Akoon an Biblia Kun Ano Man Nanggad Iyan
“Daing ontok man kaming nagpapasalamat sa Dios, huli ta kan akoon nindo an tataramon nin Dios, na nadangog nindo sa samo, iyan inako nindo, bakong siring sa tataramon nin tawo, kundi, siring sa iyo man nanggad, siring sa tataramon nin Dios, na naggigibo man saindo na nagtuturubod.”—1 TESALONICA 2:13.
1. Anong klaseng impormasyon sa Biblia an minagibo sa librong iyan na tunay na pambihira?
AN BANAL na Biblia iyo an libro sa kinaban na pinakadakol an traduksion asin pinakamahiwas an pagkawaras. Iyan suweltong inaako bilang saro sa dakulang mga gibo sa literatura. Alagad, orog na mahalaga, itinatao kan Biblia an giya na may pagkaapuradong kaipuhan kan mga tawo sa gabos na rasa asin gabos na nasyon, ano man an saindang trabaho o kamugtakan sa buhay. (Kapahayagan 14:6, 7) Sa paaging nakakapagpanigo kapwa sa isip asin puso, sinisimbag kan Biblia an mga hapot na arog baga kan: Ano an katuyohan kan buhay nin tawo? (Genesis 1:28; Kapahayagan 4:11) Taano an mga gobyerno kan katawohan ta dai nakapagpapangyari nin nagdadanay na katoninongan asin katiwasayan? (Jeremias 10:23; Kapahayagan 13:1, 2) Taano an mga tawo ta nagagadan? (Genesis 2:15-17; 3:1-6; Roma 5:12) Sa tahaw kan maribok na kinaban na ini, paano ta mapangganang maaatubang an mga problema sa buhay? (Salmo 119:105; Talinhaga 3:5, 6) Ano an natatagama para sa sato sa ngapit?—Daniel 2:44; Kapahayagan 21:3-5.
2. Taano an Biblia ta nagtatao nin biyong mapapanarigan na mga simbag sa satong mga hapot?
2 Taano ta may autoridad na sinisimbag kan Biblia an siring na mga hapot? Huli ta iyan an Tataramon nin Dios. Naggamit sia nin mga tawo sa pagsurat, alagad arog kan malinaw na sinasabi sa 2 Timoteo 3:16, “an gabos na Kasuratan ipinasabong nin Dios.” Bako iyan bunga nin pribadong pag-interpretar sa mga nangyari sa tawo. “An hula [kapahayagan kan mga bagay na madatong, mga pagboot nin Dios, an pamantayan sa moral kan Biblia] nagdatong bakong sa kabotan nin tawo, kundi an mga tawo nagtaram hale sa Dios huling sinda pinahiro kan banal na espiritu.”—2 Pedro 1:21.
3. (a) Tumao nin mga halimbawa na nagpapaheling kun gurano an Biblia pinahalagahan na marhay nin mga tawo sa manlaenlaen na nasyon. (b) Taano an mga indibiduwal ta andam na isapeligro an saindang buhay tanganing mabasa an Kasuratan?
3 Huli sa pag-apresyar sa halaga kan Biblia, inatubang nin dakol na tawo an peligro nin pagkabilanggo, pati kagadanan, tanganing magkaigwa kaiyan asin basahon iyan. Totoo iyan kan haloy nang panahon sa Katolikong España, kun saen natakot an klero na maluya an saindang impluwensia kun an mga tawo magbabasa kan Biblia sa sadiri nindang tataramon; totoo man iyan sa Albania, kun saen ginibo an maisog na mga paagi sa irarom nin ateistikong rehimen tanganing tapuson an gabos na impluwensia nin relihiyon. Minsan siring, an matatakton sa Dios na mga indibiduwal iningatan na garo kayamanan an mga kopya kan Kasuratan, binasa iyan, asin ihiniras iyan sa lambang saro. Durante kan Guerra Mundial II, sa kampo de konsentrasyon sa Sachsenhausen, sarong Biblia an maingat na ipinasapasa sa mga selda (minsan ngani ipinangangalad ini), asin an mga nakabasa kaiyan nagtuom nin mga kabtang tanganing ihiras sa iba. Durante kan mga taon nin 1950, sa kan panahon na idto Komunistang Sirangan na Alemania, an mga Saksi ni Jehova na nabibilanggo huli sa saindang pagtubod inatubang an peligro nin halawig na pagkainkomunikado kan ipasapasa ninda sa mga preso an saradit na kabtang kan Biblia tanganing basahon kun banggi. Taano ta ginibo ninda iyan? Huli ta minimidbid ninda na an Biblia iyo an Tataramon nin Dios, asin aram ninda na “bako sanang sa tinapay” kundi paagi sa “gabos na tataramon kan ngoso ni Jehova na an tawo nabubuhay.” (Deuteronomio 8:3) An mga kapahayagan na ini, na nasusurat sa Biblia, nagpangyari sa mga Saksing idto na magdanay na buhay sa espirituwal minsan ngani nag-aagi nin makuring karingisan.
