Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Nagin maringis daw si David, na sarong lalaki na nasusunoan kan puso nin Dios, sa saiyang mga bihag, siring kan konklusyon nin nagkapira basado sa 2 Samuel 12:31 asin 1 Cronica 20:3?
Dai. Ibinugtak sana ni David an mga bihag na Amonita sa puersahan na pagtrabaho. Namisinterpretar an aksion ni David huli sa pagkatradusir sa mga bersikulong ini kan nagkapirang traduksion nin Biblia.
Sa paglaladawan kan tratamientong ginibo sa mga Amonita, an mga bersion na iyan nin Biblia ipinapaheling si David bilang barbaro asin maringis. Halimbawa, an 2 Samuel 12:31, segun sa King James Version, nagsasabi: “Ilinuwas nia an banwaan na yaon duman, asin ibinugtak nia sinda sa irarom nin mga lagadi, asin sa irarom nin mga surod na batbat, asin sa irarom nin mga patok na batbat, asin pinaagi sinda sa hornohan nin ladrilyo: asin siring an ginibo nia sa gabos na siudad kan mga aki ni Amon.” An pagkasaysay sa 1 Cronica 20:3 siring man kaiyan an pagkatradusir.
Minsan siring, arog kan komento kan iskolar sa Biblia na si Samuel Rolles Driver, an karingisan “harayong marhay sa gabos na aram niatong personal na karakter asin ugale ni David.” Huli kaini, an sarong komento sa The Anchor Bible nagsasabi: “Nag-oorganisar si David nin mga grupo nin mga trabahador na bihag tanganing makua an pinansial na pakinabang sa nadaog na teritoryo, na minalataw na kinatodan nang ginigibo nin nanggaganang mga hade.” Kaagid kaiyan, si Adam Clarke nagkokomento: “Kun siring, an kahulogan iyo na ginibo Niang mga oripon an mga tawo, asin pinatrabaho sinda sa paglagadi, paggibo nin batbat na mga surod, o pagmina, . . . asin sa pagpalod nin mga kahoy, asin paggibo nin ladrilyo. An pagpiridaso paagi sa paglagadi, pagtaga, pagtadtad, asin pagputol nin mga tawo, bakong iyo an kahulogan kan tekstong ini, kun paanong bako iyan an ugale na ipinaheling ni David sa mga Amonita.”
Sa paghorophorop sa mas tamang pakasabot na ini, linilinaw kan manlaenlaen na traduksion sa presenteng panahon na si David dai maninigong sahotan nin daing herak na pagtratar.a Mangnohon an traduksion kan New English Translation (2003): “Hinale nia an banwaan na yaon dian asin pinagibo sinda nin magabat na trabaho na naggagamit nin mga lagadi, mga pikong batbat, asin mga patok na batbat, na pinapatrabaho sinda sa hornohan nin ladrilyo. Ini an saiyang palakaw sa gabos na siudad nin mga Amonita.” (2 Samuel 12:31) “Kinua nia an mga nag-eerok sa siudad asin pinatrabaho sinda na naggagamit nin mga lagadi, batbat na piko, asin patok. Ini an ginibo ni David sa gabos na siudad kan mga Amonita.” (1 Cronica 20:3) An pagkatradusir kan New World Translation kaoyon man kan pinakabagong pakasabot kan mga iskolar sa Biblia: “An banwaan na yaon dian ilinuwas nia tanganing ikabugtak nia sinda sa paglagadi nin mga gapo asin sa matatarom na instrumentong batbat patin sa mga patok na batbat, asin pinapaglingkod nia sinda sa paggibo nin ladrilyo.” (2 Samuel 12:31) “Ilinuwas nia an banwaan na yaon dian, asin pinatrabaho nia sinda sa paglagadi nin mga gapo asin sa matatarom na instrumentong batbat patin sa mga patok; asin iyan an ginibo ni David sa gabos na siudad kan mga aki ni Amon.”—1 Cronica 20:3.
Dai pinaagi ni David an nadaog na mga Amonita sa barbarong pagpasakit asin sa makatatakot na lagdoan na pangadan. Dai nia inarog an maringison asin mabangis na mga kostumbre sa guerra kan saiyang kaaldawan.
[Nota sa Ibaba]
a Paagi sa pagkakalaen nin sarong letra, an Hebreong teksto puedeng basahon na “ibinugtak nia sinda sa lagadi” o “pinurutol (linagadi) nia sinda.” Dugang pa, an terminong “hornohan nin ladrilyo” puede man na mangahulogan na “moldehan nin ladrilyo.” An siring na moldehan saditon na marhay tanganing may makaagi.