KAPITULO 16
“Markahan Mo an Angog”
POKUS: Kun paano minarkahan para sa kaligtasan an mga maimbod kan panahon ni Ezekiel asin kun ano an kahulugan kan pagbugtak nin marka sa panahon niyato ngunyan
1-3. (a) Taano ta nabigla si Ezekiel, asin ano an naaraman niya manungod sa paglaglag sa Jerusalem? (b) Anong mga hapot an pag-uulayan ta?
NABIGLA si Ezekiel! Nahiling niya pa sana an makababalding mga bagay na ginigibo kan apostatang mga Judio sa templo sa Jerusalem.a Rinamugan kan mga rebeldeng idto an mismong lugar na iyo an sentro kaidto kan dalisay na pagsamba sa Israel. Pero bako sana su templo an rinamugan ninda. An kadagaan kan Juda napano nin kadahasan, asin mayo na nanggad nin paglaom na magrahay an mga kamugtakan diyan. Nakulgan na marhay si Jehova sa piggigiribo kan saiyang piniling banwaan kaya sinabi niya ki Ezekiel: “Ipapahiling ko sa sainda an sakuyang grabeng kaanggutan.”—Ezek. 8:17, 18.
2 Makulog nanggad para ki Ezekiel na maaraman na grabe an kaanggutan ni Jehova sa Jerusalem pati sa dating sagradong templo kaini asin na lalaglagon niya iyan! Kaya siguradong napaisip si Ezekiel: ‘Paano na su mga maimbod na yaon sa siyudad? Makakaligtas daw sinda? Kun iyo, paano?’ Dai na niya kaipuhan pang maghalat nin haloy para sa simbag. Pagkatapos niyang madangog an makulog na paghukom sa Jerusalem, nakadangog siya nin makusog na boses na nag-aapod sa mga magsasagibo kan paghukom kan Diyos. (Ezek. 9:1) Sa pagpapadagos kan bisyon, naranga an propeta kan maaraman niya na bako gabos—kundi pipilion sana—an malalaglag. Makakaligtas an mga maninigo!
3 Mantang paparani na kita sa katapusan kan maraot na sistemang ini nin mga bagay, tibaad maisip ta man kun siisay an mga makakaligtas sa papaabot na paglaglag. Kaya pag-ulayan niyato ini: (1) Ano an sunod na nahiling ni Ezekiel sa bisyon? (2) Paano nautob an bisyon na iyan kan panahon niya? (3) Ano an kahulugan kan propetikong bisyon na iyan sa panahon niyato ngunyan?
“Padigdiha an mga Mapadusa”
4. Iladawan kun ano an sunod na nahiling saka nadangog ni Ezekiel sa bisyon.
4 Ano an sunod na nahiling saka nadangog ni Ezekiel sa bisyon? (Basahon an Ezekiel 9:1-11.) Pitong lalaki an nag-abot “hali sa direksiyon kan itaas na trangkahan na nakaatubang sa norte,” posibleng harani sa kun sain nakabugtak an simbolo nin pag-imon o kun sain pigtatangisan kan mga babayi an diyos na si Tamuz. (Ezek. 8:3, 14) Naglaog an pitong lalaki sa nasa laog na patyo kan templo asin nagtindog sa may gilid kan altar na tanso para sa pag-atang. Pero an mga lalaking idto nagduman bako para magdara nin atang. Dai na ni Jehova aakuon an mga atang na idudulot sa templong idto. Anom sa sainda an nagtindog, na “an kada saro . . . may kapot na armas na pangrunot.” An ikapitong lalaki kakaibang marhay. Nakasulot siya nin lino, asin bakong armas an bitbit niya, kundi sarong “tintero nin sekretaryo” o, arog kan sinasabi sa nota sa ibaba, “lalagan nin tinta nin eskriba.”
5, 6. Ano an masasabi ta manungod sa mga minarkahan? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan kapitulo.)
5 Ano an gigibuhon kan lalaki na may tintero? Nag-ako siya nin sarong magabat na asignasyon hali mismo ki Jehova: “Maglibot ka sa siyudad, sa Jerusalem, asin markahan mo an angog kan mga tawong napupurisaw saka nag-aagrangay dahil sa gabos na makababalding bagay na ginigibo sa siyudad.” Posibleng nagirumduman ni Ezekiel sa pagkakataon na idto an maimbod na mga magurang na Israelita na nagwirik nin dugo sa itaas na parte kan pintuan kan saindang mga harong saka sa mga poste kan saindang pintuan para magserbing tanda na dai iiiba sa gagadanon an mga panganay nindang aki. (Exo. 12:7, 22, 23) Sa bisyon ni Ezekiel, arog man daw kaiyan an katuyuhan kan pagbugtak nin marka sa angog—para magserbing tanda na dai dapat iiba sa mga lalaglagon sa Jerusalem an igwa nin marka?
