“An Nagbabasa Gumamit nin Pakamansay”
“Kun maheling na nindo an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan . . . na nagtitindog sa sarong banal na lugar, . . . dangan an mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan.”—MATEO 24:15, 16.
1. Nagkaigwa nin anong resulta an patanid na itinao ni Jesus na yaon sa Lucas 19:43, 44?
AN PAGPATANID sa sato manongod sa sarong nagdadangadang na kalamidad puedeng magpangyari sa sato na malikayan iyan. (Talinhaga 22:3) Kaya imahinara an situwasyon nin mga Kristiano sa Jerusalem pakalihis kan pagsalakay kan mga Romano kan 66 C.E. Nagpatanid si Jesus na an siudad palilibotan asin lalaglagon. (Lucas 19:43, 44) Dai sia inintindi nin kadaklan na Judio. Alagad hinimate kan saiyang mga disipulo an saiyang patanid. Bilang resulta, sinda naligtas sa kalamidad kan 70 C.E.
2, 3. Taano ta maninigo kitang magin interesado sa hula ni Jesus na nasusurat sa Mateo 24:15-21?
2 Sa sarong hula na may kahulogan para sa sato ngonyan, sinumaryo ni Jesus an sarong tanda na binibilog nin laen-laen na kabtang na may kaibang mga guerra, kakulangan nin kakanon, linog, peste, asin paglamag sa mga Kristiano na naghuhulit manongod sa Kahadean nin Dios. (Mateo 24:4-14; Lucas 21:10-19) Nagtao man si Jesus nin sarong giya na matabang sa saiyang mga disipulo na maaraman na harani na an katapusan—sarong ‘makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan na nagtitindog sa sarong banal na lugar.’ (Mateo 24:15) Siyasaton niato liwat an makahulogan na mga tataramon na iyan tanganing helingon kun paano iyan puedeng makaapektar sa satong buhay ngonyan asin sa ngapit.
3 Pakasumaryoha kan tanda, sinabi ni Jesus: “Kun maheling na nindo an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan, siring sa itinaram paagi ki Daniel na propeta, na nagtitindog sa sarong banal na lugar, (an nagbabasa gumamit nin pakamansay,) dangan an mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan. An tawong nasa atop kan harong dai na humilig tanganing kuanon an mga rogaring sa saiyang harong; asin an tawong nasa oma dai na bumalik sa harong tanganing kuanon an saiyang pan-ibabaw na gubing. Herak man kan mga bados asin kan mga nagpapasuso sa mga aldaw na iyan! Padagos na mamibi na an saindong pagdulag dai mangyari sa tiglipot, ni sa aldaw nin sabbath; huli ta dangan magkakaigwa nin dakulang kahorasaan na dai pang kaagid na nangyari poon sa kapinonan kan kinaban.”—Mateo 24:15-21.
4. Ano an nagpaparisa na an Mateo 24:15 nagkaigwa nin kaotoban kan enot na siglo?
4 An mga pagkasaysay ni Marcos asin Lucas nagtatao nin suplementaryong mga detalye. Sa tekstong ginagamit ni Mateo an “nagtitindog sa sarong banal na lugar,” an sabi kan Marcos 13:14 “nagtitindog sa dai maninigong mamugtakan kaiyan.” Idinudugang kan Lucas 21:20 an mga tataramon ni Jesus: “Kun maheling na nindo an Jerusalem na napalilibotan nin nagkakampong mga hukbo, dangan aramon nindo na harani na an paggaba sa saiya.” Tinatabangan kita kaining masabotan na an enot na kaotoban may labot sa pananalakay kan mga Romano sa Jerusalem asin sa templo kaiyan—lugar na banal para sa mga Judio alagad bako na an lugar na banal para ki Jehova—na nagpoon kan 66 C.E. Nangyari an biyong pagkagaba kan laglagon kan mga Romano an siudad sagkod templo kan 70 C.E. Ano “an makababaldeng bagay” kaidto? Asin paano iyan ‘nagtindog sa sarong banal na lugar’? An simbag sa mga hapot na ini makatatabang na magin malinaw an kaotoban sa presenteng aldaw.
