Si Jonatan—“Sia Naggibo na Kaiba an Dios”
AN AKI kan enot na hade nin Israel nagbisita sa sarong dulag na nagtatago. “Dai ka matakot,” an sabi nia sa dulag, “huli ta dai ka makukua kan kamot ni Saul na sakuyang ama, asin ika magigin hade sa Israel, asin ako magigin ikaduwa sa saimo.”—1 Samuel 23:17.
An nagbisita iyo si Jonatan; an dulag iyo si David. Kun dai kutana nagadan si Jonatan dai nahaloy pakatapos kaiyan, posibleng sia kuta an nagin pangenot na pinagtitiwalaan ni David.
Pambihira an pakikikatood ni Jonatan ki David. Sa katunayan, si Jonatan sarong pambihirang tawo. Siring man kaiyan an saboot kan saiyang mga katemporanyo, huli ta sinabi ninda dapit sa saiya: “Sia naggibo na kaiba an Dios.” (1 Samuel 14:45) Taano ta sinabi ninda ini? Ano an mga kualidad ni Jonatan? Asin ano an kahalagahan sa saindo kan estorya kan saiyang buhay?
An mga Israelita “Nasa Masakit na Kamugtakan”
Kan ipinamidbid sa Biblia si Jonatan, an mga Israelita “nasa masakit na kamugtakan.” Sinalakat kan mga Filisteo an saindang daga asin inolang sinda kaini na idepensa an saindang sadiri.—1 Samuel 13:5, 6, 17-19.
Minsan siring, sinabi ni Jehova na dai nia papabayaan an saiyang banwaan, asin may kompiansa dian si Jonatan. Mapadapit sa saiyang ama na si Saul, an Dios nagsabi: “Ililigtas nia an sakong banwaan sa kamot kan mga Filisteo.” Nagtiwala si Jonatan sa tataramon na iyan. Pinangenotan na nia mismo kaidto an 1,000 Israelita na bakong gayong armado pasiring sa kapangganahan tumang sa mga Filisteo. Ngonyan gusto na niang biyong haleon an huma kan mga Filisteo.—1 Samuel 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22.
Daing Takot na Pagsalakay
Pinunteriya ni Jonatan an sarong garison nin mga Filisteo na harani sa ampas na agihan nin Micmas. (1 Samuel 13:23) Tanganing maabot iyan, kaipuhan siang ‘magkamang’ patukad. Dai iyan nakaolang sa saiya. Nagdesisyon si Jonatan na sumalakay na sinda sana kan paradara kan saiyang pangalasag asin sinabihan nia ini: “Tibaad tatabangan kita ni Jehova, huli ta mayong makakaolang ki Jehova na magligtas nin dakol o nin kadikit.”—1 Samuel 14:6, 13.
An duwang Israelita naghagad nin tanda gikan ki Jehova. Mapaheling sinda sa mga lalaki na nasa garison. Kun an mga Filisteo magsabi: “Pumondo kamo sagkod na makaolay niamo kamo!” si Jonatan asin an paradara kan saiyang pangalasag dai matukad pasiring sa sainda. Alagad kun an mga kaiwal magsabi: “Tumukad kamo laban sa samo!” iyan mangangahulogan na si Jonatan asin an paradara kan saiyang pangalasag tatawan ni Jehova nin kapangganahan. Kun si Jonatan nakakasierto sa pagsuportar nin Dios, intension nia na tumukad pasiring sa garison tanganing makilaban.—1 Samuel 14:8-10.
Ano an magigibo nin duwang tawo tumang sa mga soldados nin sarong bilog na garison? Bueno, bako daw na tinabangan ni Jehova si Hokom Aod kan pangenotan nia an Israel tumang sa Moab? Bako daw na an Dios kaibanan ni Samgar, na nagpangyari sa saiya na gadanon an 600 na Filisteo paagi sa sogkod na pan-alaw nin baka? Asin bako daw na tinawan ni Jehova nin kosog si Samson sa saiyang solo sanang kapangganahan sa pakikilaban sa mga Filisteo? Nagtiwala si Jonatan na tatabangan man sia nin Dios.—Hokom 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30.
Kan maheling an duwang Israelita, an mga Filisteo nagkurahaw: “Tumukad kamo pasiring sa samo, asin may sarong bagay kaming ipapaaram sa saindo!” Si Jonatan asin an paradara kan saiyang pangalasag talagang nagtukad. May kosog nin boot, sinda nagsalakay asin ginadan ninda an mga 20 sa kaiwal na mga soldados, na nagbunga nin pagkataranta sa garison. Tibaad naghona an mga Filisteo na dakol na parapakilaban na Israelita an nagsusunod sa duwang naenot. Pakatapos kaiyan, “nagkaigwa nin pagtakig . . . sa gabos na tawo sa garison,” an sabi kan pagkasaysay, “asin an daga nagpoon na maglinog, asin iyan nagin pagtakig gikan sa Dios.” Huli sa linog na gikan sa Dios, nagkaigwa nin grabeng kariribokan sa tahaw kan mga Filisteo, kaya “an espada kan lambang saro nagin tumang sa saiyang kapwa.” Kan maheling ini kan mga soldados nin Israel, nagkosog an boot ninda. Kaiba an mga Israelita na nagtatago kaidto asin an mga dating kuminampi sa mga Filisteo, “padagos nindang pinabaragsak an mga Filisteo poon sa Micmas sagkod sa Ayalon.”—1 Samuel 14:11-23, 31.
