Itogot Nindo na Protehiran Kamo nin Pakamansay
“An kaisipan mismo magbabantay sa saimo, an pakamansay mismo maprotehir sa saimo.”—TALINHAGA 2:11.
1. Sa ano kita mapoprotehiran nin pakamansay?
BOOT ni Jehova na gumamit kamo nin pakamansay. Taano? Huli ta aram nia na poprotehiran kamo kaiyan sa laen-laen na peligro. An Talinhaga 2:10-19 minapoon paagi sa pagsabi: “Kun an kadonongan lumaog sa saimong puso asin an kaaraman mismo magin mahamis sa saimong kalag, an kaisipan mismo magbabantay sa saimo, an pakamansay mismo maprotehir sa saimo.” Maprotehir sa saindo sa ano? Sa mga bagay na arog baga kan “maraot na dalan,” idtong mga minabaya sa tanos na mga dana, asin mga tawo na tuso sa kadaklan kan saindang dalan.
2. Ano an pakamansay, asin anong klase an nangorognang minamawot na kamtan nin mga Kristiano?
2 Posibleng magigirumdoman nindo na an pakamansay iyo an kakayahan kan isip tanganing maheling kaiyan an kalaenan nin mga bagay. An tawong may pakamansay naririsa an mga kalaenan nin mga ideya o bagay asin igwa nin marahay na paghusgar. Bilang mga Kristiano, nangorognang minamawot niato na magkaigwa nin espirituwal na pakamansay basado sa tamang kaaraman sa Tataramon nin Dios. Kun pinag-aadalan ta an Kasuratan, garo man sana tinitipak niato an materyales sa pagtogdok nin espirituwal na pakamansay. An satong nanonodan makatatabang sa sato na gumibo nin mga desisyon na nakapaoogma ki Jehova.
3. Paano kita magkakaigwa nin espirituwal na pakamansay?
3 Kan hapoton nin Dios si Hadeng Salomon nin Israel kun anong bendisyon an gusto nia, an hoben na namamahala nagsabi: “Tawan mo an saimong lingkod nin pusong makinuyog tanganing maghokom sa saimong banwaan, tanganing makamansay sa marahay asin maraot.” Si Salomon naghagad nin pakamansay, asin itinao iyan sa saiya ni Jehova sa pambihirang sokol. (1 Hade 3:9; 4:30) Tanganing magkaigwa nin pakamansay, kaipuhan kitang mamibi, asin dapat niatong pag-adalan an Tataramon nin Dios sa tabang kan nagtataong liwanag na mga publikasyon na itinatao paagi sa “fiel asin madonong na oripon.” (Mateo 24:45-47) Tatabangan kita kaini na pataluboon an espirituwal na pakamansay sagkod na kita magin “maygurang sa mga kapangyarihan nin pagsabot,” ‘na nakamimidbid [o, nakamamansay] kun ano an tama asin sala.’—1 Corinto 14:20; Hebreo 5:14.
Espesyal na Pangangaipo nin Pakamansay
4. Ano an boot sabihon nin pagkaigwa nin “simpleng” mata, asin paano kita puedeng pakinabangon kaiyan?
4 Paagi sa tamang pakamansay, makahihiro kita kaoyon sa mga tataramon ni Jesu-Cristo: “Kun siring, padagos na hanapon nguna an kahadean asin an . . . katanosan [nin Dios], asin ini gabos na ibang [materyal na] bagay idadagdag na sana sa saindo.” (Mateo 6:33) Si Jesus nagsabi man: “An ilawan kan hawak iyo an saimong mata. Kun an saimong mata simple, an saimong bilog na hawak maliwanag man.” (Lucas 11:34) An mata sarong piguratibong ilawan. An “simpleng” mata sinsero, konsentrado. Paagi sa siring na mata, kita makapaheheling nin pakamansay asin makalalakaw na dai nasisingkog sa espirituwal.
5. Kun mapadapit sa mga transaksion sa negosyo, ano an maninigo niatong girumdomon manongod sa katuyohan kan Kristianong kongregasyon?