5, 6. (a) Taano ta mangangaipo nin pakamansay an mga nagbabasa sa Daniel kapitulo 9? (b) Paano naotob an hula ni Jesus manongod sa “makababaldeng bagay”?
5 Sinadol ni Jesus an mga nagbabasa na gumamit nin pakamansay. Nagbabasa nin ano? Posibleng marhay, kan Daniel kapitulo 9. Dian makukua niato an sarong hula na nagsasabi kun noarin malataw an Mesiyas asin naghuhula na sia “tataposon” pakalihis nin tolo may kabangang taon. Sinasabi kan hula: “Sa pakpak nin makababaldeng mga bagay yaon an magpapangyari nin kagabaan; asin sagkod sa biyong pagkapara, an mismong bagay na itinalaga iuula man sa saro na gaba na.”—Daniel 9:26, 27; helingon man an Daniel 11:31; 12:11.
6 An paghona kan mga Judio ini aplikado sa paglanghad sa templo ni Antioco IV mga 200 na taon bago kaidto. Minsan siring, iba man an sinabi ni Jesus, na isinasadol an pakamansay huli ta “an makababaldeng bagay” malataw pa sana asin matindog sa “sarong banal na lugar.” Malinaw na si Jesus nagtataram manongod sa hukbo nin Roma na madatong kan 66 C.E. na may nagpapamidbid na mga bandera. An mga estandarteng iyan, na haloy nang ginagamit, garo mga idolo asin makababalde para sa mga Judio.a Pero, noarin sinda ‘matindog sa sarong banal na lugar’? Iyan nangyari kan an hukbo nin Roma, dara an mga bandera kaiyan, salakayon an Jerusalem asin an templo kaiyan, na ibinilang na banal kan mga Judio. Pinonan pa ngani kan mga Romano na laboton an irarom kan lanob kan lugar kan templo. Totoo nanggad, an haloy nang makababalde ngonyan nagtitindog sa sarong banal na lugar!—Isaias 52:1; Mateo 4:5; 27:53; Gibo 6:13.
“Makababaldeng Bagay” sa Presenteng Aldaw
7. Anong hula ni Jesus an naootob sa satong panahon?
7 Poon kan Guerra Mundial I, naheling niato an mas dakulang kaotoban kan tanda ni Jesus na nasusurat sa Mateo kapitulo 24. Pero, tandae an saiyang mga tataramon: “Kun maheling na nindo an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan . . . na nagtitindog sa sarong banal na lugar, . . . dangan an mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan.” (Mateo 24:15, 16) An aspektong ini kan hula seguradong may kaotoban man sa satong panahon.
8. Sa laog nin dakol na taon, paano sinabi kan Mga Saksi ni Jehova kun ano “an makababaldeng bagay” sa presenteng mga panahon?
8 Pinatutunayan an kompiansa kan mga lingkod ni Jehova na maootob an hulang ini, an The Watchtower kan Enero 1, 1921, nagkonsentrar dian may koneksion sa mga pangyayari sa Tahaw na Sirangan. Pagkatapos, sa luwas kaiyan na Disyembre 15, 1929, sa pahina 374, an The Watchtower dai na mapagdududahan na nagsabi: “An bilog na tendensia kan Liga de Naciones irayo an mga tawo sa Dios asin ki Cristo, asin kun siring iyan bagay na nangagaba, produkto ni Satanas, asin makababalde sa pagheling nin Dios.” Kaya kan 1919 naglataw “an makababaldeng bagay.” Pag-abot nin panahon, an Liga nasalidahan kan Naciones Unidas. Haloy nang ibinubuyagyag kan Mga Saksi ni Jehova an mga organisasyon na ini nin tawo para sa katoninongan bilang makababalde sa pagheling nin Dios.
