Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan II
Kapitulo Dos: Makahulang mga Tataramon nin Karangahan na May Labot sa Saimo
1. Taano ta maninigo kitang magin interesado sa hula ni Isaias?
ISINURAT ni Isaias an libro na inaapod sa saiyang ngaran haros 3,000 na taon na an nakaagi, alagad iyan may tunay na halaga para sa sato ngonyan. Makakanood kita nin mahalagang marhay na mga prinsipyo sa makasaysayan na mga pangyayari na isinurat nia. Asin mapatatalubo niato an satong pagtubod paagi sa pag-adal kan mga hula na saiyang isinurat sa ngaran ni Jehova. Iyo, si Isaias propeta kan nabubuhay na Dios. Pinasabngan sia ni Jehova na isurat an kasaysayan antes pa—iladawan an mga pangyayari bago iyan mangyari. Sa siring ipinaheling ni Jehova na kaya niang isabi bago pa sagkod determinaran an ngapit. Pakatapos pag-adalan an libro nin Isaias, an tunay na mga Kristiano kombensido na ootobon ni Jehova an gabos na ipinanuga nia.
2. Ano an situwasyon sa Jerusalem kan isinurat ni Isaias an saiyang makahulang libro, asin anong pagbabago an mangyayari?
2 Kan matapos ni Isaias an pagsurat kan saiyang hula, an Jerusalem ligtas na sa huma kan Asiria. Nakatindog pa man giraray an templo, asin an mga tawo nagpapadagos sa saindang mga ginigibo sa aroaldaw siring kan dati na nindang ginigibo sa laog nin ginatos nang taon. Minsan siring, mabago an situwasyon na iyan. Maabot an panahon na an kayamanan kan Judiong mga hade dadarahon sa Babilonya asin an hoben na mga Judio magigin mga opisyal sa palasyo sa siudad na iyan.a (Isaias 39:6, 7) Mangyayari ini pakalihis nin labing 100 na taon.—2 Hade 24:12-17; Daniel 1:19.
3. Anong mensahe an manonompongan sa Isaias kapitulo 41?
3 Minsan siring, an mensahe nin Dios paagi ki Isaias bako sanang mensahe nin kalaglagan. An kapitulo 40 kan saiyang libro nagpopoon sa tataramon na “Rangaha.”b An mga Judio mararanga kan pag-asegurar na magsalang sinda o an saindang mga aki makakabalik sa saindang dagang tinuboan. Ipinapadagos kan kapitulo 41 an nakararangang mensaheng iyan asin ihinuhula na mabangon si Jehova nin sarong makapangyarihan na hade tanganing otobon an kabotan nin Dios. Igwa iyan nin mga pag-asegurar giraray asin nagtatao nin pamparigon sa boot na magtiwala sa Dios. Ibinubuyagyag man kaiyan na mayo nin kapangyarihan an mga falsong dios na pinagtitiwalaan kan mga tawo kan mga nasyon. Sa gabos na ini, kadakol kan makukuang pampakosog sa pagtubod, kaidtong kaaldawan ni Isaias sagkod sa satong kaaldawan.
Inaangat ni Jehova an mga Nasyon
4. Paagi sa anong mga tataramon inaangat ni Jehova an mga nasyon?
4 Si Jehova paagi sa saiyang propeta nagsasabi: “Hinanyoga nindo ako nin daing girong, kamong mga isla; asin magmakosog liwat an mga grupo nasyonal. Dumolok sinda. Sa panahon na iyan magtaram sinda. Magtiripon kita para sa paghokom.” (Isaias 41:1) Paagi sa mga tataramon na ini inaangat ni Jehova an mga nasyon na nagkokontra sa saiyang banwaan. Tumindog sinda sa atubangan nia asin mag-andam sinda na magtaram! Siring kan maheheling sa huri, hahagadon ni Jehova, na garo baga sia sarong hokom sa korte, na patunayan kan mga nasyon na ini na talagang mga dios an saindang mga idolo. An mga dios daw na ini makahuhula nin pagliligtas para sa mga parasamba ninda o nin paghokom tumang sa saindang mga kaiwal? Kun iyo, kaya daw nindang otobon an siring na mga hula? An simbag dai. Si Jehova sana an makagigibo kan mga bagay na ini.