4. Ano an maninigong magin lugar kan Biblia sa satong buhay?
4 An Biblia bakong libro na ibubugtak sana sa estante tanganing helingon paminsanminsan, ni iyan sinadya tanganing gamiton sana kun an mga magkapagtubod nagtitiripon para sa pagsamba. Iyan maninigong gamiton kada aldaw tanganing tumao nin liwanag sa mga situwasyon na napapaatubang sa sato asin ipaheling sa sato an tamang dalan na dapat lakawan.—Salmo 25:4, 5.
Sinadya Tanganing Basahon Asin Saboton
5. (a) Kun posible nanggad, an kada saro sa sato maninigong magkaigwa nin ano? (b) Sa suanoy na Israel, paano naaraman kan banwaan an laog kan Kasuratan? (c) Paano an Salmo 19:7-11 nakakaapektar sa saindong kaisipan manongod sa pagbasa kan Biblia?
5 Sa satong aldaw, may makukua tolos na mga kopya kan Biblia sa kadaklan na nasyon, asin dinadagka mi an gabos na parabasa kan An Torrengbantayan na magkaigwa nin kopya. Durante kan panahon na isinusurat an Biblia, mayo nin mga makina sa pag-imprenta. An kadaklan na tawo mayo nin personal na kopya. Alagad iinareglo ni Jehova na madangog kan saiyang mga lingkod an mga isinurat. Kaya, ibinabareta kan Exodo 24:7, pakatapos na isurat ni Moises an ipinagboot ni Jehova, “kinua nia an libro kan tipan asin binasa iyan sa pagdangog kan banwaan.” Huling nakaheling na kan lihis sa tawong mga ngangalasan sa Bukid nin Sinai, namidbid ninda na an binasa sa sainda ni Moises hale sa Dios asin na kaipuhan nindang maaraman an impormasyon na ini. (Exodo 19:9, 16-19; 20:22) Kita kaipuhan man na makaaram kan nasusurat sa Tataramon nin Dios.—Salmo 19:7-11.
6. (a) Bago naglaog sa Dagang Panuga an nasyon nin Israel, ano an ginibo ni Moises? (b) Paano ta puwedeng arogon an halimbawa ni Moises?
6 Mantang an nasyon nin Israel nag-aandam na bumalyo sa Salog nin Jordan tanganing lumaog sa Dagang Panuga, na sa siring babayaan na an pagparabaklay ninda sa kaawagan, angay para sa sainda na repasohon an Pagboot ni Jehova asin an saiyang mga pagtratar sa sainda. Pinahiro kan espiritu nin Dios, rinepaso sa sainda ni Moises an Pagboot. Ipinagirumdom nia sa sainda an mga detalye kan Pagboot, asin itinampok man nia an pundamental na mga prinsipyo asin kaisipan na makaiimpluwensia sa saindang relasyon ki Jehova. (Deuteronomio 4:9, 35; 7:7, 8; 8:10-14; 10:12, 13) Mantang pinoponan ta ngonyan an bagong mga asignasyon o inaatubang an bagong mga situwasyon sa buhay, marahay na horophoropon ta man kun paano an hatol kan Kasuratan maninigong makaimpluwensia sa satong ginigibo.