9, 10. Paano an mas naenot na pagsabot sa dakulang kahorasaan nakaimpluwensia sa satong punto de vista manongod sa panahon na matindog sa sarong banal na lugar “an makababaldeng bagay”?
9 An naenot na artikulo sinumaryo an lininaw na punto de vista manongod sa kadaklan kan Mateo kapitulo 24 asin 25. Maninigo daw an paglinaw mapadapit sa ‘makababaldeng bagay na nagtitindog sa sarong banal na lugar’? Minalataw na iyo. An hula ni Jesus ikinokonektar na marhay an ‘pagtindog sa sarong banal na lugar’ sa biglang pag-abot kan ihinulang “kahorasaan.” Huli kaini, dawa haloy nang nag-eeksister “an makababaldeng bagay,” an koneksion sa pag-oltanan kan ‘pagtindog kaiyan sa sarong banal na lugar’ asin kan dakulang kahorasaan maninigong makaapektar sa satong kaisipan. Taano man?
10 Kaidto an pagsabot kan banwaan nin Dios iyo na an enot na kabtang kan dakulang kahorasaan nagpoon kan 1914 asin na an pangultimong kabtang madatong sa ralaban nin Armagedon. (Kapahayagan 16:14, 16; ikomparar an The Watchtower, Abril 1, 1939, pahina 110.) Kaya masasabotan niato kun taano ta pinaghona kaidto na “an makababaldeng bagay” sa presenteng mga panahon seguradong tuminindog sa sarong banal na lugar dai nahaloy pakalihis kan Guerra Mundial I.
11, 12. Kan 1969, anong nalinaw na punto de vista manongod sa dakulang kahorasaan an iinatubang?
11 Minsan siring, sa mas huring mga taon laen na an pagsabot niato sa mga bagay. Kan Huebes, Hulyo 10, 1969, sa “Katoninongan sa Daga” na Internasyonal na Asamblea sa Siudad nin Nueva York, si F. W. Franz, na bise presidente kaidto kan Watch Tower Bible and Tract Society, nagtao nin nagpapalaad nin boot na pahayag. Sa pagrepaso kan pakasabot kaidto sa hula ni Jesus, sinabi ni Tugang na Franz: “Itinao an paliwanag na an ‘dakulang kahorasaan’ nagpoon kan 1914 C.E. asin na iyan dai tinogotan na matapos kaidto kundi pinapondo nin Dios an Guerra Mundial I kan Nobyembre nin 1918. Poon kaidto itinogot nin Dios an interbalo para sa aktibidad kan saiyang linahidan na natatada na piniling mga Kristiano bago nia paponon liwat an pangultimong kabtang kan ‘dakulang kahorasaan’ sa ralaban nin Armagedon.”
12 Dangan itinao an naliwat na marhay na esplikasyon: “Tanganing makapareho kan mga pangyayari kan enot na siglo, . . . an antitipikong ‘dakulang kahorasaan’ dai nagpoon kan 1914 C.E. Imbes, an nangyari sa antitipo kan Jerusalem sa presenteng panahon kan 1914-1918 saro sanang ‘kapinonan nin mga kolog nin kasakitan’ . . . An ‘dakulang kahorasaan’ na an kaagid dai na mangyayari giraray nasa ngapit pa, huli ta iyan nangangahulogan kan pagkalaglag kan pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion (kaiba an Kakristianohan) na susundan kan ‘ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos’ sa Armagedon.” Ini nangahulogan na nasa ngapit pa an enterong dakulang kahorasaan.
13. Taano ta makatanosan na sabihon na magkakaigwa nin ngapit na ‘pagtindog sa sarong banal na lugar’ kan “makababaldeng bagay”?
