Girumdoma an Saimong Kaharohalangkaweng Kaglalang!
“Girumdoma, ngonyan, an saimong Kaharohalangkaweng Kaglalang . . . bago umabot an kapahapahamak na mga aldaw.”—ECLESIASTES 12:1.
1. Paano maninigong mawoton nin mga hoben na dusay sa Dios na gamiton an saindang pagkahoben asin kosog?
TINATAWAN ni Jehova nin kosog an saiyang mga lingkod na magibo an saiyang kabotan. (Isaias 40:28-31) Totoo ini ano man an saindang edad. Alagad an mga hoben na dusay sa Dios espesyalmente na maninigong magmawot na gamiton an saindang pagkahoben asin kosog sa madonong na paagi. Kun siring, isinasapuso ninda an hatol kan “paratipon,” si Hadeng Salomon kan suanoy na Israel. Sia nagsadol: “Girumdoma, ngonyan, an saimong Kaharohalangkaweng Kaglalang sa mga aldaw kan saimong pagkahoben na lalaki, bago umabot an kapahapahamak na mga aldaw, o dumatong an mga taon na ika masabi: ‘Mayo ako nin kawilihan sa sainda.’”—Eclesiastes 1:1; 12:1.
2. Ano an maninigong gibohon kan mga aki nin dusay na mga Kristiano?
2 An konseho ni Salomon manongod sa paggirumdom sa Kaharohalangkaweng Kaglalang sa panahon nin pagkahoben enot na sinabi sa hoben na mga lalaki asin babae sa Israel. Namundag sinda sa sarong nasyon na dusay ki Jehova. Paano man an mga aki nin dusay na mga Kristiano ngonyan? Daing duwa-duwa, maninigo nindang isaisip an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang. Kun iyan ginigibo ninda, sinda matao nin onra sa saiya asin pakikinabangon an sadiri ninda.—Isaias 48:17, 18.
Marahay na mga Halimbawa Kaidtong Nakaagi
3. Anong mga halimbawa an itinao ni Jose, Samuel, asin David?
3 Dakol na hoben na nasa rekord kan Biblia an nagtao nin marahay na halimbawa bilang mga ginirumdom an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang. Poon kan aki pa, ginirumdom kan aki ni Jacob na si Jose an saiyang Kaglalang. Kan si Jose sugotan kan agom ni Potifar na gumibo nin seksuwal na inmoralidad kaiba kaini, sia marigon na nagsayuma asin nagsabi: “Paano ko magigibo an dakulang karatan na ini asin aktuwal na magkasala tumang sa Dios?” (Genesis 39:9) An Levitang si Samuel ginirumdom an saiyang Kaglalang bako sanang kan sia aki pa kundi sa bilog niang buhay. (1 Samuel 1:22-28; 2:18; 3:1-5) An hoben pang si David na taga Betlehem tunay na isinaisip an saiyang Kaglalang. An saiyang tiwala sa Dios risang-risa kan atubangon nia an higanteng Filisteo na si Goliat asin sabihon: “Ika minadolok sa sako na may darang espada asin may budyak patin may garod, alagad ako minadolok sa saimo sa ngaran ni Jehova nin mga hukbo, an Dios kan posisyon para sa ralaban nin Israel, na saimong dinuduhagi. Sa aldaw na ini itatao ka ni Jehova sa sakuyang kamot, asin tunay nanggad na gagadanon taka asin pupugoton ko an saimong payo; . . . asin an mga tawo sa bilog na daga makaaaram na igwa nin Dios an Israel. Asin an bilog na kasararoan na ini makaiisi na si Jehova dai nagliligtas paagi sa espada o budyak, huli ta ki Jehova an ralaban, asin itatao nia kamo sa samuyang kamot.” Dai nahaloy, gadan na si Goliat, asin nagdurulagan an mga Filisteo.—1 Samuel 17:45-51.
4. (a) Ano an nagpapaheling na an satong Kaharohalangkaweng Kaglalang ginirumdom nin sarong bihag na daragitang Israelita sa Siria asin kan hoben na si Hadeng Josias? (b) Paano ipinaheling kan 12 anyos na si Jesus na ginirumdom nia an saiyang Kaglalang?
