“An Saimong mga Plano Mapaparigon”
SA SARONG awit na ginibo nia, namibi an salmistang si David: “Lalangon mo sa sakuya an dalisay na puso, O Dios, asin bugtakan mo ako nin bagong espiritu, saro na marigon. Ibalik mo sa sako an labi-labing kagayagayahan sa saimong pagliligtas, asin logod na suportaran mo ako nin espiritu nin pagigin gikan sa boot.” (Salmo 51:10, 12) Pagkatapos niang magkasala may koneksion ki Bat-seba, an nagsosolsol na si David nakimaherak ki Jehova Dios sa mga bersikulong iyan na logod linigon an saiyang puso asin bugtakan sia kan espiritu, o inklinasyon kan isip, na gibohon an tama.
Talaga daw na linalalang sa sato ni Jehova an bagong puso, na binubugtakan pa ngani kita nin bagong espiritu asin espiritu nin pagigin gikan sa boot? O maninigo daw na pagmaigotan niato na magkaigwa nin dalisay na puso asin ingatan iyan? “Si Jehova an parasiyasat sa puso,” alagad sagkod saen daw sia nakikilabot sa kun ano an nasa puso niato? (Talinhaga 17:3; Jeremias 17:10) Gurano kadakula an impluwensia nia sa satong buhay, mga motibo, asin gawe-gawe?
Ginagamit an ngaran nin Dios nin walong beses, ipinapaheling sa sato kan enot na siyam na bersikulo kan Talinhaga kapitulo 16 kun paano niato totogotan na kontrolon nin Dios an satong buhay tanganing ‘an satong mga plano maparigon.’ (Talinhaga 16:3) An bersikulo 10 sagkod 15 nagdodoon kan paninimbagan nin sarong hade o namamahala.
“An Pag-areglar kan Puso”—Kapot Niisay?
“Kapot nin daganon na tawo an pag-areglar kan puso,” an sabi kan Talinhaga 16:1a. Malinaw nanggad, paninimbagan niato “an pag-areglar kan puso.” Dai milagrosong iinaandam ni Jehova an satong puso ni tinatawan kita nin espiritu nin pagigin gikan sa boot. Kaipuhan niatong hingoahon na magkaigwa nin tamang kaaraman sa saiyang Tataramon, an Biblia, horophoropon an nanonodan niato, asin ioyon an satong kaisipan sa saiyang kaisipan.—Talinhaga 2:10, 11.
Minsan siring, ipinapaheling kan paghagad ni David nin “dalisay na puso” asin “bagong espiritu” na minimidbid nia an saiyang makasalan na tendensia asin an pangangaipo na tabangan sia nin Dios na linigon an saiyang puso. Huling bakong sangkap, tibaad masugotan kita na gibohon an “mga gibo kan laman.” (Galacia 5:19-21) Kaipuhan niato an tabang ni Jehova tanganing ‘gadanon an mga kabtang kan satong hawak na yaon sa ibabaw kan daga kun dapit sa pakikisaro, pagkamaati, seksuwal na horot, nakakadanyar na mawot, asin kaaraan.’ (Colosas 3:5) Mahalagang marhay nanggad na arangon niato an saiyang tabang tanganing malikayan na magpadaog sa mga sugot asin tanganing haleon sa satong puso an makasalan na mga ugale!
Makakatabang daw kita sa iba sa “pag-areglar” kan saindang puso? “Igwa nin nagtataram na dai iniisip arog kan mga bono nin espada,” an sabi kan Biblia, “alagad an dila kan mga madonong bolong.” (Talinhaga 12:18) Noarin nakakabolong an satong dila? Solamenteng kun “gikan ki Jehova an simbag kan dila,” an boot sabihon, kun nagtataram kita kan tamang mga tataramon kan katotoohan sa Biblia.—Talinhaga 16:1b.
