Genesis

37 Padagos na nag-istar si Jacob sa daga nin Canaan, kun sain nag-istar an saiyang ama bilang dayuhan.+

2 Ini an kasaysayan ni Jacob.

Kan 17 anyos si Jose,+ pigpapasturan niya an mga aripumpon+ kaiba an mga aki ni Bilha+ asin an mga aki ni Zilpa,+ an mga agom kan saiyang ama. Asin may isinumbong si Jose sa saindang ama na maraot na ginibo kan mga tugang niyang idto. 3 Mas padangat ni Israel si Jose kisa sa gabos na iba pa niyang mga aki+ huling namundag ini kan siya gurang na, asin pinagibuhan niya ini nin sarong magayon* na halabang bado. 4 Kan marisa kan mga tugang niya na mas padangat siya kan saindang ama kisa sainda, naungis sinda sa saiya, asin dai ninda siya kinakaulay sa mabuot na paagi.

5 Dangan, nagkaigwa nin pangaturugan si Jose asin inistorya niya iyan sa saiyang mga tugang,+ asin lalo pa sindang naungis sa saiya huli kaiyan. 6 Sinabi niya sa sainda: “Magdangog tabi kamo sa napangaturugan ko. 7 Nagbubugkos daa kita nin mga uhoy sa tahaw kan uma kan an binugkos kong uhoy magbuhat asin magtindog nin tanos, tapos an mga binugkos nindo puminalibot sa binugkos ko saka duminuko diyan.”+ 8 Nagsabi sa saiya an saiyang mga tugang: “Buot mong sabihon magigin hadi ka samo saka ika an mamamahala samo?”+ Kaya mas lalo pa sindang naungis sa saiya dahil sa saiyang mga pangaturugan saka sa saiyang mga sinabi.

9 Pagkatapos kaiyan, nagkaigwa siya nin saro pang pangaturugan, asin inistorya niya iyan sa saiyang mga tugang: “May napangaturugan giraray ako. Sa pagkakataon na ini, an aldaw saka an bulan asin an 11 bituon duminuko sa sako.”+ 10 Tapos inistorya niya iyan sa saiyang ama saka sa saiyang mga tugang, asin sinaway siya kan saiyang ama asin sinabihan: “Anong kahulugan kan pangaturugan mong ini? Buot mong sabihon, ako pati an saimong ina saka an saimong mga tugang madulok sa saimo asin masubsob sa atubangan mo?” 11 Asin nauri sa saiya an saiyang mga tugang,+ pero pigparaisip-isip kan saiyang ama an mga sinabi niya.

12 Naghali an saiyang mga tugang para pasabsabon an aripumpon kan saindang ama sa may harani sa Sekem.+ 13 Dangan sinabi ni Israel ki Jose: “Bakong pinapasturan kan mga tugang mo an aripumpon sa may harani sa Sekem? Madya, ta papadumanon taka sa sainda.” Nagsimbag siya: “Sige po!” 14 Kaya sinabi niya sa saiya: “Magduman ka tabi, asin hilingon mo kun ano an kamugtakan kan saimong mga tugang saka kun kumusta an aripumpon, asin baretaan mo ako pagbalik mo.” Kaya hali sa kababan* nin Hebron,+ pinaduman niya siya sa Sekem. 15 Mantang naglalakaw siya sa kalangtadan, sarong lalaki an nakahiling sa saiya. Hinapot siya kan lalaki: “Anong hinahanap mo?” 16 Nagsimbag siya: “Hinahanap ko an sakuyang mga tugang. Aram mo tabi kun sain sinda nagpapasabsab kan mga aripumpon?” 17 Nagsabi an lalaki: “Naghali na sinda digdi, ta nadangog ko sinda na nagsabi, ‘Magduman kita sa Dotan.’” Kaya hinanap ni Jose an saiyang mga tugang, asin nanuparan niya sinda sa Dotan.