6 Magigin malinaw an simbag pag kinonsiderar ta an basehan sa pagbugtak nin marka. Ibubugtak iyan sa angog kan mga tawong “napupurisaw saka nag-aagrangay” dahil sa makababalding mga bagay “na ginigibo sa siyudad.” Kaya ano an masasabi ta manungod sa mga minarkahan? Munduon sindang marhay bako sana sa idolatriyang isinasagibo sa templo kundi pati man sa gabos na kadahasan, imoralidad, asin karatan na lakop na marhay sa Jerusalem. (Ezek. 22:9-12) Saro pa, posibleng marhay na dai ninda itinatago an namamatian ninda. Siguradong maririsa sa mga sinasabi saka ginigibo kan siring na mga tawong tama an kamugtakan nin puso na nababaldi sinda sa mga nangyayari sa kadagaan asin na naninindugan sinda sa dalisay na pagsamba. Huling mahihirakon si Jehova, ililigtas niya an mga maninigong ini.
7, 8. Paano isasagibo kan mga lalaki na may kapot na armas na pangrunot an saindang asignasyon, asin ano an nangyari sa pagtatapos kan bisyon?
7 Paano isasagibo kan anom na lalaki na may kapot na armas na pangrunot an saindang asignasyon? Nadangog ni Ezekiel an instruksiyon sa sainda ni Jehova: Sundan an lalaki na may tintero asin gadanon an gabos na tawo apuwera sa siisay man na minarkahan sa saindang angog. “Magpuon kamo sa sakuyang santuwaryo,” an sugo ni Jehova. (Ezek. 9:6) Pupunan ninda an saindang asignasyon na manggadan sa mismong templo kan Jerusalem, na bako nang sagrado para ki Jehova. Inot nindang gagadanon an “kamagurangan na nasa atubangan kan harong”—an 70 kamagurangan kan Israel na nasa templo asin nagdudulot nin insenso sa palsong mga diyos.—Ezek. 8:11, 12; 9:6.
8 Ano an nangyari sa pagtatapos kan bisyon? Mantang padagos na naghihiling saka nagdadangog si Ezekiel, ibinareta ki Jehova kan lalaki na may tintero: “Ginibo ko na an ipinagbuot mo sa sako.” (Ezek. 9:11) Maiisip ta: ‘Ano na an nangyari sa mga taga Jerusalem? Igwa daw nin mga maimbod na nakaligtas sa paglaglag?’
Paano Nautob an Bisyon na Iyan kan Panahon ni Ezekiel?
9, 10. Siisay an nagkapira sa mga maimbod na nakaligtas kaidto sa paglaglag sa Jerusalem, asin ano an masasabi ta manungod sa sainda?
9 Basahon an 2 Cronica 36:17-20. Nautob an propesiya ni Ezekiel kan 607 B.C.E. kan laglagon kan hukbo kan Babilonya an Jerusalem pati an templo kaiyan. Siring sa sarong “kopa sa kamot ni Jehova,” an mga Babilonyo an nagin instrumento ni Jehova para iula an kapadusahan sa bakong maimbod na Jerusalem. (Jer. 51:7) Gabos daw ginaradan? Dai. Ihinula sa bisyon ni Ezekiel na igwa nin mga makakaligtas sa pag-atake kan mga Babilonyo.—Gen. 18:22-33; 2 Ped. 2:9.
10 Nagkapirang maimbod na mga indibidwal an nakaligtas, kaiba na an mga Recabita, an Etiope na si Ebed-melec, an propetang si Jeremias, asin an sekretaryo niyang si Baruc. (Jer. 35:1-19; 39:15-18; 45:1-5) Base sa bisyon ni Ezekiel, masasabi tang “napupurisaw [sinda] saka nag-aagrangay dahil sa gabos na makababalding bagay” na ginigibo sa Jerusalem. (Ezek. 9:4) Bago an paglaglag, posibleng marhay na ipinahiling ninda na ikinakabaldi ninda an karatan asin na naninindugan sinda sa dalisay na pagsamba, kaya puwede sindang makaligtas.
