Lakop sa Kinaban na Katiwasayan sa Pagsakop kan “Prinsipe nin Katoninongan”
Kapitulo 12: An Bagong Tipan nin Dios Madali Nang Makahaman
1. (a) Ano an mangyayari sa satong daga kun an Dios dai ootobon an saiyang tipan manongod sa aldaw asin manongod sa banggi? (b) Mantang an Dios maimbod na nangangapot sa saiyang mga tipan, sa ano kita makaseseguro?
ANO an gigibohon niato kun dai otobon nin Dios an saiyang tipan manongod sa aldaw asin manongod sa banggi? Imbes na magkaigwa nin nagsasarusalidang aldaw asin banggi, an satong daga sisirangan nin daing katapusan na liwanag o tatahoban nin daing katapusan na kadikloman. (Genesis 1:1, 2, 14-19) Alagad ta an Dios maimbod na nag-ootob sa saiyang mga tipan. Kaya makasisierto kita nin biyo na an bulan, aldaw, asin mga galaksia sa kalangitan noarin man dai lalaglagon; ni an satong planetang Daga.
2. Ano an isinabi ni Jehova sa mga Judio manongod sa saiyang tipan kan aldaw asin kan banggi?
2 Sa pagtaram manongod sa saiyang tipan kan aldaw asin kan banggi, an Dios nagsabi sa mga Judio na sakop kan kahadean kan makahadeng harong ni David: “Kun mararaot nindo an sakuyang tipan kan aldaw asin an sakuyang tipan kan banggi, na mangyari bagang an aldaw asin banggi dai na mangyari sa kapanahonan kaiyan, mararaot man an sakuyang pakipagtipan ki David na sakuyang lingkod tanganing dai sia magkaigwa nin aking lalaki na maghahade sa saiyang trono.”—Jeremias 33:20, 21.
3. Ano an ipinaririsa kan mga tataramon na ini manongod sa saiyang tipan ki David para sa daing katapusan na Kahadean?
3 Sa mga tataramon na iyan igwa kita nin bakong direktang pruweba na an satong daga, kaiba an aldaw asin an bulan, magdadanay sagkod lamang. (Eclesiastes 1:4) An satong daga sagkod lamang na iistaran nin mga tawo, tanganing kamtan ninda an mga kagayonan kan aldaw asin kan banggi sakop kan paraotob sa tipan na Dios, an Kaglalang sa tawo. Asin kun paanong si Jehova marigon na nangapot sa saiyang tipan kan aldaw asin kan banggi, maimbod man sia sa saiyang pakipagtipan ki Hadeng David kan suanoy para sa daing katapusan na Kahadean sa pamilya ni David. Ini totoo minsan ngani an kabesera kan Kahadean kaipuhan na ibalyo hale sa daga pasiring sa dai naheheling na kalangitan.—Salmo 110:1-3.
4. (a) An pakipagtipan nin Dios ki David para sa daing katapusan na Kahadean asosyado sa ano pang ibang tipan? (b) Ano an isinabi ni Jesu-Cristo mapadapit kaiyan, asin sa irarom nin anong mga kamugtakan?
4 An tipan nin Dios para sa daing katapusan na Kahadean sa linahe ni David asosyado sa saro pang tipan, “an bagong tipan.” An tipan na ini na masalida sa daan na tipan sinabi ni Jesus. Ini pakatapos na selebraron nia an Judiong Paskua kaiba an saiyang maimbod na mga disipulo kan banggi nin Nisan 14 kan 33 C.E. Inestablisar nia an inapod na “pamanggihan kan Kagurangnan.” Aram nia na, kan aldaw man sanang idto nin Paskua, pabubuloson nia an saiyang dugo sa pag-atang. Huli kaiyan, nagkua sia nin sarong kopa nin mapulang arak, alagad bago iyan ilinibot sa saiyang maimbod na mga apostol, sia nagsabi: “An kopang ini nangangahulogan kan bagong tipan paagi sa sakong dugo.”—Lucas 22:20; 1 Corinto 11:20, 23-26.