13 Ini may direktang koneksion sa pakamansay kun noarin matindog sa sarong banal na lugar “an makababaldeng bagay.” Girumdoma kun ano an nangyari kan enot na siglo. Sinalakay kan mga Romano an Jerusalem kan 66 C.E., alagad ta sinda biglang suminibog, na nagtogot na maligtas an Kristianong “laman.” (Mateo 24:22) Huli kaiyan, linalaoman niato na dai na mahahaloy mapoon an dakulang kahorasaan, alagad iyan pahahalipoton para sa mga pinili nin Dios. Mangnoha an importanteng marhay na puntong ini: Sa suanoy na modelo, ‘an makababaldeng bagay na nagtitindog sa sarong banal na lugar’ konektado sa pagsalakay kan mga Romano sa pangengenot ni Heneral Gallo kan 66 C.E. An kaagid kan pagsalakay na iyan sa presenteng aldaw—an biglang pag-abot kan dakulang kahorasaan—sa ngapit pa. Kaya “an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan,” na nag-eksister poon kan 1919, minalataw na matindog sa sarong banal na lugar sa ngapit pa.b Paano ini mangyayari? Asin paano kita puedeng maapektaran?
Pagsalakay sa Ngapit
14, 15. Paano kita tinatabangan kan Kapahayagan kapitulo 17 na masabotan an mga pangyayari na masagkod sa Armagedon?
14 An librong Kapahayagan naglaladawan nin ngapit na mapanlaglag na pagsalakay sa falsong relihion. Sinusumaryo kan kapitulo 17 an paghokom nin Dios tumang sa “Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot”—an pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. An Kakristianohan may prinsipal na kabtang asin naghihingakong may pakipagtipan sa Dios. (Ikomparar an Jeremias 7:4.) An falsong mga relihion, kaiba an Kakristianohan, haloy nang may salang relasyon sa “mga hade kan daga,” alagad ini matatapos sa pagkagaba kan mga relihion na iyan. (Kapahayagan 17:2, 5) Sa kamot niisay?
15 An Kapahayagan may ilinaladawan na “mabangis na hayop na mapula” na nagdanay nin kadikit na panahon, nawara, dangan nagbalik. (Kapahayagan 17:3, 8) An hayop na ini suportado nin mga namamahala sa kinaban. An mga detalyeng itinao sa hula tinatabangan kitang mamidbid ining simbolikong hayop bilang organisasyon para sa katoninongan na nag-eksister kan 1919 bilang an Liga de Naciones (sarong “makababaldeng bagay”) asin ngonyan iyo na an Naciones Unidas. Ipinaheheling kan Kapahayagan 17:16, 17 na sa ngapit ibubugtak nin Dios sa puso nin nagkapirang namamahalang tawo na prominente sa “hayop” na ini na gabaon an pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. An pagsalakay na iyan iyo an nagsesenyalar kan biglang pag-abot kan dakulang kahorasaan.
16. Ano an mahalagang mangnohon na mga nangyayari may koneksion sa relihion?
16 Mantang nasa ngapit pa an pagpoon kan dakulang kahorasaan, nasa ngapit pa daw niato an ‘pagtindog sa sarong banal na lugar’? Minalataw na iyo. Minsan ngani “an makababaldeng bagay” naglataw sa kapinonan kan siglong ini asin, sa siring na paagi, dakol nang dekada na nag-eeksister, iyan maposisyon sa sarong daing kaparehong paagi “sa sarong banal na lugar” sa harani nang ngapit. Kun paanong an mga parasunod ni Cristo kan enot na siglo segurado na alistong nagbantay tanganing helingon kun paano an ‘pagtindog sa sarong banal na lugar’ mangyayari, iyo man an mga Kristiano sa presenteng panahon. Totoo, kaipuhan na halaton niato an aktuwal na kaotoban tanganing maaraman an gabos na detalye. Pero, mahalagang mangnohon na sa nagkapirang nasyon igwa na nin risa asin nagkokosog na pagkauyam sa relihion. An nagkapirang grupo politikal, na kakontsaba nin dating mga Kristiano na suminuway sa tunay na pagsamba, nagpapalakop nin pakikilaban sa relihion sa pankagabsan asin sa tunay na mga Kristiano partikularmente. (Salmo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) Bilang resulta, dawa ngonyan an politikal na mga kapangyarihan ‘nakikipaglaban sa Kordero,’ asin arog kan ipinaririsa kan Kapahayagan 17:14, madadagdagan an labanan na ini. Minsan ngani dai ninda literal na madadakop an Kordero nin Dios—si Jesu-Cristo na nasa saiyang ilinangkaw, mamuraway na kamugtakan—dugang pa na iluluwas ninda an saindang pagtumang sa tunay na mga nagsasamba sa Dios, partikularmente sa saiyang “mga banal.” (Daniel 7:25; ikomparar an Roma 8:27; Colosas 1:2; Kapahayagan 12:17.) May garantiya sa sato an Dios na an Kordero asin an kairiba nia magigin mapanggana.—Kapahayagan 19:11-21.
