Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
HULYO 6-12
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | EXODO 6-7
“Mahihiling Mo Ngunyan an Gigibuhon Ko ki Faraon”
it-2 436 ¶3
Moises
Dakula man an nagin pagbabago sa sabuot kan mga lalaki kan Israel. Kan primero kumpiyado sinda ki Moises, pero kan mas pinagabat pa an pagtrabaho ninda huli sa pagbuot ni Faraon, nagreklamo sinda saiya sagkod sa punto na huli sa pangluluya nin buot nakiulay si Moises ki Jehova. (Ex 4:29-31; 5:19-23) Kan panahon na iyan, pinakusog siya kan Kahuruhalangkawi paagi sa pagsabing uutubon na Niya an gustong maaraman kaidto ni Abraham, Isaac, asin Jacob—an lubos na paghahayag kan kahulugan kan saiyang pangaran na Jehova—pag ilinigtas na niya an Israel asin gibuhon na ining sarong dakulang nasyon sa dagang panuga. (Ex 6:1-8) Pero dai pa man giraray nagdangog ki Moises an mga lalaki kan Israel. Alagad pagkatapos kan ikasiyam na damat, bilog na an suporta ninda sa saiya, na nakikikooperar tanganing pagkatapos kan ikasampulong damat, maorganisar sinda ni Moises asin panginutan sinda sa paghali sa aregladong paagi, “siring sa hukbo na makikilaban.”—Ex 13:18, NWT.
it-2 436 ¶1-2
Moises
Sa Atubangan kan Faraon nin Ehipto. Si Moises asin Aaron nagin panginot na mga karakter sa ‘ralaban nin mga diyos.’ Paagi sa mga nagmamahikang saserdote, na minalataw na pinanginginutan ni Janes asin Jambres (2Ti 3:8), nangapudan si Faraon para sa kapangyarihan kan gabos na diyos nin Ehipto tanganing labanan an kapangyarihan ni Jehova. An inot na milagrong ginibo ni Aaron sa atubangan ni Faraon paagi sa paggiya ni Moises nagpatunay na mas makapangyarihan nanggad si Jehova kisa sa mga diyos nin Ehipto, pero sa ibong kaiyan lalong nagin matagas an puso ni Faraon. (Ex 7:8-13) Kan mangyari an ikatulong damat, pati mismo an mga saserdote napiritan nang magsabi, ‘Muro ini nin Diyos!’ Asin tinamaan sindang marhay kan damat nin mga pigsa kaya gabos sinda dai na nagibong umatubang ki Faraon para kontrahon si Moises kan panahon na iyan.—Ex 8:16-19; 9:10-12.
An mga damat nagpalumoy asin nagpatagas nin puso. Si Moises asin Aaron an nagin tagapagpaisi kan pag-abot kan kada saro sa Sampulong Damat. Uminabot an damat sigun sa ipinaisi ni Moises, patunay sana na isinugo siya bilang representante ni Jehova. Naibantog an pangaran ni Jehova asin pinag-iristoryahan iyan sa Ehipto, na nagpalumoy saka nagpatagas kan puso kan mga tawo may koneksiyon sa pangaran na iyan—nagpalumoy sa puso kan mga Israelita saka kan nagkapirang Ehipsiyo; nagpatagas sa puso ni Faraon saka kan saiyang mga parakonseho asin suportador. (Ex 9:16; 11:10; 12:29-39) Imbes na maniwala na napaanggot ninda an saindang mga diyos, aram kan mga Ehipsiyo na si Jehova an naghuhukom sa saindang mga diyos. Pagkatapos na mangyari an siyam na damat, nagin “halangkawon man an paghiling ki Moises kan mga lingkod ni Faraon saka kan mga tawo sa Ehipto.”—Ex 11:3, NWT.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-1 78 ¶3-4
Makakamhan sa Gabos
Ginamit ni Jehova an titulong “Diyos na Makakamhan sa Gabos” (ʼEl Shad·daiʹ) kan sabihon niya ki Abraham an panuga niya may koneksiyon sa pagmundag ki Isaac, sarong panuga na diyan kakaipuhanon ni Abraham nin dakulang pagtubod sa kapangyarihan nin Diyos na utubon an panugang iyan. Dangan ginamit naman an titulong ini kan sambiton an Diyos na iyo an mabendisyon ki Isaac asin Jacob bilang tagapagmana kan Abrahamikong tipan.—Ge 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.