5 Imbes na papagdanayon na simple an saindang mata, an nagkapira ginibong komplikado an saindang buhay asin an buhay nin iba paagi sa nakaeengganyar na mga transaksion sa negosyo. Alagad maninigong girumdomon ta na an Kristianong kongregasyon “harigi asin tukod kan katotoohan.” (1 Timoteo 3:15) Arog kan mga harigi nin sarong edipisyo, sinusuportaran kan kongregasyon an katotoohan nin Dios, bakong an negosyo nin siisay man. An mga kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova dai tinindog bilang mga lugar sa pagpalakop nin komersial na mga interes, produkto, o serbisyo. Dapat kitang lumikay sa paggibo nin personal na mga pagnegosyo sa Kingdom Hall. An pakamansay tinatabangan kitang masabotan na an mga Kingdom Hall, Pag-adal sa Libro kan Kongregasyon, asamblea, asin kombension kan Mga Saksi ni Jehova mga lugar para sa Kristianong asosasyon asin espirituwal na orolay. Kun gagamiton ta an espirituwal na mga relasyon sa pagpalakop nin ano man na klase nin komersialismo, dai daw ini magpapaheling nin kisuerra kadikit na kakulangan nin pagpahalaga sa mga may espirituwal na halaga? Maninigo na dai noarin man pag-aprobetsaran an mga kamidbid sa kongregasyon para sa pinansial na pakinabang.
6. Taano an komersial na mga produkto asin serbisyo ta dai maninigong ipabakal o palakopon sa mga pagtiripon kan kongregasyon?
6 An iba ginamit an teokratikong mga kamidbid tanganing pabakalan nin mga pamparahay sa salud o pampagayon, bitamina, serbisyo sa telekomunikasyon, materyales sa konstruksion, plano sa pagbiahe, programa asin gamit sa komputer, asin iba pa. Minsan siring, an mga pagtiripon kan kongregasyon bakong lugar sa pagpabakal o pagpalakop nin komersial na mga produkto o serbisyo. Mamamansayan niato an pundamental na prinsipyo kun gigirumdomon niato na ‘inalaw ni Jesus paluwas sa templo an gabos na igwa kan mga karnero asin baka, asin iinula nia an mga sinsilyo kan mga pararibay nin kuarta asin binalintong an saindang mga lamesa. Asin nagsabi sia sa mga nagtitinda nin mga salampati: “Halea nindo digdi an mga bagay na ini! Dai nindo paggibohon an harong kan sakong Ama na harong nin negosyo!”’—Juan 2:15, 16.
Kumusta Man an mga Pangangapital?
7. Taano ta kaipuhan an pakamansay asin pagmamaan kun mapadapit sa mga pangangapital?
7 Kaipuhan kapwa an pakamansay asin pagmamaan kun nag-iisip na mangapital sa sarong pagprobar sa negosyo. Ipamugtak na may gustong umutang asin nanunuga nin arog kaini: “Ginagarantiya ko na magkakakuarta ka.” “Dai ka mapipierde. Segurado ini.” Magmaan kun an siisay man nagtatao nin siring na mga garantiya. Magsalang dai sia nagigin realistiko o bako siang sadiosan, huli ta an pangangapital bihirang magin segurado. Sa katunayan, an nagkapirang matibay mangombensir, daing prinsipyong mga indibiduwal nadaya na an mga miembro kan kongregasyon. Ipinagigirumdom kaini an “mga lalaking marompot” na hilom na nakalaog sa kongregasyon kan enot na siglo asin ‘ginibong sarahotan para sa malaswang gawe-gawe an dai na kutana maninigong kabootan nin Dios.’ Kapareho sinda nin garanggasangon na mga gapo sa irarom nin tubig na puedeng makalaslas asin makagadan sa mga naglalangoy. (Judas 4, 12) Totoo, laen an motibo kan mga nandadaya, alagad binibiktima man ninda an mga miembro kan kongregasyon.
