9. Anong marahayon na panuga an iinaalok sa nagpuling mga Judio?

⁹ An mga binutasan sa pagkabihag sa Babilonya magkakaigwa nin marahay na dahelan na maggayagaya, huli ta sarong marahayon na ngapit an naghahalat sa sainda pagpuli ninda sa Jerusalem. Ihinuhula ni Isaias: “Sa panahon na iyan an mga mata kan mga buta magkakaburuklat, asin an mismong mga talinga kan mga bungog magkakaburukasan. Sa panahon na iyan an pilay matukad na garo lalaking usa, asin an dila kan pula makurahaw sa kaogmahan.”​—Isaias 35:​5, 6a.

10, 11. Para sa nagpuling mga Judio, taano ta seguradong may espirituwal na kahulogan an mga tataramon ni Isaias, asin ano an ipinasesentido kan mga iyan?

¹⁰ Malinaw na nasa isip ni Jehova an espirituwal na kamugtakan kan saiyang banwaan. Sinda pinadusahan nin 70 taon na pagkadistiero huli sa saindang apostasiya bago kaidto. Pero, sa pagtao kan saiyang disiplina, dai pinadusahan ni Jehova an saiyang banwaan nin pagkabuta, pagkabungog, pagkapilay, asin pagkapula. Huli kaini, an pagbalik sa dati kan nasyon nin Israel dai nangangaipo nin pagpaomay nin pisikal na mga diperensia. Ibinabalik ni Jehova an nawara, arin na baga, an espirituwal na salud.

¹¹ An nagsosolsol na mga Judio pinaomayan sa bagay na nakabalik an saindang espirituwal na mga sentido​—an saindang espirituwal na pakaheling asin an saindang abilidad na madangog, kuyogon, asin sabihon an tataramon ni Jehova. Namansayan ninda an saindang pangangaipo na magdanay na dayupot ki Jehova. Paagi sa saindang marahay na paggawe, sinda ‘nagkukurahaw’ sa magayagayang pag-omaw sa saindang Dios. An dating “pilay” nagigin galaga asin mabagsik sa saiyang pagsamba ki Jehova. Sa piguratibong pagtaram, sia “matukad na garo lalaking usa.”

20. Anong bagong Israel an naglataw kan enot na siglo C.E.?

²⁰ Sa itinalaan na panahon ni Jehova, naglataw an saro pang Israel, saro na espirituwal. (Galacia 6:16) Iinandam ni Jesus an dalan para sa pagkamundag kan bagong Israel na ini durante kan saiyang ministeryo digdi sa daga. Ibinalik nia an dalisay na pagsamba, asin paagi sa saiyang katokdoan, nagpoon giraray na bumolos an mga tubig nin katotoohan. Pinaomayan nia an mga may helang, sa pisikal sagkod espirituwal. Sarong magayagayang kurahaw an nag-aniningal mientras na ibinabalangibog an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. Pakalihis nin pitong semana pagkagadan asin pagkabuhay liwat sa saiya, inestablisar kan pinamuraway na si Jesus an Kristianong kongregasyon, sarong espirituwal na Israel na kompuesto nin mga Judio asin iba pa na binalukat kan pinabulos na dugo ni Jesus, pinaniaki bilang espirituwal na mga aki nin Dios asin tugang ni Jesus, asin linahidan nin banal na espiritu.​—Gibo 2:1-4; Roma 8:​16, 17; 1 Pedro 1:​18, 19.

21. Mapadapit sa Kristianong kongregasyon kan enot na siglo, anong mga pangyayari an puedeng mansayon bilang kaotoban kan nagkapirang kabtang kan hula ni Isaias?

²¹ Kan sinusuratan an mga miembro kan espirituwal na Israel, nasambitan ni apostol Pablo an mga tataramon sa Isaias 35:3 sa pagsabi: “Itaasan an mga kamot na nagtotonton asin an mga tuhod na lopog.” (Hebreo 12:12) Kun siring, minalataw na may kaotoban kan enot na siglo C.E. an mga tataramon sa Isaias kapitulo 35. Sa literal na sentido, si Jesus asin an saiyang mga disipulo milagrosong ibinalik an pagheling kan mga buta asin an pagdangog kan mga bungog. Pinalakaw ninda “an mga pilay” asin pinataram liwat an mga pula. (Mateo 9:32; 11:5; Lucas 10:9) Orog na mahalaga, an mga tama an kamugtakan nin puso nakadulag sa falsong relihion asin nagkamit nin sarong espirituwal na paraiso sa laog kan Kristianong kongregasyon. (Isaias 52:11; 2 Corinto 6:17) Siring kan mga Judio na nagbalik hale sa Babilonya, an mga nakadulag na ini nakaaram na kaipuhan an positibo, makosog an boot na espiritu.​—Roma 12:11.

23, 24. Sa anong mga paagi na an mga tataramon ni Isaias naotob sa tahaw kan banwaan nin Dios poon kan 1919?

²³ Minsan siring, kan 1919 nabago an kamugtakan. Binutasan ni Jehova sa pagkabihag an saiyang banwaan. Pinonan nindang haboan an falsong katokdoan na nakaraot kaidto sa saindang pagsamba. Bilang resulta, nakamtan ninda an pagpaomay. Sinda napasa espirituwal na paraiso, na dawa ngonyan padagos na naglalakop sa bilog na daga. Sa espirituwal na sentido, an mga buta nakanonood na makaheling asin an bungog, na makadangog​—na nagigin biyong alisto sa paghiro kan banal na espiritu nin Dios, na pirmeng nakamamansay sa pangangaipo na magdanay na dayupot ki Jehova. (1 Tesalonica 5:6; 2 Timoteo 4:5) Huling bako nang pula, an tunay na mga Kristiano galagang ‘magkurahaw,’ na ipinahahayag sa iba an mga katotoohan sa Biblia. (Roma 1:15) An mga maluya, o “pilay” kaidto sa espirituwal, nagpapaheling na ngonyan nin kaigotan asin kagayagayahan. Sa piguratibong paagi, nahihimo nindang ‘magtukad na garo lalaking usa.’

25. Magkakaigwa daw nin pisikal na kaotoban an Isaias kapitulo 35? Ipaliwanag.

²⁵ Kumusta man sa ngapit? Maootob pa daw sa pisikal na paagi an hula ni Isaias? Iyo. An milagrosong mga pagpaomay ni Jesus asin kan saiyang mga apostol kan enot na siglo nagpaheling kan kamawotan asin kakayahan ni Jehova na gibohon an siring na mga pagpaomay sa mas mahiwas na sokol sa ngapit. An ipinasabong na mga Salmo nagtataram manongod sa buhay na daing katapusan sa matoninong na mga kamugtakan digdi sa daga. (Salmo 37:​9, 11, 29) Si Jesus nanuga nin buhay sa Paraiso. (Lucas 23:43) Sagkod sa pinakaultimong libro kaiyan, an Biblia nagtatao nin paglaom para sa sarong literal na paraiso. Sa panahon na iyan, an mga buta, bungog, pilay, asin pula paoomayan sa pisikal asin nin permanente. An pagmondo asin pag-agagha mawawara na. An paggayagaya tunay nanggad na magigin sagkod sa panahon na daing talaan, sagkod lamang pa ngani.​—Kapahayagan 7:​9, 16, 17; 21:​3, 4.