Kauyon kaini, nasabi ni Jehova ki Moises kan huri: “Nagpahiling ako kaidto ki Abraham, ki Isaac, asin ki Jacob bilang Diyos na Makakamhan sa Gabos [beʼElʹ Shad·daiʹ], pero kun manungod sa sakuyang pangaran na Jehova dai ko ipinamidbid sa sainda an sakuyang sadiri.” (Ex 6:3, NWT) Dai man ini nangangahulugan na dai aram kan mga patriyarkang ini an pangaran na Jehova, huling pirmi man ninda ining ginagamit pati na kan ibang nagkairinot sa sainda. (Ge 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Sa katunayan, sa libro nin Genesis, na nagsasaysay kan buhay kan mga patriyarka, an pananaram na “Makakamhan sa Gabos” naglataw nin 6 na beses sana, mantang an personal na pangaran na Jehova isinurat nin 172 na beses sa orihinal na manuskritong Hebreo. Dawa ngani nasasabutan kan mga patriyarkang ini, paagi sa sainda mismong eksperyensiya, na an Diyos dapat nanggad saka angay sana na apudon na “Makakamhan sa Gabos,” dai pa sinda nagkaigwa nin pagkakataon na lubos na masabutan an kahulugan kan personal na pangaran na Jehova. May koneksiyon digdi, an The Illustrated Bible Dictionary (Vol. 1, p. 572) nagsabi: “An nainot na kapahayagan, sa mga Patriyarka, nanunungod sa mga panuga na haloy pang mangyayari; ipinaparisa kaiyan na makakasigurado sinda na Siya, si Yahweh, sarong Diyos (ʼel) na may lubos na kakayahan (sarong posibleng kahulugan kan sadday) na utubon an mga iyan. An nangyaring paghahayag sa may palungpong mas nakakalabi asin mas personal, na duman an kapangyarihan nin Diyos pati an saiyang direkta saka nagdadanay na presensiya sa tahaw ninda sakop gabos kan pamilyar na pangaran na Yahweh.”—Inedit ni J. D. Douglas, 1980.
it-2 435 ¶5
Moises
Kuwalipikado si Moises dawa masusupgon. Pero masusupgon si Moises, nagrarason na bako siyang matibay magtaram. Mahihiling digdi na nagbago na si Moises, ibang-iba na kumpara kaidto, na nagpresentar mismo na magin paraligtas kan Israel 40 taon na an nakaagi. Padagos siyang nagrason ki Jehova, sagkod na makiulay siya na sa iba na lang itao an asignasyon. Dawa ikinaanggot ini nin Diyos, dai niya isinikwal si Moises imbes itinao niyang tagapagtaram ni Moises an tugang kaining si Aaron. Kaya si Moises, bilang representante nin Diyos, nagin ‘Diyos’ ki Aaron, na iyo an mataram para sa saiya. Sa nangyaring pakikipag-ulay sa kamagurangan kan Israel dangan sa pag-atubang ki Faraon, mahihiling na itinao nin Diyos ki Moises an mga instruksiyon saka pagbuot tapos sinabi iyan ni Moises ki Aaron, kaya si Aaron an aktuwal na nakikipag-ulay ki Faraon (an nagribay sa Faraon na dinulagan kaidto ni Moises 40 taon na an nakaagi). (Ex 2:23; 4:10-17) Kan huri, sinabi ni Jehova na si Aaron nagin ‘propeta’ ni Moises, buot sabihon, kun paanong si Moises propeta nin Diyos, na iniinstruksiyunan niya, arog man kaiyan si Aaron na iniinstruksiyunan ni Moises. Sinabi man ki Moises na ginibo siyang ‘Diyos ki Faraon,’ buot sabihon tinawan siya nin Diyos nin kapangyarihan asin awtoridad ki Faraon, tanganing mayo na siyang dapat ikatakot sa hadi kan Ehipto.—Ex 7:1, 2.
Pagbasa sa Bibliya
(Exodo 6:1-15) Si Jehova suminimbag ki Moises: “Mahihiling mo ngunyan an gigibuhon ko ki Faraon. Huli ta sa makusog na kamot papabayaan niya sindang humali, asin ta sa makusog na kamot isisikwal sinda niya sa saiyang daga.” 2 Tuminaram pa an Diyos ki Moises, asin suminabi saiya: “Ako si Jehova. 3 Puminahiling ako ki Abraham, ki Isaac, asin ki Jacob sa ngaran nin Diyos na Makakamhan sa Gabos, alagad ta sa ngaran kong Jehova dai ako sainda nagpaisi. 4 Asin siring man ibinugtak ko an sakuyang tipan sa sainda, na itatao ko sainda an daga sa Canaan, an daga na linakawan nin mga bakong taga duman, asin pinangag-irukan ninda. 5 Asin siring man nadangog ko an agrangay kan mga aki ni Israel, na pinag-uuripon kan mga taga Ehipto, asin ta nagirumduman ko an sakuyang panuga. 6 “Kaya ngani sabihan mo an mga aki ni Israel: ‘Ako si Jehova, asin kukuon mi kamo sa irarom kan saindong mga pasan sa Ehipto, asin ililigtas ko kamo sa saindong kauripnan, asin ta tutubuson ko kamo sa unat na takyag, asin darakulang paghukom. 7 Asin ta ibibilang ko kamo siring sa sakuyang banwaan, asin ta ako an magigin nindo Diyos, asin ta kamo makakaisi na ako si Jehova na saindong Diyos; na minakua saindo sa irarom kan mga kagabatan kan Ehipto. 8 Ilalaog ko kamo sa daga, na huli saiya ibiningat ko an sakuyang kamot na itatao ko ki Abraham, ki Isaac, asin ki Jacob; asin ta itatao ko iyan saindo siring sa panunundon. Ako si Jehova.’” 9 Sa siring kaini nakipag-ulay si Moises sa mga aki ni Israel, alagad ta dai sinda nagdadangog ki Moises huli sa kaluyahan nin saindang buot asin sa matagason na kauripnan. 10 Asin nagtaram si Jehova ki Moises, na an ulay: 11 “Lumaog ka, asin makipag-ulay ka ki Faraon na hadi sa Ehipto, tugutan niyang humali sa daga niya an mga aki ni Israel.” 12 Asin suminimbag si Moises sa atubangan ni Jehova, na nagsabi: “Uya ngaya, an mga aki ni Israel dai minadangog sakuya. Paano an pagdangog sakuya ni Faraon, urog pa bako akong marahay na magtaram?” 13 Kun siring, si Jehova nakipag-ulay ki Moises asin ki Aaron, asin tinawan sinda nin mga pagbuot manunungod sa mga aki ni Israel, asin ki Faraon na hadi sa Ehipto, tanganing kuon ninda an mga aki ni Israel sa daga kan Ehipto. 14 Iyo ini an mga payo kan kapag-arakian kan saindang mga magurang: Si mga aki ni Ruben, na matua ni Israel, si Hanok, Palu, Hezron, saka si Carmi. Iyo ini an kapag-arakian ni Ruben. 15 An mga aki ni Simeon si Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, asin si Zohar, patin si Shaul, na aki nin sarong Canaanita. Iyo ini an mga kapag-arakian ni Simeon.