8. Ano an nangyari may koneksion sa nagkapirang garo baga maganansiang negosyo?
8 Minsan an mga Kristiano na may marahay na intension nagtatao nin impormasyon manongod sa garo baga maganansiang mga pagprobar sa negosyo, alagad sinda asin an mga nag-aarog sa saindang halimbawa nalugi sana sa saindang kinapital. Bilang resulta, nagkapirang Kristiano an nawaran nin mga pribilehio sa kongregasyon. Kun an mga pagprobar sa negosyong biglang yaman lumataw na madayang mga pakana, an solamenteng makikinabang iyo an nandaya, na sa parate tolos-tolos na nawawara. Paano an pakamansay makatatabang sa saro na makalikay sa siring na mga situwasyon?
9. Taano ta kaipuhan an pakamansay sa pagturotimbang sa mga paghihingako manongod sa mga pangangapital?
9 An pakamansay nangangahulogan nin pakasabot sa kun ano an tago. Kaipuhan an abilidad na ini tanganing mapagturotimbang an mga paghihingako manongod sa mga pangangapital. An mga Kristiano nagtitiwala sa lambang saro, asin tibaad mangatanosan an nagkapira na an saindang espirituwal na mga tugang na lalaki asin babae dai malaog sa mga pagprobar sa negosyo na magsasapeligro kan pondo nin mga kapagtubod. Alagad an bagay na an negosyante sarong Kristiano bakong garantiya na sia matibay sa negosyo o na an saiyang proyekto maasenso.
10. Taano an nagkapirang Kristiano ta nangungutang nin pampundar nin negosyo sa mga kapagtubod, asin ano an puedeng mangyari sa siring na mga pangangapital?
10 An nagkapirang Kristiano nangungutang nin pampundar sa negosyo sa mga kapagtubod huli ta an midbid na mga ahensiang nagpapautang nungkang mapasubli nin kuarta para sa saindang mga proyekto na bakong segurado. Dakol an naloko sa paniniwala na paagi sana sa pagtao kan saindang kuarta bilang kapital, madali sindang mayaman na dai na kaipuhan an dakol na trabaho o tibaad dai na ngani matrabaho. An nagkapira naengganyar na mangapital huli sa pagigin kaakit-akit kaiyan, alagad nawara sana an mga natipon ninda sa bilog na buhay! An sarong Kristiano nangapital nin dakulang kantidad, na naglalaom na makaganar nin 25 porsiento sa laog sana nin duwang semana. Napierde an gabos na kuartang idto kan ideklarar an pagkabangkarote! Sa saro pang pagprobar sa negosyo, an sarong nagpapakarhay nin daga nag-utang nin darakulang kantidad sa ibang yaon sa kongregasyon. Nanuga sia nin labi-labi kadakulang ganansia alagad ta nabangkarote sia asin napierde an inutang na mga pondo.
Kun Malugi an mga Pagprobar sa Negosyo
11. Ano an hatol ni Pablo mapadapit sa kahanaban asin pagkamoot sa kuarta?
11 An mga pagkalugi nin negosyo nagbunga nin pagkadesganar asin pagkawara pa ngani nin espirituwalidad kan nagkapirang Kristiano na naglaog sa mga pagprobar sa negosyo na bakong segurado. Kakologan sa puso asin kapaitan an ibinunga nin dai pagtogot sa pakamansay na magin proteksion. Dakol na an nasiod nin kahanaban. “An . . . kahanaban dai ngani masambitan dian sa saindo, siring sa maninigo sa mga banal,” an isinurat ni Pablo. (Efeso 5:3) Asin nagpatanid sia: “Idtong mga desididong yumaman nahoholog sa sugot asin sa siod asin sa dakol na rungaw asin nakararaot na horot, na nagdadara sa mga tawo sa kalaglagan asin kapahamakan. Huli ta an pagkamoot sa kuarta gamot nin gabos na klase nin karatan, asin sa pag-aabot sa pagkamoot na ini an nagkapira nagkaralagalag sa pagtubod asin sinaksak an bilog nindang sadiri nin dakol na kakologan.”—1 Timoteo 6:9, 10.