4 An saro pang hoben na ginirumdom an Kaharohalangkaweng Kaglalang iyo an sarong bihag na daragitang Israelita. Marahayon an itinao niang patotoo sa agom kan hepe kan hukbo nin Siria na si Naaman kaya ini nagduman sa propeta nin Dios, naomayan an lepra, asin nagin nagsasamba ki Jehova. (2 Hade 5:1-19) An hoben na si Hadeng Josias mapusong pinalakop an dalisay na pagsamba ki Jehova. (2 Hade 22:1–23:25) Alagad an pinakamarahay na halimbawa nin saro na ginirumdom an saiyang Kaharohalangkaweng Kaglalang mantang aki pa iyo si Jesus na taga Nazaret. Pensaron an nangyari kan sia 12 anyos. Ipinag-iba sia kan saiyang mga magurang sa Jerusalem para sa Paskua. Sa pagbaklay papuli, narisa ninda na mayo si Jesus; kaya nagbuelta sinda sa paghanap sa saiya. Kan ikatolong aldaw, nanompongan sia ninda na nakikipag-olay sa mga paratokdo sa templo manongod sa mga hapot sa Kasuratan. Sa pagsimbag sa hadit na hapot kan saiyang ina, si Jesus naghapot: “Taano ako ta hinanap nindo? Dai kamo nakakaaram na ako maninigong nasa harong kan sakong Ama?” (Lucas 2:49) Kapakipakinabang para ki Jesus na kumua nin impormasyon na may espirituwal na halaga sa templo, ‘an harong kan saiyang Ama.’ Ngonyan, an Kingdom Hall kan Mga Saksi ni Jehova marahayon na lugar sa pagkua nin tamang kaaraman manongod sa satong Kaharohalangkaweng Kaglalang.
Girumdoma si Jehova Ngonyan!
5. Sa sadiri nindong pagtaram, paano nindo sasabihon an sinabi kan paratipon na nasusurat sa Eclesiastes 12:1?
5 An bilog na pusong nagsasamba ki Jehova nagmamawot na laogon an paglilingkod sa Saiya sa pinakamadaling panahon na mapupuede asin paglingkodan an Dios sa natatada pa niang mga aldaw. Minsan siring, ano an mga oportunidad nin sarong tawo na an pagkahoben ginamit nin basang sana huli sa dai paggirumdom sa Kaglalang? Sa pasabong nin Dios an paratipon nagsasabi: “Girumdoma, ngonyan, an saimong Kaharohalangkaweng Kaglalang sa mga aldaw kan saimong pagkahoben na lalaki, bago umabot an kapahapahamak na mga aldaw, o dumatong an mga taon na ika masabi: ‘Mayo ako nin kawilihan sa sainda.’”—Eclesiastes 12:1.
6. Ano an ebidensia na ginirumdom kan gurang nang si Simeon asin Ana an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang?
6 Mayo nin siisay man na nawiwili sa “kapahapahamak na mga aldaw” nin pagkagurang. Alagad an mga may edad nang isinasaisip an Dios magayagaya. Halimbawa, an gurang nang si Simeon kinarga an omboy na si Jesus sa templo asin may kagayagayahan na ipinahayag: “Ngonyan, Soberanong Kagurangnan, tinotogotan mo an saimong oripon na maghaleng talingkas na may katoninongan segun sa saimong tataramon; huli ta naheling kan sakong mga mata an saimong paagi nin pagligtas na saimong inandam sa pagheling kan gabos na banwaan, sarong liwanag para sa paghale kan suklob sa mga nasyon asin sarong kamurawayan kan saimong banwaan na Israel.” (Lucas 2:25-32) Ginirumdom man kan 84 anyos na si Ana an saiyang Kaglalang. Sia pirmeng yaon sa templo asin presente kan darahon duman an omboy na si Jesus. “Sa oras mismong idto sia nagdolok asin nagpoon na magpasalamat sa Dios asin magtaram dapit sa omboy sa gabos na naghahalat sa pagkaligtas kan Jerusalem.”—Lucas 2:36-38.
