Kapitulo 16
Maghinanyog sa Hatol, Akoon an Disiplina
1. (a) Igwa daw nin siisay man sa sato na dai nagkakaipo nin hatol asin disiplina? (b) Alagad anong mga hapot an marahay na horophoropon niato?
AN KADAKLAN sa sato madaling maoyon sa teksto na nagsasabi: “Kita gabos nasisingkog nin dakol na beses.” (Sant. 3:2) Bakong masakit na girumdomon an mga okasyon na dian kita nagkulang sa pagigin an klase nin tawo na isinasadol sato kan Tataramon nin Dios asin minamawot niato. Kaya inaadmitir niato na tama an Biblia kun iyan nagsasabi sato: “Hinanyoga an hatol asin akoa an disiplina, tanganing magin ka madonong sa saimong kaaabtan sa ngapit.” (Tal. 19:20) Aram niato na kaipuhan niato an siring na tabang. Sierto na kita nagbakle na sa satong buhay tanganing ioyon iyan sa nanodan niato sa Biblia. Alagad ano an reaksion niato kun an sarong kapwa Kristiano personal na maghatol sa sato manongod sa sarong espisipikong bagay na dian kita naghirong dai nin kadonongan? O ano kun sia magtao sana nin sarong suhestion kun paano niato puwedeng mapakarhay an sarong gibohon?
2. (a) Taano ta maninigo kitang magpaheling nin pag-apresyar sa personal na hatol? (b) Ano an dai niato maninigong magin reaksion?
2 Sa ibong kan satong primerong panlaog na reaksion huli sa bakong sangkap na naturalesa nin tawo, kita maninigong odok na magpasalamat sa hatol asin maghingoa na iaplikar iyan. An resulta kan paggibo niato nin siring puwedeng magin kapakipakinabang. (Heb. 12:11) Pero tibaad kan kita hatolan, kita naghingoa na mangatanosan, pasaditon an pagkaseryoso kan kamugtakan o basulon an iba. Nakagibo na daw kamo nin arog kaiyan? Sa paghorophorop niato sa pangyayari, nakakamate daw kita nin kaanggotan sa saro na nagtao kan hatol? May tendensia daw kita na tatsaran an mga pagkukulang kan saro na naghatol sato o an paagi nia sa paghatol, na garo baga ini nagpapagian sa satong sadiring kaluyahan? An Biblia daw makatatabang sa saro na mapangganahan an siring na mga tendensia?
Mga Halimbawa na Isinurat sa Pagpatanid sa Sato
3. (a) Ano an nasa Biblia na makatatabang sato na makultibar an tamang punto-de-vista manongod sa hatol asin disiplina? (b) Gamiton an mga hapot na nasa itaas tanganing analisaron an reaksion ni Saul asin Uzias sa hatol.
3 Apuwera sa pagtao nin dakol na direktang patanid manongod sa temang ini, an Tataramon nin Dios igwa nin tunay sa buhay na mga eksperyensia manongod sa mga tawo na hinatolan. Parate na an hatol disiplina man, ta an minaako kaiyan kinakaipuhan na magbakle sa saiyang kaisipan o sa saiyang gawe. Sa paggamit nindo sa mga hapot na nasa ibaba sa pagsiyasat sa nagkapira sa mga halimbawang ini, maririsa nindo na dakol an pakikinabangon niato gabos:
SAUL, AKI NI CIS: Sia dai lubos na nakakuyog ki Jehova ta, kan nakikipaglaban tumang ki Amalek, ilinigtas nia an hade asin an pinakaprimera sa saindang mga hayop. (1 Sam. 15:1-11)
Sa simbag ni Saul sa nagsasagweng hatol ni Samuel, ano an nagpapaheling na sia naghihingoa na pasaditon an sala? (Ber. 20) Kiisay nia hinihingoang itao an kasalan? (Ber. 21) Kan sa katapustapusi admitiron nia an sala, ano an isinarahotan nia? (Ber. 24) Ano an garo baga pinakamahalaga para sa saiya dawa sa puntong ini? (Ber. 25, 30)
UZIAS: Sia naglaog sa templo ni Jehova tanganing magtotong nin insenso, dawa ngani mga saserdote sana an autorisado na gumibo kaini. (2 Cron. 26:16-20)
Kan pagmaigotan kan poon na saserdote na papondohon si Hadeng Uzias, taano ta naanggot an hade? (Ikomparar an bersikulo 16.) Ano an resulta? (Ber. 19-21)
4. (a) Taano si Saul asin Uzias ta pareho nadepisilan na akoon an hatol? (b) Taano iyan ta seryoso man na problema ngonyan?
