KAPITULO ONSE
Nagbantay Siya Asin Naghalat
1, 2. Ano an masakit na gigibuhon ni Elias, asin ano an pagkakalain ninda ni Ahab?
GUSTO ni Elias na makapamibi sa saiyang langitnon na Ama na siya sana. Pero nahiling pa sana kan mga tawo an tunay na propetang ini na nagpababa nin kalayo hali sa langit, asin daing duda na dakul sa sainda an gustong makua an pabor niya. Bago si Elias makatukad sa alituktok kan Bukid nin Carmel asin makapamibi ki Jehova na siya sana, may masakit siyang gigibuhon. Kaipuhan niyang kaulayon si Hading Ahab.
2 Magkalain na gayo an duwa. Si Ahab, na nakabado nin panghadi, sarong makasadiri asin daing paninindugan na apostata. Si Elias nakabado na pampropeta—simple, mayong disenyo, asin halaba na posibleng gibo sa anit nin hayop o hinabol na barahibo nin kamelyo o kanding. Makusog an buot niya, may integridad asin pagtubod. Patapos na an aldaw, dakul nang nahayag dapit sa pagkatawo kan lambang saro sa sainda.
3, 4. (a) Taano ta makasusupog na aldaw idto para ki Ahab asin sa iba pang parasamba ki Baal? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta?
3 Makasusupog na aldaw idto para ki Ahab asin sa iba pang parasamba ki Baal. Nasudya an paganong relihiyon na pinalakop ni Ahab asin Reyna Jezebel sa 10 tribong kahadian nin Israel. Si Baal nabuyagyag na palso. An daing buhay na diyos dai lamang nakapalaad maski sadit na kalayo bilang simbag sa desperadong pakiulay, pagbayle, asin ritwal na paggurot sa sadiri kan mga propeta niya. Dai naprotektaran ni Baal an 450 lalaki na dapat sanang magadan. May saro pang dai nagibo an palsong diyos na iyan, asin dai na talaga niya iyan magigibo. Sa laog nin labing tulong taon, nakimahirak an mga propeta ni Baal sa diyos ninda na tapuson na an tigmara sa daga, pero mayong nagibo si Baal. Dai na mahahaloy, ipapahiling ni Jehova na siya an tunay na Diyos—tatapuson niya an tigmara.—1 Ha. 16:30–17:1; 18:1-40.
4 Pero, nuarin mahiro si Jehova? Ano an gigibuhon ni Elias bago kaiyan? Asin ano an manunudan ta sa tawong ini na nagpahiling nin pagtubod? Hilingon ta mantang sinisiyasat niyato an pagkasaysay.—Basahon an 1 Hade 18:41-46.
Pirming Namimibi
5. Ano an sinabi ni Elias na dapat gibuhon ni Ahab, asin nagkaleksiyon daw si Ahab sa mga nangyari kan aldaw na idto?
5 Si Elias nagdulok ki Ahab asin nagsabi: ‘Sumakat ka, kumakan ka, asin uminom ka; huli ta nagraragubrob an [makusugon na] uran.’ Nagkaleksiyon daw an maraot na hading ini sa mga nangyari kan aldaw na idto? Dai espesipikong sinasabi kan Bibliya, pero mayo kitang mababasa na siya nagsulsol o nakiulay sa propeta na tabangan siyang dumulok ki Jehova para humagad nin kapatawadan. Imbes, si Ahab basta na sanang ‘suminakat ta makakan asin mainom.’ (1 Ha. 18:41, 42) Kumusta man si Elias?
6, 7. Ano an ipinamibi ni Elias, asin taano?
6 ‘Asin si Elias suminakat duman sa alituktok kan Carmel; asin kan lumuhod siya sa daga, ibinugtak niya an saiyang lalawgon sa pag-ultanan kan saiyang mga tuhod.’ Pagkahali ni Ahab para magkakan, nagkaoportunidad si Elias na mamibi sa saiyang langitnon na Ama. Mangnuhon an mapakumbabang posisyon na ilinadawan digdi—nakaluhod si Elias na an saiyang lalawgon harani na sa mga tuhod niya. Ano an ipinaparisa kaiyan? Dai ta na kaipuhan na tuudan iyan. An Bibliya, sa Santiago 5:18, nagsasabi sa sato na namibi si Elias tanganing matapos na an tigmara. Posibleng namibi siya sa alituktok kan Carmel.
