An Bendisyon ni Jehova Nagpapayaman
“An bendisyon ni Jehova—iyan an nakapayayaman, asin dai nia iyan dinadagdagan nin kakologan.”—TALINHAGA 10:22.
1-3. Mantang dakol an nahahadit manongod sa materyal na mga bagay, anong katotoohan manongod sa materyal na kayamanan an maninigong midbidon nin gabos?
AN IBA nungka na napopondo sa pagtaram manongod sa kuwarta—o sa kadaihan ninda kaiyan. Makamomondo para sa sainda, sa nakaaagi pa sanang mga taon kadakol sindang napag-olayan. Kaining 1992 minsan an mayaman na Solnopan nakaeksperyensia nin pagluya ekonomiko, asin an mga manedyer saka ordinaryong mga trabahador nanompongan an sadiri na daing trabaho. Dakol an nag-isip kun baga makaheheling pa sinda nin panahon nin permanenteng prosperidad.
2 Sala daw na maghadit manongod sa satong materyal na ikararahay? Bako, sagkod sa sarong punto iyan natural sana. Kadungan kaiyan, may pundamental na katotoohan na dapat niatong midbidon manongod sa kayamanan. Sa kahurihurihi, an gabos na materyal na bagay gikan sa Kaglalang. Sia an “tunay na Dios, si Jehova, . . . an Saro na nagpapamugtak sa daga asin sa mga bunga kaiyan, an Saro na nagtatao nin hinangos sa mga tawong nag-eerok dian, asin nin espiritu sa mga naglalakaw dian.”—Isaias 42:5.
3 Minsan ngani dai itinatalaga ni Jehova kun siisay an magigin mayaman asin kun siisay an magigin dukha, kita gabos maninimbag para sa paggamit niato sa ano man na kabtang niato “sa daga asin sa mga bunga kaiyan.” Kun ginagamit niato an satong kayamanan sa pagpakangkagurangnan sa iba, papaninimbagon kita ni Jehova. Asin an siisay man na nagpapaoripon sa kayamanan imbes na ki Jehova makadidiskobre na “an saro na nananarig sa saiyang kayamanan—sia mismo mahoholog.” (Talinhaga 11:28; Mateo 6:24; 1 Timoteo 6:9) An materyal na prosperidad na daing kaibang puso na nagpapasakop ki Jehova sa huri daing halaga.—Eclesiastes 2:3-11, 18, 19; Lucas 16:9.
An Pinakamahalagang Prosperidad
4. Taano an espirituwal na prosperidad ta mas marahay kisa materyal na abundansia?
4 Apuwera sa materyal na prosperidad, an Biblia nagtataram manongod sa espirituwal na prosperidad. Malinaw na ini an mas marahay. (Mateo 6:19-21) An espirituwal na prosperidad may kaibang nakakokontentong relasyon ki Jehova na makapagpapadagos sagkod lamang. (Eclesiastes 7:12) Dugang pa, an mga lingkod nin Dios na mayaman sa espirituwal dai nawawaran nin marahay na materyal na mga bendisyon. Sa bagong kinaban, an espirituwal na kayamanan magigin konektado sa materyal na prosperidad. An mga maimbod magkakaigwa nin materyal na katiwasayan na dai nakakamtan paagi sa mapait na pagdinaogan o pagsakripisyo nin salud asin kaogmahan, na sa parate iyong nangyayari ngonyan. (Salmo 72:16; Talinhaga 10:28; Isaias 25:6-8) Saindang manonompongan na sa gabos na paagi “an bendisyon ni Jehova . . . nakapayayaman, asin dai nia iyan dinadagdagan nin kakologan.”—Talinhaga 10:22.
