Daniel

4 “Ini an mensahe ni Hading Nabucodonosor sa gabos na banwaan, nasyon, asin mga grupong manlain-lain an lengguwahe na nag-iistar sa bilog na daga: Mapasaindo an abundang katuninungan! 2 Nauugma akong ipahayag an mga tanda asin ngangalásan na ginibo kan Kahuruhalangkawing Diyos para sa sako. 3 Makangangalas nanggad an saiyang mga tanda asin pambihirang marhay an saiyang mga ngangalásan! An saiyang kahadian sarong daing sagkod na kahadian, asin an saiyang pamamahala magdadanay sa gabos na henerasyon.+

4 “Ako, si Nabucodonosor, trangkilo an buhay ko kaidto sa harong ko asin namumuhay akong may prosperidad sa palasyo ko. 5 May napangaturugan ako na ikinatakot ko. Mantang nakahigda ako sa sakong higdaan, natakot ako sa mga ladawan saka bisyon na naglaog sa isip* ko.+ 6 Kaya ipinagbuot kong darahon sa atubangan ko an gabos na madunong na lalaki sa Babilonya tanganing maipaaram ninda sa sako an kahulugan kan pangaturugan.+

7 “Asin nag-arabot an mga saserdoteng nagmamahika, an mga salamangkero, an mga Caldeo,* asin an mga astrologo.+ Kan sabihon ko sainda an pangaturugan, dai ninda maipaaram sa sako an kahulugan kaiyan.+ 8 Kan huri, nag-abot asin uminatubang sako si Daniel, na an pangaran Beltesasar+ base sa pangaran kan sakuyang diyos,+ asin yaon sa saiya an espiritu kan banal na mga diyos;+ sinabi ko sa saiya an pangaturugan:

9 “‘O Beltesasar na pamayo kan mga saserdoteng nagmamahika,+ aram kong marhay na yaon sa saimo an espiritu kan banal na mga diyos+ asin na mayong dipisilon na hilom para sa saimo.+ Kaya ipaliwanag mo sako an mga bisyon na nahiling ko sa sakuyang pangaturugan asin an kahulugan kaiyan.

10 “‘Sa mga bisyon na naglaog sa isip* ko mantang nakahigda ako, may nahiling akong sarong puon nin kahoy+ sa tahaw kan daga, asin halangkawon na marhay iyan.+ 11 Nagdakula an kahoy saka nagin makusog, asin an pinakapuro kaiyan nakaantos sa kalangitan, asin nahihiling iyan sagkod sa mga puro kan bilog na daga. 12 Magayon an marambong na mga dahon kaiyan, asin kadakul iyan nin bunga, asin may makukua diyan na kakanon para sa gabos. Sa irarom kaiyan minasirong an mga hayop sa kalangtadan, asin sa mga sanga kaiyan nag-iistar an mga gamgam sa kalangitan, asin diyan nagkukua nin kakanon an gabos na linalang.*

13 “‘Mantang pinagmamasdan ko an mga bisyon na naglaog sa isip* ko kan ako nasa higdaan, nakahiling ako nin sarong parabantay, sarong banal na mensahero, na nagbababa hali sa kalangitan.+ 14 Nagkurahaw siya: “Paluda nindo an kahoy,+ purutula an mga sanga kaiyan, haralia an mga dahon kaiyan, asin iwararak an mga bunga kaiyan! Pabayaing magdurulag an mga hayop na nasa irarom kaiyan, asin an mga gamgam na nasa mga sanga kaiyan. 15 Pero itada nindo an pungo kaiba an mga gamot kaiyan sa daga, asin bayaan nindo iyan na may gakot na lansang asin gakot na tanso sa tahaw kan mga duot* sa kalangtadan. Pabayaing mabasa iyan kan ambon* kan kalangitan, asin makaibanan iyan kan mga hayop sa tahaw kan mga pananom sa daga.+ 16 Pabayaing masalidahan an puso kaining sa tawo, asin puso nin hayop an itao diyan, asin pitong panahon+ an palihison para diyan.+ 17 An pagbuot na ini ipinaisi kan mga parabantay,+ asin an kahagadan na ini itinaram paagi sa mga banal na mensahero, tanganing maaraman kan mga tawong nabubuhay na an Kahuruhalangkawi iyo an Tagapamahala sa kahadian nin mga tawo+ asin na itinatao niya iyan sa kiisay man na gusto niyang tawan, asin na itinatalaga niyang mamahala diyan dawa an pinakahamak sa mga tawo.”

18 “‘Iyo ini an napangaturugan ko, akong si Hading Nabucodonosor; ngunyan, O Beltesasar, sabihon mo an kahulugan kaiyan, ta dai kayang ipaaram sa sako kan gabos na iba pang madunong na lalaki sa kahadian ko an kahulugan.+ Pero ika, kaya mo, ta yaon saimo an espiritu kan banal na mga diyos.’

19 “Kan oras na idto, pirang segundong namungnan si Daniel, na an pangaran Beltesasar,+ asin natakot siya huli sa mga naiisip niya.

“Nagsabi an hadi, ‘O Beltesasar, dai ka matakot sa pangaturugan asin sa kahulugan kaiyan.’

“Nagsimbag si Beltesasar, ‘O kagurangnan ko, mapanungod lugod sa mga nauungis sa saimo an pangaturugan, asin sa mga kalaban mo an kahulugan kaiyan.