12. Kun an mga Kristiano makipagnegosyo sa kada saro, ano an nangorognang maninigo na girumdomon ninda?
12 Kun pataluboon nin sarong Kristiano an pagkamoot sa kuarta, dakulang danyos sa espirituwal an dadarahon nia sa saiyang sadiri. An mga Fariseo mamomoton sa kuarta, asin saro ining karakteristiko nin dakol sa huring mga aldaw na ini. (Lucas 16:14; 2 Timoteo 3:1, 2) Sa kabaliktaran, an pamumuhay nin sarong Kristiano maninigong “ligtas sa pagkamoot sa kuarta.” (Hebreo 13:5) Siempre, an mga Kristiano puedeng makipagnegosyo sa kada saro o iribang magpundar nin negosyo. Minsan siring, kun gigibohon ninda iyan, an mga orolay asin negosasyon maninigong papagdanayon na separado sa mga bagay na pankongregasyon. Asin girumdomon: Minsan sa tahaw nin espirituwal na magturugang, perming gumibo nin kasuratan kan mga kontrata sa negosyo. Makatatabang sa bagay na ini an artikulong “Put It in Writing!,” na ipinublikar sa Awake! kan Pebrero 8, 1983, pahina 13 sagkod 15.
13. Paano nindo iaaplikar an Talinhaga 22:7 sa mga pagprobar sa negosyo?
13 An Talinhaga 22:7 nagsasabi sa sato: “An nangutang surugoon kan tawo na nagpautang.” Parateng bakong madonong na gibohon na surugoon an satong sadiri o an satong tugang. Kun may makiolay sa sato na pautangon sia para sa pagprobar sa negosyo, marahay na konsideraron an saiyang kakayahan na makabayad. Sia daw midbid na mapananarigan asin mapagkakatiwalaan? Siempre, maninigo niatong marealisar na an siring na pagpautang puedeng mangahulogan nin pagkawara kan kuarta huli ta dakol na pagprobar sa negosyo an nalulugi. An kontrata mismo bakong garantiya nin mapangganang pagprobar sa negosyo. Asin sierto na bakong marahay an paghusgar na isapeligro nin siisay pa man sa sarong proyekto an labi sa kaya niang malugi.
14. Taano ta maninigo kitang magpaheling nin pakamansay kun kita nagpautang sa sarong kapwa Kristiano na nalugi an negosyo?
14 Kaipuhan na kita magpaheling nin pakamansay kun kita nagpautang nin pondo sa sarong Kristiano na gagamiton sa negosyo asin napierde an kuarta, minsan ngani mayo nin kalabot na pandadaya. Kun an pagkalugi kan negosyo bako man na sala kan satong kapagtubod na nag-utang, puede daw niatong sabihon na kita napagkasalaan? Dai, huli ta boluntad kitang nagpautang, tibaad nakakokolekta kita nin interes dian, asin mayong pandadaya na ginibo. Huling mayo nin pandadaya, mayo kita nin basehan para sa legal na aksion tumang sa nag-utang. Ano an pakikinabangon sa pagdemanda sa sarong sadiosan na kapwa Kristiano na nangangaipong magdeklarar nin pagkabangkarote huli ta nalugi an may marahay na intension na pagprobar sa negosyo?—1 Corinto 6:1.
15. Anong mga bagay an kinakaipuhan na horophoropon kun idineklarar an pagkabangkarote?
15 An mga nalulugi sa negosyo kun beses naghihingoang makabutas sa mga obligasyon paagi sa pagdeklarar nin pagkabangkarote. Mantang an mga Kristiano bakong pabaya manongod sa pagkakautang, dawa pakatapos na legal na mapalibre sa nagkapirang utang, an nagkapira nakamate nin obligasyon na maghingoang bayadan an kanseladong mga utang kun gustong akoon kan mga nagpautang an bayad. Alagad ano kun an nag-utang ipinalugi an kuarta kan saiyang tugang dangan namuhay na maluho? O ano kun nakakua na nin supisyenteng pondo an nag-utang tanganing mabayadan an inutang nia alagad inignoro an tibaad moral na obligasyon niang magbayad sa saiyang tugang? Kun siring magkakaigwa nin mga pagduda manongod sa mga kualipikasyon kan nag-utang na maglingkod sa sarong responsableng katongdan sa kongregasyon.—1 Timoteo 3:3, 8; helingon an The Watchtower na Setyembre 15, 1994, pahina 30-1.