5. Anong panuga an itinao ni Jesus manongod sa materyal na mga bagay?
5 Minsan ngonyan an mga nagpapahalaga sa espirituwal na mga bagay nakamamate nin katrangkilohan kun dapit sa materyal na mga bagay. Totoo, sinda nagtatrabaho sa pagbayad sa mga obligasyon ninda asin pagpakakan sa saindang pamilya. O tibaad mawaran pa ngani nin trabaho an iba sa mga panahon nin pagluya ekonomiko. Pero dai sinda nalulunosan kan mga kahaditan na iyan. Imbes, sinda nagtutubod sa panuga ni Jesus kan sia magsabi: “Dai kamo noarin man maghadit asin magsabi, ‘Ano an samong kakakanon?’ o, ‘Ano an samong iinomon?’ o, ‘Ano an samong gugubingon?’ . . . Huli ta an saindong langitnon na Ama nakaaaram na kaipuhan nindo an gabos na bagay na ini. Kaya padagos na hanapon nguna an kahadean asin an saiyang katanosan, asin ini gabos na ibang bagay idadagdag na sana sa saindo.”—Mateo 6:31-33.
Espirituwal na Kayamanan Ngonyan
6, 7. (a) Iladawan an pirang kabtang kan espirituwal na prosperidad kan banwaan nin Dios. (b) Anong hula an naootob ngonyan, asin anong hapot an pinalalataw kaini?
6 Kaya, pinili kan banwaan ni Jehova na enoton an Kahadean sa saindang buhay, asin binendisyonan nanggad sinda! Nagkakamit sinda nin mayaman na kapangganahan sa saindang paggibo nin mga disipulo. (Isaias 60:22) Sinda tinotokdoan ni Jehova, na nagkakamit nin daing pondong sulog nin espirituwal na mararahay na bagay na itinatao paagi sa “maimbod asin madonong na oripon.” (Mateo 24:45-47; Isaias 54:13) Dugang pa, yaon sainda an espiritu ni Jehova, na minomolde sinda na magin kawiliwiling internasyonal na asosasyon nin magturugang.—Salmo 133:1; Marcos 10:29, 30.
7 Tunay na ini espirituwal na prosperidad, na dai mababakal nin kuwarta. Iyan pambihirang kaotoban kan panuga ni Jehova: “‘Darahon nindo an gabos na ikasampulong kabtang sa tambobong tanganing magkaigwa nin kakanon sa sakong harong; asin tabi baloa nindo ako sa bagay na ini,’ sabi ni Jehova nin mga hukbo, ‘kun baga dai ko bukasan sa saindo an mga gaha kan kalangitan asin ulaan ko kamo nin bendisyon sagkod na mayo na nin kulang.’” (Malaquias 3:10) Naheling niato ngonyan na naotob an panugang ini. Alagad, taano si Jehova, an Burabod kan gabos na kayamanan, ta naghahagad sa saiyang mga lingkod na darahon an ikasampulong kabtang, o tinagba? Siisay an nakikinabang sa tinagba? Tanganing masimbag an mga hapot na ini, helinga kun taano ta itinaram ni Jehova an mga tataramon na ini paagi ki Malaquias kan ikalimang siglo B.C.E.
Mga Tinagba Asin Dolot
8. Sono sa tipan nin Pagboot, sa ano madepende an materyal na prosperidad nin Israel?
8 Kaidtong panahon ni Malaquias dai nagyayaman an banwaan nin Dios. Taano ta dai? Sa sarong kabtang iyan may labot sa mga dolot asin tinagba. Kaidto, an Israel sakop kan tipan kan Pagboot ni Moises. Kan gibohon ni Jehova an tipan na idto, sia nanuga na kun ootobon nin Israel an saindang kabtang, sinda saiyang bibendisyonan sa espirituwal asin materyal. An prosperidad nin Israel garo man sana depende sa saindang kaimbodan.—Deuteronomio 28:1-19.
9. Kan mga aldaw nin suanoy na Israel, taano ta inobligar ni Jehova an Israel na magbayad nin mga tinagba asin magdara nin mga dolot?
