Puede Kamong Mapakarhay Ano Man an Pagkapadakula sa Saindo
SI Nicholas igwa nin rebeldeng tendensia poon kan amay na pagkaniaki nia.a Pag-abot nin panahon, an saiyang nasa laog na mga pagkinontrahan nagmotibar sa saiya sa pagdodroga asin makosog na pag-inom. Ipinaliliwanag ni Nicholas: “An sakong ama alkoholiko, asin grabe an pagdusa mi kan sakong tugang na babae dahel sa saiya.”
Kun pagmamasdan, an mga magurang ni Malinda kagalanggalang na parasimbang mga miembro kan saindang komunidad. Alagad sinda biyo man na napapalabot sa sarong kulto. “An nagkapira sa saindang mga kaugalean nin kulto mapan-abuso sa sako asin nakaraot sa sakong aktitud bilang aki,” an agrangay ni Malinda, na ngonyan labi nang 30 anyos. Sinabi pa nia: “An pakamate nin kadaihan nin paglaom asin pagsaboot na daing halaga na natadom sa sako danay na nakaapektar sa sako sagkod na nagigirumdoman ko.”
Siisay an makadedehar na an pagkaniaki nin dakol rinaot nin kadahasan, pagmaltrato, kapabayaan nin magurang, asin iba pang negatibong mga dahelan? An emosyonal na mga lugad nin bakong maogmang pagkaniaki puedeng hararom. Alagad an siring daw na mga kakologan sa boot kaipuhan na raoton sagkod lamang an probabilidad na akoon nin saro an katotoohan kan Tataramon nin Dios asin makanompong nin dakulaon na kaogmahan? Sa ibong kan pagkapadakula sa sainda, puede daw na mapakarhay si Nicholas asin Malinda bilang mga tawo na may integridad? Estudyare nguna an halimbawa kan Judeanong si Hadeng Josias.
Sarong Halimbawa sa Kasuratan
Si Josias namahala sa Juda sa laog nin 31 taon kan ikapitong siglo B.C.E. (659-629 B.C.E.) Kan panahon na si Josias tumukaw sa trono, pakatapos na asesinaron an saiyang ama, maraoton an kamugtakan sa Juda. An Juda asin Jerusalem napano nin mga nagsasamba ki Baal asin mga nagsusumpa sa ngaran kan pangenot na dios kan mga Amonita, si Malcam. An Judeanong mga prinsipe “nagngangarob na mga leon,” asin an mga hokom “mga lobo sa banggi,” an sabi ni Sofonias, sarong propeta nin Dios kan panahon na idto. Bilang resulta, an kadahasan asin panloloko lakop sa nasyon. Dakol an nagsasabi sa saindang puso: “Si Jehova dai maggigibo nin marahay, asin dai sia maggigibo nin maraot.”—Sofonias 1:3–2:3; 3:1-5.
Nagin anong klaseng namamahala si Josias? An parakopya sa Biblia na si Esdras nagsurat: “Ginibo [ni Josias] an tama sa pagheling ni Jehova asin naglakaw sia sa mga dalan ni David na saiyang apoon; asin dai sia suminiko sa too o sa wala.” (2 Cronica 34:12) Minalataw na nagin mapanggana si Josias sa paggibo nin tama sa pagheling nin Dios. Alagad ano an kasaysayan sa likod kan saiyang pamilya?
Nakapatatalubo o Nakararaot na Pagkaniaki?
Kan mamundag si Josias kan 667 B.C.E., an saiyang ama, si Amon, 16 anyos pa sana, asin an saiyang lolong si Manases naghahade sa Juda. Si Manases saro sa pinakamaraot na mga hade na namahala sa Juda. Nagtotogdok nin mga altar para ki Baal, “ginibo nia sa dakulaon na sokol an maraot sa mga mata ni Jehova.” Pinaagi nia an saiyang mga aking lalaki sa kalayo, naggibo nin mahika, nagtoodtood, pinalakop an espiritistikong mga gibo, asin nagpabolos nin kadakoldakol na dugong daing sala. Dinara man ni Manases sa harong ni Jehova an kinortehan na mga imahen kan sagradong palo na ginibo nia. Inakit nia an Juda asin Jerusalem “na gumibo nin mas maraot kisa sa mga nasyon na pinara ni Jehova sa atubangan kan mga aki ni Israel.”—2 Cronica 33:1-9.