7 Bago kaiyan, sinabi ni Jehova: ‘Matao ako nin uran sa ibabaw kan daga.’ (1 Ha. 18:1) Kaya namibi si Elias na lugod mautob an kabutan ni Jehova, siring kan itinukdo ni Jesus na ipamibi kan mga parasunod niya pakalihis nin mga sangribong taon.—Mat. 6:9, 10.
8. Ano an itinutukdo sa sato kan halimbawa ni Elias dapit sa pamibi?
8 Dakul an itinutukdo sa sato kan halimbawa ni Elias dapit sa pamibi. An panginot ki Elias iyo an kautuban kan kabutan nin Diyos. Kun kita namimibi, marahay na girumdumon ini: ‘Kun kita maghagad nin ano man suno sa buot nin Diyos, kita dinadangog niya.’ (1 Juan 5:14) Kun siring, malinaw na kaipuhan tang aramon an kabutan nin Diyos tanganing dangugon niya an satong pamibi—dahilan ini na gibuhon niyatong kabtang kan satong pang-aroaldaw na buhay an pag-adal sa Bibliya. Huli sa gabos na kasakitan kan mga kahimanwa ni Elias, siguradong gusto na man niyang matapos an tigmara. Posibleng nagpasalamat siya pagkatapos na mahiling an milagrong ginibo ni Jehova kan aldaw na iyan. Gusto ta man na ipahiling sa mga pamibi niyato an udok sa pusong pagpasalamat asin pagmalasakit sa kapakanan nin iba.—Basahon an 2 Corinto 1:11; Filipos 4:6.
May Kumpiyansa Asin Mapagbantay
9. Ano an ipinagibo ni Elias sa katabang niya, asin anong duwang kuwalidad an pag-uulayan ta?
9 Sigurado si Elias na mahiro si Jehova tanganing tapuson an tigmara, pero dai niya sigurado kun nuarin. Kaya miyentras tanto, ano an ginibo kan propeta? Mangnuhon an sinasabi kan Bibliya: ‘Sinabihan niya an saiyang [katabang]: Sumakat ka ngunyan, asin humiling ka sa dagat. Asin suminakat siya, asin huminiling, asin suminabi: Mayo nin ano man. Asin sinabihan niya siya liwat: Bumalik ka nin makapito.’ (1 Ha. 18:43) An halimbawa ni Elias nagtutukdo sa sato nin kisiyera duwang leksiyon. Inot, mangnuhon an kumpiyansa kan propeta. Dangan, isip-isipon an pagigin mapagbantay niya.
Gustong-gusto ni Elias na makahiling nin tanda na madali nang humiro si Jehova
10, 11. (a) Paano ipinahiling ni Elias an kumpiyansa sa panuga ni Jehova? (b) Taano ta puwede kitang magkaigwa nin siring na kumpiyansa?
10 Huling may kumpiyansa si Elias sa panuga ni Jehova, gustong-gusto niyang makahiling nin tanda na madali nang humiro si Jehova. Pinatukad niya an katabang sa halangkaw na lugar tanganing tanawon kun igwang tanda nin padangadang na uran. Pagbalik kan katabang, ini an mabublay niyang sinabi: ‘Mayo nin ano man.’ Maaliwalas an langit. Ngunyan, may narisa daw kamong nakakangalas? Girumdumon, sinabi pa sana ni Elias ki Hading Ahab: ‘Nagraragubrob an [makusugon na] uran.’ Paano iyan masasabi kan propeta mantang mayo man nin dampog?
11 Aram ni Elias an panuga ni Jehova. Bilang propeta asin representante ni Jehova, nasisiyerto niya na uutubon kan Diyos an sinabi kaini. May kumpiyansa si Elias—kaya garo man sana nadadangog na niya an makusugon na uran. Tibaad nagigirumduman ta an pagkasabi kan Bibliya dapit ki Moises: ‘Siya nagtagal siring sa nakakahiling kaidtong dai nahihiling.’ Arog man daw kaiyan katotoo sa saimo an Diyos? Tinatawan niya kita nin supisyenteng dahilan para magkaigwa nin siring na klaseng pagtubod sa saiya asin sa mga panuga niya.—Heb. 11:1, 27.