9 Kaiba sa obligasyon nin Israel sono sa Pagboot iyo an pagdara nin mga dolot sa templo asin pagbayad nin mga tinagba. An iba sa mga dolot biyong sinosolo sa ibabaw kan altar ni Jehova, mantang an iba binabanga sa pag-oltanan kan mga saserdote asin kan mga nagtatao kan atang, na may espesyal na mga pidaso na idinodolot ki Jehova. (Levitico 1:3-9; 7:1-15) Mapadapit sa mga tinagba, sinabihan ni Moises an mga Israelita: “An balang ikasampulong kabtang kan daga, hale sa banhi kan daga asin sa bunga kan kahoy, rogaring ni Jehova. Iyan bagay na banal ki Jehova.” (Levitico 27:30) An tinagba itinao sa mga trabahador na Levita sa tabernakulo dangan sa templo. Dangan, an mga Levitang bakong saserdote minatao nin ikasampulong kabtang kan saindang inaako sa mga saserdoteng Aaroniko. (Bilang 18:21-29) Taano ta inobligar ni Jehova an Israel na tumao nin mga tinagba? Enot, tanganing ikapaheling ninda sa aktuwal na paagi an saindang pag-apresyar sa karahayan ni Jehova. Asin ikaduwa, tanganing makakontribuwir sinda sa pagsustento sa mga Levita, na makakokonsentrar man sa saindang mga obligasyon, pati an pagtotokdo kan Pagboot. (2 Cronica 17:7-9) Sa paaging ini nasusuportaran man an dalisay na pagsamba, asin nakikinabang an gabos.
10. Ano an nangyayari kun an Israel dai nakadadara nin mga tinagba asin dolot?
10 Minsan ngani kan huri ginamit kan mga Levita an mga tinagba asin dolot, an mga iyan sa katotoohan regalo ki Jehova asin kun siring dapat na marahay an kuwalidad, angay sa saiya. (Levitico 22:21-25) Ano an nangyayari kun an mga Israelita dai nakadadara kan saindang mga tinagba o kun sinda nagdadara nin mga dolot na maluyang klase? Mayo nin padusang sinasabi sa Pagboot, pero may mga ibinubunga. Dai itinatao ni Jehova an saiyang bendisyon, asin an mga Levita, huling dai nin materyal na sustento, binabayaan an mga trabaho ninda sa templo tanganing buhayon an sadiri. Kaya, nagtitios an bilog na Israel.
“Isapuso Nindo an Saindong mga Dalan”
11, 12. (a) Ano an ibinubunga kun napababayaan nin Israel an pag-otob sa Pagboot? (b) Ano an isinugo ni Jehova sa Israel kan ibalik nia sinda hale sa Babilonya?
11 Sa kasaysayan nin Israel, an iba arogan sa paghihingoang otobon an Pagboot, pati an pagbayad nin tinagba. (2 Cronica 31:2-16) Pero sa kadaklan, pabaya an nasyon. Paorootro nindang binalga an tipan ki Jehova, sagkod na sa katapustapusi itinogot nia na sinda madaog asin, kan 607 B.C.E., darahon na bihag sa Babilonya.—2 Cronica 36:15-21.
12 Idto masakit na disiplina, alagad pakalihis nin 70 taon ibinalik ni Jehova an saiyang banwaan sa saindang daga. An dakol na hula sa Paraiso na yaon sa Isaias magkakaigwa kan enot na kaotoban kaiyan pagkatapos kan pagpuling iyan. (Isaias 35:1, 2; 52:1-9; 65:17-19) Pero an mayor na dahelan na pinapuli ni Jehova an saiyang banwaan, bakong tanganing magtogdok nin daganon na paraiso, kundi tanganing itogdok liwat an templo asin ibalik an tunay na pagsamba. (Esdras 1:2, 3) Kun an Israel kumuyog ki Jehova, masunod an materyal na mga pakinabang, asin an bendisyon ni Jehova mapayaman sa sainda kapwa sa espirituwal asin materyal. Kaya, pag-abot tolos ninda sa saindang daga kan 537 B.C.E., an mga Judio nagtogdok nin altar sa Jerusalem asin pinonan an trabaho sa templo. Minsan siring, napaatubang sinda sa makosog na pagtumang asin puminondo. (Esdras 4:1-4, 23) Bilang resulta, an Israel dai nagkamit kan bendisyon ni Jehova.