HULYO 13-19
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | EXODO 8-9
“Dai Aram kan Mapalangkaw na si Faraon na Nakakatabang Siya sa Pag-utob kan Katuyuhan nin Diyos”
it-2 1040-1041
Matagas an Payo
Sa pagtratar kan Diyos na Jehova sa katawuhan, mapasensiya niyang tinutugutan an mga indibidwal saka mga nasyon na padagos na mabuhay, dawa ngani maninigo sa kagadanan. (Ge 15:16; 2Pe 3:9) May nagkapira na pinahalagahan an bagay na ini kaya naghiro sinda tanganing mag-ako nin pagkahirak (Jos 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), pero mas lalo man na nagin matagas an puso kan iba laban ki Jehova asin laban sa saiyang mga lingkod. (De 2:30-33; Jos 11:19, 20) Huling dai man pinupugulan ni Jehova an mga tawo na magin matagas an payo, sinasabi na ‘pinapabayaan niyang magtagas an puso ninda’ o ‘pinapatagas niya an saindang puso.’ Pag isinasagibo na niya an saiyang pamamalos laban sa mga matagas an payo, naipapahiling niya an saiyang dakulang kapangyarihan asin naibabantog an saiyang pangaran.—Ikumparar an Ex 4:21; Ju 12:40; Ro 9:14-18.
it-2 1181 ¶3-5
Karatan
Saro pa, ginagamit kan Diyos na Jehova an mga kamugtakan sa paagi na dai naaaraman kan mga maraot na nakakatabang na palan sinda sa pag-utob kan saiyang katuyuhan. Dawa tinutumang ninda an Diyos, kaya niya sindang ulangon kun kinakaipuhan para maingatan an saiyang mga lingkod na mapagdanay an saindang integridad, asin puwede niyang pangyarihon na paagi sa mga gibo-gibo kan siring na mga tawo maihayag an saiyang katanusan. (Ro 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Sal 76:10) Arog kaiyan an ipinapahiling kan Talinhaga 16:4: “An gabos na bagay ginibo ni Jehova para mautob an saiyang katuyuhan, pati ngani an pagkalaglag kan mga maraot sa aldaw kan saindang kapahamakan.” (NWT)
Sarong halimbawa kaini si Faraon na sinabihan ni Jehova, paagi ki Moises asin Aaron, na patalingkason an mga uripon na Israelita. Dai ginibo nin Diyos na magin maraot an tagapamahalang ini kan Ehipto, kundi pinabayaan niyang padagos ining mabuhay asin nagpaabot man siya nin mga kamugtakan na nagin dahilan na ihayag ni Faraon an saiyang sadiri na maraot asin maninigo sa kagadanan. Ihinayag sa Exodo 9:16 an katuyuhan ni Jehova sa paggibo kaini: “Sa mismong dahilan na ini pinapabayaan takang magdanay na buhay: tanganing ikapahiling ko sa saimo an sakuyang kapangyarihan asin tanganing ikapahayag ko an sakuyang pangaran sa bilog na daga.” (NWT)
An Sampulong Damat na ipinaabot sa Ehipto, na suminagkod sa paglaglag ki Faraon saka sa saiyang hukbong militar sa Dagat na Pula, sarong makangangalas na pagpahiling kan kapangyarihan ni Jehova. (Ex 7:14–12:30; Sal 78:43-51; 136:15) Sa laog nin dakul na taon pakatapos kaiyan, padagos pa man giraray iyan na pinag-iiristoryahan kan mga nasyon sa palibot, kaya naibantog an pangaran nin Diyos sa bilog na daga. (Jos 2:10, 11; 1Sa 4:8) Kun ginadan tulos ni Jehova si Faraon, dai kuta mangyayari an pambihirang pagpahiling na ini kan kapangyarihan nin Diyos para sa Saiyang kamurawayan asin sa pagligtas sa Saiyang banwaan.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-1 878
Nangangagat na Langaw (Gadfly)
Daing kasiguraduhan kun anong partikular na insekto an pinapanungdan kan orihinal na tataramon sa Hebreo na mababasa sa Kasuratan may koneksiyon sa ikaapat na damat na nangyari sa Ehipto, an primerong beses na dai nadamay an mga Israelita na nasa Gosen. (Ex 8:21, 22, 24, 29, 31; Sal 78:45; 105:31) An ʽA·rovʹ itrinadusir sa manlain-lain na paagi bilang “nangangagat na langaw” (JB, NWT, Ro), “beetle” (Yg), “langaw” (AS, KJ, RS, PBS), “nuknok” (AT, BPV), asin “dog fly” (LXX).