“Madaya an puso nin labi sa ano pa man na bagay asin desesperado,” an sabi kan Biblia. (Jeremias 17:9) An satong piguratibong puso may tendensiang manarahotan asin mandaya sa sadiri. Sa pagpatanid manongod sa peligrong ini, nagsabi si Hadeng Salomon kan suanoy na Israel: “An gabos na dalan nin tawo dalisay sa saiyang sadiring mga mata, alagad ta tinitimbang ni Jehova an mga espiritu.”—Talinhaga 16:2.
Tibaad huli sa pagkamoot sa sadiri ipangatanosan niato an satong mga sala, itago an maraot na mga ugale, asin magbutabutahan sa sadiri niatong karatan. Pero, si Jehova dai puedeng dayaon. Tinitimbang nia an mga espiritu. An espiritu nin sarong tawo iyo an saiyang nangingibabaw na inklinasyon kan isip asin konektado iyan sa puso. Sa dakulang kabtang, an pagtalubo kaiyan nakadepende sa aktibidad kan piguratibong puso, na kalabot an mga bagay na arog baga kan satong mga kaisipan, emosyon, asin mga motibo. An espiritu iyo an tinitimbang kan “parasiyasat sa puso,” asin an saiyang mga paghokom mayo nin paboritismo o pagpaorog. Madonong kita kun iingatan niato an satong espiritu.
“Ipamahala Mo ki Jehova an Saimong mga Gibo”
Kalabot sa pagplano an pag-isip—sarong aktibidad kan satong puso. An mga gibo parateng kasunod nin mga plano. Magigin mapanggana daw kita sa satong mga paghihingoa? Nagsabi si Salomon: “Ipamahala mo ki Jehova an saimong mga gibo asin an saimong mga plano mapaparigon.” (Talinhaga 16:3) An pagtogot ki Jehova na pamahalaan an satong mga gibo nangangahulogan na kita nagtitiwala, nananarig, asin dusay sa saiya—garo paghale kan pagabat sa satong mga abaga asin pagbugtak kaiyan sa saiyang mga abaga. An salmista nag-awit: “Ipamahala mo ki Jehova an saimong dalan, asin manarig ka sa saiya, asin sia mismo mahiro.”—Salmo 37:5.
Minsan siring, tanganing maparigon an satong mga plano, dapat na kaoyon iyan kan Tataramon nin Dios, asin dapat na maggikan iyan sa marahay na mga motibo. Dugang pa, maninigo niatong arangon ki Jehova an tabang saka suporta asin sadiosan na gibohon an pinakamakakaya niato na sunodon an sadol kan Biblia. Mahalaga nanggad na ‘itao niato ki Jehova an pagabat sa sato’ kun kita napapaatubang sa mga pagbalo o kadepisilan, huli ta ‘sia matabang sa sato.’ Tunay nanggad, “noarin man dai nia totogotan na matanyog an matanos.”—Salmo 55:22.
“An Gabos Ginibo ni Jehova Para sa Saiyang Katuyohan”
Ano pa an magigin resulta kun totogotan niato si Jehova na pamahalaan an satong mga gibo? “An gabos ginibo ni Jehova para sa saiyang katuyohan,” an sabi kan madonong na hade. (Talinhaga 16:4a) An Kaglalang kan uniberso Dios nin katuyohan. Kun totogotan niato na pamahalaan nia an satong mga gibo, an buhay niato nagigin pano nin aktibidad na may katuyohan asin makahulogan, may pakinabang o may kamanungdanan. Asin daing sagkod an katuyohan ni Jehova para sa daga asin sa tawo na yaon dian. (Efeso 3:11) Hinaman nia an daga asin linalang iyan “tanganing pag-istaran.” (Isaias 45:18) Dugang pa, seguradong mangyayari an orihinal na katuyohan nia para sa katawohan sa daga. (Genesis 1:28) An buhay na dusay sa tunay na Dios magigin daing katapusan asin may kahulogan sagkod lamang.