11. Kiisay nagrerepresentar an anom na lalaki na may kapot na armas na pangrunot saka an lalaki na may tintero nin sekretaryo?
11 Literal daw na minarkahan para sa kaligtasan an mga maimbod na idto? Mayo nin rekord na naglibot sa Jerusalem si Ezekiel o an siisay man na propeta para aktuwal na markahan an angog kan mga maimbod. Kaya minalataw na an ihinahayag kan propetikong bisyon ni Ezekiel iyo an nangyayari sa langit, asin dai ini nahihiling nin mga tawo. An lalaki na may tintero nin sekretaryo saka an anom na lalaki na may kapot na armas na pangrunot nagrerepresentar sa maimbod na espiritung mga linalang ni Jehova, na pirming andam na isagibo an saiyang kabutan. (Sal. 103:20, 21) Siyertong ginamit ni Jehova an saiyang mga anghel para panginutan an paghukom sa bakong maimbod na Jerusalem. Paagi sa garo baga pagmarka sa angog kan mga ililigtas, sinigurado kan mga anghel na mayong maimbod na madadamay pag ginibo na an paghukom.
Ano an Kahulugan kan Bisyon ni Ezekiel sa Panahon Niyato Ngunyan?
12, 13. (a) Taano ta iinula ni Jehova an saiyang grabeng kaanggutan sa Jerusalem, asin taano ta dapat tang asahan na arog man kaiyan an gigibuhon ni Jehova sa panahon niyato ngunyan? (b) An Kakristiyanuhan daw an antitipiko kan bakong maimbod na Jerusalem? Ipaliwanag. (Hilingon an kahon na “An Kakristiyanuhan Daw an Antitipiko kan Jerusalem?”)
12 Madali ta nang mahiling an daing kaagid na paghukom nin Diyos—an “dakulang kasakitan na dai pang arog kaiyan na nangyari puon sa kapinunan kan kinaban sagkod ngunyan, asin dai na giraray iyan mangyayari pa.” (Mat. 24:21) Mantang pighahalat ta an nakakapahiro sa buot na pangyayaring iyan, may mga importanteng hapot na minalataw: Pipilion daw an mga lalaglagon? Mamarkahan daw para sa kaligtasan an tunay na mga parasamba ni Jehova? Sa ibang pagtaram, may kautuban daw sa panahon ta ngunyan an propetikong bisyon ni Ezekiel manungod sa lalaki na may tintero? Iyo an simbag sa tulong hapot na iyan. Taano man ta nasabi ta iyan? Para maaraman an simbag, balikan ta an bisyon ni Ezekiel.
13 Nagigirumduman mo daw kun taano ta iinula ni Jehova an saiyang grabeng kaanggutan sa suanoy na Jerusalem? Hilingon giraray an Ezekiel 9:8, 9. (Basahon.) Kan matakot si Ezekiel huling tibaad mapara sa papaabot na paglaglag “an gabos na natatada sa Israel,” sinabi ni Jehova an apat na rason kan saiyang paghukom. Inot, “an pagkakasala” kan nasyon “magabaton nanggad.”b Ikaduwa, an kadagaan nin Juda “pano nin pinabulos na dugo.” Ikatulo, an Jerusalem, na kabisera kan kahadian nin Juda, “pano nin karatan.” Ikaapat, inisip kan banwaan na pag-abot sa maraot na mga gibo ninda, “mayong nahihiling” si Jehova. Bako daw na ipinaparisa kan mga sinabi ni Jehova na hinuhukuman niya man an mga tawo ngunyan na makasalan, madahas, marauton, saka daing pagtubod? Iyo, huling si Jehova “dai nagliliwat-liwat o nagbuburubago,” siguradong an ikinaanggot niya kan panahon ni Ezekiel ikakaanggot niya man sa panahon niyato ngunyan. (Sant. 1:17; Mal. 3:6) Kaya aasahan tang may gigibuhon man sa panahon niyato ngunyan an anom na lalaking may kapot na armas na pangrunot asin an lalaki na may tintero!
14, 15. Anong mga halimbawa an nagpapahiling na pinapatanidan ni Jehova an mga tawo bago magpaabot nin paglaglag?