Maraoton si Manases kaya pinangyari ni Jehova na darahon sia na nakakadenahan sa Babilonya, saro sa mga siudad kan hade kan Asiriong monarka. Mantang bihag si Manases nagsolsol, nagpakumbaba, asin nakimaherak ki Jehova para sa kapatawadan. Dinangog nin Dios an saiyang kahagadan para sa pabor asin ibinalik sia bilang hade sa Jerusalem. Dangan pinonan ni Manases an mga reporma na nagin mapanggana sa sarong kabtang.—2 Cronica 33:10-17.
Ano an nagin epekto kan karatan ni Manases asin kan saiyang suminunod na pagsolsol sa saiyang aki na si Amon? Sia nagin maraot na marhay. Kan si Manases magsolsol asin maghingoang linigon an nasyon sa karamogan na sia mismo an nagpoon, si Amon dai naghimate. Kan manahon an trono sa edad na 22, “ginibo [ni Amon] an maraot sa pagheling ni Jehova, arog kan ginibo ni Manases na saiyang ama.” Imbes na magpakumbaba sa atubangan ni Jehova, “si Amon saro na nagpadakol sa pagkakasala.” (2 Cronica 33:21-23) Si Josias sais anyos pa sana kan si Amon magin hade sa Juda. Makanoson nanggad an nagin pagkaniaki ni Josias!
An maraot na paghade ni Amon natapos pakalihis nin duwang taon kan an saiyang mga lingkod nakipagkasapakat tumang sa saiya asin ginadan sia. Pero, an mga namamanwaan ginadan an mga nakipagkasapakat tumang ki Amon asin ginibong hade an saiyang aki na si Josias.—2 Cronica 33:24, 25.
Sa ibong kan nakadadanyar na mga kamugtakan sa saiyang amay na pagkaniaki, ginibo ni Josias an marahay sa pagheling ni Jehova. Nagin mapangganang marhay an saiyang paghade kaya an Biblia nagsasabi: “Mayo nin hade na naenot sa saiya na nagin siring sa saiya na nagbalik ki Jehova sa bilog niang puso asin sa bilog niang kalag patin sa bilog niang kosog, sono sa gabos na ley ni Moises; minsan sa hudian nia mayo nin naglataw na siring sa saiya.”—2 Hade 23:19-25.
Abaa kanakaparirigon sa boot na halimbawa si Josias para sa mga tibaad nangaipong tagalan an sarong teribleng pagkaniaki! Ano an manonodan niato sa saiyang halimbawa? Ano an nakatabang ki Josias na pilion an tamang dalan asin magdanay dian?
Maghingoang Mamidbid si Jehova
An sarong positibong impluwensia na nangibabaw durante kan enot na mga taon kan buhay ni Josias iyo an sa saiyang nagsosolsol na lolo, si Manases. Kun gurano kaparate an komunikasyon kan duwa, asin kun ano an edad ni Josias kan bakleon ni Manases an saiyang mga dalan, dai sinasabi kan Biblia. Mantang an mga pamilyang Judio dayupot, puedeng hiningoa ni Manases na iligtas an saiyang makoapo sa nakararaot na mga impluwensia sa palibot nia paagi sa pagtadom sa puso kan saiyang makoapo nin paggalang sa tunay na Dios, si Jehova, asin sa saiyang tataramon. An ano man na banhi nin katotoohan na ikinatanom ni Manases sa puso ni Josias, kaiba tibaad nin iba pang positibong mga impluwensia, sa kahurihurihi nagbunga. Sa saiyang ikawalong taon sa trono nin Juda, an 15 anyos na si Josias naghingoang maaraman asin gibohon an kabotan ni Jehova.—2 Cronica 34:1-3.