4 Sa kada saro sa mga kasong ini, taano an indibiduwal ta nadepisilan na gayo na admitiron an pangangaipo nia nin hatol? An pundamental na problema kapalangkawan, sobrang pagpahalaga sa sadiri. An dakol ngonyan nagdadara nin dakulang kamondoan sa saindang sadiri huli sa ugaleng ini. Mantang naabot na an sa paghona ninda sarong halangkaw na kamugtakan, baga man huli sa edad o katongdan, sinda dai na nag-aako nin personal na hatol. Sa paghona ninda iyan garo baga nagpaparisa nin kakulangan ninda o nakamamantsa sa saindang dangog. Alagad an talagang nagpaparisa nin kaluyahan iyo an kapalangkawan. Ini bakong bagay na puwede niatong ipanarahotan huli sana ta an diperensiang iyan lakop. Iyan sarong siod na ginagamit ni Satanas na papagdiklomon an kaisipan nin saro tanganing sayumahan nia an mamomoton na tabang na itinatao ni Jehova paagi sa saiyang Tataramon asin sa saiyang naheheling na organisasyon. Si Jehova nagpapatanid: “An kapalangkawan naeenot sa kapahamakan, asin an espiritu nin kapaabaw-abawan naeenot sa pagkapukan.”—Tal. 16:18; helingon man an Roma 12:3; Talinhaga 16:5.
5. Gamiton an mga hapot na nasa parapong ini tanganing maaraman kun anong mga leksion an manonodan sa tala manongod ki Moises asin David.
5 Sa ibong na kampi, an Kasuratan igwa nin marahay na mga halimbawa kan mga nag-ako nin hatol. May manonodan man na mahahalagang leksion digdi. Horophoropa:
MOISES: An saiyang panugangan na lalaki nagtao saiya nin praktikal na sadol kun paano aasikasohon an saiyang magabat na trabaho na dai nadadanyaran an saiyang salud. Si Moises naghinanyog asin ginibo tolos iyan. (Ex. 18:13-24)
Minsan ngani si Moises may dakulang autoridad, taano sia ta madaling umako nin madonong na hatol? (Ikomparar an Bilang 12:3.) Gurano kahalaga sa sato kan kuwalidad na iyan? (Zof. 2:3)
DAVID: Sia nagkasala nin pagsambay, dangan nagpakana na ipagadan an agom kan babae tanganing mapakasalan sia ni David asin sa siring matahoban an pagsambay. Nag-agi nguna an mga bulan bago isinugo ni Jehova si Natan na sagweon si David. (2 Sam. 11:2–12:12)
Naanggot daw si David sa pagsagwe, pinasadit an kasalan o naghingoa na basulon an iba? (2 Sam. 12:13; Sal. 51:nota sa itaas asin ber. 1-3) An bagay daw na inako nin Dios an pagsolsol ni David nangangahulogan na si David asin an saiyang pamilya nakalibre na sa maraot na mga epekto kan saiyang salang gibo? (2 Sam. 12:10, 11, 14; Ex. 34:6, 7)
6. (a) Ano an saboot ni David manongod sa mga nagtao saiya nin marahay na hatol? (b) Paano kita makikinabang kun madali niatong aakoon an siring na hatol? (c) Ano an dai niato maninigong paglingawan kun kita tinatawan nin magabat na disiplina?
6 Aram na gayo ni Hadeng David an pakinabang sa paghinanyog sa madonong na hatol, asin may okasyon na pinasasalamatan nia an Dios para sa saro na ginamit sa pagtao kaiyan. (1 Sam. 25:32-35; helingon man an Talinhaga 9:8.) Arog daw kita kaiyan? Kun iyo, kita maiingatan tumang sa pagtaram asin paggibo nin dakol na bagay na puwedeng magin dahelan nin pagbasol. Alagad kun kita mapasakamugtakan na nagbubunga kan pagtao sa sato nin magabat na disiplina, kapareho ni David mapadapit sa saiyang kasalan kaiba ni Bat-seba, dai logod niato paglingawan an bagay na an disiplina ebidensia kan pagkamoot ni Jehova, na an katuyohan an satong daing sagkod na ikakarahay.—Tal. 3:11, 12; 4:13.