14 Pero paano nauutob sa panahon niyato ngunyan an propetikong bisyon ni Ezekiel? Kun babalikan ta kun paano nautob kaidto an bisyon, maaaraman ta kun ano an lalauman niyato ngunyan saka sa maabot na panahon. Pag-ulayan ta an pirang mga pangyayari na nahiling ta na o mahihiling pa bilang kautuban kan propesiya ni Ezekiel.
15 Pinapatanidan ni Jehova an mga tawo bago magpaabot nin paglaglag. Arog kan nahiling niyato sa Kapitulo 11 kan publikasyon na ini, isinugo ni Jehova si Ezekiel “bilang bantay sa banwaan nin Israel.” (Ezek. 3:17-19) Puon kan 613 B.C.E., malinaw na pinatanidan ni Ezekiel an Israel manungod sa mangyayaring paglaglag. An iba pang mga propeta, arog ni Isaias asin Jeremias, nagtao man nin patanid manungod sa kapahamakan na maabot sa Jerusalem. (Isa. 39:6, 7; Jer. 25:8, 9, 11) Sa panahon ta ngunyan, paagi ki Cristo, naggagamit si Jehova nin sarong sadit na grupo nin linahidan na mga lingkod bako sana para pakakanon an tunay na mga parasamba, an mga lingkod niya sa harong, kundi para man patanidan an iba manungod sa madali nang umabot na dakulang kasakitan.—Mat. 24:45.
16. Bilang banwaan ni Jehova, nagbubugtak daw kita nin marka sa mga makakaligtas? Ipaliwanag.
16 An banwaan ni Jehova dai nagbubugtak nin marka sa mga makakaligtas. Girumdumon na dai pigsabihan si Ezekiel na maglibot sa Jerusalem dangan markahan an iba para sa kaligtasan. Siring man, an banwaan ni Jehova ngunyan dai man isinugo para magbugtak nin marka sa mga maninigo para sa kaligtasan. Imbes, bilang mga lingkod sa espirituwal na harong ni Cristo, isinugo kita para maghulit. Ipinapahiling tang seryoso kita sa pag-utob kaini paagi sa maigot na pagsabi sa iba kan manungod sa maugmang bareta kan Kahadian nin Diyos asin paagi sa mahigos na pagpaabot kan patanid na madali nang mag-abot an katapusan kan maraot na kinaban na ini. (Mat. 24:14; 28:18-20) Sa arog kaining paagi, natatabangan ta an mga tawong sadiyosan an puso na akuon an dalisay na pagsamba.—1 Tim. 4:16.
17. Ano an kaipuhan na gibuhon ngunyan kan mga indibidwal tanganing mamarkahan sinda sa maabot na panahon?
17 Para makaligtas sa maabot na paglaglag, kaipuhan na patunayan kan mga indibidwal an saindang pagtubod ngunyan. Arog kan nasambit na, bago pa malaglag an Jerusalem kan 607 B.C.E., ipinahiling na kan mga nakaligtas na ikinakabaldi ninda an karatan asin na naninindugan sinda sa dalisay na pagsamba. Arog man kaiyan ngunyan. Bago umabot an paglaglag, an mga indibidwal kaipuhan na “napupurisaw saka nag-aagrangay”—nagmumundong marhay—huli sa karatan kan kinaban na ini. Asin imbes na itago an namamatian ninda, dapat nindang ipahiling paagi sa mga sinasabi saka ginigibo ninda na naninindugan sinda sa dalisay na pagsamba. Paano? Dapat na magin positibo an saindang reaksiyon sa ginigibong paghuhulit ngunyan asin na padagos nindang isulot an arog-Cristong personalidad. Kaipuhan man nindang magpabawtismo bilang simbolo kan saindang pagdusay ki Jehova asin maimbod na suportaran an mga tugang ni Cristo. (Ezek. 9:4; Mat. 25:34-40; Efe. 4:22-24; 1 Ped. 3:21) Idto sanang mga naghihinguwang magsagibo kaiyan—asin tunay na mga parasamba durante kan dakulang kasakitan—an mamarkahan para sa kaligtasan.
18. (a) Paano asin nuarin ni Jesu-Cristo mamarkahan an mga maninigo? (b) Kaipuhan daw na markahan an maimbod na mga linahidan? Ipaliwanag.