5. Ipaliwanag kun paanong an mga hula ni Isaias bako sanang saro an kaotoban?
5 Mantang ineestudyaran niato an hula ni Isaias, girumdomon niato na, siring kan dakol na hula sa Biblia, an saiyang mga tataramon bako sanang saro an kaotoban. Kan 607 B.C.E., an Juda madidistiero sa Babilonya. Minsan siring, ihinahayag kan hula ni Isaias na ililigtas ni Jehova an mga Israelita na binihag duman. Nangyari ini kan 537 B.C.E. An pagbutas na iyan may kaagid kaidtong pagpopoon kan ika-20 siglo. Durante kan enot na guerra mundial, an linahidan na mga lingkod ni Jehova digdi sa daga uminagi sa sarong peryodo nin kahorasaan. Kan 1918 an pangigipit kan kinaban ni Satanas—sa sutsut kan Kakristianohan bilang pangenot na kabtang kan Dakulang Babilonya—haros nakapapondo sa organisadong paghuhulit kan maogmang bareta. (Kapahayagan 11:5-10) An nagkapirang responsableng opisyal kan Watch Tower Society ipinabilanggo huli sa falsong mga sahot. Garo baga nanggana an kinaban sa pakikilaban kaiyan tumang sa mga lingkod nin Dios. Dangan, siring kan nangyari kaidtong 537 B.C.E., bigla sindang pinatalingkas ni Jehova. Kan 1919 binutasan an nabibilanggong mga opisyal, asin kan huri binawi an mga sahot sa sainda. An sarong kombension sa Cedar Point, Ohio, kan Setyembre 1919 nagpabagsik liwat sa mga lingkod ni Jehova na ipadagos an paghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean. (Kapahayagan 11:11, 12) Poon kaidto sagkod ngonyan, huminiwas an paghuhulit na iyan sa pambihirang paagi. Dugang pa, an dakol sa mga tataramon ni Isaias magkakaigwa nin makangangalas na kaotoban sa madatong na Paraisong daga. Huli kaiyan, an mga tataramon ni Isaias kan suanoy may labot sa gabos na nasyon asin tawo ngonyan.
Inapod an Sarong Paraligtas
6. Paano ilinaladawan kan propeta an sarong kongkistador na maabot?
6 Paagi ki Isaias, ihinula ni Jehova an sarong kongkistador na maligtas sa banwaan nin Dios hale sa Babilonya sagkod mahokom sa saindang mga kaiwal. Si Jehova naghahapot: “Siisay an nagpukaw sa saro hale sa subangan? Siisay an segun sa katanosan nag-apod sa saiya sa Saiyang pamitisan, tanganing itao sa atubangan nia an mga nasyon, asin tanganing ipasakop sa saiya an mga hade? Siisay an nagtatao sa sainda sa saiyang espada na garo alpog, kaya sinda itinatalbo na garo sana pinaggapasan paagi sa saiyang busog? Siisay an padagos na naglalapag sa sainda, na matoninong na ilinalakad an saiyang mga bitis sa dana na dai nia pinaghalean? Siisay an nagin aktibo asin guminibo kaini, na nag-aapod sa mga kapag-arakian poon sa kapinonan? Ako, si Jehova, an Enot; asin sa mga huri ako iyo pa man giraray.”—Isaias 41:2-4.
7. Siisay an kongkistador na madatong, asin ano an gigibohon nia?
7 Siisay an pupukawon hale sa subangan, hale sa mga parteng sirangan? An mga nasyon nin Medo-Persia asin Elam nasa sirangan kan Babilonya. Si Cirong Persiano mamartsa hale duman, kaiba an saiyang makosog na mga hukbo. (Isaias 41:25; 44:28; 45:1-4, 13; 46:11) Minsan ngani si Ciro bakong parasamba ki Jehova, sia naghiro kaoyon kan kabotan ni Jehova, an matanos na Dios. Dadaogon ni Ciro an mga hade, asin an mga ini magkakawararak na siring sa alpog sa atubangan nia. Tanganing mangongkistar, sia “matoninong,” o ligtas, na minaagi sa mga dana na dai parateng inaagihan, na napanggaganahan an gabos na olang. Kan taon 539 B.C.E., naabot ni Ciro an poderosong siudad nin Babilonya asin pinabagsak iyan. Bilang resulta, binutasan an banwaan nin Dios tanganing makabalik sinda sa Jerusalem tanganing establisaron liwat an dalisay na pagsamba.—Esdras 1:1-7.c
8. Anong bagay an si Jehova sana an makakagibo?
8 Sa siring, paagi ki Isaias, ihinuhula ni Jehova an pagkosog sa kapangyarihan ni Ciro haloy pa bago mamundag an hadeng iyan. An tunay na Dios sana an eksaktong makahuhula nin siring. Si Jehova daing kapantay sa tahaw kan falsong mga dios kan mga nasyon. May marahay na dahelan, si Jehova nagsasabi: “Dai ko itatao sa iba an sakong kamurawayan.” Si Jehova an tama sanang makapagsasabi: “Ako an enot asin ako an huri, asin laen sa sako mayo na nin Dios.”—Isaias 42:8; 44:6, 7.
