwla fa su. Be mianmianman be kɛ be nanti su. Asa ekun’n, be suan Zoova ɔ nin i ninnge’m be yolɛ wafa’n i su like. I sɔ’n ti’n, be wun blibli be kɛ bé yó Zoova klun sa’n. Yɛ wafa kun ekun nga Klist mmla’n timan kɛ Moizi liɛ’n sa’n yɛle kɛ, Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, Ɲanmiɛn mmla’n o ‘be angunndan’n nun’ sɛ é kwlá sé’n, ɔ ‘klɛ be awlɛn’n nun.’ I sɔ’n ti’n, kannzɛ bɔbɔ Ɲanmiɛn kwla tu be nga be yo ɲin kekle i su’n be fɔ’n, sanngɛ nán i sɔ’n ti yɛ be ɲin yi i ɔ. Yɛ kusu’n, nán kɛ m’ɔ fata kɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn’n, i ti yɛ be ɲin yi i ɔ. Sanngɛ like kun m’ɔ le ta klanman kpa sran su’n, yɛ ɔ su be bo maan be ɲin yi Ɲanmiɛn ɔn. Like kunngba sɔ’n, ɔ su be nga be ti bua’m be wie mun’n be bo maan be ɲin yi Ɲanmiɛn wie. Afin be kusu’n, Ɲanmiɛn mmla’n sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ be awlɛn’n nun.
Mmla mɔ be taka klolɛ su’n
9. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ mmla nga Zoova fa be mannin Moizi’n, be taka klolɛ’n su ɔ?
9 Zoova i mmla’n, ɔ nin i klun sa ng’ɔ fa be mannin Moizi’n, be kwlaa be taka like kunngba su. Like sɔ’n, yɛle klolɛ’n. Lele nin andɛ’n, Ɲanmiɛn i sulɛ kpa’n ɔ taka klolɛ sɔ’n su, yɛ ɔ́ táka su tititi. Ɔ maan cɛn kun’n, kɛ bian kun usali Zezi kɛ ɔ kle i Moizi Mmla’n i nun danfuɛ’n, amun nian wafa nga Zezi tɛli i su’n. Ɔ seli bian’n kɛ: ‘Klo ɔ Min Ɲanmiɛn’n kpa, fa ɔ wla’n kwlaa guɛ i su, maan wɔ angunndan’n kwlaa trɛn i su.’ Yɛ i nɲɔn su’n, ɔ seli kɛ: “Klo ɔ wiengu kɛ a fa klo ɔ bɔbɔ wun’n sa.” Kpɔkun kɛ Zezi gúɛ i ndɛ’n bo’n, ɔ seli kɛ: ‘Mmla nɲɔn nga su yɛ mmla’n nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ’n kwlaa taka ɔ.’ (Matie 22:35-40) I lɛ nun’n, Zezi kleli weiin kɛ nán Moizi Mmla’n mɔ Mmla Blu’n ɔ o be nun wie’n, i ngunmin yɛ ɔ taka klolɛ’n su ɔ. Sanngɛ mmla kwlaa nga be o Biblu’n i lika nga be klɛli Ebre aniɛn’n nun’n, ɔ taka klolɛ’n su.
10. ?Ngue ti yɛ e se kɛ Klist mmla’n taka klolɛ’n su ɔ?
10 ?Yɛ Klist mmla’n mɔ sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ Klistfuɛ’m be awlɛn’n nun’n, ɔ taka Ɲanmiɛn klolɛ’n, ɔ nin be wiengu klolɛ’n su wie? E usaman i sɔ liɛ’n lele! Afin kɛ be se kɛ be fa Klist mmla’n su’n, i bo’n yɛle kɛ, be klo Ɲanmiɛn kpa. Kpɔkun mmla kunngba’n i nun kpɔlɛ ng’ɔ ti uflɛ’n yɛle kɛ, Klist seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ bé klɛ́n be wun be wiengu’m be ti, kɛ nga i bɔbɔ fa yoli’n sa. Kɛ mɔ Zezi kloli i janvuɛ mun ti’n, ɔ fɛli i wun mannin. Klolɛ’n i wafa sɔ’n mɔ i ti be fa be wun man’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be klo Ɲanmiɛn ɔ nin be wiengu’m be sɔ wie. Nanwlɛ, nzuɛn mɔ be fa sie Klistfuɛ’m be nzɔliɛ kɛ be ti Klistfuɛ sakpa’n, yɛle be wiengu mɔ be klo be kpa’n. (Zan 13:34, 35; 15:12, 13) I sɔ’n ti bɔbɔ’n, Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ maan be klo be kpɔfuɛ mun.—Matie 5:44.
11. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ klo Ɲanmiɛn ɔ nin sran mun ɔn?
11 Nanwlɛ, Zezi yɛ ɔ kleli kɛ ɔ klo sran mun kpa ɔ. Afin i nun m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, nn ɔ ti aolia nun sran yɛ ɔ le tinmin dan. Sanngɛ ɔ nin i sɔ’n ngba’n, kɛ i Si’n sunmɛnnin i kɛ ɔ w’a yo i klun sa’n asiɛ’n su wa’n, w’a sisimɛn i bo. Ɔ bali aklunjuɛ su. Kɛ Zezi bali kusu’n, ɔ fɛli i nguan’n kpɔli sran’m be ti’n naan be ɲan anannganman nguan. Sanngɛ nán sa sɔ’n i ngunmin yɛ ɔ yoli ɔ. Like ng’ɔ yoli i ekun’n yɛle kɛ, wafa ng’ɔ fata kɛ sran’m be nanti’n, ɔ kleli be. Yɛle kɛ, ɔ yoli wɛtɛɛfuɛ nin klun ufuefuɛ. Kpɔkun ɔ buli i wiengu’m be sran. Ɔ maan be nga ɲrɛnnɛn’n nin afɛ’n w’a tin be su kɛ trɔ sa’n, ɔ ukali be. Asa ekun’n, ‘ndɛ m’ɔ maan e ɲan anannganman nguan’n,’ ɔ tuli i klun kannin naan i wiengu’m be si Zoova.—Zan 6:68.
12. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Ɲanmiɛn klolɛ’n nin e wiengu’m be klolɛ’n, be ti kun ɔn?
12 Ɲanmiɛn klolɛ’n nin e wiengu klolɛ’n, be ti kun. I sɔ’n ti’n, akoto Zan seli kɛ: ‘Sran klolɛ’n fin Ɲanmiɛn. Sɛ sran kun se kɛ ɔ klo Ɲanmiɛn sanngɛ ɔ kpɔ i niaan’n, nn ato yɛ ɔ bua ɔ. ?Afin sɛ ɔ klomɛn i niaan’n m’ɔ wun i’n, ɔ́ yó sɛ yɛ ɔ́ kwla kló Ɲanmiɛn m’ɔ wunmɛn i’n niɔn?’ (1 Zan 4:7, 20) Nanwlɛ, sran klolɛ’n fin Zoova yɛ i bɔbɔ Zoova’n, yɛ ɔ ti sran klofuɛ’n niɔn. Ɔ maan ninnge kwlaa nga ɔ yo be’n, be taka klolɛ’n su. Yɛ kɛ mɔ Ɲanmiɛn yili e kɛ i bɔbɔ’n sa’n ti’n, e klo e wiengu mun. (Bo Bolɛ 1:27) Kɛ e klo e wiengu mun sɔ’n, e kle kɛ e klo Ɲanmiɛn wie.
Ɲanmiɛn klolɛ’n yɛle kɛ, maan e ɲin yi i
13. ?Sɛ e waan é kló Ɲanmiɛn’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e dun mmua e yo ɔ?
13 ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn mɔ e wunmɛn i’n, e kwla klo i ɔ? Sɛ e waan é kló Ɲanmiɛn’n, like ng’ɔ ti cinnjin kpa kɛ e dun mmua e yo’n yɛle kɛ maan e si i. Afin sran mɔ e simɛn i’n, e kwlá klomɛn i kpa sakpa naan y’a se kɛ i su yɛ é láfi ɔ. I sɔ’n ti’n, Biblu’n wla e fanngan kɛ maan e kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun, yɛ e srɛ i. Kpɔkun be nga b’a dun mmua b’a si Ɲanmiɛn’n ɔ maan be klo i’n, maan e nin be e san nun. Sɛ e yo sɔ’n, é sí Ɲanmiɛn. (Jue Mun 1:1, 2; Filipfuɛ Mun 4:6; Ebre Mun 10:25) Ɲanmiɛn i silɛ sɔ’n nun’n, Zezi Klist i jasin fɛ’n mɔ sran nnan be klɛli’n, be kwla uka e kpa. Afin Zoova i nzuɛn mɔ Zezi Klist yili i nglo i mɛn dilɛ’n nun, ɔ nin i jasin fɛ’n bolɛ’n nun’n, fluwa nnan sɔ’m be kan be ndɛ. Nanwlɛ, kɛ é sí Ɲanmiɛn kɔ́ i ɲrun mɔ wafa ng’ɔ klo e’n kán e awlɛn’n, nn e ɲin’n yí i kpa trá laa’n. Kpɔkun e kunndɛ kɛ é fɛ́ i ndɛ’n su. Ɔ maan Ɲanmiɛn klolɛ’n, yɛle kɛ maan e ɲin yi i.
14. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Ɲanmiɛn i ndɛ’n i su falɛ’n yoman ya ɔ?
14 Titi’n, kɛ e klo sran kun’n, like nga sran sɔ’n klo i’n yɛ e yo. E kunndɛman kɛ e lo i ngasi. I sɔ kunngba’n, akoto Zan seli kɛ: ‘Ɲanmiɛn i klolɛ’n yɛle kɛ e fɛ i ndɛ’n su, i ndɛ sɔ’n i su falɛ’n yoman ya.’ (1 Zan 5:3) Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i ndɛ’n i su falɛ’n yoman ya, yɛ kusu ɔ timan ndɛ beblebe. Yɛle kɛ e suanman mmla beblebe naan ajalɛ kwlaa nga é fá be’n, mmla sɔ mun yɛ bé síe e ɔ. Sanngɛ klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn’n, yɛ ɔ sie e ɔ. Nanwlɛ, sɛ e klo Ɲanmiɛn, i klun sa yolɛ’n ɔ́ yó e fɛ. Kpɔkun i kusu’n, i klun jɔ́ e wun. Yɛ e bɔbɔ e kpa yolɛ’n ti’n, Zoova ɔ́ bó e ɲrun atin tititi.—Ezai 48:17.
15. ?Ngue ti yɛ e kunndɛ kɛ é yó kɛ Zoova sa ɔ? Amun yiyi nun.
15 Klolɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn’n, ɔ su e bo maan e kunndɛ kɛ é fɛ́ i nzuɛn’n. Titi’n, kɛ e klo sran kun’n, e klo i nzuɛn’n wie kpɔkun e kunndɛ kɛ é yó kɛ i sa. I lɛ nun’n, amun e fa wafa nga Zoova nin Zezi be trannin’n naan e nian. Be nɲɔn’n, be trannin ɲanmiɛn su lɔ likawlɛ afuɛ kpanngban kpa mɔ e simɛn i nuan’n, i nun. Afuɛ kpanngban sɔ nun’n, klolɛ dan kpa trannin be afiɛn. Ɔ maan Zezi fali i Si’n m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, i nzuɛn’n. Nzuɛn sɔ mɔ Zezi fɛli i kpa sakpa’n ti’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ kun kɛ: ‘Sran ng’ɔ wun min’n, nn w’a wun e Si’n.’ (Zan 14:9) Nanwlɛ, kɛ é sí Zoova ɔ nin i Wa’n kɔ́ i ɲrun mɔ be wun yó e fɛ’n, nn é kúnndɛ fá be nzuɛn’n. Kpɔkun klolɛ mɔ e klo Zoova’n, ɔ nin Zoova bɔbɔ i wawɛ’n i fanngan nun’n, e kwla ‘wla e nzuɛn laa mɔ maan e yo tɛtɛ’n i ase, yɛ e fa nzuɛn uflɛ.’—Kolɔsfuɛ Mun 3:9, 10; Galasifuɛ Mun 5:22, 23.
E yi e sran klolɛ’n i nglo
16. ?Wafa sɛ yɛ kɛ e bo jasin fɛ’n mɔ e kle sran’m be like’n, i sɔ’n kle kɛ e klo Ɲanmiɛn ɔ nin e wiengu mun ɔn?
16 Kɛ mɔ e ti Klistfuɛ mɔ e klo Ɲanmiɛn ɔ nin e wiengu mun’n ti’n, e bo Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ jasin fɛ’n, kpɔkun e kle sran’m be like naan be kusu be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ. I sɔ mɔ e yo’n, Zoova klun jɔ su dan. Afin Zoova bɔbɔ’n, ɔ ‘klo kɛ ɔ́ dé sran’m be kwlaa naan be wun sa ng’ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ kpa.’ (1 Timote 2:3, 4) Sanngɛ e bɔbɔ mɔ e di junman sɔ’n, e kwla di aklunjuɛ’n wie. Afin e uka e wiengu mun, ɔ maan Klist mmla’n sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ be awlɛn’n nun. Kpɔkun sran mɔ e uka be’n, kɛ e wun kɛ be su yo kpa tra laa’n, mɔ bé yí Zoova i nzuɛn’n i nglo’n, i sɔ’n jɔ e klun dan. (2 Korɛntfuɛ Mun 3:18) Nanwlɛ, like nanndoliɛ kpa nga e kwla fa man e wiengu mun’n, yɛle kɛ maan e uka be naan be si Ɲanmiɛn. Afin be nin Zoova be kwla tran janvuɛ tranlɛ tititi.