7. Dai nahaloy pakabalyo kan mga Israelita sa Jordan, ano an ginibo tanganing itadom sa saindang isip asin puso an Pagboot ni Jehova?
7 Dai nahaloy pakabalyo kan Israel sa Salog nin Jordan, nagtiripon giraray an banwaan tanganing repasohon an isinabi sa sainda ni Jehova paagi ki Moises. An nasyon nagtiripon mga 50 kilometros sa amihanan kan Jerusalem. An kabanga kan mga tribo nasa atubangan kan Bukid nin Ebal, asin an kabanga nasa atubangan kan Bukid nin Gerizim. Duman “binasa [ni Josue] nin makosog an gabos na tataramon kan pagboot, an bendisyon asin an maldisyon.” Kaya an mga lalaki, babae, asin mga aki, kaiba an mga nakikihimanwa, nakadangog nin napapanahon na pag-otro kan mga pagboot na sinusunod sa paggawe na magbubunga kan pagsikwal ni Jehova asin kan mga bendisyon na saindang aakoon kun saindang kukuyogon si Jehova. (Josue 8:34, 35) Kaipuhan na malinaw nindang isaisip kun ano an marahay asin kun ano an maraot sono sa punto-de-vista ni Jehova. Saro pa, kaipuhan na iukit ninda sa saindang puso an pagkamoot sa marahay asin pagkaongis sa maraot, siring sa ginigibo kan kada saro sa sato ngonyan.—Salmo 97:10; 119:103, 104; Amos 5:15.
8. Ano an pakinabang sa panapanahon na pagbasa kan Tataramon nin Dios sa nagkapirang nasyonal na katiriponan sa Israel?
8 Dugang pa sa mga pagbasa kan Pagboot sa makasaysayan na mga okasyon na idto, an sarong probisyon para sa regular na pagbasa kan Tataramon nin Dios isinurat sa Deuteronomio 31:10-12. Sa kada ikapitong taon an bilog na nasyon dapat na magtiripon tanganing magdangog sa pagbasa kan Tataramon nin Dios. Nagtao ini nin espirituwal na pagkakan para sa sainda. Pinapagdanay kaiyan na buhay sa saindang isip asin puso an mga panuga manongod sa Banhi asin sa siring nagserbi sa paggiya sa mga maimbod pasiring sa Mesiyas. An mga areglo para sa espirituwal na pagpakakan na pinonan kan an Israel nasa kaawagan dai napondo paglaog ninda sa Dagang Panuga. (1 Corinto 10:3, 4) Imbes, an Tataramon nin Dios pinaoswag an kuwalidad paagi sa pagbale kan dugang pang mga kapahayagan kan mga propeta.
9. (a) Kun nagtitiripon sana daw an mga Israelita sa darakulang grupo na sinda nagbabasa kan Kasuratan? Ipaliwanag. (b) Paano an pagtotokdo sa Kasuratan itinao sa laog kan kada pamilya, asin may anong pasohan?
9 An pagrepaso sa hatol kan Tataramon nin Dios bako sanang sa mga panahon na idto na an mga tawo nagkakatiripon sa dakulang grupo. An mga kabtang kan Tataramon nin Dios asin an mga prinsipyo sa laog kaiyan dapat na pag-olayan kada aldaw. (Deuteronomio 6:4-9) Sa kadaklan na lugar ngonyan, posible para sa mga hobenes na magkaigwa nin personal na kopya kan Biblia, asin kapakipakinabang nanggad para sa sainda na gibohon iyan. Alagad sa suanoy na Israel, bako iyan an kamugtakan. Kaidto, kun an mga magurang nagtotokdo hale sa Tataramon nin Dios, kaipuhan sindang magsarig sa tinuom ninda asin sa mga katotoohan na iniingatan ninda sa saindang puso, kaiba an ano man na saradit na mahalagang kabtang na puwedeng personal nindang isinurat. Paagi sa parateng pag-otro, pinagmaigotan nindang pataluboon sa saindang mga aki an pagkamoot ki Jehova asin sa saiyang mga dalan. An pasohan bako sanang magkaigwa nin payo na pano nin kaaraman kundi tabangan an lambang miembro nin pamilya na mamuhay sa paagi na magpapaheling nin pagkamoot ki Jehova asin sa saiyang Tataramon.—Deuteronomio 11:18, 19, 22, 23.