Ginibo ni Jehova “dawa an marigsok para sa marompot na aldaw.” (Talinhaga 16:4b) Dai nia linalang an mga marigsok, huli ta “sangkap an saiyang gibo.” (Deuteronomio 32:4) Minsan siring, itinogot nia na sinda mag-eksister asin padagos na mabuhay sagkod na maheling niang angay nang isagibo an saiyang paghokom. Halimbawa, sinabi ni Jehova ki Faraon kan Egipto: “Huli kaini pinapagdanay taka, tanganing ipaheling ko saimo an sakong kapangyarihan asin tanganing an sakong ngaran ikapahayag sa bilog na daga.” (Exodo 9:16) An Sampulong Damat asin an paglaglag ki Faraon saka sa saiyang hukbo sa Dagat na Pula dai nanggad malilingawan na pagpaheling kan daing kaagid na kapangyarihan nin Dios.
Puede man areglaron ni Jehova an mga kamugtakan sa paagi na an mga marigsok daing pakaaram na inootob ninda an saiyang katuyohan. Nagsabi an salmista: “Oomawon ka kan mismong kabangisan nin tawo; an natatadang kabangisan ihahagkos mo [Jehova] saimo.” (Salmo 76:10) Tibaad togotan ni Jehova an saiyang mga kaiwal na ipahayag an saindang kabangisan sa saiyang mga lingkod—alagad sagkod sana sa kaipuhan tanganing disiplinahon an saiyang banwaan asin sa siring sanayon sinda. Kun sumobra na an saindang kabangisan, an Dios na an makontrol oyon sa saiyang katuyohan.
Mantang sinusuportaran ni Jehova an saiyang mapakumbabang mga lingkod, paano man an mga orgolyoso asin arogante? “An gabos na orgolyoso sa puso makauuyam nin makuri ki Jehova,” an sabi kan hade nin Israel. “An kamot tibaad kumapot sa kamot, alagad ta an saro dai makakalibre sa padusa.” (Talinhaga 16:5) An mga “orgolyoso sa puso” tibaad magsararo sa pagtinarabangan, alagad dai sinda makakadulag sa padusa. Kun siring, madonong na kultibaron niato an espiritu nin kapakumbabaan gurano man kita kaintelihente o gurano man an kakayahan niato o ano man an mga pribilehio niato sa paglilingkod.
“Sa Pagkatakot ki Jehova”
Huling namundag sa kasalan, kita may tendensiang masala. (Roma 3:23; 5:12) Ano an matabang sa sato na lumikay sa mga pagplano na masagkod sa maraot na gibo? An Talinhaga 16:6 nagsasabi: “Paagi sa mamomoton na kabootan asin kaimbodan sa katotoohan nababayadan an kasalan, asin sa pagkatakot ki Jehova an saro minarayo sa maraot.” Minsan ngani paagi sa saiyang mamomoton na kabootan asin kaimbodan sa katotoohan binabayadan ni Jehova an satong mga kasalan, an pagkatakot ki Jehova an nagseserbing pan-olang sa pakakomiter nin mga kasalan. Mahalagang marhay nanggad na apuera sa pagkamoot sa Dios asin pag-apresyar sa saiyang mamomoton na kabootan, kinukultibar niato an pagkatakot na mapaanggot sia!