18 Si Jesus an mabugtak nin marka sa mga maninigo. Kan panahon ni Ezekiel, may papel an mga anghel sa pagbugtak nin marka para sa kaligtasan. Bilang kautuban sa presenteng panahon, an lalaki na may tintero nin sekretaryo nagrerepresentar ki Jesu-Cristo pag ‘nag-abot siya na may kamurawayan’ bilang Hukom kan gabos na nasyon. (Mat. 25:31-33) Mangyayari iyan sa dakulang kasakitan, pagkatapos na laglagon an palsong relihiyon.c Sa panahon na iyan, bago an mismong pagpuon kan Armagedon, huhukuman ni Jesus an mga tawo bilang karnero o kanding. An mga kabilang sa “dakulang kadaklan” huhukuman, o mamarkahan, bilang karnero, na nagpaparisa na “magkakamit [sinda] nin buhay na daing katapusan.” (Kap. 7:9-14; Mat. 25:34-40, 46) Kumusta man an maimbod na mga linahidan? Dai sinda kaipuhan na markahan para makaligtas sa Armagedon. Imbes, aakuon ninda an pangultimong pagtatak bago sinda magadan o bago magpuon an dakulang kasakitan. Dangan, bago magpuon an Armagedon, bubuhayon sinda pasiring sa langit.—Kap. 7:1-3.
19. Siisay an kaiba ni Jesus sa paghukom sa sistemang ini nin mga bagay? (Hilingon an kahon na “Pagkapurisaw Saka Pag-agrangay, Pagmarka, Pagrunot—Nuarin Asin Paano?”)
19 Gigibuhon kan langitnon na Hadi, si Jesu-Cristo, saka kan saiyang hukbo sa langit an paghukom sa sistemang ini nin mga bagay. Sa bisyon ni Ezekiel, nagpuon sana an panglalaglag kan anom na lalaking may kapot na armas na pangrunot kan matapos an pagbugtak nin marka kan lalaking nakasulot nin lino. (Ezek. 9:4-7) Sa kaagid na paagi, an papaabot na paglaglag mapuon pag nahukuman na ni Jesus an mga tawo kan gabos na nasyon saka namarkahan na an mga karnero para sa kaligtasan. Dangan, sa giyera nin Armagedon, papanginutan ni Jesus an langitnon na hukbo—an mga anghel saka an saiyang 144,000 na kairibang tagapamahala—sa pag-atake sa maraot na kinaban na ini. Lubos ninda ining lalaglagon, asin ililigtas ninda an tunay na mga parasamba pasiring sa sarong matanos na bagong kinaban.—Kap. 16:14-16; 19:11-21.
20. Anong nakakapakusog na mga leksiyon an nanudan ta sa bisyon ni Ezekiel manungod sa lalaking may tintero nin sekretaryo?
20 Talagang nagpapasalamat kita huli sa mga nakakapakusog na leksiyon na nanudan ta sa bisyon ni Ezekiel manungod sa lalaking may tintero nin sekretaryo! Makakapagtiwala kita na dai madadamay an mga matanos pag linaglag na ni Jehova an mga maraot. (Sal. 97:10) Aram ta na an kaipuhan tang gibuhon ngunyan tanganing mabugtakan kita nin marka sa maabot na panahon para sa kaligtasan. Bilang mga parasamba ni Jehova, determinado kita na gibuhon an satong pinakamakakaya sa pagpaabot kan maugmang bareta asin pagpatanid sa mga napupurisaw saka nag-aagrangay huli sa karatan sa kinaban ni Satanas. Pribilehiyo niyatong tabangan an mga igwang “pusong nasa tamang kamugtakan para sa buhay na daing katapusan” na umiba sa sato sa dalisay na pagsamba tanganing mabugtakan sinda nin marka para sa kaligtasan asin makabalyo sa matanos na bagong kinaban nin Diyos.—Gibo 13:48.
a Tinukar sa Kapitulo 5 kan publikasyon na ini an bisyon ni Ezekiel manungod sa makababalding mga bagay na ginigibo sa templo.
b Sigun sa sarong reperensiya, an Hebreong pangngaran (noun) na trinadusir na “pagkakasala” puwede man mangahulugan na “karatan.” Sinasabi nin saro pang reperensiya na an pangngaran na ini “sarong terminong pangrelihiyon na pirming ginagamit para ipahiling an pagkakasala sa Diyos.”
c Minalataw na sa paglaglag sa Dakulang Babilonya, dai gagadanon an gabos na miyembro nin palsong relihiyon. Sa panahon na iyan, tibaad bayaan pa ngani kan nagkapirang klerigo an palsong relihiyon asin sabihon ninda na dai lamang sinda nagin miyembro kaiyan.—Zac. 13:3-6.