Tinubos kan Banwaan
Si Hadeng Saul daing kadonongan na nagpaotob nin sarong sumpa sa siisay man sa saiyang mga soldados na makakan bago ganahon an ralaban. Huli sa ano man na dahelan, dai ini naaraman ni Jonatan. Si Jonatan nagkakan nanggad. Idinugkol nia an saiyang sogkod sa anira asin nagkakan sia nin tangguli. Minalataw na iyan an nagtao giraray sa saiya nin bagsik tanganing taposon an labanan.—1 Samuel 14:24-27.
Kan maaraman na nagkakan si Jonatan, ipinagboot ni Saul na maninigo ining magadan. Si Jonatan dai natakot na magadan. “Uya ako! Pabayae akong magadan!” an sabi nia. “Alagad an banwaan nagsabi ki Saul: ‘Dapat daw na magadan si Jonatan, na naggibo kan dakulang pagliligtas na ini sa Israel? Harayong mangyari! Buhay si Jehova, dai ni sarong buhok kan saiyang payo an mahuhulog sa daga; huli ta sia naggibo na kaiba an Dios sa aldaw na ini.’ Sa siring tinubos kan banwaan si Jonatan, asin dai sia nagadan.”—1 Samuel 14:38-45.
An sarong lingkod nin Dios sa presenteng panahon dai nakikilaban sa literal na mga guerra, alagad tibaad may mga panahon sa saimong buhay na nangangaipo ka man nin pagtubod asin kosog nin boot. Tibaad masakit na gibohon an tama kun an gabos na nasa palibot mo naggigibo nin sala. Minsan siring, papakosogon ka ni Jehova asin bebendisyonan nia an saimong kamawotan na suportaran an saiyang matanos na mga pamantayan. Tibaad mangaipo ka nin kosog nin boot na akoon an sarong pribilehio nin paglilingkod sa laog kan organisasyon ni Jehova, siring kan pagpahiwas kan saimong ministeryo, pag-ako nin bagong mga pribilehio, o pagbalyo tanganing maglingkod kun saen mas dakula an pangangaipo para sa mga parabalangibog kan Kahadean. Tibaad mag-isip-isip ka kun baga kualipikado ka sa pribilehiong iyan. Pero, makakasierto ka na marahayon an ginigibo mo kun andam kang gamiton ni Jehova sa paagi na ibinibilang niang angay. Girumdomon mo si Jonatan! “Sia naggibo na kaiba an Dios.”
Si Jonatan Asin si David
Pakalihis nin mga 20 taon, an hukbo nin Israel dinuhagi kan kampeon nin mga Filisteo na si Goliat, alagad ginadan sia ni David. Minsan ngani si Jonatan posibleng marhay na mas matua ki David nin 30 taon, sindang duwa magkaagid sa dakol na paagi.a An kosog nin boot na ipinaheling ni Jonatan sa Micmas malinaw na yaon man ki David. Orog sa gabos, si David igwa nin kaparehong pagtubod sa kapangyarihan ni Jehova na magligtas, na nakatabang sa saiya na daing takot na atubangon si Goliat kan an gabos na iba pang Israelita matakot sa angat. Kaya “an mismong kalag ni Jonatan nagin dayupot sa kalag ni David, asin namotan sia ni Jonatan na siring sa saiyang sadiring kalag.”—1 Samuel 17:1–18:4.
Minsan ngani an pagigin matibayon ni David nagpangyari ki Hadeng Saul na ibilang ini na karibal nia, si Jonatan dai nakamate nin ano man na pag-imon. Sia asin si David nagin dayupot na marhay na magkatood, asin posibleng marhay na sa saindang pribadong pag-oolay, naaraman ni Jonatan an manongod sa paglahid ki David tanganing magin sunod na hade nin Israel. Iginalang ni Jonatan an desisyon nin Dios.
Kan makipag-olay si Hadeng Saul sa saiyang aki asin mga lingkod manongod sa paggadan ki David, pinatanidan ni Jonatan si David. Kinombensir ni Jonatan si Saul na mayo siang ano man na dapat ikatakot ki David. Sa katunayan, si David dai man lamang nagkasala sa hade! Bako daw na isinapeligro ni David an saiyang buhay kan atubangon nia si Goliat? Nagpakalma ki Saul an odok na pakiolay ni Jonatan para sa saiyang katood na ginibohan nin inhustisya. Minsan siring, dai nahaloy an hade nagpakana giraray asin naggibo nin dugang pang mga pagprobar na gadanon si David, na huli kaiyan napiritan siang dumulag.—1 Samuel 19:1-18.