Kabali sa apod sa Ingles na “gadfly” an manlain-lain na klase nin horsefly asin botfly. Tinutusok kan babaying horsefly an kublit kan mga hayop asin tawo dangan sinusupsup an dugo ninda. Pag larva pa an botfly, nag-iistar sinda sa hawak nin mga hayop asin tawo bilang parasite; an mga klase nin botfly na nag-iistar sa hawak nin tawo mahihiling sa tropikong mga lugar. Kun siring, an damat nin nangangagat na mga langaw nagdara nin grabeng pagsakit sa mga Ehipsiyo asin sa saindang mga ataman na hayop asin, sa pirang kaso, ikinagadan pa ngani ninda.
Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Exodo
8:26, 27—Taano ta sinabi ni Moises na an mga atang nin Israel magigin “makauuyam nin makuri sa mga Egipcio”? Dakol na manlaenlaen na hayop an sinasamba sa Egipto. Sa siring, an pagsambit sa mga atang nakadagdag sa puersa asin pagigin nakakokombensir kan pag-insistir ni Moises na togotan an Israel na humale tanganing mag-atang ki Jehova.
Pagbasa sa Bibliya
(Exodo 8:1-19) Sa siring sinabihan ni Jehova si Moises: “Lumaog ka ki Faraon asin sabihan mo siya, ‘Si Jehova nagsabi nin siring: “Tugutan mong humali an sakuyang banwaan tanganing maglingkod sako. 2 Asin ta kun dai ka mamuot na tumugot saiya na makahali, uya ngunyan lalakupon ko nin katalapangan an bilog mong mga kasagkuran. 3 Asin ta an salog tutubuan nin mga talapang, na masarakat, asin maralaog sa saimong harong, asin sa laog nin uuntukan kan saimong higdaan, asin sa ibabaw nin saimong higdaan, asin sa mga harong kan saimong mga uripon, asin sa saimong banwaan, asin sa saimong mga dapog, patin sa saimong mga lutuan nin tinapay. 4 Asin ta an mga talapang kakaramangan ka, asin an saimong banwaan, patin an saimo gabos na mga uripon.”’” 5 Asin ta si Jehova nagsabi ki Moises: “Sabihi si Aaron, ‘Unata an saimong kamot asin an saimong sugkod sa ibabaw kan kasalugan, mga kasapaan, asin mga patubigan, tanganing malaugan nin mga talapang an daga kan Ehipto.’” 6 Kun siring si Aaron inunat niya an saiyang kamot sa ibabaw kan katubigan sa Ehipto, asin ta nagsarakat an katalapangan na nakapano sa daga kan Ehipto. 7 Asin ta an mga tagulainan naggiribo man nin siring kan saindang mga patagulain, asin nagpalaog man nin mga talapang sa daga kan Ehipto. 8 Kun siring inapod ni Faraon si Moises asin si Aaron, asin sinabihan niya sinda: “Pamibi kamo ki Jehova na halion an mga talapang digdi sako asin sa sakuyang banwaan, asin ta tutugutan kong makahali an banwaan tanganing magdulot ki Jehova.” 9 Asin nagsabi si Moises ki Faraon: “Magpakamuraway ka sa sako. Nuarin ako mamimibi huli sa saimong mga uripon asin huli kan saimong banwaan tanganing an mga talapang pahalion digdi saimo, asin sa saimong mga harong, asin ta mawalat sana sinda diyan sa salog?” 10 Asin suminabi siya: “Nuodma.” Asin si Moises nagsimbag: “Gigibuhon ko siring sa saimong tataramon tanganing mamidbid mo na mayo nin siring ki Jehova na samuyang Diyos. 11 Asin an mga talapang maharali saimo, asin sa saimong mga harong, asin sa saimong mga uripon, asin sa saimong banwaan. Asin ta matatada sana sa salog.” 12 Kun siring huminarali si Moises asin si Aaron duman ki Faraon, asin nagkurahaw si Moises duman ki Jehova dapit kan mga talapang na ibinugtak ki Faraon. 13 Asin ta ginibo ni Jehova siring sa tataramon ni Moises, asin ta nagkagaradan an mga talapang sa mga harong, duman sa mga patyo, asin duman sa mga kahiwasan. 14 Asin ta pinagtiripon ninda sinda nin turuturumpok, asin ta namamata sa daga. 15 Asin ta kan mahiling ni Faraon na tinawan siya nin kahingaluan, pinagabat niya an saiyang puso, asin dai sinda dinangog, siring sa isinabi na ni Jehova. 16 Kun siring, sinabihan ni Jehova si Moises: “Sabihi si Aaron, ‘Bikyawa an saimong sugkod asin kuriti an kabo-kabo kan daga, tanganing magkaigwa nin kuto sa bilog na daga nin Ehipto.’” 17 Asin ta ginibo ninda nin siring. Asin inunat ni Aaron an saiyang kamot na dara an saiyang sugkod asin kinuritan niya an kabo-kabo kan daga, na nagin kakutuhan siring man sa mga tawo siring man sa mga hayop. An bilog na kabo-kabo kan daga nagin kakutuhan sa bilog na daga kan Ehipto. 18 Asin ta an mga tagulainan nagiribo man nin siring, tanganing makapatunga man nin kuto kan saindang mga patagulainan, alagad ta dai nakagibo. Asin ta igwa nin kuto siring man sa mga hayop. 19 Sa siring an mga mago nagsarabi ki Faraon: “Muro ini nin Diyos.” Alagad ta tuminagas an puso ni Faraon, asin dai niya sinda dinangog; siring sa isinabi na ni Jehova.