17. Mayong pagkadogmatiko, ano an masasabi niato sa kun paano “an makababaldeng bagay” matindog sa sarong banal na lugar?
17 Aram niato na an kagabaan naghahalat sa falsong relihion. An Dakulang Babilonya “naburat kan dugo kan mga banal” asin nag-aaktong reyna, alagad segurado an saiyang kalaglagan. An marompot na impluwensia nia sa mga hade sa daga bigla asin risang marhay na maliliwat kun an relasyon na iyan magin madahas na pagkaongis sa parte kan ‘sampulong sungay asin mabangis na hayop.’ (Kapahayagan 17:6, 16; 18:7, 8) Kun salakayon na kan “mabangis na hayop na mapula” an relihiosong patotot, “an makababaldeng bagay” matindog sa paaging garo mangongolog sa banal na lugar daa kan Kakristianohan.c Kaya an kagabaan mapoon sa bakong fiel na Kakristianohan, na ilinaladawan an sadiri na banal.
‘Pagdulag’—Paano?
18, 19. Anong mga dahelan an itinatao sa pagpaheling na an ‘pagdulag pasiring sa kabukidan’ dai mangangahulogan nin pagliwat nin relihion?
18 Pakahulaan kan ‘pagtindog kan makababaldeng bagay sa sarong banal na lugar,’ pinatanidan ni Jesus an mga mapagmansay na gumibo nin aksion. Boot daw niang sabihon na sa huri nang panahon na iyan—kun “an makababaldeng bagay” “nagtitindog [na] sa sarong banal na lugar”—dakol na tawo an madulag hale sa falsong relihion asin malaog sa tunay na pagsamba? Dai nanggad. Estudyare an enot na kaotoban. Sabi ni Jesus: “An mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan. An tawong nasa atop kan harong dai na humilig, ni lumaog man tanganing kumua nin ano man sa saiyang harong; asin an tawong nasa oma dai na bumalik sa mga bagay na nawalat tanganing kuanon an saiyang pan-ibabaw na gubing. Herak man kan mga bados asin kan mga nagpapasuso sa mga aldaw na iyan! Padagos na mamibi na iyan dai mangyari sa tiglipot.”—Marcos 13:14-18.
19 Dai sinabi ni Jesus na idto sanang mga yaon sa Jerusalem an kaipuhan na humale, na garo baga an punto nia kaipuhan sindang humale sa sentro kan Judiong pagsamba; ni nasambitan man kan saiyang patanid an pagliwat nin relihion—pagdulag sa falso asin paglaog sa tunay. An mga disipulo ni Jesus tunay na dai na nagkakaipo nin patanid manongod sa pagdulag hale sa sarong relihion pasiring sa saro; sinda nagin nang tunay na mga Kristiano. Asin an pagsalakay kan 66 C.E. dai nagmotibar sa mga nag-ootob nin Judaismo sa Jerusalem asin sa bilog na Judea na bayaan an relihion na iyan asin akoon an Kristianismo. Sinasabi ni Propesor Heinrich Graetz na an mga naglapag sa nagdudulag na mga Romano nagbuelta sa siudad: “An mga Zealot, na nagkukurahaw nin maogmahon na mga awit sa pakikilaban, nagbuelta sa Jerusalem (petsa 8 nin Oktubre), na an saindang puso nagkukutab huli sa magayagayang paglaom sa katalingkasan asin independensia. . . . Bako daw na sinda tinabangan nin Dios nin arog kamaheherakon kan pagtabang Nia sa saindang mga apoon? An puso kan mga Zealot mayo nin takot sa ngapit.”