Minalaog sa satong puso an pagkatakot sa Dios kun pinapatalubo niato an dakulaon na paggalang sa makangingirhat na kapangyarihan nin Dios. Isip-isipa na sana an saiyang kapangyarihan na nababanaag sa mga linalang! Natabangan an patriarkang si Job na pakarhayon giraray an saiyang kaisipan huli sa pagpagirumdom sa saiya dapit sa kapahayagan kan kapangyarihan na nasa mga gibo nin paglalang nin Dios. (Job 42:1-6) Bako daw na arog man kaiyan an epekto sa sato kun kita nagbabasa asin naghohorophorop kan mga pagkasaysay nin pagtratar ni Jehova sa saiyang banwaan siring kan nakarekord sa Biblia? An salmista nag-awit: “Madia kamo, asin helinga nindo an mga gibo nin Dios. Makangingirhat an saiyang pagtratar sa mga aki nin mga tawo.” (Salmo 66:5) An mamomoton na kabootan ni Jehova dai dapat pagbali-walaon. Kan an mga Israelita ‘nagrebelde asin pinagsentir an banal na espiritu nin Dios, si Jehova nagin kaiwal ninda; sia mismo nakipaglaban tumang sa sainda.’ (Isaias 63:10) Sa ibong na lado, “kun nawiwili si Jehova sa mga dalan nin sarong tawo pinangyayari nia na dawa an saiyang mga kaiwal mismo makipagkatoninongan sa saiya.” (Talinhaga 16:7) Proteksion nanggad an pagkatakot ki Jehova!
“Orog karahay an kadikit na may katanosan kisa abundang bunga na mayo nin hustisya,” an sabi kan madonong na hade. (Talinhaga 16:8) Sinasabi kan Talinhaga 15:16: “Orog karahay an kadikit na may pagkatakot ki Jehova kisa abundang probisyon na may darang karibarawan.” Mahalagang marhay nanggad an may pagkangirhat na paggalang sa Dios tanganing magdanay sa matanos na dalan.
“An Puso kan Daganon na Tawo Puedeng Mag-isip kan Saiyang Dalan”
An tawo linalang na may sadiring boot na magdesisyon, na kayang pumili nin tama o sala. (Deuteronomio 30:19, 20) An satong piguratibong puso may kakayahan na isipon an manlaenlaen na pagpipilian asin magkonsentrar sa saro o labi pa sa mga iyan. Sa pagparisa na paninimbagan niato an pagpili, nagsabi si Salomon: “An puso kan daganon na tawo puedeng mag-isip kan saiyang dalan.” Kun nagibo na ini, “si Jehova mismo iyo an naggigiya sa saiyang mga lakad.” (Talinhaga 16:9) Mantang kaya ni Jehova na giyahan an satong mga lakad, minagawe kita nin madonong kun hinahagad niato an saiyang tabang sa ‘pagparigon kan satong mga plano.’
Siring kan nasambitan na niato, an puso madaya asin may kakayahan na mangatanosan nin bakong totoo. Halimbawa, tibaad makakomiter an sarong tawo nin kasalan, asin an saiyang puso tibaad manarahotan. Imbes na bayaan an saiyang makasalan na dalan, tibaad mangatanosan an indibiduwal na an Dios mamomoton, maboot, maheherakon, asin mapagpatawad. An siring na tawo nagsabi sa saiyang puso: “Nakalingaw an Dios. Itinago nia an saiyang lalauogon. Dai nia nanggad iyan noarin man maheheling.” (Salmo 10:11) Minsan siring, sala asin peligroso na bali-walaon an pagkaherak nin Dios.
“Ki Jehova an Makatanosan na Pantimbang Asin Timbangan”
Sa pagbago kan saiyang pagdodoon hale sa puso asin gawe-gawe nin daganon na tawo pasiring sa puso asin gawe-gawe nin hade, nagsabi si Salomon: “An ipinasabong na desisyon maninigong nasa mga ngabil nin hade; sa paghokom dai maninigong magin bakong maimbod an saiyang ngoso.” (Talinhaga 16:10) Magigin totoo nanggad ini sa pinatukaw sa trono na Hadeng si Jesu-Cristo. An saiyang pamamahala sa daga magigin sono sa kabotan nin Dios.