7. Ano an kamugtakan kan mga guminurang na sa paglilingkod sa Dios?
7 An mga Saksi ni Jehova sa presenteng panahon na guminurang na sa paglilingkod sa Dios tibaad mag-agi nin mga kolog saka limitasyon na bunga nin halangkaw nang edad. Pero, abaa sinda kaogma, asin abaa kadakula kan satong pag-apresyar sa saindang fiel na paglilingkod! Nasa sainda “an kagayagayahan ni Jehova,” ta aram ninda na kinaptan na nia an saiyang daing kadaogan na kapangyarihan sa dagang ini asin pinatukaw na si Jesu-Cristo bilang makapangyarihan na langitnon na Hade. (Nehemias 8:10) Ngonyan na an panahon na himateon nin mga hoben asin gurang an sadol: “Kamong hoben na mga lalaki asin kamo man na mga daraga, kamong gurang na mga lalaki kaibanan nin mga aking lalaki. Pag-omawon logod ninda an ngaran ni Jehova, huli ta an saiyang ngaran sana an halangkaw na dai maaabot. An saiyang dignidad halangkaw kisa daga asin langit.”—Salmo 148:12, 13.
8, 9. (a) Para kiisay dai nakakaogma an “kapahapahamak na mga aldaw,” asin taano ta siring? (b) Paano nindo ipaliliwanag an Eclesiastes 12:2?
8 An “kapahapahamak na mga aldaw” nin pagkagurang dai nakakaogma—tibaad makamomondong marhay—para sa mga dai iniisip an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang asin mayong pakasabot sa saiyang mamuraway na mga katuyohan. Mayo sinda nin espirituwal na pakasabot na magigin katimbang kan mga kasakitan sa pagkagurang saka kan grabeng mga sakit na nakapupurisaw sa katawohan poon kan palayason sa langit si Satanas. (Kapahayagan 12:7-12) Huli kaini, sinasadol kita kan paratipon na girumdomon an satong Kaglalang “bago dumiklom an saldang asin an liwanag asin an bulan patin an mga bitoon, asin an mga panganoron nagbuelta, pagkatapos an makosog na oran.” (Eclesiastes 12:2) Ano an kahulogan kan mga tataramon na ini?
9 Ibinabaing ni Salomon an panahon nin pagkahoben sa tig-init sa Palestina na an saldang, bulan, asin mga bitoon nagtatao kan saindang liwanag hale sa langit na daing panganoron. Sa panahon na iyan maliwanag na marhay an mga bagay. Minsan siring, sa pagkagurang, an mga aldaw nin saro garo an malipot, maoran na kapanahonan nin tiglipot, na sunod-sunod an makosog na oran nin problema. (Job 14:1) Abaa kamakamomondo na makaaram manongod sa Kaglalang alagad dai makapaglingkod sa saiya sa panahon nin tig-init nin buhay! Sa panahon nin tiglipot nin buhay na pagkagurang, minadiklom an mga bagay, nangorogna para sa mga pinalihis an mga oportunidad na maglingkod ki Jehova sa saindang pagkahoben huli sa pagkasangkot sa daing kamanungdanan na mga okupasyon. Minsan siring, ano man an satong edad, ‘biyo niatong kuyogon si Jehova,’ arog kan ginibo kan fiel na si Caleb, sarong maimbod na kaibaiba ni propeta Moises.—Josue 14:6-9.