An solamenteng espirituwal na koneksion nin nagkapirang tawo sa saindang pagkaniaki iyo an harayong paryente, sarong kamidbid, o sarong kataed. Pero, kun pataluboon, an mga banhi na ikinatanom sa siring na paagi puedeng magbunga nin marahay paghaloyhaloy. Si Malinda, na nasambitan kasubago, nagkaigwa nin maboot na may edad nang kataed na regular na nagdara nin mga magasin na Torrengbantayan asin Awake! sa saiyang harong. Nagigirumdoman sia na may maboot na kapadangatan, sia nagsasabi: “An nakatudok na marhay sa isip ko manongod sa sakong kataed iyo na dai sia nagseselebrar nin mga piesta. Mahalaga ini sako huli ta an Pangangalag asin nagkapira pang piesta mga okasyon para sa ritualistikong mga kaugalean sa kulto kan sakong mga magurang.” Pakalihis nin sarong dekada, kan inagda nin sarong katood si Malinda na umatender sa sarong Kristianong pagtiripon sa Kingdom Hall kan mga Saksi ni Jehova, nagirumdoman nia an kataed na ini asin tolos na inako an pangagda. Iyan nakatabang sa saiya sa paghanap kan katotoohan.
Magin Mapakumbaba sa Atubangan nin Dios
An paghade ni Josias midbid sa dakulaon na relihiosong mga reporma sa nasyon nin Juda. Pakalihis nin anom na taon na kampanya tumang sa idolatriya asin paglinig sa nasyon nin Juda, pinonan ni Josias na hirahayon an harong ni Jehova. Mantang nagpapadagos an gibohon na iyan, kanigoan kahalaga kan nadiskobre kan Halangkaw na Saserdote na si Hilcias! Nanompongan nia an orihinal na kopya kan “libro kan ley ni Jehova.” Pinaniwalaan ni Hilcias kan nakabibiglang diskobremientong ini, si Safan na sekretaryo nagbareta sa hade manongod sa nangyari. An siring daw na nagibo nagpangyari sa 25 anyos na si Josias na magin mapalangkaw?—2 Cronica 34:3-18.
“Kan madangog kan hade an mga tataramon kan ley,” an isinurat ni Esdras, “tolos-tolos niang ginisi an saiyang gubing.” Ini odok sa pusong kapahayagan nin pagkamondo huli ta narealisar nia na bakong gabos na pagboot nin Dios inotob kan saiyang mga apoon. Tunay nanggad na tanda nin kapakumbabaan! Ensegidang isinugo kan hade an delegasyon nin limang lalaki tangani na makihumapot ki Jehova paagi sa propetisang si Hulda. An delegasyon nagbalik na dara an bareta na nagsasabi kaini: ‘Maabot an kalamidad bilang resulta nin pakisuway sa Ley ni Jehova. Alagad huling ika, Hadeng Josias, nagpakumbaba, ika isasaro sa saimong lolobngan sa katoninongan asin dai makaheheling kan kalamidad.’ (2 Cronica 34:19-28) Si Jehova naogma sa aktitud ni Josias.
Sa ibong kan satong pinaghalean, kita man puedeng magpakumbaba sa atubangan kan tunay na Dios, si Jehova, asin magpaheling nin magalang na aktitud sa saiya asin sa saiyang Tataramon, an Biblia. Si Nicholas, na nasambitan sa kapinonan, ginibo ini. Sia nagsasabi: “Minsan ngani pano nin problema an sakong buhay huli sa pagdodroga asin makosog na pag-inom, igwa ako nin interes sa Biblia asin naghihimuyawot na magkaigwa nin katuyohan sa buhay. Sa kahurihurihi, namidbid ko an mga Saksi ni Jehova, binago ko an sakong estilo nin pamumuhay, asin maogmang inako an katotoohan.” Iyo, puede kitang magkaigwa nin magalang na aktitud sa Dios asin sa saiyang Tataramon ano man an satong mga kamugtakan.
Makinabang sa mga Areglo ni Jehova
Si Josias igwa man nin hararom na paggalang sa mga propeta ni Jehova. Bako sanang nakihumapot sia sa propetisang si Hulda kundi naimpluwensiahan man nin dakula kan iba pang propeta kan saiyang kaaldawan. Halimbawa, si Jeremias asin Sofonias pareho sibot na nagbalangibog kan pagdenunsiar sa idolatriya na ginigibo sa Juda. An pagtaong atension sa saindang mga mensahe sierto nanggad na nagpabagsik ki Josias mantang sia nagkakampanya tumang sa falsong pagsamba!—Jeremias 1:1, 2; 3:6-10; Sofonias 1:1-6.