Sa pagpamidbid kan ginigikanan nin hustisya asin katanosan, nagsabi an madonong na hade: “Ki Jehova an makatanosan na pantimbang asin timbangan; gibo nia an gabos na gapong pantimbang kan supot.” (Talinhaga 16:11) An makatanosan na pantimbang asin timbangan itinatao ni Jehova. Bako an hade an madeterminar kan siring na mga sokolan oyon sa saiyang gusto. Kan yaon pa sa daga, si Jesus nagsabi: “Dai ako makakagibo ni sarong bagay sa sadiri kong boot; sono sa sakong nadangog, ako naghohokom; asin an paghokom na sakuyang ginigibo matanos, huli ta pinagmamaigotan kong maotob, bakong an sadiri kong kabotan, kundi an kabotan nia na nagsugo sa sako.” Puede niatong laoman an sangkap na hustisya sa Aki na sa saiya “itinao [kan Ama] an gabos na paghokom.”—Juan 5:22, 30.
Ano pa an malalaoman sa sarong hade na nagrerepresentar ki Jehova? “An paggibo nin karigsokan makauuyam nin makuri sa mga hade,” an sabi kan hade nin Israel, “huli ta paagi sa katanosan napapasarig an trono.” (Talinhaga 16:12) An Mesiyanikong Kahadean ginigiyahan kan matanos na mga prinsipyo nin Dios. Mayo iyan nin pakialyansa sa “trono . . . na ginigikanan nin mga kasakitan.”—Salmo 94:20; Juan 18:36; 1 Juan 5:19.
Pagkamit kan Marahay na Boot nin Hade
Paano maninigong maghimate an mga sakop nin may dignidad na hade? Nagsabi si Salomon: “An mga ngabil nin katanosan kawilihan nin dakulang hade; asin an nagtataram nin tanos na mga bagay saiyang namomotan. An kabangisan nin hade siring sa mga mensahero nin kagadanan, alagad an madonong na tawo iyo an nakakalikay dian.” (Talinhaga 16:13, 14) An mga parasamba ki Jehova ngonyan isinasapuso an mga tataramon na ini asin sibot sa paghuhulit kan Kahadean patin paggibo nin mga disipulo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Aram ninda na an paggamit kan saindang mga ngabil sa paaging ini nagtatao nin kawilihan sa Mesiyanikong Hade, si Jesu Cristo. Madonong nanggad na lumikay sa kaanggotan nin makapangyarihan na tawong hade asin maghingoang kamtan an saiyang pabor. Mas madonong nanggad na hingoahon na kamtan an pag-aprobar kan Mesiyanikong Hade!
“Sa liwanag kan lalauogon kan hade yaon an buhay,” an sabi pa ni Salomon, “asin an saiyang marahay na boot garo an dagom kan oran sa tigsoli.” (Talinhaga 16:15) An “liwanag kan lalauogon kan hade” nangangahulogan kan saiyang pabor, kun paanong ‘an liwanag kan lalauogon ni Jehova’ nagpaparisa kan pabor nin Dios. (Salmo 44:3; 89:15) Kun paanong an madagom na panganoron garantiya nin oran na makakatabang na mahinog an bunga nin mga pananom, an marahay na boot nin hade tanda nin marahay na mga bagay na maabot. An buhay sa irarom kan pagreynar kan Mesiyanikong Hade magigin pano nin bendisyon asin prosperidad, kun paanong iyo man an pagreynar ni Hadeng Salomon kaidto sa limitadong paagi.—Salmo 72:1-17.
Mantang naghahalat kita na kontrolon kan Kahadean nin Dios an lambang gibo sa sirong kan saldang, logod maghagad kita kan tabang nia sa paglinig kan satong puso. Logod na magtiwala man kita ki Jehova asin magkultibar nin diosnon na takot. Sa siring makakasarig kita nin biyo na ‘an satong mga plano mapaparigon.’—Talinhaga 16:3.
[Ritrato sa pahina 18]
Sa anong sentido na ginibo ni Jehova “an marigsok para sa marompot na aldaw”?