Pagbasa kan Kasuratan sa mga Sinagoga
10, 11. Anong programa nin pagbasa sa Kasuratan an sinunod sa mga sinagoga, asin paano minansay ni Jesus an mga okasyon na ini?
10 Paghaloyhaloy pakatapos na an mga Judio idistiyero sa Babilonya, an mga sinagoga inestablisar bilang mga lugar para sa pagsamba. Tanganing mabasa asin mapag-olayan an Tataramon nin Dios sa mga tiriponan na ini, dakol pang kopya kan Kasuratan an ginibo. Saro ining dahelan na nagdanay an mga 6,000 na suanoy na isinurat nin kamot na kopya na igwa kan mga kabtang kan Hebreong Kasuratan.
11 An sarong mahalagang kabtang kan pagsamba sa sinagoga iyo an pagbasa kan Torah, na katimbang kan enot na limang libro kan mga Biblia sa modernong aldaw. Ibinabareta kan Gibo 15:21 na kan enot na siglo C.E., an siring na pagbasa ginigibo sa kada Sabbath, asin ipinaheheling kan Mishnah na pag-abot kan ikaduwang siglo, igwa man nin mga pagbasa kan Torah sa ikaduwa asin ikalimang aldaw kan semana. May nagkapirang indibiduwal na nagtarabang sa pagbasa kan iinasignar na mga kabtang, na surunodsunod. An ugale kan mga Judiong nag-iistar sa Babilonya basahon taon-taon an bilog na Torah; an ugale sa Palestina iiskedyul an pagbasa sa laog nin tolong taon. An sarong kabtang hale sa Mga Propeta binabasa asin ipinaliliwanag man. Ugale ni Jesus na magin presente para sa mga programa nin pagbasa sa Biblia kun Sabbath sa lugar na iniistaran nia.—Lucas 4:16-21.
Personal na Simbag Asin Pag-aplikar
12. (a) Kan an Pagboot basahon ni Moises sa banwaan, paano nakinabang an banwaan? (b) Paano nagsimbag an banwaan?
12 An pagbasa kan ipinasabong na Kasuratan dai sinadya na magin pormalismo sana. Dai iyan ginibo tangani sanang panigoan an pag-usyoso kan banwaan. Kan basahon ni Moises sa Israel “an libro kan tipan” sa kapatagan na nasa atubangan kan Bukid nin Sinai, ginibo nia iyan tanganing maaraman ninda an saindang mga paninimbagan sa atubangan nin Dios asin otobon iyan. Gigibohon daw ninda iyan? An pagbasa naghagad nin simbag. Nasabotan iyan kan banwaan, asin nagtaram sinda, na an sabi: “An gabos na isinabi ni Jehova gigibohon asin kukuyogon niamo.”—Exodo 24:7; ikomparar an Exodo 19:8; 24:3.
13. Kan basahon ni Josue an mga sumpa huli sa pagmasumbikal, ano an kinaipuhan na gibohon kan banwaan, sa anong katuyohan?
13 Pagkaagi kaini, kan basahon ni Josue sa nasyon an ipinanugang mga bendisyon asin an mga sumpa, o maldisyon, hinagad an pagsimbag. Pakatapos kan kada maldisyon, an pagboot itinao: “Asin an bilog na banwaan kaipuhan na magsabi, ‘Amen!’” (Deuteronomio 27:4-26) Kaya sa kada puntong kinonsiderar ipinahayag ninda an saindang pag-oyon sa pagkondenar ni Jehova sa isinabing mga sala. Siertong kahangahanga nanggad na pangyayari iyan kan makosog na ipinahayag kan bilog na nasyon an pag-oyon kaiyan!