HULYO 20-26
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | EXODO 10-11
“Nagpahiling si Moises Asin Aaron nin Pambihirang Kusog nin Buot”
Arogon si Jesus—Maghulit na May Pagkapusoan
6 Isip-isipa man an pagkapusoan na ipinaheling ni Moises sa pakikipag-olay ki Faraon, sarong namamahala na dai ibinilang na representante sana kan mga dios kundi sarong dios mismo, an aki kan dios na saldang na si Ra. Tibaad sinasamba nia an sadiri niang imahen, arog kan ginibo nin ibang mga Faraon. An tataramon ni Faraon an nasusunod; sia namamahala paagi sa dekreto. Huling makapangyarihan, arogante, asin matagas an payo, si Faraon dai tuod na sinasabihan kan iba kun ano an gigibohon nia. Sa tawong ini na si Moises, sarong mahoyong pastor, uminatubang nin paorootro—na dai ipinapaapod asin dai inaako. Asin ano an ihinula ni Moises? Mga damat na nandedestroso nin grabe. Asin ano an pirit na hinagad nia? Permiso na humale sa nasyon an pirang milyon na oripon ni Faraon! Kinaipuhan daw ni Moises na magpakapusoan? Iyo nanggad!—Bil. 12:3; Heb. 11:27.
it-2 436 ¶4
Moises
Kaipuhan an kusog nin buot asin pagtubod para atubangon si Faraon. Paagi sana sa kusog na itinao ni Jehova saka sa paghiro kan saiyang espiritu kaya nagibo nanggad ni Moises asin Aaron an asignasyon na itinao sa sainda. Imahinara an palasyo ni Faraon, an hadi kan pinakamakapangyarihan na nasyon sa kinaban kan panahon na idto. Yaon digdi an daing kapantay sa kamurawayan, an mapalangkaw na si Faraon, na pigmimidbid mismo na sarong diyos, asin napapalibutan kan saiyang mga parakonseho, mga komandante militar, mga guwardiya, asin mga uripon. Yaon man digdi an mga lider nin relihiyon, an nagmamahikang mga saserdote, na nanginginot sa mga nagkokontra ki Moises. An mga lalaking ini, apuwera ki Faraon, an pinakamakapangyarihan na mga lalaki sa kahadian na iyan. An makusugon na puwersang ini andam na tabangan si Faraon bilang pagsuportar sa mga diyos kan Ehipto. Asin nagduman ki Faraon si Moises asin Aaron, bako lang sarong beses kundi dakul na beses, na sa lambang pagkakataon na iyan lalo pang minatagas an puso ni Faraon, huling determinado siyang mapagdanay sa saiyang kontrol an pinapakinabangan niyang marhay na mga uripon na Hebreo. Sa katunayan, pagkatapos na ipaisi ni Moises asin Aaron an ikawalong damat, pinalayas sinda sa atubangan ni Faraon, asin pagkatapos kan ikasiyam na damat pinatanidan sinda na dai na magpahiling ki Faraon kun habo nindang magadan.—Ex 10:11, 28.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
Mga Saksi Tumang sa Falsong mga Dios
11 Kan nasa Egipto pa an mga Israelita, isinugo ni Jehova si Moises ki Faraon asin nagsabi: “Lumaog ka ki Faraon, huli ta sakuya—sakuyang pinabayaan na tumagas an saiyang puso asin an puso kan saiyang mga oripon, tanganing ikabugtak ko sa mismong atubangan nia an mga tanda kong ini, asin tanganing ikapahayag mo sa pagdangog kan saimong aki asin sa aki kan saimong aki kun paano ko pinadusahan an Egipto asin an sakong mga tanda na ibinugtak ko sa sainda; asin maaaraman mo nanggad na ako si Jehova.” (Exodo 10:1, 2) Sasabihon kan makinuyog na mga Israelita sa saindang mga aki an dapit sa mapangyaring mga gibo ni Jehova. Sasabihon man iyan kan saindang mga aki sa mga aki ninda, asin gigibohon iyan sa sunod-sunod na kapag-arakian. Sa siring, an makapangyarihan na mga gibo ni Jehova magigirumdoman. Siring man ngonyan, an mga magurang may paninimbagan na magpatotoo sa saindang mga aki.—Deuteronomio 6:4-7; Talinhaga 22:6.