Mga Epekto nin Naglalangkaw na Edad
10. Ano an irinerepresentar kan (a) “mga bantay sa harong”? (b) “mga lalaking may dinamikong kosog”?
10 Sunod na inaapod ni Salomon an atension sa mga problema “sa aldaw na nagkukubogkubog an mga bantay sa harong, asin duminuko an mga lalaking may dinamikong kosog, asin puminondo sa pagtrabaho an mga babaeng paragiling huli ta sinda pira na sana, asin nadidikloman an mga babaeng nagheheling sa mga bintana.” (Eclesiastes 12:3) An “harong” nangangahulogan kan hawak nin tawo. (Mateo 12:43-45; 2 Corinto 5:1-8) An “mga bantay” kaiyan iyo an mga takyag asin kamot, na nagpoprotehir sa hawak asin nagtatao kan mga pangangaipo kaiyan. Sa pagkagurang an mga iyan parateng nagkukubogkubog huli sa kaluyahan, nerbios, asin paralisis. “An mga lalaking may dinamikong kosog”—an mga tabay—bako nang masarig na mga pinakaharigi kundi luminuya na saka duminuko kaya an mga bitis nagsisidsid na sana. Pero, dai daw kamo naoogma na maheling an may edad nang mga kapagtubod sa Kristianong mga pagtiripon?
11. Sa piguratibong pagtaram, sairisay an “mga babaeng paragiling” asin “an mga babaeng nagheheling sa mga bintana”?
11 “Puminondo sa pagtrabaho an mga babaeng paragiling huli ta sinda pira na sana”—alagad paano? An mga ngipon tibaad rubrob na o nagkatiripo na, na an natada pira na sana kun igwa man. An paggiling nin matagas na kakanon depisil o biyo nang minapondo. “An mga babaeng nagheheling sa mga bintana”—an mga mata kaiba an kakayahan nin isip na paagi kaiyan kita nakakaheling—minarumarom, kun bakong biyo nang madiklom.
12. (a) Paano na “an mga pinto pasiring sa lansangan sinerahan”? (b) Ano an paghona nindo manongod sa may edad nang mga parabalangibog kan Kahadean?
12 “Asin,” an pagpapadagos kan paratipon, “an mga pinto pasiring sa lansangan sinerahan, sa panahon na an tanog kan gilingan minaluya, asin an saro minabuhat sa hinuni nin sarong gamgam, asin an gabos na aking babae nin awit sadit an tingog.” (Eclesiastes 12:4) An duwang pinto kan ngoso—an mga ngabil—dai nang gayo o dai na ngani minabuka tanganing ipahayag an nasa laog kan “harong,” o hawak, kan mga halangkaw na an edad na dai naglilingkod sa Dios. Mayo nin pinaluluwas sa “lansangan” nin pampublikong buhay. Pero, paano man an maigot na may edad nang mga parabalangibog kan Kahadean? (Job 41:14) Tibaad sinda luway-luway nang maglakaw sa pagharongharong asin an nagkapira tibaad nadedepisilan nang magtaram, alagad sinda daing duwa-duwa na nag-oomaw ki Jah!—Salmo 113:1.
13. Paano ilinaladawan kan paratipon an iba pang mga problema nin mga may edad na, alagad ano an totoo manongod sa gurang nang mga Kristiano?
13 An tanog kan gilingan minaluya mantang nginungutanguta an kakanon nin mga ngaros na daing ngipon. Sa saiyang higdaan bakong nanok an torog nin sarong gurang. Dawa an hinuni nin sarong gamgam nakariribok sa saiya. Pira sana an inaawit nia, asin maluya an pagkanta nia nin arin man na melodiya. “An gabos na aking babae nin awit”—an mga nota nin melodiya—“sadit an tingog.” Maluya na an pagdangog kan may edad na sa musika asin awit nin iba. Minsan siring, an gurang nang mga linahidan asin an saindang kairiba, na an nagkapira man bako nang gayong hoben, padagos na ikinokosog an saindang mga tingog sa mga awit nin pag-omaw sa Dios sa Kristianong mga pagtiripon. Kanigoan an satong kaogmahan na makaibanan sinda, na irinurukyaw si Jehova sa kongregasyon!—Salmo 149:1.