14. Kan kaaldawan ni Nehemias, taano an pagbasa sa publiko kan Pagboot ta espesyalmenteng nagin kapakipakinabang?
14 Kan kaaldawan ni Nehemias, kan an bilog na banwaan magtiripon sa Jerusalem tanganing dangogon an Pagboot, naheling ninda na dai ninda lubos na ginigibo an mga instruksion na nasusurat dian. Sa okasyon na idto tolos-tolos na iinaplikar ninda an saindang nanodan. Ano an resulta? “Dakulaon na paggayagaya.” (Nehemias 8:13-17) Pakatapos nin sarong semanang aroaldaw na pagbasa sa Biblia durante kan kapiyestahan, narealisar ninda na dakol pa an hinahagad. Mapagngayongayo nindang rinepaso an kasaysayan kan mga pagtratar ni Jehova sa saiyang banwaan poon kan kaaldawan ni Abraham padagos. Ini gabos nagmotibar sa sainda na sumumpa na gumawe oyon sa mga kahagadan kan Pagboot, likayan an pakipag-agoman sa mga tagaibang banwaan, asin umako nin mga obligasyon sa pagmantener kan templo asin kan pagsamba dian.—Nehemias, kapitulo 8-10.
15. Paano an mga instruksion sa Deuteronomio 6:6-9 nagpapaheling na, sa laog nin mga pamilya, an pagtotokdo sa Tataramon nin Dios dai dapat na magin pormalismo sana?
15 Kaagid kaiyan, sa laog kan pamilya, an pagtokdo kan Kasuratan dai sinadya na magin pormalismo sana. Siring sa naheling na, sa piguratibong mga termino sa Deuteronomio 6:6-9, an banwaan sinabihan na ‘ibugkos an tataramon nin Dios bilang tanda sa saindang kamot’—sa siring ipinaheheling paagi sa halimbawa asin gibo an saindang pagkamoot sa mga dalan ni Jehova. Asin kaipuhan nindang ibugtak an tataramon nin Dios na garo ‘banda sa saindang angog’—sa siring danay nindang ginigirumdom an mga prinsipyo na yaon sa Kasuratan asin ginagamit ini bilang basihan kan saindang mga desisyon. (Ikomparar an tataramon na ginamit sa Exodo 13:9, 14-16.) Kaipuhan nindang ‘isurat iyan sa mga poste kan tata kan saindang harong asin sa saindang mga tata’—sa siring ipinamimidbid an saindang harong asin an saindang komunidad bilang mga lugar kun saen iginagalang asin iinaaplikar an tataramon nin Dios. Sa ibang pagtaram, an saindang buhay dapat na magtao nin bastanteng patotoo na saindang namomotan asin iinaaplikar an matanos na mga pamantayan ni Jehova. Iyan puwedeng magin kapakipakinabang nanggad! An Tataramon daw nin Dios siring kaiyan kahayag sa aroaldaw na pamumuhay kan satong pamilya? Makamomondo, ini gabos ginibo kan mga Judio na pormalidad sana, na nagsusulot nin may laog na kasuratan na mga lalagan na garo baga ini mga anting-anting. An saindang pagsamba bako nang gikan sa puso asin isinikwal ni Jehova.—Isaias 29:13, 14; Mateo 15:7-9.
Paninimbagan kan mga Nasa Katongdan nin Pangangataman
16. Taano an regular na pagbasa kan Kasuratan ta mahalaga para ki Josue?
16 Kun manongod sa pagbasa kan Kasuratan, an espesyal na atension itinao sa mga paraataman kan nasyon. Ki Josue, si Jehova nagsabi: “Mag-ingat [ka] na gumibo oyon sa gabos na ipinagboot saimo.” Tanganing maotob nia an paninimbagan na iyan, sinabihan sia: “Maingat na basahon mo iyan sa aldaw asin banggi, . . . huli ta paagi kaiyan magigin kang mapanggana asin mahiro ka na may kadonongan.” (Josue 1:7, 8) Kun paanong totoo sa siisay man na Kristianong paraataman ngonyan, an regular na pagbasa ni Josue kan Kasuratan makatatabang sa saiya na malinaw na girumdomon an espisipikong mga pagboot na itinao ni Jehova sa Saiyang banwaan. Kinaipuhan man na masabotan ni Josue kun paano trinatar ni Jehova an Saiyang mga lingkod sa irarom nin laen-laen na kamugtakan. Mantang nagbabasa sia nin mga kapahayagan kan katuyohan nin Dios, mahalaga na horophoropon nia an saiya mismong paninimbagan may koneksion sa katuyohan na iyan.