5. Kiisay ginibo an panuga nin Dios na bagong tipan, asin naghihingako daw an Republika nin Israel na nasa tipan na ini?
5 Kapareho kan daan na tipan, an bagong tipan ginibo sa sarong nasyon alagad bakong sa arin man sa mga nasyon kan Kakristianohan. Minsan ngani an panuga kan bagong tipan ginibo paagi ki propeta Jeremias sa nasyon nin Israel kaidtong labi nang 2,500 na taon an nakaagi, an Republika nin Israel ngonyan dai naghihingakong nasa bagong tipan. Imbes, an Republika nin Israel nagin miembro kan NU.
6. Sono sa Jeremias kapitulo 31, taano ta naheling nin Dios an pangangaipo na gumibo nin bagong tipan, asin ano an ibubunga kaiyan?
6 Taano ta boot nin Dios nin bagong tipan? An Jeremias 31:31-34 nagpapaliwanag: “‘Uya! May maabot na mga aldaw,’ an sabi ni Jehova, ‘asin magibo ako nin bagong tipan sa harong ni Israel asin sa harong ni Juda; bakong arog kan tipan na ginibo ko sa saindang mga apoon kan aldaw na kaptan ko an saindang kamot sa pagkua sa sainda sa daga nin Egipto, “sakong tipan na linapas mismo ninda, minsan ngani ako may pagkasadiri sa sainda bilang agom na lalaki,” sabi ni Jehova.’ ‘Huli ta iyo ini an tipan na gigibohon ko sa harong ni Israel pakalihis kan mga aldaw na idto,’ an sabi ni Jehova. ‘Ibubugtak ko an sakong pagboot sa sainda, asin sa saindang puso iyan isusurat ko. Asin ako magigin saindang Dios, asin sinda magigin sakong banwaan. Asin an lambang saro dai na matokdo sa saiyang kaibanan asin sa saiyang tugang, na nagsasabi, “Midbida si Jehova!” huli ta sinda gabos makakamidbid na sa sako, pagpoon sa pinakasadit sa sainda sagkod sa pinakadakula sa sainda,’ an sabi ni Jehova. ‘Huli ta ipatatawad ko an saindang sala, asin an saindang kasalan dai ko na gigirumdomon.’”
Orog Karahay na Tipan na May Orog Karahay na Tagapag-oltanan
7. An bago daw na tipan pagbago sana sa tipan na linapas kan mga Israelitas, asin taano ta iyan orog karahay sa tipan nin Pagboot?
7 An bagong tipan bako sanang pagbago sa naenot na tipan na linapas kan mga Israelitas. Bako nanggad! Huli ta si apostol Pablo nagsurat sa mga Kristiano sa Roma, na an sabi: “Kamo bakong sakop nin katogonan kundi sakop nin dai na kutana maninigong pagkaherak.” (Roma 6:14) Iyan sa katotoohan bagong tipan, asin dapat laoman na iyan magigin orog karahay, huli ta kaya kan Makakamhan sa gabos na Dios na si Jehova na pakarhayon an mga bagay mapadapit sa mga palalaogon nia sa bagong tipan. Primero, pinatindog nia an orog karahay na tagapag-oltanan, o nangongoltanan, sa pag-establisar kan bagong tipan. An Tagapag-oltanan na ini bako man na bakong sangkap, makasalan na tawo na arog ni propeta Moises.
8. (a) Ano an yaon sa bagong tipan na minagibo kaiyan na orog karahay sa tipan nin Pagboot? (b) Siisay an Tagapag-oltanan sa orog karahay na bagong tipan? (c) Ano an sinasabi kan Hebreo 8:6, 13 manongod sa bagong tipan asin sa pagigin superyor kan Tagapag-oltanan kaiyan, asin may anong epekto sa naenot na tipan?