13, 14. (a) Ano an nangyari kan dai ikatogdok liwat nin Israel an templo? (b) Paano ikinatogdok liwat an templo sa katapustapusi, alagad ano pang ibang kapabayaan nin Israel an ibinabareta?
13 Kan taon 520 B.C.E., pinatindog ni Jehova an mga propetang si Haggeo asin Zacarias tanganing sadolon an Israel na balikan an trabahong pagtogdok kan templo. Ipinaliwanag ni Haggeo na an nasyon nagtitios sa materyal asin ikinonektar ini sa saindang kakulangan nin kaigotan para sa harong ni Jehova. Sia nagsabi: “Iyo ini an isinabi ni Jehova kan mga hukbo, ‘Isapuso nindo an saindong mga dalan. Nagtanom kamo nin dakol, alagad ta kakadikit kan natitimos. Nagkakakan kamo, alagad bakong sagkod sa kabasogan. Nag-iinom kamo, alagad bakong sagkod na maburat. Naggugurubing kamo, alagad bakong sa pagkahimbong nin siisay man; asin an nagpapatangdan nagpapatangdan para sa supot na may mga labot.’ Iyo ini an isinabi ni Jehova nin mga hukbo, ‘Isapuso nindo an saindong mga dalan. Tukad kamo sa bukid, asin pagdara kamo digdi nin kahoy. Asin togdokan nindo an harong, tangani na ikaogma ko iyan asin mapamuraway ako.’”—Haggeo 1:5-8.
14 Napakosog ni Haggeo asin Zacarias, isinapuso kan mga Israelita an saindang mga dalan, asin ikinatogdok an templo. Pero pakalihis nin mga 60 taon, binisita ni Nehemias an Jerusalem asin nanompongan na an Israel nagin pabaya na naman sa Pagboot ni Jehova. Itinanos nia ini. Pero sa ikaduwang bisita, nanompongan nia na ruminaot na naman an mga bagay. Sia nagbabareta: “Nadiskobre ko na an mga kabtang kan mga Levita dai itinarao sa sainda, kaya an mga Levita asin an mga paraawit na nagtatrabaho nagdurulag, an balang saro sa saiyang sadiring oma.” (Nehemias 13:10) Itinanos an problemang ini, asin “an bilog man na Juda nagdara kan ikasampulong kabtang kan trigo asin kan bagong arak patin kan lana sa mga kamalig.”—Nehemias 13:12.
Paghabon ki Jehova
15, 16. Huli sa anong mga pagkukulang na an Israel sinagwe ni Jehova, paagi ki Malaquias?
15 Posible na an paghula ni Malaquias sa panahon man na ini, asin dinudugangan kan propeta an pagtaram manongod sa kadaihan nin kaimbodan nin Israel. Isinurat nia an mga tataramon ni Jehova sa Israel: “‘Kun ako ama, haen an paggalang sa sako? Asin kun ako kagurangnan, haen an pagkatakot sa sako?’ an sabi ni Jehova nin mga hukbo sa saindo, O mga saserdote na nagduduhagi sa sakuyang ngaran.” Ano an diperensia? Ipinaliliwanag ni Jehova: “Kun nagdodolot kamo nin butang hayop tanganing iatang [kamo nagsasabi]: ‘Mayong maraot kaiyan.’ Asin kun nagdodolot kamo nin pilay o may helang [kamo nagsasabi]: ‘Mayong maraot kaiyan.’”—Malaquias 1:6-8.
