Mga Liabe sa Pakikikomunikar sa Saindong Agom

‘DAI ko kutana maninigong sinabi idto.’ ‘Dai ko ikinapahayag nin malinaw an saboot ko.’ Nakamate na daw kamo nin arog kaiyan pagkatapos nindong pagmaigotan na makikomunikar sa saindong agom? An pakikikomunikar sarong abilidad na kaipuhan na paoswagon. Arog nin arin man na abilidad, may mga tawo na garo baga pasil sanang nagigin eksperto dian, mantang an iba mas nadedepisilan. Pero, dawa kabilang kamo sa mga nadedepisilan, posibleng makanood kamo na magpahayag kan saindong saboot sa marahay na paagi, na makikomunikar nin epektibo.

Kun beses, an pangigipit nin kultura nakakaimpluwensia sa ugale nin pagtratar kan mga tawo sa saindang agom. ‘Tanganing magin lalaking-lalaki,’ tibaad nasabihan an kalalakihan na ‘maninigo na dai kamo magparataram.’ An matinaram na mga lalaki tibaad minemenos bilang bakong seryoso asin bakong sinsero. Totoo, an Biblia talagang nagsasabi: “An gabos na tawo kaipuhan na magin listo kun dapit sa pagdangog, maluway kun dapit sa pagtaram.” (Santiago 1:19) Minsan siring, an hatol na iyan minaaplikar sa mga lalaki sagkod babae asin nagpapaheling na bako sanang pagtaram an kalabot sa komunikasyon. An duwang tawo tibaad nag-oolay nin halawig, alagad paano kun dai man ninda hinihinanyog an lambang saro? Posibleng marhay, mayo nin tunay na komunikasyon. An sarong pangenot na kabtang kan mapangganang komunikasyon, siring kan ipinapaheling kan teksto sa enotan, iyo an abilidad na maghinanyog.

Pakikikomunikar na Mayo nin mga Tataramon

Sa nagkapirang komunidad, inaasahan na sadirihon na sana kan mga agom na babae an saindang opinyon. An mga agom na lalaki kaipuhan na magdanay na marigon asin indiperente sa pamilya. Sa arog kaiyan na situwasyon, tinutuodan na sana kan agom na lalaki asin agom na babae kun ano an gusto kan agom ninda sa ano man na partikular na kamugtakan. May nagkapirang agom na babae na nagin eksperto na sa pakabatid sa mga pangangaipo kan saindang agom, na tolos na minahiro tanganing panigoan an mga iyan. Sa siring na mga kamugtakan, nagkakaigwa nin komunikasyon na mayo nin mga tataramon sa pag-oltanan kan mag-agom. Pero, sa tipikong mga kamugtakan, an arog kaining klase nin komunikasyon sarong lado sana. Baga man an agom na babae tibaad makanood na batidon an iniisip o saboot kan saiyang agom, an agom na lalaki bibihirang aasahan na magkaigwa nin arog man kaiyan na abilidad asin batidon an saboot kan saiyang agom.

Totoo, sa nagkapirang kultura inoobserbaran kan mga lalaki an emosyonal na mga pangangaipo kan mga babae asin nagmamaigot na panigoan an mga iyan. Minsan siring, dawa sa siring na mga kultura, dakol na mag-agom an makikinabang sa mas marahay na komunikasyon.