Nagtitiwala sa mga Idolo an Nasisindak na mga Tawo
9-11. Ano an reaksion kan mga nasyon sa pagsalakay ni Ciro?
9 Ilinaladawan ngonyan ni Isaias an reaksion kan mga nasyon sa kongkistador na ini na maabot: “Naheling kan mga isla asin nagpoon na matakot. An mga poro mismo kan daga nagpoon na magtakig. Nagrani sinda asin padagos na nag-arabot. Tinatabangan ninda an kanya-kanyang kaiba, asin an saro nagsasabi sa saiyang tugang: ‘Magmakosog ka.’ Kaya pinakokosog kan panday an platero; an saro naman na nagpapakinis paagi sa pamokpok sa saiya na nagpopokpok sa palehan, na nagsasabi mapadapit sa pagkasolda: ‘Marahay iyan.’ Sa katapustapusi may sarong nagpapako kaini tangani na dai ini mahiro.”—Isaias 41:5-7.
10 Sa pagtanaw sa ngapit mga 200 na taon pa, sinisiyasat ni Jehova an kamugtakan sa kinaban. An makosog na mga hukbo na sakop ni Ciro marikas na naghihiro, na kinokongkistar an gabos na nagkokontra. An mga banwaan—dawa an mga nag-eerok sa mga isla, an mga nasa pinakaharayong mga lugar—nagtatarakig sa saiyang pagdangadang. Huli sa takot sinda nagsasararo tanganing kontrahon an saro na inapod ni Jehova hale sa sirangan na magibo kan paghokom. Hinihingoa nindang magparinigonan nin boot, na nagsasabi: “Magmakosog ka.”
11 An mga panday nagtatarabangan sa pagporma kan mga dios na idolo na maligtas sa banwaan. An sarong kahoy na kuadro ginigibo nin sarong karpintero, na nag-eenkaminar sa platero na kalupkopan iyan nin metal, nin bulawan gayod. Pinopokpok nin sarong eskultor an metal tanganing kuminis asin nag-aaprobar sa solda. Tibaad may panunuya kaya nasambitan an pagpako kaiyan tangani na dai iyan mahiro o mag-itsurang maluya, siring kan idolong si Dagon na natumba sa atubangan kan kaban ni Jehova.—1 Samuel 5:4.
Dai Matakot!
12. Anong pag-asegurar giraray an itinao ni Jehova sa Israel?
12 Ngonyan dinadara ni Jehova an saiyang atension sa saiyang banwaan. Bakong arog kan mga nasyon na nagtitiwala sa daing buhay na mga idolo, an mga nagtitiwala sa tunay na Dios dai noarin man kaipuhan na matakot. An pag-asegurar giraray ni Jehova nagpopoon sa pagirumdom na an Israel gikan kan saiyang katood na si Abraham. Sa sarong teksto na igwa nin dakulang kapadangatan, isinabi ni Isaias an mga tataramon ni Jehova: “Ika, O Israel, an sakuyang lingkod, ika, O Jacob, na sakuyang pinili, an banhi ni Abraham na sakuyang katood; ika, na sakuyang kinua hale sa moroporo kan daga, asin ika, na sakuyang inapod hale sa hararayong lugar kaiyan. Kaya ako nagsabi sa saimo, ‘Ika an sakuyang lingkod; pinili taka, asin dai taka isinikwal. Dai ka matakot, huli ta ako nasa saimo. Dai ka mangalagkalag, huli ta ako an saimong Dios. Pakokosogon taka. Tatabangan taka nanggad. Kakapotan taka nanggad nin marigon kan sakong toong kamot nin katanosan.’”—Isaias 41:8-10.