12. Paano ipinahiling ni Elias na siya mapagbantay, asin ano an reaksiyon niya sa bareta na may sadit na panganuron?
12 Sunod, mangnuhon kun gurano kamapagbantay si Elias. Isinugo niya liwat an katabang, bako sanang saro o duwang beses kundi pito! Tibaad naiimahinar ta an katabang na pagal na sa kababalik-balik, pero gustong-gusto ni Elias na makahiling nin tanda kaya dai siya nawaran nin pag-asa. Sa katapos-tapusi, kan ikapitong pagbalik kan katabang, ibinareta niya: ‘Nakahiling ako nin sadit na panganuron na garo palad nin kamot nin sarong lalaki, na nagsasakat hali sa dagat.’ Naiimahinar daw nindo na inuunat kan katabang an takyag niya tanganing garo sukulon sa palad an sadit na panganuron na nag-itaas hali sa Dakulang Dagat? Tibaad mayo lang idto sa katabang. Pero, ki Elias mahalaga idto. Dangan pinagbutan niya tulos an katabang: ‘Lakaw, asin sabihi si Ahab: Andama an saimong lunadan asin humilig ka, tanganing dai ka [malaom] kan uran.’—1 Ha. 18:44.
13, 14. (a) Paano ta maaarog an pagigin mapagbantay ni Elias? (b) Ano an mga dahilan niyato na magin apurado?
13 Sa giraray, nagtao si Elias nin kahanga-hangang halimbawa para sa sato. Nabubuhay na man kita sa panahon na madali nang utubon nin Diyos an katuyuhan na sinabi niya. Hinalat ni Elias an katapusan kan tigmara; hinahalat kan mga lingkod nin Diyos ngunyan an katapusan kan maraot na sistema nin mga bagay kan kinaban. (1 Juan 2:17) Sagkod na dai pa minahiro si Jehova, kaipuhan kitang magdanay na mapagbantay, arog ni Elias. An Aki nin Diyos, si Jesus, nagsadol sa mga parasunod niya: ‘Magpuka ngani kamo: huli ta dai nindo naiisihan kun sa anong aldaw madigdi an saindong Kagurangnan.’ (Mat. 24:42) An buot daw sabihon ni Jesus dai maaaraman kan mga parasunod niya na madali nang mag-abot an katapusan? Dai man, huli ta detalyado niyang sinabi an magigin kamugtakan kan kinaban kun harani na an katapusan. Nahihiling niyato gabos an kautuban kan detalyadong tanda na ini “kan katapusan nin kinaban.”—Basahon an Mateo 24:3-7.
Igo na an sadit na panganuron para makumbinsir si Elias na madali nang humiro si Jehova. An tanda kan huring mga aldaw nagtatao nin makusog na mga dahilan na magin apurado
14 An kada kabtang kan tanda nagtatao nin makusog asin nakakakumbinsir na ebidensiya. Igo na daw an ebidensiyang iyan para magin apurado kita sa satong paglilingkod ki Jehova? Igo na an sadit na nag-iitaas na panganuron para makumbinsir si Elias na madali nang humiro si Jehova. Nasudya daw an linalauman kan maimbod na propeta?
Nagtatao si Jehova nin Kaginhawahan Asin mga Bendisyon
15, 16. Anong mga bagay an marikas na nangyari, asin ano an tibaad inasahan ni Elias ki Ahab?
15 An Bibliya nagsasabi sa sato: ‘Asin nangyari na an mga langit nagdiriklom huli kan mga panganuron asin duros; asin nagkaigwa nin [makusugon na] uran. Asin kan [sumakay] si Ahab, nagduman siya sa [Jezreel].’ (1 Ha. 18:45) Marikason an mga pangyayari. Miyentras na ipinapaabot ki Ahab kan katabang ni Elias an mensahe kaini, duminakul an sadit na panganuron asin nagdiklom an langit. Huminuyop an makusugon na duros. Sa katapos-tapusi, pakalihis nin tulo may kabangang taon, uminuran sa daga kan Israel. Suminagom iyan sa alang na daga. Mantang nagkukusog an uran, napano an salog nin Kison kaya daing duda na naanod an dugo kan ginadan na mga propeta ni Baal. Oportunidad na ngunyan kan masumbikal na mga Israelita na halion an grabeng digta nin pagsamba ki Baal.
