Pagsiyasat sa Karatan Poon ki Agustin Sagkod ki Calvin

SA SAIYANG librong The City of God, an teologo kan ikalimang siglo na si Agustin nangatanosan na an tawo, bakong an Dios, iyo an may paninimbagan sa pagkaigwa nin karatan. An isinurat ni Agustin: “An Dios, an autor nin mga ugale, bakong nin mga bisyo, linalang an tawo na matanos; alagad an tawo, huling sa sadiri niang boot sia maraot asin tama sanang kondenaron, nangaki nin maraot asin kondenadong mga aki . . . Asin kun siring, sa maraot na paggamit sa libreng kabotan, guminikan an gabos na karatan.”

An maraot na paggamit sa libreng kabotan tibaad magpaliwanag sa dakol, o kadaklan, na karatan na nagpasakit sa mga tawo. Minsan siring, an saro daw na kalamidad, na arog kan sa San Ramón, ikababasol sa libreng kabotan nin tawo? Bako daw na an dakol na kapahamakan gikan sa mga kamugtakan na mayo sa kontrol nin tawo? Asin dawa pa tuyong pinili nin tawo an karatan, taano man ta itotogot nin sarong Dios nin pagkamoot na magpadagos an karatan?

Kan ika-16 na siglo, an Pranses na teologong Protestante na si John Calvin, kapareho ni Agustin, nagtubod na igwa nin mga “patienot na itinalaga [nin Dios] na magin mga aki asin paramana sa langitnon na kahadean.” Minsan siring, dinadagdagan pa iyan ni Calvin, na nangangatanosan na may patienot man na itinalaga an Dios na “mag-ako kan saiyang kaanggotan”—kondenado sa daing sagkod na kapahamakan!

An doktrina ni Calvin may makatatakot na mga kahulogan. Kun may tawong mag-agi nin ano man na kadimalasan, nagpaparisa daw iyan na kabilang sia sa mga kinondenar? Dugang pa, bako daw na an Dios magigin responsable sa mga gibo kan mga patienot niang itinalaga? Kaya sa dai tinutuyo ginibo ni Calvin an Dios na Kaglalang sa kasalan! Si Calvin nagsabi na “an tawo nagkakasala sa konsentimiento nin listo nanggad asin gustong kabotan.”—Instruction in Faith, ni John Calvin.

Minsan siring, an ideya nin libreng kabotan asin patienot na pagtalaga dai nanggad magkakaoyon. An nagibo sana ni Calvin tahoban an makasosopog na pagkakatumang paagi sa pagsabi na “an pagkaaki kan satong isip dai nanggad makaya an siring kadakulang liwanag, ni kaya man na saboton kan satong kasaditan an siring kadakulang kadonongan” arog kan patienot na pagtalaga.

[Mga ritrato sa pahina 6]

Agustin

John Calvin