14. Ano an mga kinatatakotan nin mga gurang na?
14 Abaa kamakamomondo kan buhay nin mga gurang na, nangorogna an mga dai nag-intindi sa Kaglalang! Sabi kan paratipon: “Siring man, natakot sinda sa bagay na halangkaw sana, asin may mga kinatatakotan nin grabe sa dalan. Asin an almendro namumurak, asin an lukton ginugudgud an sadiri, asin minaputok an bunga nin alcaparra, huli ta an tawo naglalakaw pasiring sa saiyang maghahaloy na harong asin an mga paratangis nagririlibot sa lansangan.” (Eclesiastes 12:5) Sa itaas nin halangkaw na hagyan, an dakol sa mga gurang na natatakot na maholog. Tibaad malula sinda dawa sa pagtingag sa sarong bagay na halangkaw. Kun kaipuhan sindang lumuwas sa mga lansangan na matawo, sinda nagkakaigwa nin grabeng takot sa tibaad gibohon na raot o pangongolog nin mga parahabon.
15. Paano na “an almendro namumurak,” asin paano an lukton “ginugudgud an sadiri”?
15 Sa kaso nin sarong gurang, “an almendro namumurak,” na minalataw na nagpaparisa na an saiyang buhok nagigin abohon, dangan maputi. An mga uban nararakdag na arog kan puting burak kan almendro. Mantang ‘ginugudgud nia an sadiri,’ na tibaad buktot na asin luyloy an mga takyag o nasa saiyang piad an mga kamot asin tiko paitaas an mga siko, sia nakaaagid sa sarong lukton. Pero, kun an siisay man sa sato garo baga arog kaiyan an itsura, mangnohon nin iba na kita nasa mabagsik, marikas na hukbo nin mga doron ni Jehova!—Helingon An Torrengbantayan, Mayo 1, 1998, pahina 8-13.
16. (a) Ano an isinusuherir kan ‘pagputok kan bunga nin alcaparra’? (b) Ano an “maghahaloy na harong” nin tawo, asin anong mga tanda nin nagdadangadang na kagadanan an nagigin risang-risa?
16 An apetito kan may edad na bako nang gayong magana, dawa kun an kakanon na nasa atubangan nia arog kasiram kan bunga nin alcaparra. An mga bungang ini haloy nang ginagamit na pampagana sa apetito. An ‘pagputok kan bunga nin alcaparra’ nagsusuherir na kun maluya na an apetito nin sarong gurang, dawa an bungang ini dai na nakapupukaw kan saiyang pagmawot nin kakanon. An siring na mga bagay nagpaparisa na sia harani na “sa saiyang maghahaloy na harong,” an lolobngan. Iyan magigin istada nia sagkod lamang kun dai nia isinaisip an saiyang Kaglalang asin nagsunod sia sa grabe karaot na dalan kaya dai sia gigirumdomon nin Dios sa pagbuhay liwat. Risang-risa an mga tanda nin nagdadangadang na kagadanan sa mamondong mga tono saka agrangay hale sa mga pinto kan ngoso kan gurang.
17. Paano hinahale an “lubid na pirak,” asin ano an tibaad irinerepresentar kan “mangkong bulawan”?
17 Sinasadol kita na girumdomon an satong Kaglalang “bago haleon an lubid na pirak, asin maronot an mangkong bulawan, asin mapasa an dulay sa bukal, asin naronot na an rueda sa pagsakdo para sa bugtakan nin tubig.” (Eclesiastes 12:6) An “lubid na pirak” tibaad an gulod. Segurado an kagadanan kun nagkakaigwa nin danyos na dai na mareremedyohan an makangangalas na agihan na ini nin mga impulso pasiring sa hotok. An “mangkong bulawan” puedeng mangahulogan kan hotok, na yaon sa laog kan garo mangkong bungo, na natatakodan kan gulod. Bulawan huli sa pagigin mahalagang marhay, an hotok kun dai na nagpupunsionar nagbubunga nin kagadanan.