16 Siyerto nanggad na iyan an inaasahan ni Elias na mangyari! Tibaad iniisip niya an magigin reaksiyon ni Ahab sa pambihirang mga pangyayari. Masulsol daw ini asin matalikod sa maating pagsamba ki Baal? An mga pangyayari kan aldaw na idto makusog na dahilan para magbago. Siyempre, dai ta aram an iniisip ni Ahab kaidto. Sinasabi sana kan Bibliya na an hadi nagsakay asin ‘nagduman sa Jezreel.’ Nagkaleksiyon daw siya? Desidido daw siyang magbago? Ipinaparisa kan huring mga pangyayari na an simbag dai. Pero, an aldaw dai pa tapos para ki Ahab—pati ki Elias.
17, 18. (a) Ano an nangyari ki Elias sa dalan pa-Jezreel? (b) Ano an pambihira sa pagdalagan ni Elias hali sa Carmel pa-Jezreel? (Hilingon man an nota sa ibaba.)
17 Pinunan kan propeta ni Jehova na sundan an dalan na inagihan ni Ahab. Halawig iyan, madiklom an langit, asin nag-uuran. Pero pambihira an sunod na nangyari.
18 ‘An kamot ni Jehova namugtak ki Elias, asin binugkusan niya an saiyang mga habayan, asin nagduman na nagdadalagan sa atubangan ni Ahab sagkod na uminabot siya sa Jezreel.’ (1 Ha. 18:46) Malinaw na inalalayan si Elias kan “kamot ni Jehova” sa milagrosong paagi. An Jezreel 30 kilometros an rayo, asin gurang na si Elias.a Imahinaron na sana an propeta na ihinahagkos sa saiyang piad an halaba niyang bado tanganing buwelo siyang makadalagan sa basang dalan na iyan—marikason kaya naabutan asin nainutan pa niya an karwahe kan hadi!
19. (a) Anong mga hula an ipinapagirumdom sa sato kan kusog asin resistensiyang itinao nin Diyos ki Elias? (b) Mantang si Elias nagdadalagan pa-Jezreel, sa ano siya nakakasiyerto?
19 Siyerto nanggad na nagin bendisyon iyan ki Elias! Siguradong nakakaugmang mamatian an siring na kusog asin resistensiya—na tibaad urog pa ngani kisa kan siya hoben pa. Tibaad nagigirumduman ta an mga hula na naggagarantiya nin perpektong salud asin kusog para sa mga maimbod sa maabot na daganon na Paraiso. (Basahon an Isaias 35:6; Luc. 23:43) Mantang nagdadalagan si Elias sa basang dalan, nakakasiyerto siya na yaon sa saiya an pag-uyon kan saiyang Ama, an solamenteng tunay na Diyos, si Jehova!
20. Paano ta hihinguwahon na makamtan an mga bendisyon ni Jehova?
20 Gustong-gusto ni Jehova na bendisyunan kita. Hinguwahon tang makamtan iyan; bawi an gabos na paghihinguwa ta. Arog ni Elias, kaipuhan tang magin mapagbantay, na maingat na pinag-iisipan an makusog na ebidensiya na madali nang humiro si Jehova sa delikado asin apuradong panahon na ini. Kapareho ni Elias, dakul kitang dahilan na magkaigwa nin lubos na kumpiyansa sa mga panuga ni Jehova, an ‘Diyos [nin katotoohan].’—Sal. 31:5.
a Dai mahahaloy pagkatapos kaini, aasignaran ni Jehova si Elias na sanayon si Eliseo, na mamimidbid bilang an ‘nagtao nin tubig sa mga kamot ni Elias.’ (2 Ha. 3:11) Si Eliseo nagin katabang ni Elias, na minalataw na nagtatao nin praktikal na tabang sa may edad nang lalaking ini.