it-1 783 ¶5
Paghali sa Ehipto
Kaya paagi sa makangangalas na pagpahiling nin kapangyarihan naibantog ni Jehova an saiyang pangaran asin nailigtas an Israel. Kan makabalyo sa sirangan na baybayon kan Dagat na Pula, pinanginutan ni Moises an mga lalaking Israelita sa pagkanta, mantang an saiyang tugang na si Miriam na propetisa, nagkua nin tamburin asin pinanginutan an gabos na babayi na may tamburin asin nagbarayle sinda, kasabay kan pagkanta kan mga lalaki. (Ex 15:1, 20, 21) Lubos nang nagin talingkas an Israel sa saindang mga kaiwal. Kan maghali sinda sa Ehipto iningatan sinda na dai magibuhan nin maraot kan mga tawo o hayop; mayo maski sarong ayam na nagbatok sa mga Israelita o nagpatarom kan dila laban sa sainda. (Ex 11:7) Baga man dai sinambit sa salaysay kan Paghali sa Ehipto na nagsunod mismo sa dagat si Faraon kaiba an saiyang hukbong militar asin nagkagaradan, sinasabi sa Salmo 136:15 na “tinapring [ni Jehova] si Faraon asin an hukbo kaini sa Dagat na Pula.” (NWT)
Pagbasa sa Bibliya
(Exodo 10:1-15) Asin si Jehova suminabi ki Moises: “Lumaog ka ki Faraon, huli ta pinagabat ko an saiyang puso asin an puso kan saiyang mga uripon, tanganing ikatao sa tahaw ninda an mga tanda kong ini, 2 asin tanganing usipan an saimong mga aki asin an saimong mga makuapo kan mga bagay na ginibo ko sa Ehipto asin kan mga tanda na itinao ko sa sainda; asin tanganing maisihan nindo na ako si Jehova.” 3 Kun siring si Moises saka si Aaron puminaduman ki Faraon asin sinabihan ninda siya: “Si Jehova na Diyos kan mga Hebreo nagsabi nin siring, ‘Sagkod nuarin ka dai mapakumbaba sa sakuyang atubang? Tuguting humali an sakuyang banwaan tanganing maglingkod sako. 4 Asin ta kun magsayuma ka pang tumugot saiya na makahali, uya na dadarahan ko sa aga nin kadurunan an bilog mong nasasakupan. 5 Na makakalakop sa ibabaw nin daga, tanganing dai mahiling an daga asin ta kakakanon ninda an mga natada saindo kan graniso. Kakakanon man ninda an arin man na kahoy na nagbubunga saindo sa kahiwasan. 6 Asin ta mapapano an saindong mga harong, asin an mga harong kan saimong mga uripon, asin an mga harong kan gabos na mga taga Ehipto, na dai pa sagkod nahiling kan saimong mga ama asin mga apuon, magpuon kan pagkabuhay ninda digdi sa daga sagkod ngunyan.’” 7 Asin an mga uripon ni Faraon nagsabi saiya: “Sagkod nuarin magigin satuya siod an tawong ini? Tuguting humali an mga tawong iyan tanganing magkuyog ki Jehova na saiyang Diyos. Dai ka pa giraray nakakaisi na tunaw na an Ehipto?” 8 Asin ta si Moises asin si Aaron balik na inapod duman ki Faraon, na nagsabi sainda: “Lakaw kamo, pagkuyog kamo ki Jehova na saindong Diyos.” 9 Asin si Moises nagsimbag: “Malakaw kami kaibanan niyamo an samuyang mga aki, an mga kamagurangan, sagkod kan samuyang mga aking lalaki, asin an samuyang mga aking babayi, sagkod kan samuyang mga oveja, asin an samuyang mga baka, ipag-iiba niyamo sa samuyang paglakaw. Huli ta igwa kami nin kaugmahan ki Jehova.” 10 Asin sinabihan niya sinda: “Ibanan lugod kamo ni Jehova siring kan pagtugot ko na makahali kamo sagkod kan saindong mga aking lalaki. Pag-ingat kamo. An karatan nasa atubang nindo. 11 Dai mangyayaring siring! Lumakaw kamo ngunyan an mga lalaki, asin pagkuyog kamo ki Jehova, huli ta iyo ini an saindong pinaghagad.” Asin ta pinahali sinda sa atubangan ni Faraon. 12 Kaya sinabihan ni Jehova si Moises: “Unata an saimong kamot sa ibabaw kan daga nin Ehipto tanganing tumunga an duron tanganing lumaog sa bilog na daga kan Ehipto, asin ta ubuson ninda an ano man na nabayaan kan graniso.” 13 Asin ta binikyaw ni Moises an saiyang sugkod sa daga kan Ehipto, asin ta dinara ni Jehova an sarong duros hali sa subangan duman sa banwaan kan bilog na idtong aldaw asin banggi. Asin ta kan pagkaaga, idtong duros na hali sa subangan nagdara kan duron. 14 Asin ta suminakat an duron sa bilog na daga kan Ehipto asin ta suminagkod sa mga puro kan Ehipto. Mahibog na marhay; dai pa nahiling an siring na duron, minsan pakatapos kaidto. 15 Asin ta natakupan an bilog na daga kan banwaan, asin duminiklom an daga asin ta inubos an kaduutan sa daga, asin an ano man na bungang kahoy na natada kan graniso; na mayo minsan ano man na natadang berde sa mga kahoy minsan sa mga duot sa kahiwasan, sa bilog na daga kan Ehipto.