Si Jonatan maimbod na nagsuportar ki David. An magkatood nagtagboan tanganing planohon an dapat na gibohon. Huling maimbod sa saiyang katood asin nagmamaigot na magin maimbod pa man giraray sa saiyang ama, sinabi ni Jonatan ki David: “Harayong mangyari! Dai ka magagadan.” Minsan siring, si David nagsabi ki Jonatan: “Sarong lakad na sana an nasa pag-oltanan ko asin kan kagadanan!”—1 Samuel 20:1-3.
Si Jonatan asin si David naggibo nin sarong plano tanganing maaraman an mga intension ni Saul. Kun mariparo na mayo si David sa lamesa kan hade, sasabihon ni Jonatan sa saiyang ama na si David nagpaaram nguna tanganing makikabtang sa pampamilyang pag-atang. Kun maanggot si Saul, iyan tanda na maraot an boot nia ki David. Binendisyonan sia ni Jonatan asin ipinarisa an pagmidbid nia sa pagkahade ni David sa ngapit, na nagsasabi: “Magin kaibanan mo logod si Jehova, kun paanong nagin kaibanan sia kan sakong ama.” An duwa nanumpa nin kaimbodan sa lambang saro asin nagdesisyon kun paano ipapaaram ni Jonatan ki David an resulta kan saindang plano.—1 Samuel 20:5-24.
Kan maheling ni Saul na mayo si David, ipinaliwanag ni Jonatan na si David nakiolay sa saiya: “Kun ako nakanompong nin pabor sa saimong pagheling, pabayaan mo tabi akong humale tanganing maheling ko an sakong mga tugang.” Dai natakot si Jonatan na akoon na pinapaboran nia si David. Nagputok an kaanggotan kan hade! Ininsulto nia si Jonatan asin nagyamyam na si David sarong huma sa pagtukaw kan saiyang aki bilang kasalihid na hade. Pinagbotan ni Saul si Jonatan na darahon sa saiya si David tanganing gadanon. Si Jonatan nagsimbag: “Taano ta gagadanon sia? Ano an nagibo nia?” Sa grabeng kaanggotan, itinugda ni Saul an saiyang budyak sa saiyang aki. Nakadulag si Jonatan na dai naano alagad nakolgan na marhay an saiyang boot mapadapit ki David.—1 Samuel 20:25-34.
Kanigoan na kaimbodan an ipinaheling ni Jonatan! Kun hehelingon sana sa punto de vista nin tawo, dikit sanang pakinabang an makukua nia asin dakula an mawawara sa saiya huli sa pakikikatood nia ki David. Pero, itinalaga ni Jehova na si David an masalihid ki Saul bilang hade, asin an katuyohan nin Dios para sa ikakarahay mismo ni Jonatan asin kan iba.
Pagsuwayan na May Grabeng Pagluha
Patagong tinagbo ni Jonatan si David tanganing ipaaram sa saiya an bareta. Malinaw na dai na noarin man makakaduman si David sa palasyo ni Saul. An duwang lalaki nagtangis asin nagkugosan. Dangan si David nagtago.—1 Samuel 20:35-42.
Saro pang beses na naheling giraray ni Jonatan an dulag, kan si David nagtatago ki Saul sa “kaawagan nin Zif sa Hores.” Kaidto pinarigon ni Jonatan an boot ni David paagi sa mga tataramon na: “Dai ka matakot; huli ta dai ka makukua kan kamot ni Saul na sakuyang ama, asin ika magigin hade sa Israel, asin ako magigin ikaduwa sa saimo; asin aram man iyan ni Saul na sakuyang ama.” (1 Samuel 23:15-18) Dai nahaloy pakatapos kaiyan, nagadan si Jonatan asin si Saul sa pakikilaban sa mga Filisteo.—1 Samuel 31:1-4.
An gabos na namomoot sa Dios maninigong horophoropon an iginawe ni Jonatan. Problemado daw kamo kun kiisay kamo magigin maimbod? Kun siring girumdomon na sinadol ni Saul si Jonatan na hanapon an sadiri niang interes. Minsan siring, si Jonatan nagtao nin onra ki Jehova paagi sa odok sa pusong pagpasakop saka odok na paggalang asin sia naggayagaya na an pinili nin Dios iyo an sunod na magigin hade kan Israel. Iyo, sinuportaran ni Jonatan si David asin sia nagin maimbod ki Jehova.
Si Jonatan igwa nin kahangahangang mga kualidad. Aroga nindo iyan! Dangan an mga tawo makakasabi sa saindo arog kan sinabi ninda ki Jonatan: “Sia naggibo na kaiba an Dios.”—1 Samuel 14:45.
[Nota sa Ibaba]
a Si Jonatan kisuerra 20 anyos kan enot siang masambitan bilang komandante militar sa enot na kabtang kan 40 taon na paghade ni Saul. (Bilang 1:3; 1 Samuel 13:2) Kaya siertong si Jonatan madali nang magin 60 anyos kan sia magadan kan mga 1078 B.C.E. Mantang si David 30 anyos na kan panahon na iyan, malinaw na si Jonatan mas matua ki David nin mga 30 taon.—1 Samuel 31:2; 2 Samuel 5:4.
[Ritrato sa pahina 19]
Si Jonatan dai nag-imon ki David