8 An tipan nin Pagboot na an tagapag-oltanan si propeta Moises marahay. Minsan siring, an tipan na idto nagboot nin atang nin mga hayop na an dugo noarin man dai makalilinig sa mga kasalan nin tawo. Kaya tanganing maestablisar ni Jehova Dios an orog karahay na tipan, kaipuhan na igwa nin orog karahay na tagapag-oltanan na may orog karahay na atang. An kaipuhan nanggad na Tagapag-oltanan na ini iyo si Jesu-Cristo. Sa pagdodoon kan pagigin superyor kan Tagapag-oltanan na ini kun ikokomparar ki propeta Moises, an Biblia nagtatao sato kan minasunod na paliwanag: “Alagad ngonyan si Jesus nagkamit nin orog karahay na paglilingkod sa publiko, kaya sia man an tagapag-oltanan sa orog karahay na tipan, na legal na pinasikad sa orog karahay na mga panuga. . . . Sa pagsabi niang ‘sarong bagong tipan’ ginibo niang lihis na an enot.”—Hebreo 8:6, 13.
Sinalidahan an “Lihis Nang” Daan na Tipan
9. (a) Sa anong aldaw hinale an daan na tipan? (b) Ano an nangyari kan agang idto, asin bilang pagpatunay sa ano?
9 An “lihis na,” o paso nang, tipan na iyan hinale 50 aldaw pagkabuhay liwat kan Tagapag-oltanan sa bagong tipan. Ini nangyari sa aldaw nin Pentecostes. Sa aga kan aldaw na idto, an antitipo kan Judiong Kapiyestahan nin Pagsaray nagpoon na mangyari. Paano? Bueno, an 120 maimbod na mga disipulo kan Tagapag-oltanan kan bagong tipan nagtiripon sa sarong kuwarto sa itaas sa Jerusalem asin nag-ako kan ipinanugang banal na espiritu, bilang kaotoban kan hula sa Joel 2:28-32. Pinatunayan kaiyan an pagpopoon kan bagong tipan paagi sa pagtao nin nadadangog asin naheheling na pruweba sa gabos na nagmamasid.
10. Kan aldaw na idto nin Pentecostes, paano ihinayag na an mga disipulo ni Jesus linahidan nin banal na espiritu?
10 Kan si Jesus bumutwa sa tubig sa pagpabautismo asin ibinubo sa saiya an banal na espiritu, an espiritu milagrosong isinimbolo nin ladawan nin sarong salampati na naglulupadlupad sa itaas kan saiyang payo. Alagad sa kaso kan 120 disipulong Hebreo kan aldaw nin Pentecostes, paano ihinayag an paglahid sa sainda nin banal na espiritu? Paagi sa paglataw nin mga dilang garo kalayo sa ibabaw kan saindang payo asin sa pagtao sa sainda kan balaog na kakayahan na ibalangibog an Tataramon nin Dios sa ibang mga tataramon na noarin man dai ninda pinag-adalan.—Mateo 3:16; Gibo 2:1-36.
11. (a) Ano an dapat na marisa nin mga Judio, asin taano? (b) Paano niato naaaraman na an mga Judio dai nagsasabi sa lambang saro, “Midbida si Jehova!” asin anong kaogmahan an mayo sa sainda?
11 Dapat na marisa na kan mga Judio asin kan saindang mga rabbi na an Mosaikong tipan nin Pagboot mayo na. Poon kan laglagon an Jerusalem kan mga hukbo nin Roma kan 70 C.E., dai na sinda nagkaigwa nin templo. Kan panahon na idto, an mga rekord kan saindang linahe nawara o nalaglag. Kaya ngonyan dai ninda aram kun siisay an kabilang sa tribo ni Levi asin kun siisay an gikan ni Aaron tanganing maglingkod sa katongdan na halangkaw na saserdote para sa Judiong nasyon. Imbes na sabihan an lambang saro, “Midbida si Jehova!” ibinibilang nindang kalanghadan an pagpronunsiar sa banal na ngaran. Kaya dai sinda nakikakabtang sa kaogmahan nin mga Saksi ni Jehova huli sa bagay na an “lihis nang” daan na tipan sinalidahan kan bagong tipan.
“Sarong Tipan na Daing Katapusan”
12. (a) Sa anong pamibi makaiiba an mga Saksi ni Jehova nin gikan sa puso? (b) Si Jesus binuhay liwat hale sa mga gadan na igwa nin ano?