18 Natanaw ninda siya sa huruharayo, asin bago pa siya makaabot sa sainda, nagplano na sindang gadanon siya. 19 Kaya nag-urulay-ulay sinda: “Hilinga! Uyan na an mahilig mangaturugan.+ 20 Gadanon ta siya, tapos ihulog ta siya sa saro sa mga kalot na tipunan nin tubig, dangan sabihon tang siniba siya nin sarong mabangis na hayop. Hilingon ta kun anong mangyayari sa mga pangaturugan niya.” 21 Kan madangog ini ni Ruben,+ naggibo siyang paagi para iligtas siya. Kaya sinabi niya: “Dai ta siya paggadanon.”*+ 22 Sinabi ni Ruben sa sainda: “Dai kamo gumadan.*+ Ihulog ta na lang siya sa kalot na ini na tipunan nin tubig digdi sa kaawagan, pero dai ta siya pagkulugan.”+ Sinabi niya iyan para iligtas siya asin ibalik sa saiyang ama.

23 Kaya pag-abot ni Jose sa saiyang mga tugang, hinubaan ninda siya kan halaba niyang bado, an magayon na halabang bado na sulot niya,+ 24 tapos ihinulog ninda siya sa kalot na tipunan nin tubig. Kan panahon na idto, mayong tubig an kalot.

25 Tapos nagturukaw sinda para magkakan. Dangan nakahiling sinda nin nagdadangadang na grupo nin mga Ismaelita+ na hali sa Gilead. An saindang mga kamelyo nakakargahan nin mga pulot na ladano, balsamo, saka madugtang ubak nin kahoy,+ asin pasiring sinda sa Ehipto. 26 Kaya nagsabi si Juda sa saiyang mga tugang: “Anong pakinabang kun gagadanon ta an satong tugang tapos itatago an ginibong paggadan sa saiya?+ 27 Ipabakal ta na lang siya+ sa mga Ismaelita; dai ta siya pagkulgan. Tutal, tugang ta siya, kadugo ta.”* Kaya nag-uyon sinda sa saindang tugang. 28 Kan maagi na an mga negosyanteng Midianita,+ kinua ninda si Jose sa kalot asin ipinabakal siya sa mga Ismaelita sa kantidad na 20 pidasong pirak.+ Dinara kan mga lalaking ini si Jose sa Ehipto.

29 Dai nahaloy kan magbalik si Ruben sa kalot na tipunan nin tubig asin mahiling niyang mayo na si Jose sa kalot, ginisi niya an saiyang bado. 30 Kan magbalik siya sa saiyang mga tugang, suminabi siya: “Mayo na an aki! Anong gigibuhon ko?”

31 Kaya kinua ninda an halabang bado ni Jose asin nagbuno nin sarong lalaking kanding, tapos ibinuntog ninda an bado sa dugo kaiyan. 32 Pagkatapos, dinara ninda sa saindang ama an magayon na halabang bado asin sinabi ninda: “Nahiling mi ini. Hilingon mo tabi kun baga iyo ini an halabang bado kan saimong aki.”+ 33 Pighiling niya iyan asin suminabi: “Ini an halabang bado kan aki ko! Siniba siya nin mabangis na hayop! Siguradong nagkagutay-gutay si Jose!” 34 Dangan ginisi ni Jacob an saiyang bado, tapos nagsulot siya nin telang sako sa saiyang habayan, asin dakul na aldaw niyang ipinagmundo an pagkagadan kan saiyang aki. 35 Pauruutrong nagmaigot an gabos niyang aking lalaki saka an gabos niyang aking babayi na rangahon siya, pero habo niyang magdangog sa pagranga ninda, asin ini an sinasabi niya: “Magmumundo ako sa pagkagadan kan sakong aki sagkod na bumaba ako sa Lubungan!”*+ Asin padagos na nagtangis an saiyang ama huli saiya.

36 Ipinabakal si Jose kan mga Midianita duman sa Ehipto, ki Potifar, na sarong opisyal kan palasyo ni Faraon+ asin iyo an namamayo sa mga guwardiya.+