17. (a) Tanganing makinabang an mga hade sa pagbasa kan Kasuratan sa paagi na sinasabi ni Jehova, ano an kaipuhan kadungan kan saindang pagbasa? (b) Taano an regular na pagbasa asin paghorophorop sa Biblia ta mahalagang marhay para sa Kristianong kamagurangan?
17 Ipinagboot ni Jehova na an siisay man na naglilingkod bilang hade sa Saiyang banwaan, sa pagpoon kan saiyang paghade, dapat na gumibo nin kopya kan Pagboot nin Dios, na ibinabasar iyan sa kopya na saray kan mga saserdote. Dangan dapat siang “magbasa dian sa gabos na aldaw kan saiyang buhay.” An katuyohan bako sanang pagtuom kan mga laog kaiyan. Imbes, idto tanganing “sia makanood na matakot ki Jehova na saiyang Dios” asin tanganing “an saiyang puso dai magpalangkaw sa saiyang mga tugang.” (Deuteronomio 17:18-20) Hinagad kaini na sia maghorophorop na marhay sa saiyang binabasa. An ibang hade malinaw na nag-isip na sinda sibot nang marhay sa administratibong mga obligasyon tanganing gibohon iyan, asin nagtios an bilog na nasyon huli sa saindang kapabayaan. An kabtang kan kamagurangan sa Kristianong kongregasyon bako nanggad na mga hade. Minsan siring, siring kan totoo sa mga hade, mahalaga na an kamagurangan magbasa asin maghorophorop sa Tataramon nin Dios. An paggibo ninda kaiyan matabang sa sainda na makapadanay nin tamang pagmansay sa mga ipinaniwala sa saindang pag-ataman. Magpapangyari man iyan sa sainda na otobon an saindang paninimbagan bilang mga paratokdo sa paaging tunay na nagtatao nin onra sa Dios asin nagpaparigon sa espirituwal sa mga kapwa Kristiano.—Tito 1:9; ikomparar an Juan 7:16-18; ipaheling an kalaenan kan 1 Timoteo 1:6, 7.
18. An regular na pagbasa asin pag-adal sa Biblia matabang sa sato na arogon an anong halimbawa na itinao ni apostol Pablo?
18 Si apostol Pablo, sarong Kristianong paraataman kan enot na siglo, saro na tataong marhay kan ipinasabong na Kasuratan. Kan magpatotoo sia sa mga tagasuanoy na Tesalonica, nahimo nia na epektibong mangatanosan sa sainda gikan sa Kasuratan asin tabangan sinda na masabotan an kahulogan. (Gibo 17:1-4) Naabot nia an puso kan sinserong mga naghihinanyog. Kaya, an dakol na nagdangog sa saiya nagturubod. (1 Tesalonica 2:13) Bilang resulta kan saindong programa nin pagbasa asin pag-adal sa Biblia, nahihimo daw nindo na epektibong mangatanosan gikan sa Kasuratan? An lugar daw sa saindong buhay kan pagbasa sa Biblia asin an paagi kan paggibo nindo kaiyan nagtatao nin ebidensia na tunay na nasasabotan nindo an kahulogan kan pagkaigwa kan Tataramon nin Dios? Sa sunod na artikulo, pag-oolayan ta kun paano ikakatao an simbag na iyo sa mga hapot na ini dawa kan mga sibot-sibot an iskedyul.
Ano an Saindong Simbag?
◻ Taano an mga tawo ta andam na isapeligro an buhay asin katalingkasan tanganing mabasa an Biblia?
◻ Paano kita nakikinabang sa pagrepaso sa mga probisyon na ginibo para sa suanoy na Israel tanganing magdangog sa Tataramon nin Dios?
◻ Ano an maninigo tang gibohon sa satong binabasa sa Biblia?
◻ Taano an pagbasa asin paghorophorop sa Biblia ta espesyalmenteng mahalaga para sa Kristianong kamagurangan?
[Retrato sa pahina 9]
Sinabihan ni Jehova si Josue: “Maingat na basahon mo iyan sa aldaw asin banggi”