Ano kun Igwa nin Pandadaya?
16. Anong mga aksion an puedeng gibohon kun kita garo baga biktima nin pandadaya sa negosyo?
16 An pakamansay tinatabangan kitang marealisar na bakong gabos na pangangapital nagbubunga nin ganansia. Pero, kumusta kun may kalabot na pandadaya? An pandadaya “tuyong paggamit nin panloloko, katusohan, o pagbiribid sa katotoohan sa katuyohan na agyaton an iba na butasan an sarong mahalagang marhay na bagay na sadiri nia o isuko an sarong legal na diretso.” Isinabi ni Jesu-Cristo an mga aksion na puedeng gibohon kun iniisip nin saro na sia dinaya nin sarong kapwa parasamba. Sono sa Mateo 18:15-17, si Jesus nagsabi: “Kun magkasala an saimong tugang, magduman asin ihayag an saiyang sala na kamo sanang duwa. Kun maghinanyog sia sa saimo, ikinaligtas mo an saimong tugang. Alagad kun sia dai maghinanyog, magdara ka nin saro o duwa pa, tanganing sa ngoso nin duwa o tolong saksi mapatotoohan an lambang bagay. Kun dai sia maghinanyog sa sainda, itaram mo sa kongregasyon. Kun dai pa sia maghinanyog minsan sa kongregasyon, ibilang mo sia na arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.” An ilustrasyon na sunod na itinao ni Jesus nagpaparisa na nasa isip nia an mga kasalan na arog baga kaidtong kalabot an pinansial na mga bagay, kabale an pandadaya.—Mateo 18:23-35.
17, 18. Kun dayaon kita nin sarong naghihingakong Kristiano, paano makapoprotehir sa sato an pakamansay?
17 Siempre, mayo nin basehan sa Kasuratan na gibohon an mga aksion na nasusurat sa Mateo 18:15-17 kun mayo nin ebidensia o minsan kadikit na parisa na may pandadaya. Pero, ano kun talagang dinaya kita nin sarong naghihingakong Kristiano? An pakamansay makapoprotehir sa sato sa paggibo nin aksion na tibaad makaraot sa dangog kan kongregasyon. Hinatolan ni Pablo an mga kapwa Kristiano na magpabaya na sinda mapagkasalaan asin madaya pa ngani imbes na idemanda an sarong tugang.—1 Corinto 6:7.
18 An satong tunay na mga tugang na lalaki asin babae bakong ‘pano nin pandadaya asin kabikoan,’ arog kan pararatak na si Bar-Jesus. (Gibo 13:6-12) Kaya gamiton niato an pakamansay kun mapierde an kuarta sa mga pagprobar sa negosyo na kalabot an mga kapagtubod. Kun iniisip niatong gumibo nin legal na aksion, maninigo niatong konsideraron an posibleng mga epekto sa sato mismo, sa ibang tawo o mga tawo, sa kongregasyon, asin sa mga tagaluwas. An paghihingoang mabayadan kita puedeng makaubos kan dakol niatong panahon, kosog, asin iba pang rogaring. Tibaad magbunga sana iyan nin pagpayaman sa mga abogado asin iba pang propesyonal. Makamomondo, an nagkapirang Kristiano isinakripisyo an teokratikong mga pribilehio huli sa labi-labing pagkabangkag sa mga bagay na ini. An pagkalingling niato sa paaging ini siertong nakapaoogma ki Satanas, alagad boot niatong pagayagayahon an puso ni Jehova. (Talinhaga 27:11) Sa ibong na lado, an pag-ako sa pagkalugi tibaad ikalikay kita sa mga kakologan sa puso asin dakol na panahon an maeekonomiya para sa sato asin sa kamagurangan. Makatatabang iyan na mapreserbar an katoninongan kan kongregasyon asin magpapangyari sa sato na magpadagos na hanapon nguna an Kahadean.