16 Sa malinaw na marhay na paaging ini, ipinaheheling ni Malaquias na minsan ngani an mga Israelita nagdadara nin mga dolot, an maluyang kuwalidad kan mga ini nagpaparisa nin grabeng kalapastanganan. Isinurat man ni Malaquias: “‘Magpoon kan mga aldaw kan saindong mga magurang nagsuruhay kamo sa sakong mga togon asin dai kamo nag-orotob kaiyan. Pagbalik kamo sa sakuya, asin ta ako mabalik sa saindo,’ nagsabi si Jehova nin mga hukbo.” Inisip kan mga Israelita kun ano an espisipikong dapat nindang gibohon, kaya naghapot sinda: “Sa anong paagi kami mabalik?” Si Jehova nagsimbag: “Hahabonan daw nin daganon na tawo an Dios? Alagad ta kamo naghahabon sakuya.” Paano mahahabonan nin Israel si Jehova, an Burabod nin gabos na kayamanan? Si Jehova nagsimbag: “Sa mga ikasampulong kabtang asin sa mga kontribusyon.” (Malaquias 3:7, 8) Iyo, sa dai pakadara kan saindang mga tinagba asin dolot, si Jehova hinahabonan kan Israel!
17. Ano an katuyohan kan mga tinagba asin dolot sa Israel, asin ano an panuga ni Jehova manongod sa mga tinagba?
17 Ipinaheheling kan kasaysayan na ini an halaga nin mga tinagba asin dolot sa Israel. Iyan pagpapaheling nin pag-apresyar kan nagtatao. Asin iyan nakatabang na masuportaran an tunay na pagsamba sa materyal na paagi. Kaya sinadol ni Jehova an Israel: “Darahon nindo an gabos na ikasampulong kabtang sa tambobong.” Sa pagpaheling kun ano an masunod kun iyan gibohon ninda, si Jehova nanuga: ‘Uulaan ko kamo nin bendisyon sagkod na mayo na nin kulang.’ (Malaquias 3:10) An bendisyon ni Jehova mapayaman sa sainda.
Hinokoman kan “Tunay na Kagurangnan”
18. (a) Si Jehova nagpapatanid manongod sa pagdatong niisay? (b) Kasuarin may nagdatong sa templo, siisay an kalabot, asin ano an ibinunga para sa Israel?
18 Si Jehova paagi ki Malaquias nagpatanid man na sia madatong sa paghokom sa saiyang banwaan. “Uya! isosobol ko an sakuyang mensahero, asin sia mag-aandam nin dalan sa enotan ko. Asin sa panale maabot sa Saiyang templo an tunay na Kagurangnan, na saindong pinaghahanap, asin an mensahero kan tipan na nawiwilihan nindo. Uya! Sia maabot nanggad.” (Malaquias 3:1) Kasuarin nangyari an ipinanugang pag-abot sa templo? Sa Mateo 11:10, kinotar ni Jesus an hula ni Malaquias manongod sa sarong mensahero na maandam kan dalan asin iinaplikar iyan ki Juan na Bautisador. (Malaquias 4:5; Mateo 11:14) Kaya kan 29 C.E., nagdatong na an panahon nin paghokom! Siisay an ikaduwang mensahero, an mensahero kan tipan na maiba ki Jehova, “an tunay na Kagurangnan,” sa templo? Si Jesus mismo, asin sa duwang okasyon sia nagduman sa templo sa Jerusalem asin lininigan iyan sa dramatikong paagi, na pinalayas an madayang mga pararibay nin kuwarta. (Marcos 11:15-17; Juan 2:14-17) Mapadapit sa panahon nin paghokom na ini kan enot na siglo, si Jehova makahulang naghapot: “Siisay an makatatagal sa aldaw kan saiyang pagdatong, asin siisay an makatitindog kun sia pumaheling?” (Malaquias 3:2) An totoo, an Israel dai nakatindog. Sinda siniyasat, nanompongan na kulang, asin kan 33 C.E., sinda isinikwal bilang piniling nasyon ni Jehova.—Mateo 23:37-39.