13. Taano an mga tataramon ni Jehova ta makararanga sa bihag na mga Judio?
13 Makararanga nanggad an mga tataramon na ini sa fiel na mga Judio na binihag sa ibang daga! Makaparirigon nanggad na madangog na apodon sinda ni Jehova na “sakuyang lingkod” sa panahon na sinda desterrado, na mga lingkod kan hade nin Babilonya! (2 Cronica 36:20) Minsan ngani didisiplinahon sinda ni Jehova huli sa saindang pagigin bakong fiel, dai nia sinda isisikwal. An Israel sadiri ni Jehova, bako kan Babilonya. Mayo nin dahelan para magtakig an mga lingkod nin Dios sa pagdangadang kan kongkistador na si Ciro. Si Jehova masasakaibahan kan saiyang banwaan tanganing tabangan sinda.
14. Paano nakararanga sa mga lingkod nin Dios ngonyan an mga tataramon ni Jehova sa Israel?
14 An mga tataramon na idto nakaasegurar giraray asin nakapakosog sa mga lingkod nin Dios dawa sa satong kaaldawan. Kaidtong 1918 naghimuyawot sindang maaraman an kabotan ni Jehova para sa sainda. Minawot nindang makalda sa saindang pagigin bihag sa espirituwal. Ngonyan kita naghihimuyawot na makaginhawa sa mga sakit na itinatao sato ni Satanas, kan kinaban, asin kan satong sadiring pagkabakong sangkap. Alagad pinasasalamatan niato na aram nanggad ni Jehova kun noarin asin paano mahiro para sa saiyang banwaan. Siring sa saradit na aki, nakakapot kita sa saiyang makapangyarihan na kamot, kompiado na tatabangan nia kitang makapanggana. (Salmo 63:7, 8) Mahal na marhay ni Jehova an mga naglilingkod sa saiya. Sinusuportaran nia kita ngonyan kun paanong sinuportaran nia an saiyang banwaan na malampasan an masakit na peryodo nin 1918-19 asin kun paanong sinuportaran nia an fiel na mga Israelita kan suanoy.
15, 16. (a) Ano an mangyayari sa mga kaiwal kan Israel, asin sa anong mga paagi kapareho nin ulod an Israel? (b) An mga tataramon ni Jehova partikularmenteng nakaparirigon nin boot ngonyan huli sa anong nagdadangadang na pagsalakay?
15 Estudyare an sunod na sinabi ni Jehova paagi ki Isaias: “‘Uya! An gabos na nagkakaaranggot tumang sa saimo mapapasupog asin ibababa. An mga tawong nakikiiwal sa saimo magigin garo mayo asin mapapara. Hahanapon mo sinda, alagad ta dai mo sinda manonompongan, an mga tawong nakikipagtusayan sa saimo. Sinda magigin siring sa dai nag-eeksister asin siring sa mayo, an mga tawong nakikiguerra sa saimo. Huli ta ako, si Jehova na saimong Dios, nagkakapot sa saimong toong kamot, an Saro na nagsasabi sa saimo, “Dai ka matakot. Ako mismo an matabang sa saimo.” Dai ka matakot, ulod na Jacob, kamong mga tawo nin Israel. Ako mismo an matabang sa saimo,’ an sabi ni Jehova, na saimong Paratubos, an Banal kan Israel.”—Isaias 41:11-14.
16 Dai manggagana an mga kaiwal kan Israel. Mapapasupog an mga naaanggot tumang sa Israel. Malalaglag an mga nakikilaban tumang sa saiya. Minsan ngani an bihag na mga Israelita maluya asin daing kalabanlaban na siring sa ulod na namimiripit sa kabokabo, tatabangan sinda ni Jehova. Kanigoan na pagparigon sa boot nanggad ini sa bilog na “huring mga aldaw” mantang napapaatubang an tunay na mga Kristiano sa desididong pakikilaban kan kadakol sa kinaban! (2 Timoteo 3:1) Asin kanigoan kanakapakokosog an panuga ni Jehova huli sa nagdadangadang na pagsalakay ni Satanas, na inaapod sa hula na “Gog kan daga nin Magog”! Sa maisog na pagsalakay ni Gog, an banwaan ni Jehova magigin siring sa daing kalabanlaban na ulod—sarong banwaan na “nag-eerok na mayo nin lanob” asin mayo ‘ngani nin pamarat asin mga tata.’ Pero, an mga naglalaom ki Jehova dai kaipuhan na magtakig sa takot. An Makakamhan sa Gabos mismo makikilaban tanganing iligtas sinda.—Ezequiel 38:2, 11, 14-16, 21-23; 2 Corinto 1:3.