HULYO 27–AGOSTO 2
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | EXODO 12
“An Paskuwa—An Kahulugan Kaiyan sa mga Kristiyano”
“Dapat na Maggayagaya Ka Sana”
4 Si Jesus nagadan kan Nisan 14, 33 C.E. Sa Israel, an Nisan 14 iyo an magayagayang aldaw kan selebrasyon kan Paskua. Kada taon sa aldaw na iyan, an mga pamilya iribang nagkakarakan na kaibahan sa kinakakan ninda an sadang pa asin daing kaninan na kordero. Sa paaging ini, ginigirumdom ninda an nagin kabtang kan dugo nin kordero sa pagkaligtas kan mga panganay na Israelita kan gadanon kan anghel nin kagadanan an mga panganay kan mga Egipcio kan Nisan 14, 1513 B.C.E. (Exodo 12:1-14) An ipinanganino kan kordero kan Paskua iyo si Jesus, na manongod sa saiya nagsabi si apostol Pablo: “Si Cristo na satuyang paskua iinatang na.” (1 Corinto 5:7) Kapareho kan dugo nin kordero kan Paskua, an pinabolos na dugo ni Jesus nagtatao nin kaligtasan para sa dakol.—Juan 3:16, 36.
it-2 583 ¶6
Paskuwa
An pirang aspekto kan pagselebrar kan Paskuwa nautob ki Jesus. An saro kaini iyo an pagligtas sa mga panganay sa kamot kan nanglalaglag na anghel paagi sa dugo na iwinirik sa mga harong sa Ehipto. Sinambit ni Pablo an mga linahidan na Kristiyano bilang an kongregasyon kan mga panganay (Heb 12:23), asin si Cristo bilang an saindang paraligtas paagi sa dugo kaini. (1Te 1:10; Efe 1:7) Dai binabari an tulang kan korderong pampaskuwa. Ihinula na mayo ni saro sa tulang ni Jesus an mababari, asin nautob ini kan magadan siya. (Sal 34:20; Ju 19:36) Kaya an Paskuwa na isineselebrar kan mga Judio sa laog nin dakul na siglo saro sa mga sinambit sa Katugunan na anino kan mga bagay na maabot asin an pinanunungdan iyo si Jesu-Cristo, “an Kordero nin Diyos.”—Heb 10:1; Ju 1:29.
“Ini Magseserbing Girumduman Para Saindo”
13 Sa masurunod na henerasyon, itinutukdo nin mga ama sa mga aki ninda an importanteng mga leksiyon dapit diyan. An saro iyo na kayang protektaran ni Jehova an mga nagsasamba sa saiya. Nanunudan kan mga aki na siya totoong persona. Si Jehova tunay asin buhay na Diyos na interesado sa banwaan niya saka minahiro para sa sainda. Pinatunayan niya ini kan protektaran niya an mga panganay na Israelita ‘kan [dinamat] niya an mga taga Ehipto.’ Iningatan niyang buhay an mga panganay.
14 Dai man isinasaysay taon-taon nin Kristiyanong mga magurang sa mga aki ninda an kahulugan kan Paskuwang iyan. Minsan siring, itinutukdo mo man daw sa saimong mga aki an leksiyon na ini—na pinoprotektaran nin Diyos an banwaan niya? Ipinapasabot mo daw sa sainda an makusog mong pagtubod na si Jehova pa man giraray an tunay na Paraprotektar kan banwaan niya? (Sal. 27:11; Isa. 12:2) Asin ginigibo mo daw iyan bilang maugmang pakikipag-ulay sa saimong mga aki imbes na mabublay na pagtutukdo sa sainda? Maghinguwang iiba an leksiyon na iyan para tabangan na tumalubo sa espirituwal an pamilya mo.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
it-2 582 ¶2
Paskuwa
An Sampulong Damat na ipinaabot sa Ehipto nagpatunay nanggad na daing serbi an mga diyos kan Ehipto, lalo na an ikasampulo, kun sain nagkagaradan an mga panganay. (Ex 12:12) An lalaking karnero sagrado sa diyos na si Ra, kaya an pagwirik kan dugo kan korderong pampaskuwa sa mga pintuan paglanghad sa paghiling kan mga Ehipsiyo. Sagrado man sa sainda an toro, kaya an pagkagadan kan mga panganay na ugbon kan mga toro pang-iinsulto sa diyos na si Osiris. Si Faraon mismo sinasabing aki kan diyos na si Ra. Kaya an pagkagadan kan mismong panganay ni Faraon nagpahiling na parehong daing serbi si Ra asin Faraon.
it-1 504 ¶1
Dakulang Pagtiripon
An kakaiba sa mga “banal na dakulang pagtiripon” na ini iyo na an mga tawo dai matrabaho sa panahon na iyan. Halimbawa, an inot asin an ikapitong aldaw kan Kapiyestahan nin Tinapay na Daing Lebadura mga “banal na dakulang pagtiripon,” na may koneksiyon digdi sinabi ni Jehova: “Mayo nin matrabaho sa mga aldaw na iyan. An puwede sanang gibuhon iyo an paghanda kan kakakanon kan lambang saro sa saindo.” (Ex 12:15, 16, NWT) Pero, pag panahon nin “mga banal na dakulang pagtiripon” sibot an mga saserdote sa pag-atang nin mga dulot para ki Jehova (Le 23:37, 38), na bako nanggad pagbalga sa ano man na pagbuot na dai gumibo nin ordinaryong mga gibuhon sa aroaldaw. An mga okasyon na ini bako man panahon na mayo nang gigibuhon an mga tawo sa kabilugan, kundi panahon ini na makinabang sinda nin urog sa espirituwal. Pag aldaw nin Sabbath kada semana, an mga tawo nagtitiripon para magsamba asin mag-ako nin pagtutukdo. Kaya napapakusog sinda sa isinasagibong pampublikong pagbasa asin pagpaliwanag kan nasusurat na Tataramon nin Diyos, na isinasagibo man sa mga sinagoga kan huri. (Gi 15:21) Kun siring, mantang dai matrabaho an mga tawo pag aldaw nin Sabbath o sa iba pang mga “banal na dakulang pagtiripon,” nagagamit ninda an panahon na iyan para magpamibi asin maghurop-hurop manungod sa Kaglalang saka sa saiyang mga katuyuhan.—Hilingon an KAPULUNGAN.