20. Ano an reaksion kan enot na mga disipulo sa patanid ni Jesus na dumulag pasiring sa kabukidan?
20 Kun siring, paano inaksionan an sadol ni Jesus kan medyo kadikit sanang pinili kaidto? Paagi sa paghale sa Judea asin pagdulag pasiring sa kabukidan sa ibong kan Jordan, ipinaheling ninda na sinda bakong kabtang kan Judiong palakaw, sa politikal o relihiosong paagi. Binayaan ninda an mga oma asin harong, na dai ngani kinua an saindang mga rogaring sa saindang harong. Kompiado sa pagprotehir asin pagsuportar ni Jehova, inenot ninda an pagsamba sa saiya kisa gabos na iba pa na tibaad garo mahalaga.—Marcos 10:29, 30; Lucas 9:57-62.
21. Ano an dai niato dapat na laoman pagsalakay kan “makababaldeng bagay”?
21 Ngonyan, estudyare an mas dakulang kaotoban. Sa laog nin dakol nang dekada sinasadol niato an mga tawo na lumuwas sa falsong relihion asin lumaog sa tunay na pagsamba. (Kapahayagan 18:4, 5) Minilyon an guminibo kaiyan. An hula ni Jesus dai nagpaparisa na oras na pumoon nin bigla an dakulang kahorasaan, kadakol kan madolok sa dalisay na pagsamba; tunay nanggad, dai nagkaigwa nin lagdoan na pagkakombertir nin mga Judio kan 66 C.E. Pero, an tunay na mga Kristiano magkakaigwa nin makosog na dahelan na iaplikar an patanid ni Jesus asin dumulag.
22. Ano an tibaad kalabot sa pag-aplikar niato kan sadol ni Jesus manongod sa pagdulag pasiring sa kabukidan?
22 Sa presente dai kita puedeng magkaigwa nin lubos na detalye manongod sa dakulang kahorasaan, alagad lohiko niatong ikakokonklusyon na para sa sato an pagdulag na sinabi ni Jesus dai magigin sa geograpikong sentido. An banwaan nin Dios yaon na sa palibot kan globo, haros yaon sa gabos na kanto. Pero masisierto niato na kun kaipuhan an pagdulag, kaipuhan na ipadagos nin mga Kristiano na papagdanayon an klarong pagkakalaen sa pag-oltanan ninda asin kan falsong relihiosong mga organisasyon. Makahulogan man na nagpatanid si Jesus manongod sa dai pagbuelta sa harong nin saro tanganing isalbar an mga gubing o iba pang mga rogaring. (Mateo 24:17, 18) Kaya tibaad magkaigwa nin mga pagbalo sa ngapit sa kun ano an punto de vista niato manongod sa materyal na mga bagay; an mga iyan daw an pinakamahalagang bagay, o mas mahalaga daw an kaligtasan na madatong para sa gabos na nasa lado nin Dios? Iyo, an satong pagdulag tibaad may kalabot na nagkapirang kasakitan asin kadaihon. Kaipuhan na kita magin andam na gibohon an ano man na kaipuhan, arog kan mga kapareho niato kaidtong enot na siglo na nagdulag hale sa Judea pasiring sa Perea, sa ibong kan Jordan.
23, 24. (a) Saen sana kita makanonompong nin proteksion? (b) Ano an maninigong magin epekto sa sato kan patanid ni Jesus manongod sa ‘makababaldeng bagay na nagtitindog sa sarong banal na lugar’?