Karangahan Para sa Israel
17, 18. Paano ilinaladawan ni Isaias an pagtaong puersa sa Israel, asin sa anong kaotoban kita nakaseseguro?
17 Padagos na rinaranga ni Jehova an saiyang banwaan: “Uya! Ginibo takang pangginik na paragos, sarong bagong instrumentong pangginik na may dobleng tarom. Babatayan mo an mga bukid asin roronoton an mga iyan; asin an mga bulod gigibohon mong siring sana sa ata. Hihimalidon mo sinda, asin ipapadpad sinda nin doros, asin sarong bagyo nin doros mismo an madara sa sainda sa laen-laen na direksion. Asin ika mismo maggagayagaya ki Jehova. Ipaghahambog mo an saimong sadiri dian sa Banal kan Israel.”—Isaias 41:15, 16.
18 An Israel tatawan nin kosog na manalakay asin, sa espirituwal na sentido, tanganing daogon an saiyang arog-bukid na mga kaiwal. Pagpuli kan Israel hale sa pagkadistiero, dadaogon nia an mga kaiwal na naghihingoang olangon an pagtogdok liwat kan templo asin kan mga lanob kan Jerusalem. (Esdras 6:12; Nehemias 6:16) Minsan siring, an mga tataramon ni Jehova maootob sa “Israel nin Dios” sa dakulaon na sokol. (Galacia 6:16) Si Jesus nanunuga sa linahidan na mga Kristiano: “An makadaog asin nag-ootob kan sakong mga gibo sagkod sa katapusan tatawan ko nin autoridad sa mga nasyon, asin papastoran nia an mga tawo paagi sa sogkod na batbat kaya sinda magkakaparasa siring sa mga lalagan na dalipay, siring kan inako ko sa sakong Ama.” (Kapahayagan 2:26, 27) Maabot nanggad an panahon na an mga tugang ni Cristo na binuhay liwat sa langitnon na kamurawayan magkakaigwa nin kabtang sa paglaglag kan mga kaiwal ni Jehova Dios.—2 Tesalonica 1:7, 8; Kapahayagan 20:4, 6.
19, 20. Ano an isinurat ni Isaias manongod sa pagbabalik sa dating kagayonan kan Israel, asin paano ini naotob?
19 Sa piguratibong pananaram, pinasasarig ni Jehova ngonyan an saiyang panuga na matao nin sukoro sa saiyang banwaan. Si Isaias nagsurat: “An mga nagsasakit asin an mga dukha naghahanap nin tubig, alagad mayo. Huli sa kapahaan namara an sainda mismong dila. Ako mismo, si Jehova, masimbag sa sainda. Ako, an Dios nin Israel, dai mabaya sa sainda. Sa mga bulod na mayong ano man na nagtutubo mabukas ako nin mga salog, asin sa tahaw kan mga kaplanodohan sa kababan, mga burabod. An kaawagan gigibohon ko na magin magahong mga danaw-danaw nin tubig, asin an alang na daga na magin mga gikanan nin tubig. Sa kaawagan ibubugtak ko an poon nin sedro, an akasia asin an mirto asin an poon nin lana. Sa desiertong kaplanodohan ibubugtak ko an poon nin enebro, an fresno asin an sipres nin sarabay; tanganing an mga tawo makaheling asin makaaram asin maghimate patin magkaigwa nin pakarorop nin sarabay, na an mismong kamot ni Jehova an naggibo kaini, asin an Banal kan Israel an mismong naglalang kaini.”—Isaias 41:17-20.
20 Minsan ngani an desterradong mga Israelita nag-iistar sa kabiserang siudad nin sarong mayaman na kapangyarihan pankinaban, para sa sainda iyan garo sarong daing tubig na desierto. Nakamate sinda nin kapareho ki David kan sia nagtatago ki Hadeng Saul. Kan 537 B.C.E., binuksan ni Jehova an dalan tangani na sinda makabalik sa Juda asin itogdok liwat an saiyang templo sa Jerusalem, sa siring ibinabalik an dalisay na pagsamba. Dangan binendisyonan sinda ni Jehova. Sa sarong hula kan huri, isinabi ni Isaias bago pa: “Rarangahon nanggad ni Jehova an Sion. Rarangahon nia nanggad an gabos niang gabang lugar, asin gigibohon nia an saiyang kapatagan na magin siring sa Eden asin an saiyang desiertong kaplanodohan na magin siring sa tatamnan ni Jehova.” (Isaias 51:3) Nangyari nanggad ini pakabalik kan mga Judio sa saindang dagang tinuboan.