Mga Kuwalidad na Daing Kaagid sa Halaga na Maninigong Kultibaron
7. Anong kuwalidad an isinabi ni Jesus na dapat na nasa mga tawo tanganing makalaog sa Kahadean?
7 Tanganing magkaigwa nin marahay na relasyon ki Jehova asin sa satong Kristianong mga tugang, kinakaipuhan na kita magkultibar nin nagkapirang personal na kuwalidad. Idinoon ni Jesus an saro digdi kan ibugtak nia an sarong aki sa tahaw kan saiyang mga disipulo asin magsabi: “Kun dai kamo magbakle asin magin siring sa saradit na aki, dai kamo sa ano man na paagi makakalaog sa kahadean nin kalangitan. Kun siring, an siisay man na magpakumbaba arog kan sadit na aking ini iyo an pinakadakula sa kahadean kan kalangitan.” (Mat. 18:3, 4) An mga disipulong idto kinakaipuhan na magbakle. Kaipuhan na haleon ninda an saindang kapalangkawan asin kultibaron an pagpapakumbaba.
8. (a) Kiisay kita maninigong magpakumbaba, asin taano? (b) Kun kita mapakumbaba, ano an magigin reaksion niato sa hatol?
8 Si apostol Pedro nagsurat man kan huri sa mga kapwa Kristiano: “Gabos kamo maghagkos nin kababaan nin boot sa lambang saro, huli ta tinutumang nin Dios an mga maabhaw, alagad ta tinatawan nia nin dai na kutana maninigong pagkaherak an mga mapakumbaba.” (1 Ped. 5:5) Aram niato na kita kaipuhan na magpakumbaba sa atubang nin Dios, alagad an tekstong ini nagsasabi na kita kaipuhan man na magpakumbaba, o hababa an boot, sa satuyang relasyon sa mga kapagtubod. Kun kita arog kaiyan, dai niato rungaw na isisikwal an mga suhestion na tibaad itao ninda sa sato. Kita magigin andam na makanood sa lambang saro. (Tal. 12:15) Asin kun kaipuhanon na an satong mga tugang magtao sato nin nagtatanos na hatol, sa siring, sa pakamidbid na mamomoton na ginagamit ni Jehova an paaging ini tanganing moldehon kita, dai niato iyan sasayumahan.—Sal. 141:5.
9. (a) Anong mahalagang kuwalidad an konektadong gayo sa kapakumbabaan? (b) Taano ta maninigo kitang magmakolog sa epekto kan satong mga gawe sa iba?
9 An saro pang kuwalidad, na konektadong gayo sa kapakumbabaan, iyo an tunay na pagmakolog sa kapakanan nin iba. Dai niato madudulagan an bagay na an ginigibo niato nakakaapektar sa iba. Si apostol Pablo nagsadol sa enot na mga Kristiano sa Corinto asin Roma na magpaheling nin pagmakolog sa konsensia nin iba. Dai nia sinasabi na kinakaipuhan na lingawan ninda an gabos nindang personal na kagustohan, pero sinadol nia sinda na dai gumibo nin ano man na tibaad magpakosog kan boot nin iba na gibohon an sinasabing sala kan saiyang konsensia, sa siring magbubunga kan saiyang espirituwal na kapahamakan. Maliwanag na sinasabi an pankagabsan na prinsipyo, si Pablo nagsurat: “An lambang saro maghanap, bakong kan saiyang karahayan, kundi kan sa iba. . . . Kaya, kamo man nagkakakan o nag-iinom o ano man an saindong ginigibo, gibohon an gabos na bagay sa ikamumuraway nin Dios. Dai kamo magin mga dahelan nin pagkasingkog sa mga Judio asin sa mga Griego man patin sa kongregasyon nin Dios.”—1 Cor. 10:24-33; 8:4-13; Roma 14:13-23.