20 “‘Su puon nin kahoy na nahiling mong duminakulaon asin nagin makusog, na an pinakapuro nakaantos sa kalangitan asin nahihiling sa bilog na daga,+ 21 na magayon an marambong na mga dahon, kadakul na bunga, asin may makukuang kakanon para sa gabos, na sa irarom kaiyan namimirmihan an mga hayop sa kalangtadan asin sa mga sanga kaiyan nag-iistar an mga gamgam sa kalangitan,+ 22 ika idto, O hadi, huling nagin bantog ka asin makusog, asin nag-urog pa an saimong kamurawayan asin nakaabot iyan sa kalangitan,+ asin an saimong pamamahala nakaabot sagkod sa mga puro kan daga.+

23 “‘Asin nakahiling an hadi nin sarong parabantay, sarong banal na mensahero,+ na nagbababa hali sa kalangitan, na nagsasabi: “Paluda nindo an kahoy asin rauton iyan, pero itada nindo an pungo kaiba an mga gamot kaiyan sa daga asin bayaan nindo iyan na may gakot na lansang asin gakot na tanso sa tahaw kan mga duot sa kalangtadan. Asin pabayaing basaon iyan kan ambon kan kalangitan asin makaibanan kan mga hayop sa kalangtadan sagkod na maglihis an pitong panahon para diyan.”+ 24 Ini an pakahulugan, O hadi; pagbuot iyan kan Kahuruhalangkawi na mangyayari sa kagurangnan kong hadi. 25 Aalawon ka parayo sa mga tawo, asin maistar ka kaiba kan mga hayop sa kalangtadan, asin mga pananom an kakakanon mo* siring sa mga toro; asin mababasa ka sa ambon kan kalangitan,+ asin pitong panahon+ an papalihison para sa saimo,+ sagkod na maaraman mo na an Kahuruhalangkawi iyo an Tagapamahala sa kahadian nin mga tawo asin na itinatao niya iyan sa kiisay man na gusto niyang tawan.+

26 “‘Alagad huling sinabi ninda na itada an pungo kan kahoy kaiba an mga gamot kaiyan,+ mapapasaimo giraray an kahadian mo pagkatapos mong maaraman na an mga langit iyo an namamahala. 27 Kaya ngunyan, O hadi, lugod na akuon mo an sakuyang sadol saimo. Talikdan mo an saimong mga kasalan paagi sa paggibo kan tama, asin an mga gibo mong maraot paagi sa pagpahiling nin pagkahirak sa mga dukha. Tibaad maglawig pa an saimong prosperidad.’”+

28 Gabos ini nangyari ki Hading Nabucodonosor.

29 Pakalihis nin 12 bulan, yaon siya kaidto naglalakaw-lakaw sa bubungan kan palasyo kan hadi sa Babilonya. 30 Nagtataram kaidto an hadi: “Bakong ini an Dakulang Babilonya na ako mismo an nagtugdok para sa pamilya kan hadi paagi sa sadiri kong kusog saka kapangyarihan asin para sa sakuyang mamuraway na kamahalan?”

31 Dai pa natatapos an hadi sa itinataram niya, sarong boses an nadangog hali sa kalangitan: “O Hading Nabucodonosor, para saimo an mensaheng ini, ‘Kinua na sa saimo an kahadian,+ 32 asin inaalaw ka parayo sa mga tawo. Mag-iistar kang kaiba kan mga hayop sa kalangtadan, asin mga pananom an kakakanon mo* siring sa mga toro, asin pitong panahon an papalihison para sa saimo, sagkod na maaraman mo na an Kahuruhalangkawi iyo an Tagapamahala sa kahadian nin mga tawo asin na itinatao niya iyan sa kiisay man na gusto niyang tawan.’”+

33 Kan mismong oras na iyan, nautob ki Nabucodonosor an sinabing mensahe. Inalaw siya parayo sa mga tawo, asin nagpuon siyang magkakan nin mga pananom siring sa mga toro, asin an hawak niya nabasa sa ambon kan kalangitan, dangan naglaba an buhok niya arog kan mga balukag nin agila asin an mga kuko niya arog kan mga kuko nin gamgam.+

34 “Sa katapusan kan panahon na iyan,+ ako, si Nabucodonosor, nagtingkalag sa kalangitan, asin nagbalik sa tultol an isip ko; asin inumaw ko an Kahuruhalangkawi, inumaw ko asin pinamuraway an Saro na nabubuhay sagkod lamang, huling an saiyang pamamahala sarong daing sagkod na pamamahala asin an saiyang kahadian magdadanay sa gabos na henerasyon.+ 35 An gabos na nag-iistar sa daga ibinibilang na siring sa mayo, asin ginigibo niya sa hukbo kan kalangitan saka sa mga nag-iistar sa daga an ano man na saiyang buuton. Asin mayo nin siisay man na makakaulang sa saiya*+ o makakapagsabi sa saiya, ‘Anong ginibo mo?’+

36 “Kan panahon na iyan, nagbalik sa tultol an isip ko, asin naibalik sako an kamurawayan kan sakong kahadian, an sakong kamahalan, asin an sakong kahanga-hangang kagayunan.+ Gustuhon na giraray na magdulok sa sako an sakong mga halangkaw na opisyal asin mga respetadong tawo, asin naibalik sako an kahadian ko, asin urog pa nganing onra an idinagdag sa sako.

37 “Ngunyan, ako, si Nabucodonosor, inuumaw ko asin ilinalangkaw saka pinapamuraway an Hadi kan kalangitan,+ huling an gabos niyang gibo katotoohan asin an saiyang mga dalan matanos,+ asin huling kaya niyang ibaba an mga naglalakaw na may kapalangkawan.”+