23 Dapat na makasierto kita na an satong pailihan nagpapadagos na si Jehova asin an saiyang garo-bukid na organisasyon. (2 Samuel 22:2, 3; Salmo 18:2; Daniel 2:35, 44) Dian kita makanonompong nin proteksion! Dai niato aarogon an mga kadaklan nin tawo na madurulag pasiring sa “mga lungib” asin matarago “sa darakulang gapo kan kabukidan”—mga organisasyon asin institusyon nin tawo na tibaad magdanay sa halipoton na panahon pagkagaba kan Dakulang Babilonya. (Kapahayagan 6:15; 18:9-11) Totoo, tibaad sumakit an mga panahon—arog kaidtong 66 C.E. para sa mga bados na nagdulag hale sa Judea o para sa siisay man na kinaipuhan na magbiahe sa malipot, maoran na panahon. Alagad masisierto niato na gigibohon nin Dios na posible an pagkatadang buhay. Ngonyan pa pakosogon na niato an satong pagsarig ki Jehova asin sa saiyang Aki, na ngonyan naghahade bilang Hade sa Kahadean.
24 Mayo nin dahelan na kita mabuhay sa takot sa mangyayari. Habo ni Jesus na matakot an saiyang mga disipulo kaidto, asin habo nia na kita matakot, magsalang ngonyan o sa mga aldaw na madatong. Pinatanidan nia kita tanganing maandam niato an satong puso asin isip. Total, an makinuyog na mga Kristiano dai padudusahan kun dumatong na an paglaglag sa falsong relihion asin sa iba pang kabtang kaining maraot na palakaw. Sinda magigin mapagmansay asin hihimateon an patanid manongod sa ‘makababaldeng bagay na nagtitindog sa sarong banal na lugar.’ Asin sinda desididong magibo nin aksion sa saindang pagtubod na dai nanluluya. Nungka logod niatong malingawan an ipinanuga ni Jesus: “An makatagal sagkod sa katapusan iyo an maliligtas.”—Marcos 13:13.
[Mga Nota sa Ibaba]
a “An mga estandarte nin Roma iningatan na may relihiosong pagsamba sa mga templo sa Roma; asin an reberensia kan banwaan na ini para sa saindang mga bandera proporsionado sa saindang pakalabi sa ibang mga nasyon . . . [Para sa mga soldados idto] seguro an pinakasagradong bagay sa daga. An Romanong soldados nanunumpa kaidto sa ngaran kan saiyang bandera.”—The Encyclopædia Britannica, Ika-11 Edisyon.
b Maninigong mangnohon na minsan ngani an kaotoban kan mga tataramon ni Jesus kan 66-70 C.E. makatatabang sa sato na masabotan kun paano iyan maootob sa dakulang kahorasaan, an duwang kaotoban dai puedeng eksaktong magkapareho ta an mga kaotoban nangyayari sa magkalaen na kamugtakan.
c Helingon an The Watchtower, Disyembre 15, 1975, pahina 741-4.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Paano “an makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan” nahayag kan enot na siglo?
◻ Taano ta rasonableng isipon na “an makababaldeng bagay” sa presenteng aldaw matindog sa sarong banal na lugar sa sarong panahon sa ngapit?
◻ Anong pagsalakay nin sarong “makababaldeng bagay” an ihinula sa Kapahayagan?
◻ Anong klaseng ‘pagdulag’ an tibaad hagadon sa sato sa ngapit?
[Retrato sa pahina 16]
An Dakulang Babilonya inaapod na “ina kan mga patotot”
[Retrato sa pahina 17]
An mabangis na hayop na mapula sa Kapahayagan kapitulo 17 iyo “an makababaldeng bagay” na nasambitan ni Jesus
[Retrato sa pahina 18]
Pangengenotan kan mabangis na hayop na mapula an nakalalaglag nin biyo na pagsalakay sa relihion