12 Laen nanggad sa kamugtakan ngonyan nin mga Judio, an mga Saksi ni Jehova igwa nin aktibo, naglilingkod na Halangkaw na Saserdote sa too nin Dios sa kalangitan. Sia an Tagapag-oltanan kan bagong tipan, tagapag-oltanan na orog nanggad na dakula ki Moises. Gikan sa puso, an mga saksing ini ni Jehova makaiiba sa pamibi kan kagsurat sa Hebreo 13:20, 21: “Ngonyan an Dios logod nin katoninongan, na nagbuhay liwat hale sa mga gadan kan dakulang pastor kan aripompon na may dugo nin sarong tipan na daing katapusan, an satong Kagurangnan na si Jesus, sumangkap sa saindo nin lambang marahay na bagay sa pag-otob kan saiyang kabotan.” Mantang itinao kan “dakulang pastor” na iyan an saiyang buhay na tawo para sa “aripompon,” puwede siang buhayon liwat hale sa mga gadan sa inmortal, daing dugong espiritung hawak pero igwa kan halaga kan dugo kan bagong tipan na maimbod na inootob asin daing katapusan an marahay na mga epekto.
13. (a) Paano an kagadanan kan Tagapag-oltanan sa bagong tipan ginigirumdom taon-taon kan mga Saksi ni Jehova? (b) Ano an isinisimbolo kan mga emblema?
13 An kagadanan bilang atang kan Tagapag-oltanan sa bagong tipan, si Jesu-Cristo, ginigirumdom taon-taon kan mga Saksi ni Jehova sa anibersaryo kan “pamanggihan kan Kagurangnan.” An tinapay na daing lebadura na kinakakan kan mga nasa bagong tipan sa “pamanggihan” na iyan nagsisimbolo sa sangkap na laman kan Tagapag-oltanan, asin an arak nagsisimbolo sa malinig, dai naatian na dugo na, sono sa Kasuratan, igwa kan mismong halaga kan buhay kan Tagapag-oltanan.—1 Corinto 11:20-26; Levitico 17:11.
14. Kun an mga nasa bagong tipan minakakan kan mga emblema sa Memorial, ano an ginigibo ninda, sa simbolikong pagtaram?
14 Kun an mga nasa bagong tipan minainom kan arak na pan-Memorial sa “pamanggihan kan Kagurangnan,” sa piguratibo sanang paagi na sinda minainom nin dugo, kan Tagapag-oltanan sa bagong tipan. Sa simboliko man na paagi na kinakakan ninda an saiyang laman kun sinda minakakan kan pan-Memorial na tinapay na daing lebadura. Sa paggibo kaini, sa simbolikong pagtaram, ipinaheheling ninda an saindang pagtubod sa pantubos na atang kan Aki nin Dios, an Parabalukat sa bilog na katawohan.
15. (a) Gurano na an ilinawig kan bagong tipan, asin paano iyan napatunayan na orog karahay na tipan? (b) Taano an bagong tipan ta maaapod na “sarong tipan na daing katapusan”?
15 An bagong tipan, na ngonyan labi nang 1,950 anyos, harani na sa pakahaman sa katuyohan kaiyan. Ngonyan pa iyan dakol nang siglong mas halawig kisa Mosaikong tipan nin Pagboot. Huling iyan basado sa orog karahay na mga panuga asin orog karahay na atang na may orog karahay na Tagapag-oltanan, tunay na iyan napatunayan na orog karahay na tipan. Huli sa dai pagkaipo na ribayan o salidahan nin bago asin orog karahay na tipan, an mapangganang bagong tipan inaapod na “sarong tipan na daing katapusan.”—Hebreo 13:20.
16. Ano an maninigo niatong ipagpasalamat ki Jehova Dios?
16 Salamat sa Makakamhan sa gabos na Dios, si Jehova, na pinatindog nia an sarong Tagapag-oltanan na orog karahay ki Moises, na paagi sa saiya puwede Niang legal na haleon an Mosaikong tipan nin Pagboot paagi sa pagpako kaiyan sa hariging pasakitan asin itao an dugo kan daing katapusan na bagong tipan!