21. Anong pagbabalik an nangyari sa presenteng mga panahon, asin ano an mangyayari sa ngapit?
21 May kaagid na nangyari sa presenteng mga panahon kan patalingkason kan Ciro na Orog na Dakula, si Cristo Jesus, an saiyang linahidan na mga parasunod sa espirituwal na pagkabihag tangani na ikabalik ninda an dalisay na pagsamba. An mga fiel na idto binendisyonan nin nagsosopay na espirituwal na paraiso, sarong piguratibong tatamnan sa Eden. (Isaias 11:6-9; 35:1-7) Sa dai na mahahaloy, kun laglagon na nin Dios an saiyang mga kaiwal, an bilog na daga gigibohon na pisikal na paraiso, siring kan ipinanuga ni Jesus sa paragibo nin maraot na nakapako sa harigi.—Lucas 23:43.
Sarong Angat sa mga Kaiwal kan Israel
22. Sa anong mga tataramon inangat giraray ni Jehova an mga nasyon?
22 Binalikan ngonyan ni Jehova an saiyang kontrobersia sa mga nasyon asin sa saindang mga dios na idolo: “‘Atubangan nindo an saindong kaso,’ an sabi ni Jehova. ‘Luwasan nindo an saindong mga pangangatanosan,’ sabi kan Hade ni Jacob. ‘Luwasan asin sabihan sa samo an mga mangyayari. An enot na mga bagay—kun ano iyan—sabihan nindo, tanganing ikadusay niamo an samong puso asin maaraman an ngapit kaiyan. O ipadangog nindo sa samo minsan an mga bagay na maabot. Sabiha nindo an mga bagay na madatong sa ngapit, tanganing maaraman mi na kamo mga dios. Iyo, kaipuhan kamong gumibo nin marahay o gumibo nin maraot, tangani na kami mangalagkalag asin maheling man iyan. Uya! Kamo bagay na dai nag-eeksister, asin an saindong mga nagibo mayo lamang. Makauuyam nin makuri an siisay man na minapili sa saindo.’” (Isaias 41:21-24) Nakakapaghula daw nin tama an mga dios kan mga nasyon asin sa siring patunayan na sinda may lihis sa natural na kaaraman? Kun iyo, segurado na siertong may ibubunga ini, magsalang marahay o maraot, tanganing suportaran an saindang mga paghingako. Pero, sa katunayan mayong ano man na magigibo an mga dios na idolo asin sinda siring sa mga bagay na dai nag-eeksister.
23. Paagi sa saiyang mga propeta, taano ta paorootro nanggad na kinondenar ni Jehova an mga idolo?
23 Sa satong kaaldawan tibaad magngalas an nagkapira kun taano si Jehova, paagi ki Isaias asin sa mga kapwa nia propeta, ta dakulaon na panahon an ginamit sa pagkondenar sa kabalisngagan nin idolatriya. An kadaihan nin pakinabang nin mga idolo na gibo nin tawo tibaad risang marhay kan dakol ngonyan. Minsan siring, oras na maestablisar asin akoon nin dakol an sarong falsong sistema nin paniniwala, masakit nang haleon iyan sa isip kan mga naniniwala dian. An dakol na kontemporanyong paniniwala kapareho kadaing saysay kan paniniwala na an daing buhay na mga imahen talagang mga dios. Pero, nangangapot an mga tawo sa siring na mga paniniwala apisar kan nakakokombensir na mga argumento tumang dian. Paagi sana sa paorootrong pakadangog kan katotoohan na napahiro an nagkapira na maheling an kadonongan nin pagtitiwala ki Jehova.
24, 25. Paano nagtaram giraray si Jehova manongod ki Ciro, asin anong ibang hula an ipinagigirumdom kaini sa sato?