10. Ano an puwedeng magparisa kun baga ginigibo niatong ugale an pag-aplikar kan hatol kan Kasuratan?
10 Kamo daw saro na ginigibong ugale na enoton an ikakarahay nin ibang tawo ki sa saindong personal na kagustohan? Kadakol kan paagi na ini magigibo, alagad horophoropa an sarong halimbawa: Sa pankagabsan, an gubing asin itsura mga bagay na depende sa personal na kagustohan, basta kita mabini, areglado asin malinig. Alagad kun maaraman nindo na, huli sa pinaghalean nin mga tawo sa saindong komunidad, an saindong paggubing o itsura nakaoolang sa iba na maghinanyog kan mensahe kan Kahadean, magibo daw kamo nin pagliliwat? An buhay daw nin ibang tawo mas mahalaga sa saindo ki sa pagpanigo sa sadiri?
11. Ano an nagpapaheling na mahalaga na kultibaron an mga kuwalidad na ini kun talagang boot niatong magin Kristiano?
11 Kun an mga kuwalidad na napag-olayan sa enotan magin kabtang kan satong personalidad, ini ebidensia na kita nagpopoon nang magkaigwa kan isip ni Cristo. Sa pagpapakumbaba, si Jesus nagtao kan sangkap na halimbawa. (Juan 13:12-15; Fil. 2:5-8) Sa pagpaheling nin pagmakolog sa iba, imbes na panigoan sana an sadiri, sia nagtao kan arogan na masusunod niato.—Roma 15:2, 3.
Dai Ipagsikwal an Disiplina ni Jehova
12. (a) Anong mga pagbakle an kaipuhan na gibohon niato gabos tanganing magkaigwa nin pagkatawo na ikinaoogma nin Dios? (b) Ano an makatatabang sato?
12 Huling kita gabos parakasala, kaipuhan an mga pagbakle sa satong isip, sa satong pagtaram asin sa satong gawe tanganing ikapaheling niato an personalidad kan satong Dios. Kaipuhan na isolog niato an “bagong pagkatawo.” (Col. 3:5-14; Tito 2:11-14) An hatol asin disiplina nakatatabang sato na maaraman kun saen kaipuhan an mga pagliliwat dangan maaraman kun paano ini magigibo.
13. (a) Paagi sa mga ano na si Jehova nagtao nin hatol asin disiplina para sa sato gabos? (b) Ano an maninigo niatong gibohon dian?
13 An pundamental na ginigikanan kan pagtotokdong iyan iyo an Biblia mismo. (2 Tim. 3:16, 17) Dangan paagi sa mga babasahon sa Biblia asin pagtiripon na itinatagama kan naheheling na organisasyon ni Jehova tinatabangan nia kitang masabotan kun paano iyan iaaplikar. Mapakumbaba daw niatong mimidbidon an personal niatong pangangaipo dian—dawa kun nadangog na niato iyan kaidto—asin danay na maghihingoang umoswag?
14. Ano pang dugang na tabang an itinao ni Jehova para sa sato bilang indibiduwal?
14 Dai kita pinababayaan ni Jehova na paglabanan niato nin solo an mga bagay na tibaad espesyal na problema para sa sato. May mamomoton na pagmakolog, sia nagtatao nin probisyon para sa personal na tabang. Minilyon an nakinabang sa siring na tabang paagi sa mga pag-adal sa Biblia sa saindang harong. An mga magurang may espesyal na paninimbagan na disiplinahon an saindang mga aki tanganing maingatan sinda sa gawe na puwedeng gikanan nin labi-labing kakologan sa boot sa maabot na panahon. (Tal. 6:20-35; 15:5) Sa laog man kan kongregasyon an mga igwa nin espirituwal na kuwalipikasyon may paninimbagan na gamiton an Kasuratan sa pagpabago sa iba kun namamansayan ninda an pangangaipo, alagad ginigibo iyan sa espiritu nin kahoyoan. (Gal. 6:1, 2) Sa mga paaging ini hinahatolan asin dinidisiplina kita ni Jehova tanganing kita makasamba sa saiya bilang nagkakasararong banwaan.
Pagrerepaso
● Paano kita mamomoton na tinatabangan ni Jehova tanganing maaraman niato kun ano an kaipuhan na personal niatong liwaton?
● Taano an dakol ta nasasakitan na akoon an hatol? Gurano kaseryoso kaini?
● Anong mahahalagang kuwalidad an makatatabang sato na madaling umako nin hatol? Paano si Jesus nagtao kan halimbawa digdi?