Pagbasa sa Bibliya
(Exodo 12:1-20) Asin ta nakipag-ulay si Jehova ki Moises asin ki Aaron sa daga kan Ehipto na an ulay: 2 “An bulan na ini iyo sa saindo an kapinunan kan mga bulan, iyo ini saindo an inot kan mga bulan kan taon. 3 Tarami nindo an bilog na kasararuan kan Israel, na sabihi nindo, ‘Sa ikasampulong aldaw kan bulan na ini, kumua an balang saro nin sarong kordero siring sa mga kapag-arakian, sarong kordero sa balang sarong kapag-arakian. 4 Alagad kun an pamilya sadit para maubos an pagkakan sa kordero, dangan darahon niya sa saiyang harong an saiyang kataid na kapwa, siring sa bilang kan mga tawo, an balang saro siring sa saiyang makakakan, siring sa magkakanigo sa kordero. 5 An kordero iyo idtong dai nin kaninan, an lalaki na may sangtaon na. Kumua kamo kaiyan sa mga oveja o sa mga kanding. 6 Asin ta rimpuson nindo siya sagkod sa ikakatorseng aldaw kan bulan na ini, asin ta bubunuon siya kan bilog na kasararuan kan banwaan nin Israel sa pagmatanga. 7 Asin ta makua sinda kan dugo na ibubugtak ninda sa duwang harigi asin sa itaas kan pinto kan mga harong na iyo nindang pagkakakanan kaiyan. 8 “‘Asin ta sa bangging iyan kakakanon ninda an laman na inasal sa kalayo, asin mga tinapay na dai nin lebadura, kakakanon ninda iyan na may kasalak na mga mapapait na duot. 9 Dai kamo magkakan kaiyan na hilaw, minsan linuto sa tubig, kundi inasal sa kalayo, an saiyang payo sagkod kan saiyang mga bitis asin an saiyang mga bituka. 10 Asin dai kamo magtada kaiyan minsan ano man sagkod sa aga; asin ta an matada sagkod sa aga tutungon nindo sa kalayo. 11 Asin siring an pagkakan nindo kaiyan, nabubugkos an saindong mga habayan an saindong mga sapatos sa saindong mga bitis, asin an saindong mga sugkod sa saindong mga kamot; asin kakanon nindo iyan nin madali, iyo ini an Paskuwa ni Jehova. 12 Tara ako maagi sa bangging iyan sa daga kan Ehipto asin lulugadon ko an gabos na mga matua sa daga kan Ehipto, sa mga tawo siring man sa mga hayop; asin gigibuhon ko an paghukom sa gabos na mga diyos-diyos sa Ehipto. Ako si Jehova. 13 Asin ta an dugo iyo an magigin nindo tanda sa mga harong na saindong pinag-iirukan. Asin ta hihilingon ko an dugo, asin ta aagihan ko kamo, asin ta mayo sa saindo nin sakit na damat kun lugadon ko an daga kan Ehipto. 14 “‘Asin ta an aldaw na ini pagrumdumon nindo, asin ta iselebrar nindo iyan manungod ki Jehova sa bilog nindong kapag-arakian. Siring sa sarong daing tapos na pagbuot iselebrar nindo iyan. 15 Pitong aldaw na magkakan kamo nin tinapay na mayo nin lebadura. Asin ta sa inot na aldaw, gibuhon nindo na dai magkaigwa nin lebadura sa saindong mga harong, huli ta an siisay man na kumakan nin may lebadura magpuon sa inot na aldaw sagkod sa ikapito, an kalag na iyan puputulon sa Israel. 16 Sa inot na aldaw, magkakaigwa nin banal na katiripunan, asin siring man sa ikapitong aldaw magkakaigwa man nin banal na katiripunan. Dai nin ano pa man na gibo na hahamanon sa laog kaiyan, kundi an balang saro matrabaho sana kan saiyang kakakanon. 17 “‘Asin ta pagsunudon nindo an Piyesta kan Tinapay na Mayo nin Lebadura, huli ta sa aldaw man sanang ini, kinua ko an saindong mga hukbo sa daga kan Ehipto. Kaya ngani pagsundon nindo an aldaw na ini sa saindong mga kapag-arakian; siring sa sarong kinaugalian na daing katapusan. 18 Sa inot na bulan sa ikakatorseng aldaw kan bulan pagkahapon, kakanon nindo an mga tinapay na mayo nin lebadura sagkod sa ikaduwang pulo may saro kan bulan pagkahapon. 19 Sa laog nin pitong aldaw, dai makuahan nin lebadura sa laog nin saindong harong, huli ta an siisay man na magkakan nin may lebadura, an bakong taga digdi siring man an taga digdi, an kalag na idto pupuhuon sa katiripunan sa Israel. 20 Dai kamo magkakan nin ano man na may lebadura. Sa gabos nindong harong, magkakan kamo nin mga tinapay na mayo nin lebadura.’”