An “kagurangnan,” si Jesu-Cristo, ninombrahan an grupo kan saiyang linahidan na mga parasunod—“an fiel asin may diskresion na oripon”—tanganing magtao nin espirituwal na kakanon sa tamang panahon. (Mateo 24:45-47) Paagi sa mga babasahon na basado sa Biblia asin sa areglo sa kongregasyon, an grupong oripon dinadara an atension sa mga pakinabang nin paghimate sa hatol kan Biblia asin nagtatao nin praktikal na mga suhestion manongod sa pag-aplikar kaiyan sa satong pamumuhay sa aroaldaw. Angay nanggad na gamiton niato an areglo ni Jehova na tabangan kita na haleon an ano man na hararom an pagkagamot na nakararaot na mga aktitud! Poon sa pagkaniaki, grabe an pagkauyam ni Nicholas sa autoridad. Dawa kan manodan nia an katotoohan sa Tataramon nin Dios, an kaluyahan na ini nagpogol sa saiya sa paglilingkod nin mas lubos ki Jehova. An pagbago sa aktitud na ini bakong pasil para sa saiya. Alagad, pag-abot nin panahon, sia nagin mapanggana. Paano? “Sa tabang nin duwang mapagsabot na magurang sa kongregasyon,” an paliwanag ni Nicholas, “inadmitir ko an sakong problema asin nagpoon na iaplikar an saindang mamomoton na hatol na sono sa Kasuratan.” Idinugang pa nia: “Minsan ngani minalataw kun minsan an dikit na pagkaanggot, nakokontrol ko na ngonyan an sakong rebeldeng ugale.”
Si Malinda naghahagad man nin sadol sa kamagurangan kun naggigibo nin mahalagang mga desisyon sa saiyang buhay. Sa pag-atubang sa pakamate nin kadaihan nin paglaom asin pagsaboot na daing halaga na nagpoon sa enot na mga kabtang kan saiyang buhay, an nanompongan nia na nangorognang daing kaagid sa halaga iyo an laen-laen na artikulo sa An Torrengbantayan asin Awake! Sinasabi nia: “Kun beses sa sarong artikulo igwa nin saro sanang parapo o sentence—sadit sanang kabtang—na nakakatudok sa boot ko. Mga siyam na taon na an nakaagi, pinonan kong isaray an siring na mga artikulo sa sarong kuaderno na natatangkas an pahina tanganing madali kong balikan an mga iyan.” Ngonyan, an saiyang tolong kuaderno igwa na nin mga 400 na artikulo!
Dai, an mga tawo dai kaipuhan na magin permanenteng biktima nin maraot na buhay pampamilya. Sa tabang ni Jehova sinda puedeng mapakarhay sa espirituwal. Kun paanong an marahay na pagpadakula dai naggagarantiya sa integridad nin sarong tawo, an maraot na pagkaniaki dai inoolang an sarong tawo na magin matatakton sa Dios.
Pakatapos na madiskobre an libro kan Ley durante kan paghirahay kan templo, si Josias ‘nakipagtipan sa atubangan ni Jehova na magsusunod ki Jehova asin mag-ootob kan saiyang mga togon sa bilog niang puso asin sa bilog niang kalag.’ (2 Cronica 34:31) Asin dai sia nag-urong-sulong sa desisyon na ini sagkod na sia magadan. Si Malinda asin Nicholas determinado man na magdanay na maimbod ki Jehova Dios asin mapakarhay bilang mga tawong may integridad. Kamo logod man magin determinado na magdanay na dayupot sa Dios asin maglingkod nin fiel sa saiya. Kamo puedeng magin kompiado na mapapakarhay, huli ta si Jehova nanunuga: “Dai ka matakot, huli ta ako nasa saimo. Dai ka mangalagkalag, huli ta ako an saimong Dios. Pakokosogon taka. Tatabangan taka nanggad. Kakapotan taka nanggad nin marigon kan sakong toong kamot nin katanosan.”—Isaias 41:10, 13.
[Nota sa Ibaba]
a Sinanglian an nagkapirang ngaran.
[Mga ritrato sa pahina 26]
Sa ibong nin pagkaigwa nin makanoson na pagkaniaki, si Josias naghingoang mamidbid si Jehova asin napakarhay sa saiyang buhay
[Ritrato sa pahina 28]
An kamagurangan puedeng makatabang sa saindo na haleon an hararom an pagkagamot na ugale
[Ritrato sa pahina 28]
“An Torrengbantayan” asin “Awake!” puedeng makatabang sa saindo na magdanay sa integridad