Mahalagang Marhay an Komunikasyon

An prangkang komunikasyon makakaolang sa dai pagkasinabotan asin misinterpretasyon. Sa kapinonan kan kasaysayan kan mga Israelita, an mga tribo ni Ruben, Gad, asin an kabangang tribo ni Manases na nag-eerok sa sirangan kan Salog nin Jordan nagtogdok nin “sarong altar na dakula sa pagigin risang-risa” sa tampi kan Jordan. Namisinterpretar kan ibang tribo an ginibo ninda. Huling nag-iisip na an saindang mga tugang sa ibong kan Jordan nakakomiter nin apostasiya, an mga tribo sa solnopan nag-andam na makiguerra sa mga “rebelde.” Pero, bago makiguerra, nagpadara sinda nin sarong delegasyon tanganing makikomunikar sa mga tribo sa sirangan. Kanigoan kadonong na paghiro! Naaraman ninda na an altar bakong para sa paggibo nin ilegal na mga dolot o atang na tinotong. Imbes, an mga tribo sa sirangan natakot na sa ngapit an ibang tribo masabi sa sainda: “Mayo kamong kahirasan ki Jehova.” An altar magigin patotoo na sinda man mga parasamba ki Jehova. (Josue 22:10-29) Nginaranan ninda an altar na Patotoo, tibaad huli ta nagserbi iyan na patotoo na para sa sainda si Jehova an tunay na Dios.​—⁠Josue 22:​34, nota sa ibaba.

An saindang paliwanag igo na tanganing makombensir an ibang tribo, na dai na nag-isip na humiro tumang sa duwa may kabangang tribo. Iyo, naolang kan bukas asin prangkang komunikasyon an armadong ralaban. Sa huri, kan magrebelde an Israel ki Jehova Dios, an saindang piguratibong agom na lalaki, sinabihan nia an mga ini na sia may pagkaherak na ‘mataram sa saindang puso.’ (Oseas 2:14) Kanigoan karahay na arogan para sa mga mag-agom! Iyo, maghingoang aboton an puso kan saindong agom tanganing masabotan nia an saboot nindo. Mahalaga ini, nangorogna kun kalabot an makosog na emosyon. “Barato an mga tataramon, an sabi nin nagkapira,” an komento ni Pattie Mihalik, sarong peryodista sa Estados Unidos, “alagad an mga tataramon puede man na magin daing kaagid sa halaga. Asin minsan ngani an nagkapira tibaad nasasakitan na magpahayag nin saboot, an resulta puedeng magbunga nin orog pa kisa sa kuarta sa bangko.”

Pagpaoswag kan Abilidad sa Pagkomunikar

‘Sa kapinonan pa sana bako nang mapanggana an samong pag-agoman,’ an tibaad sabihon nin nagkapira. ‘An pag-agoman na ini dai na ikakasalbar,’ an tibaad ikonklusyon pa nin iba. Tibaad nagsasaboot sinda na imposible nang magrahay an saindang abilidad sa pagkomunikar pagkatapos kan aldaw nin kasal. Pero, isipon nindo an mga nag-iistar sa mga sosyedad kun saen an mga paryente an nag-aareglo kan mga pag-agoman. Dakol na may arog kaiyan na kultura an sa kahurihurihi nakakaestablisar nin marahay na linya nin komunikasyon sa saindang buhay may agom.

An sarong mag-agom sa sarong nasyon sa Sirangan pinagsaro sa pag-agom na magurang an nag-areglo. Sarong representante an pinaduman sa harayong lugar tanganing hanapan nin nobya an lalaki. Sa ibong kaiyan, an mag-agom, na nabuhay kaidtong haros 4,000 na taon na an nakaagi, nagpaheling nin marahayon na abilidad sa arte nin komunikasyon. Sa oma nanuparan kan lalaki, si Isaac, an representante asin an magigin nobya. An tawong nagserbing representante ‘nagsaysay ki Isaac kan gabos na bagay na ginibo nia.’ An pagkasaysay kan Biblia manongod sa pag-agoman na ini nagpapadagos: “Pagkatapos kaiyan dinara sia [si Rebeca] ni Isaac sa tolda ni Sara na saiyang ina [an lakdang na ini nagseserbi bilang opisyal na kasal]. Sa siring kinua nia si Rebeca asin ini nagin agom nia; asin namotan nia ini.”​—⁠Genesis 24:62-67.

Mangnohon na dinangog nguna ni Isaac an bareta asin “pagkatapos kaiyan” kinua nia si Rebeca bilang saiyang agom. An representante sarong mapagtitiwalaan na lingkod na deboto ki Jehova Dios, na sinasamba man ni Isaac. Si Isaac may marahay na dahelan na magtiwala sa tawong ini. Pakatapos kaiyan, “namotan” ni Isaac si Rebeca, na inagom nia.