17. ?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ e klo Ɲanmiɛn ɔ nin e wiengu mun tra aɲanbeun ninnge mun ɔn?
17 Andɛ mɛn’n nga nun’n, sran’m be klo aɲanbeun ninnge mun tra be wiengu. Sanngɛ nn aɲanbeun ninnge be kwlá kaman lɛ tititi. Afin awiefuɛ mɔ be o lɛ’n be kwla wua, annzɛ kusu ninnge sɔ’m be kwla saci. (Matie 6:19) I lɛ nun’n, Biblu’n se e weiin kpa kɛ: ‘Mɛn’n nin i nun ninnge kwlaa mɔ sran ɲin blo su’n, bé wíe, sanngɛ sran ng’ɔ yo Ɲanmiɛn klun sa’n, ɔ́ ká lɛ tititi.’ (1 Zan 2:16, 17) Nanwlɛ, Zoova o lɛ tititi. Ɔ maan be nga be klo i mɔ be su i’n, be kusu bé ká lɛ wie tititi. ?Sɛ ɔ ti sɔ naan mɛn’n nun ninnge’m be su kaman lɛ titi’n niɔn, nán ninnge sɔ mun yɛ ɔ ti kpa kɛ e kpalo be naan e klo Ɲanmiɛn ɔ nin e wiengu mun kpa tra su ɔ?
18. ?Wafa sɛ yɛ ngaliɛ difuɛ kun yili i sran klolɛ dan’n i nglo ɔ?
18 Be nga titi be klo be wiengu mun’n, be manman Zoova. I lɛ nun’n, amun e fa sa kun naan e nian. Sran ble’m be mɛn’n i klɔ kun mɔ be flɛ i Senegal, Sonia ti lɔ ngaliɛ difuɛ. Bla kun o lɔ’n, be flɛ i Heidi, yɛ Sonia kle i Biblu’n nun like. Cɛn kun be o lɛ o, Heidi i wun’n ɔ wa tɔli tukpaciɛ naan w’a wu. I sin’n, be yoli Heidi i batɛmu. Sanngɛ bian sɔ m’ɔ wuli’n, kannzu ɔ fali be tukpaciɛ tɛ’n, SIDA mannin Heidi. Ɔ maan kɛ be yoli Heidi i batɛmu’n w’a cɛman, kpɔkun tukpaciɛ’n ɔ wa tinnin i su kpa naan b’a lɛ i dɔɔtrɔ. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, amun nian sa ng’ɔ juli’n mɔ Sonia kɛn i ndɛ’n. I waan: “Dɔɔtrɔfuɛ’m be di be junman’n kpa, sanngɛ b’a sɔnman. I sɔ’n ti’n, asɔnunfuɛ wie’m be siesieli be wun be ko lali Heidi i wun dɔɔtrɔ lɔ. Nanwlɛ, cɛn nɲɔn nga Heidi dili i dɔɔtrɔ lɔ’n, n fali kɛtɛ n lɛli i wun, yɛ n niɛnnin i lika lele yɛ ɔ fa wuli ɔ. I sɔ mɔ n yoli’n, ɔ boli dɔɔtrɔ bian’n i nuan dan. Ɔ maan ɔ usali min kɛ: ‘Mmo, a timan e wa fuɛ. Yɛ a nin tukpacifuɛ’n be timan osufuɛ. Tukpaciɛ ng’ɔ o i wun’n kusu’n, ɔ sa. ?Ɔ yo sɛ yɛ a bumɛn i lɛ’n i ndɛ, mɔ a tu ɔ klun nian tukpacifuɛ’n i lika sɔ? Sa nga ti yɛ n usa sɔ’n yɛle kɛ titi’n, kɛ sran’m be fa be tukpacifuɛ’m be blɛ e’n mɔ i sin’n, be ti i kɛ SIDA o sran sɔ’n i wun’n, be klɛn i be man e. Be sinman wa kun.’ Kɛ dɔɔtrɔ bian’n seli sɔ’n, n tɛli i su kɛ i ndɛ yo fɛ. Naan sanngɛ min liɛ’n, n buman min wun kɛ n fin nvle uflɛ nun. Yɛ i kpa bɔbɔ’n, n bu Heidi kɛ min niaan mɔ e fin kusɛ kunngba nun’n sa. Naan i lɛ ngalɛ’n ti’n, Heidi i lika nianlɛ’n yo min fɛ dan.” Nanwlɛ, Sonia tuli i klun niannin Heidi lika. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, SIDA w’a saman Sonia.