24 Si Jehova nagtaram giraray manongod ki Ciro: “May pinukaw ako hale sa amihanan, asin sia madatong. Hale sa subangan aapodon nia an sakong ngaran. Asin madatong sia sa mga deputadong namamahala na garo sinda dalipay asin siring sa sarong paragibo nin koron na nagtitimaktimak sa laboy.” (Isaias 41:25)d Kabaliktaran kan mga dios kan mga nasyon, kayang hamanon ni Jehova an mga bagay-bagay. Kun paluwason na nia si Ciro hale sa sirangan, hale sa “subangan,” ipapaheling nin Dios an saiyang kakayahan na magtaram nin prediksion dangan dedeterminaran an ngapit tanganing otobon an saiyang prediksion.
25 An mga tataramon na ini nagpapagirumdom sa sato kan makahulang paglaladawan ni apostol Juan sa mga hade na pupukawon tanganing humiro sa satong panahon. Sa Kapahayagan 16:12, mababasa niato na an dalan aandamon “para sa mga hade hale sa subangan.” An mga hadeng ini daing iba kundi si Jehova Dios asin si Jesu-Cristo. Kun paanong ilinigtas ni Ciro an banwaan nin Dios kan suanoy, an mas makapangyarihan nanggad na mga hadeng ini popohoon an mga kaiwal ni Jehova asin papastoran an saiyang banwaan sa panahon kan dakulang kahorasaan pasiring sa bagong kinaban nin katanosan.—Salmo 2:8, 9; 2 Pedro 3:13; Kapahayagan 7:14-17.
Supremo si Jehova!
26. Anong hapot an pinalataw ngonyan ni Jehova, asin nasimbag daw iyan?
26 Sa giraray, ipinahayag ni Jehova an katotoohan na sia sana an tunay na Dios. Sia naghahapot: “Siisay an nakapagsabi nin ano man na bagay poon sa kapinonan, tanganing maaraman niamo, o poon kan mga panahon na nakalihis, tanganing masabi niamo, ‘Tama sia’? Talagang mayo nin nagsasabi. Talagang mayo nin siisay man na nagpapadangog. Talagang mayo nin siisay man na nagdadangog sa ano man na sabihon nindo.” (Isaias 41:26) Mayong idolong dios an nagpaisi kan pagdatong nin sarong kongkistador na mapatalingkas sa mga nagtitiwala dian. An gabos na siring na dios daing buhay, dai nagtataram. Bako man talaga sindang dios.
27, 28. Anong mahalagang marhay na katotoohan an idinodoon sa pantapos na mga bersikulo kan Isaias 41, asin siisay sana an nagbabalangibog kaini?
27 Pakatapos na ibareta an nakapupukaw sa boot na makahulang mga tataramon na ini ni Jehova, idinoon ni Isaias an sarong mahalagang marhay na katotoohan: “May sarong naenot, na nagsasabi sa Sion: ‘Uya! Uya sinda!’ asin sa Jerusalem matao ako nin paradara nin maogmang bareta. Asin padagos akong nagheling, asin mayo ni sarong tawo; asin sa mga ini mayo man nin nagtatao nin konseho. Asin padagos ko sindang hinahapot, tangani na sinda tibaad pa sumimbag. Uya! Sinda gabos bagay na dai nag-eeksister. An saindang mga gibo mayo lamang. An saindang minoldeng mga imahen doros asin bakong tunay.”—Isaias 41:27-29.
28 Si Jehova an enot. Sia an supremo! Sia an tunay na Dios, na nagpapaisi kan kaligtasan kan saiyang banwaan, na nagdadara sa sainda nin maogmang bareta. Asin an saiyang mga Saksi sana an nagbabalangibog kan saiyang kadakulaan sa mga nasyon. Sa mapanuyang paagi, idinedenunsiar ni Jehova an mga nagtitiwala sa pagsamba sa idolo, na ibinibilang an mga idolo na “doros asin bakong tunay.” Kanigoan kamapuersang dahelan na mangapot sa tunay na Dios! Si Jehova sana an angay sa satong may kompiansang pagtitiwala.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Helingon an kapitulo 29 kan Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind I.
b Helingon an kapitulo 30 kan Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind I.
c An Mas Dakulang Ciro, na kan 1919 nagpatalingkas “sa Israel nin Dios” sa espirituwal na pagkabihag, daing iba kundi si Jesu-Cristo, na natutukaw sa trono bilang Hade kan langitnon na Kahadean nin Dios poon kan 1914.—Galacia 6:16.
d Minsan ngani an dagang tinuboan ni Ciro nasa sirangan kan Babilonya, kan gibohon nia an saiyang pangultimong pagsalakay sa siudad, nagdatong sia hale sa amihanan, hale sa Asia Minor.