18. Ano an piguratibong “dulay sa bukal,” asin ano an nangyayari kun iyan napapasa?
18 “An dulay sa bukal” iyo an puso, na iyo an nagreresibi kan dagos-dagos na bolos nin dugo asin pinaluluwas giraray iyan tanganing makasirkular sa bilog na hawak. Sa pagkagadan, an puso nagigin siring sa pasang dulay, na laglag sa bukal ta iyan dai na puedeng magresibi, laogan, asin magbomba kan dugo na kaipuhan para sa pagpakakan asin pagparepresko sa hawak. An ‘naronot nang rueda sa pagsakdo para sa bugtakan nin tubig’ dai na nagbibirik, na pinopondo an sirkulasyon nin dugong nagsusustenir sa buhay. Sa siring, ihinayag ni Jehova ki Salomon an sirkulasyon nin dugo haloy pa bago pinatunayan kan doktor kaidtong ika-17 siglo na si William Harvey na iyan nagsisirkular.
19. Paano minaaplikar sa pagkagadan an Eclesiastes 12:7?
19 Idinugang pa kan paratipon: “Dangan an kabokabo minabalik sa daga arog kan dati asin an espiritu mismo minabalik sa tunay na Dios na nagtao kaiyan.” (Eclesiastes 12:7) Mantang ronot na an “rueda sa pagsakdo,” an hawak nin tawo, na orihinal na ginibo hale sa kabokabo kan daga, minabalik sa kabokabo. (Genesis 2:7; 3:19) An kalag nagagadan ta an espiritu, o puersa nin buhay, na itinao nin Dios minabalik saka nagdadanay sa satong Kaglalang.—Ezequiel 18:4, 20; Santiago 2:26.
Ano an Ngapit Para sa mga Naggigirumdom?
20. Ano an hinahagad ni Moises kan sia mamibi siring kan nasusurat sa Salmo 90:12?
20 Epektibong marhay na ipinaheling ni Salomon kun gurano kaimportante na girumdomon an satong Kaharohalangkaweng Kaglalang. Daing duwa-duwa, an medyo halipot saka purisaw na buhay bakong iyo sana an buhay para sa mga isinasaisip si Jehova asin bilog na pusong nag-ootob kan saiyang kabotan. Baga man sinda hoben o gurang, an saindang aktitud kapareho kan ki Moises, na namibi: “Tokdoi kami kun paano bibilangon an samuyang mga aldaw sa paagi na magkamit kami nin puso na may kadonongan.” An mapakumbabang propeta nin Dios odok na nagmawot na itokdo ni Jehova sa saiya saka sa banwaan nin Israel an paggamit nin kadonongan sa pagpahalaga sa ‘mga aldaw nin saindang mga taon’ asin sa paggamit kaiyan sa paaging inooyonan nin Dios.—Salmo 90:10, 12.
21. Tangani na mabilang niato an satong mga aldaw sa ikamumuraway ni Jehova, ano an dapat niatong gibohon?
21 An Kristianong mga hoben nangorognang maninigo na magin determinado na himateon an hatol kan paratipon na isaisip an Kaglalang. Abaa karahay kan mga oportunidad ninda na tumao nin sagradong paglilingkod sa Dios! Minsan siring, ano man an satong edad, kun kita makanonood na bilangon an satong mga aldaw sa ikamumuraway ni Jehova sa “panahon [na ini] kan katapusan,” tibaad kita padagos na magbilang kaiyan sagkod lamang. (Daniel 12:4; Juan 17:3) Tanganing magibo iyan, siempre, dapat na girumdomon niato an satong Kaharohalangkaweng Kaglalang. Dapat na otobon man niato an satong bilog na katongdan sa Dios.
Ano an Isisimbag Nindo?
◻ Taano ta sinasadol an mga hoben na girumdomon an saindang Kaglalang?
◻ Ano an nagkapirang halimbawa sa Kasuratan kan mga ginirumdom an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang?
◻ Ano an nagkapirang epekto nin pagkagurang na ilinadawan ni Salomon?
◻ Ano an ngapit para sa mga isinasaisip si Jehova?
[Mga retrato sa pahina 15]
Si David, an bihag na daragitang Israelita, si Ana, asin si Simeon ginirumdom si Jehova
[Mga retrato sa pahina 16]
An may edad nang mga Saksi ni Jehova magayagayang nagtatao nin sagradong paglilingkod sa satong Kaharohalangkaweng Kaglalang