Napatalubo daw ni Isaac asin Rebeca an abilidad sa marahay na pakikikomunikar? Pagkatapos na agomon kan saindang aking si Esau an duwang aking babae ni Het, luminataw an seryosong problema sa pamilya. Si Rebeca “daing ontok na nagsasabi” ki Isaac: “Ikinakasurang ko na nin makuri an buhay kong ini huli sa mga aking babae ni Het. Kun si Jacob [an mas nguhod nindang aki] maagom sa mga aking babae ni Het . . . , aanhon ko pa an buhay?” (Genesis 26:34; 27:46) Malinaw nanggad, ikinomunikar nia an eksaktong ikinakapurisaw nia.

Sinabihan ni Isaac si Jacob, an kakambal ni Esau, na dai mag-agom sa mga aking babae nin Canaan. (Genesis 28:​1, 2) Sinabi ni Rebeca an saiyang punto. An mag-agom na ini mapangganang nagkomunikar manongod sa sensitibong marhay na mga bagay dapit sa pamilya, na nagtatao nin marahay na halimbawa para sa sato ngonyan. Pero, paano kun an mag-agom dai nagkakaoyon? Ano an puedeng gibohon?

Kun Mapaatubang sa Dai Pagkasinabotan

Kun kamong mag-agom may seryosong dai pagkasinabotan, likayan an dai na sana paggirong sa saindong agom. Ipapasabot kaiyan an sarong malinaw na marhay na mensahe: Bako kang maogma, asin gusto mo na magin bako man maogma an saimong agom. Pero, tibaad dai ngani lubos na nasasabotan kan saimong agom an mga gusto asin saboot mo.

Tibaad kaipuhan na pag-olayan nindong mag-agom an mga bagay-bagay. Kun sensitibo an isyu, tibaad bakong pasil na magdanay na kalmado. An mga magurang ni Isaac, si Abraham asin Sara, napaatubang kaidto sa sarong depisil na situwasyon. Huling si Sara baog, sinunod nia an kostumbre kan kaaldawan na idto asin itinao nia ki Abraham an saiyang surogoon na babae, si Agar, bilang kasaroan tanganing iyo an mangaki. Si Agar nagkaaki ki Abraham nin sarong aking lalaki, si Ismael. Minsan siring, kan huri si Sara mismo nagbados, asin nagkaaki sia ki Abraham nin sarong aking lalaki, si Isaac. Kan bubutason na si Isaac, narisa ni Sara na sinusugotan ni Ismael an saiyang aki. Kaya si Sara, na naririsang nasa peligro an saiyang aki, sinadol si Abraham na palayason an oripon na babae asin si Ismael. Iyo, ikinomunikar ni Sara sa prangkang paagi kun ano an namamatean nia. Alagad an hinagad nia dai nanggad nagustohan ni Abraham.

Paano naresolberan an dai pagkaintindihan? An pagkasaysay sa Biblia nagsasabi: “An Dios nagsabi ki Abraham: ‘Dai mo ikaraot nin boot an ano man na sinasabi saimo ni Sara manongod sa aki asin manongod sa saimong surugoon na babae. Hinanyogon mo an saiyang tingog, huli ta paagi ki Isaac na maluwas an aapodon na saimong banhi.’” Naghinanyog si Abraham sa instruksion ni Jehova Dios asin huminiro oyon dian.​—⁠Genesis 16:​1-4; 21:​1-​14.

‘Bueno,’ tibaad sabihon nindo, ‘kun an Dios an makikipag-olay sa samo hale sa kalangitan, pasil sanang magkaoyon kami!’ Nagdadara iyan sa sato sa saro pang liabe sa pagresolber sa pagpasuruhay kan mag-agom. An mga mag-agom puedeng maghinanyog sa Dios. Paano? Paagi sa pagbasa kan Tataramon nin Dios na magkaibanan asin pag-ako sa sinasabi kaiyan bilang instruksion na hale sa Dios.​—⁠1 Tesalonica 2:13.