Pakamansay Asin Pagdedesisyon
19. Ano an magigibo para sa sato nin espirituwal na pakamansay asin pamibi kun kita naggigibo nin mga desisyon na nagtataong tension?
19 An pagdedesisyon mapadapit sa mga bagay sa pinansial o negosyo puedeng magtao nanggad nin tension. Alagad an espirituwal na pakamansay makatatabang sa sato na turotimbangon an mga bagay asin gumibo nin madonong na mga desisyon. Dugang pa, an mapagngayongayong pagsarig ki Jehova makatatao sa sato kan “katoninongan nin Dios.” (Filipos 4:6, 7) Iyan pagigin kalmado asin trangkilo na bunga nin dayupot na personal na relasyon ki Jehova. Sierto nanggad, an siring na katoninongan makatatabang sa sato na papagdanayon an satong pagkatimbang kun kita napapaatubang sa masakit na mga desisyon.
20. Ano an maninigo na determinado niatong gibohon kun manongod sa mga bagay sa negosyo asin kongregasyon?
20 Magin determinado kita na dai pagtogotan an pagpasuruhay sa negosyo na raoton an katoninongan niato o kan kongregasyon. Kaipuhan niatong girumdomon na an Kristianong kongregasyon nagpupunsionar tanganing tabangan kita sa espirituwal, bakong tanganing magserbing sentro nin komersial na mga aktibidad. An mga bagay na may labot sa negosyo maninigo na papagdanayon na separado sa mga aktibidad kan kongregasyon. Kaipuhan niatong gamiton an pakamansay asin pagmamaan kun may pinoponan na mga negosyo. Asin permi niatong papagdanayon an timbang na punto de vista sa siring na mga bagay, na ineenot an intereses kan Kahadean. Kun malugi an pagprobar sa negosyo na kalabot an satong mga kapwa parasamba, pagmaigotan logod niato na gibohon an pinakamarahay para sa gabos na kalabot.
21. Paano kita makagagamit nin pakamansay asin makahihiro kaoyon sa Filipos 1:9-11?
21 Imbes na pagparaisipon nin labi-labi an manongod sa pinansial asin iba pang bagay na bakong gayong mahalaga, ikiling logod niato gabos an satong puso sa pakamansay, mamibi kita para sa giya nin Dios, asin danay niatong enoton an intereses kan Kahadean. Kaoyon sa pamibi ni Pablo, ‘an sato logod na pagkamoot paorog nang paorog na magin abunda na may tamang kaaraman asin lubos na pakamansay tangani na kita makasierto sa orog na mahalagang mga bagay asin dai nakapasisingkog sa iba’ o sa satong sadiri. Ngonyan na si Cristong Hade yaon na sa saiyang langitnon na trono, magpaheling kita nin espirituwal na pakamansay sa gabos na aspekto nin buhay. Asin ‘mapano logod kita nin matanos na bunga paagi ki Jesu-Cristo, para sa kamurawayan asin kaomawan kan satong Dios,’ an Soberanong Kagurangnan na Jehova.—Filipos 1:9-11.
Ano an Isisimbag Nindo?
◻ Ano an pakamansay?
◻ Taano ta may espesyal na pangangaipo na magpaheling nin pakamansay mapadapit sa mga transaksion sa negosyo sa tahaw nin mga Kristiano?
◻ Paano kita matatabangan nin pakamansay kun hinohona ta na dinaya kita nin sarong kapagtubod?
◻ Ano an maninigong magin kabtang nin pakamansay sa pagdedesisyon?
[Retrato sa pahina 18]
An pakamansay tatabangan kitang iaplikar an hatol ni Jesus na padagos na hanapon nguna an Kahadean
[Mga retrato sa pahina 20]
Perming gumibo nin kasuratan kan mga kontrata sa negosyo