19. ?Kɛ mɔ Ɲanmiɛn mmla’n, sɛ é kwlá sé’n ɔ klɛ e awlɛn’n nun’n ti’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e yaci i lɛ naan ɔ sin ɔn?
19 Sa kɛ ngalɛ’n sa mɔ be tu be klun be klo be wiengu’n, Zoova i Lalofuɛ’m be yo i titi. Ɔ maan be dimɛn i sɔ sa’m be yalɛ. Nanwlɛ, nán mmla kun kɛ Moizi Mmla’n sa yɛ andɛ be fa wun Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wlɛ ɔ. Sanngɛ, ndɛ ng’ɔ kpɛn su Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be lika mɔ be fa sie be nzɔliɛ’n, ɔ o Ebre Mun 8:10 nun. Ndɛ mma sɔ nun’n, Zoova seli kɛ: ‘Aenguɛ nga cɛn wie e nin Izraɛli nvle’n é trá’n yɛ: “N maan min mmla’n trán be klun, yɛ ń fá min mmla’n klɛ́ be awlɛn’n nun. Ń yó be ɲanmiɛn, yɛ be kusu bé yó min sran.”’ Nanwlɛ, Zoova i mmla m’ɔ taka klolɛ’n su’n mɔ sɛ é kwlá sé’n, ɔ fa klɛli e awlɛn’n nun’n, maan e klun jɔ su titi. Asa ekun’n, blɛ kwlaa nga e ɲɛn i mɔ e kwla kle kɛ e klo e wiengu mun’n, nán maan e yaci i lɛ naan ɔ sin.
20. ?Ngue ti yɛ Klist mmla’n ti Klistfuɛ’m be like dan kpa ɔ?
20 Nanwlɛ, e niaan nga be o mɛn’n nun’n be kwlaa be klo be wiengu. Ɔ maan, kɛ e nin be e su Ɲanmiɛn likawlɛ’n, i sɔ’n man e aklunjuɛ dan! Kpɔkun, andɛ mɛn’n nga sran’m be kloman be wiengu yɛ’n nun’n, like dan kun mɔ Klistfuɛ’m be le i’n, ɔ jɔ be klun dan wie. Like sɔ’n, yɛle Klist mmla’n mɔ sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ be awlɛn’n nun’n. Asa ekun’n, sɛ Zoova mɔ e klo i’n ti’n e di aklunjuɛ’n, sanngɛ e niaan mɔ e klo be kpa’n, ɔ man e aklunjuɛ wie. Biblu’n waan: ‘Nanwlɛ, kɛ aniaan’m be tran likawlɛ’n i sɔ’n ti kpa, ɔ yo ɲɛnmɛn.’ Ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ sakpa. Afin Zoova i Lalofuɛ’m be o nvle fanunfanun’m be nun, yɛ be kan aniɛn fanunfanun kpɔkun be ninnge’m be yolɛ’n ti fanunfanun. Sanngɛ ɔ nin i sɔ ngba’n, be bo’n ti kun be Ɲanmiɛn sulɛ’n nun. Be bo m’ɔ ti kun sɔ’n, nanwlɛ, Zoova yra su dan. Ɔ maan Jue tofuɛ’n seli kɛ: ‘Lɛ [nvle mɔ be tran likawlɛ klolɛ nun’n be afiɛn] yɛ Anannganman sieli kɛ ye mɔ be ɲɛn i’n nin nguan’n be fin bla tititi ɔ.’—Jue Mun 133:1-3.
?Amun kwla tɛ su?
• ?Ngue ti yɛ Mmla Blu’n ti cinnjin’n niɔn?
• ?Mmla mennin yɛ sɛ é kwlá sé’n, ɔ klɛ Klistfuɛ’m be awlɛn’n nun ɔn?
• ?Klolɛ’n ti like cinnjin ‘Klist mmla’n’ nun?
• ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e klo Ɲanmiɛn ɔ nin e wiengu mun ɔn?