19. Sa anong paagi na may natatada na nagbalik ki Jehova kan enot na siglo, asin anong bendisyon an inako ninda?
19 Minsan siring, nagsurat man si Malaquias: “[Si Jehova] matukaw bilang paradalisay asin paralinig nin pirak asin lilinigan an mga aking lalaki ni Levi; asin dadalisayon nia sinda na siring sa bulawan asin siring sa pirak, asin sinda nanggad magigin para ki Jehova banwaan na nagdodolot nin dolot na regalo na may katanosan.” (Malaquias 3:3) Kaoyon digdi, mantang an kadaklan sa mga naghihingakong naglilingkod ki Jehova kan enot na siglo isinikwal, an iba lininigan asin nagdolok ki Jehova, na nagdodolot nin inaakong mga atang. Sairisay? An mga naghimate ki Jesus, an mensahero kan tipan. Kan Pentecostes 33 C.E., an 120 sa mga naghimateng ini tiripon sa sarong kuwarto sa itaas sa Jerusalem. Pinakosog nin banal na espiritu, pinonan nindang tumao nin dolot na regalo na may katanosan, asin tolos-tolos nadugangan an saindang bilang. Dai nahaloy, nakalakop sinda sa bilog na Imperyo nin Roma. (Gibo 2:41; 4:4; 5:14) Kaya, may natada na nagbalik ki Jehova.—Malaquias 3:7.
20. Kan laglagon an Jerusalem asin an templo, ano an nangyari sa bagong Israel nin Dios?
20 An natatadang ini sa Israel, na sa huri may nakaibang mga Hentil na garo baga itinogod sa gamot nin Israel, bagong “Israel nin Dios,” sarong nasyon na kompuwesto nin mga Kristianong linahidan nin espiritu. (Galacia 6:16; Roma 11:17) Kan 70 C.E., an sarong “aldaw na nagbabaga na garo horno” uminabot sa Israel sa laman kan an Jerusalem asin an templo kaiyan laglagon kan mga hukbo nin Roma. (Malaquias 4:1; Lucas 19:41-44) Ano an nangyari sa espirituwal na Israel nin Dios? Si Jehova ‘naherak sa sainda, siring sa pagkaherak nin sarong tawo sa saiyang aki na naglilingkod sa saiya.’ (Malaquias 3:17) Kinuyog kan linahidan na Kristianong kongregasyon an makahulang patanid ni Jesus. (Mateo 24:15, 16) Sinda nagdanay, asin an bendisyon ni Jehova padagos na nagpayaman sa sainda sa espirituwal.
21. Ano pang mga hapot an yaon manongod sa Malaquias 3:1 asin 10?
21 Kanigoan na pagkabindikar ki Jehova! Alagad ta paano naootob ngonyan an Malaquias 3:1? Asin ano an maninigong magin reaksion nin sarong Kristiano sa sadol sa Malaquias 3:10 na darahon an bilog na tinagba sa kamalig? Ini pag-oolayan sa minasunod na artikulo.
Ikapaliliwanag daw Nindo?
◻ Sa kahurihurihi, siisay an Burabod nin gabos na kayamanan?
◻ Taano an espirituwal na prosperidad ta mas marahay kisa materyal na kayamanan?
◻ Ano an katuyohan nin mga tinagba asin dolot sa Israel?
◻ Kasuarin si Jehova, “an tunay na Kagurangnan,” nag-abot sa templo sa paghokom sa Israel, asin ano an resulta?
◻ Siisay an nagbalik ki Jehova pakaabot nia sa saiyang templo kan enot na siglo C.E.?
[Ritrato sa pahina 16]
An mensahero kan tipan, si Jesus, na nagrirepresentar ki Jehova, nag-abot sa templo para sa paghokom kan enot na siglo C.E.