An sarong maygurang na Kristianang agom nagsabi: “Dakol na beses, kun minadolok sa sako an sarong hoben na babae tanganing maghagad nin sadol manongod sa saiyang pag-agom, hinahapot ko sia kun sindang mag-agom nagbabasa kan Biblia na magkaibanan. An kadaklan na igwa nin mga problema sa saindang pag-agoman dai nagin ugale iyan.” (Tito 2:3-5) Kita gabos makikinabang sa komento nia. Regular na basahon an Tataramon nin Dios kaiba an saindong agom. Sa paaging iyan, ‘madadangog’ nindo an mga tataramon nin Dios kun paano kamo magawe aroaldaw. (Isaias 30:21) Mag-ingat sana: Dai paggamiton an Biblia bilang pamakol sa saindong agom, na pirepirmeng itinotokdo an mga teksto na iniisip nindong dai ikinakaaplikar kan saindong agom. Imbes, pagmaigotan na helingon kun paanong ikakaaplikar nindong duwa an binabasa nindo.

Kun nagmamaigot kamong resolberan an sarong depisil na problema, taano ta dai nindo helingon an Watch Tower Publications Index⁠a manongod sa espesipikong problema nindo? Tibaad inaasikaso nindo an gurang nang mga magurang nindo, asin iyan an nagtatao nin tension sa pag-agoman nindo. Imbes na magdiskutiran manongod sa kun ano an maninigo o dai maninigong gibohon kan saindong agom, taano ta dai magtukaw asin helingon an Index na magkaibanan? Enot, hanapon an prinsipal na titulong “Parents.” Tibaad gusto nindong hanapon an mga reperensia sa irarom kan mga subtema, siring kan “caring for aged parents.” Basahon na magkaibanan an konektadong mga artikulo sa mga publikasyon kan Mga Saksi ni Jehova. Tibaad masorpresa kamo na kamong mag-agom makikinabang nin dakula sa mga impormasyon na basado sa Biblia, na nakatabang na sa dakol na sinserong Kristiano.

An pagsiyasat sa mga reperensiang iyan asin pagbasa kaiyan na magkaibanan makakatabang sa saindo na magkaigwa nin basado sa katunayan na pagmansay sa saindong problema. Makakanompong kamo nin mga kotasyon asin sitasyon sa Kasuratan na nagtatao sa saindo kan kaisipan nin Dios. Helingon an mga iyan sa Biblia, asin basahon an mga iyan na magkaibanan. Iyo, madadangog nindo an sinasabi nin Dios manongod sa inaatubang nindong problema!

Papagdanayon na Bukas an Linya nin Komunikasyon

Naprobaran na daw nindong magbukas nin sarong pinto na harohalawig nang panahon na dai ginamit? Nagraragitnit, an tinarakla nang mga bisagra luway-luway na buminukas. Alagad paano kun an pinto regular na ginagamit asin an mga bisagra kaiyan linalagan pirme nin asayte? Iyan pasil sanang mabubuksan. Totoo man iyan sa pinto nin komunikasyon. Kun gigibohon nindong ugale na makikomunikar asin lagan nin asayte an mga bisagra kan pinto nin komunikasyon paagi sa Kristianong pagkamoot, mas pasil nindong ikakakomunikar an saindong mga nasa isip dawa kun may seryoso kamong dai pagkasinabotan.

Kaipuhan na ponan nindo iyan. Minsan ngani an pakikikomunikar tibaad sa primero nangangaipo nin orog na paghihingoa, gibohon nindo iyan. Dangan sa kahurihurihi magigin mas marahay an relasyon nindo sa saindong agom, na maresulta sa nagdadanay na pagsinabotan.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 7]

Kun napapaatubang sa dai pagkasinabotan, hahagadon daw nindo an paggiya nin Dios?