An mga Milagro ni Jesus—Kasaysayan o Eroestorya?
“Sa ikaapat na peryodo nin pagbantay sa banggi sia nagduman sa sainda, na naglalakaw sa ibabaw kan dagat.”—Mateo 14:25.
PARA sa minilyon sa bilog na kinaban, an paniniwala na si Jesus naggibo nin mga milagro haros siring kaimportante kan paniniwala sa Dios mismo. An mga kagsurat kan Ebanghelyo—si Mateo, Marcos, Lucas, asin Juan—ilinaladawan an mga 35 sa mga milagro ni Jesus. Alagad an saindang mga tala nagsusuherir na sia naggibo nin dakol pang lihis sa tawong akto.—Mateo 9:35; Lucas 9:11.
An mga milagrong ini dai ginibo tanganing man-aling. Kabtang na iyan kan paghihingako ni Jesus na sia an Aki nin Dios, an haloy nang hinahalat na Mesiyas. (Juan 14:11) Si Moises naggibo nin milagrosong mga tanda kan umatubang sia sa naooripon na nasyon nin Israel. (Exodo 4:1-9) Makatanosan nanggad, an Mesiyas, an saro na ihinula na magigin mas dakula ki Moises, linaoman man na magpaluwas nin tanda kan pagsuportar nin Dios. (Deuteronomio 18:15) Kaya inaapod kan Biblia si Jesus na “lalaking ipinahayag nin Dios sa [mga Judio] paagi sa mapangyaring mga gibo asin ngangalasan patin tanda.”—Gibo 2:22.
Kan nakaaging mga panahon, an kadaklan na tawo mayong duwa-duwang inako an paglaladawan kan Biblia ki Jesus bilang sarong paragibo nin milagro. Alagad sa nakaagi pa sanang mga dekada, an mga tala sa Ebanghelyo nag-agi sa pagtatsar nin mga kritiko. Sa saiyang librong Deceptions and Myths of the Bible, nasambitan ni Lloyd Graham an tala sa Biblia dapit sa paglakaw ni Jesus sa ibabaw nin tubig asin nagsabi pa ngani: “Labi-labing pagkaignorante na maniwala digdi sa literal na paagi, pero, sa literal, minilyon an naniniwala. Dangan nagngangalas pa kita kun ano an diperensia kan satong kinaban. Anong mas marahay na kinaban an lalaoman nindo sa siring na pagkaignorante?”
Imposible?
Alagad an siring na mga pagkritika bakong makatanosan. An The World Book Encyclopedia tinatawan nin kahulogan an milagro na “sarong pangyayari na dai ikapaliwanag paagi sa aram nang mga ley nin naturalesa.” Sono sa pagpakahulogan na iyan, an de-kolor na TV, teleponong cellular, o laptop na komputer puwedeng ibinilang na mga milagro kan nakaagi pa sanang siglo! Rasonable daw na magin dogmatiko asin apodon na imposible an sarong bagay huli sana ta dai niato iyan ikapaliwanag sono sa presenteng kaaraman sa siensia?
May saro pang bagay na dapat horophoropon: Sa orihinal na Griegong tataramon na dian isinurat an “Bagong Tipan,” an termino na ginamit para sa “milagro” dyʹna·mis—sarong termino na an pundamental na kahulogan “kapangyarihan.” Trinadusir man iyan na “makapangyarihan na mga gibo” o “kakayahan.” (Lucas 6:19; 1 Corinto 12:10; Mateo 25:15) An Biblia nagsasabi na an mga milagro ni Jesus kapahayagan kan “mamuraway na kapangyarihan nin Dios.” (Lucas 9:43) An siring daw na mga gibo magigin imposible sa makakamhan sa gabos na Dios—Saro na igwang ‘kadakol na dinamikong kosog’?—Isaias 40:26.
Ebidensia nin Pagkamasasarigan
An maingat na pagsiyasat sa apat na Ebanghelyo nagtatao nin dugang pang ebidensia sa saindang pagkamapaniniwalaan. Enot, an mga talang ini risang gayo an kalaenan sa mga estorya dapit sa mga engkantada asin sa osipon. Horophoropa, halimbawa, an naglakop na putik na mga estorya manongod ki Jesus kan mga siglo pagkagadan nia. An falsong “Gospel of Thomas” (sa Bicol, “Ebanghelyo ni Tomas”) nagsasaysay: “Kan an aking lalaking ini na si Jesus limang taon an edad . . . , naglibot sia sa baryo, asin sarong aking lalaki an nagdalagan asin nabangga an saiyang abaga. Nauyam si Jesus asin nagsabi sa saiya: ‘Dai ka na makakadagos sa dudumanan mo’, asin an aki tolos-tolos na napukan asin nagadan.” Bakong depisil saboton kun anong klaseng estorya ini—sarong inimbentong eroestorya. Dugang pa, an kapritsoso, aburidong aki na ilinadawan digdi mayong pagkakaagid ki Jesus kan Biblia.—Ipaheling an kalaenan kan Lucas 2:51, 52.
Ngonyan horophoropa an totoong mga tala kan Ebanghelyo. Iyan mayong pagpasobra o isinusuherir na eroestorya. Si Jesus naggibo nin mga milagro bilang pagtabang sa tunay na pangangaipo, bakong panigoan an kapritso sana. (Marcos 10:46-52) Nungkang ginamit ni Jesus an saiyang mga kapangyarihan tanganing pakinabangon an saiyang sadiri. (Mateo 4:2-4) Asin nungkang ginamit nia iyan tanganing magpasikat. An totoo, kan an mapag-usyosong si Hadeng Herodes gustong pagibohon si Jesus nin milagrosong “tanda” para sa saiya, si Jesus “dai nagsimbag sa saiya.”—Lucas 23:8, 9.
An mga milagro ni Jesus laen man na marhay sa gibo nin propesyonal na mga salamangkero, madyikero, asin parabolong paagi sa pagtubod. An saiyang makapangyarihan na mga gibo perming nagpapamuraway sa Dios. (Juan 9:3; 11:1-4) An saiyang mga milagro mayong emosyonal na mga rituwal, orasyon, pagpasikat, pandadaya, asin hipnotismo. Kan makaatubang ni Jesus an sarong butang makilimos na an ngaran Bartimeo na nagkurahaw nin, “Rabboni, pabalika an sakong pagheling,” si Jesus nagsabi sana sa saiya: “‘Lakaw, pinaomayan ka kan saimong pagtubod.’ Asin tolos-tolos na nagbalik an saiyang pagheling.”—Marcos 10:46-52.
Ipinaheheling kan rekord sa Ebanghelyo na ginibo ni Jesus an saiyang makapangyarihan na mga gibo na mayo nin mga kasangkapan, plinanong mga pagpasale, o nakakadayang mga ilaw. An mga iyan ginibo nin hayag, na sa parate sa atubangan nin kadakol na nagheheling. (Marcos 5:24-29; Lucas 7:11-15) Bakong arog kan mga pagprobar nin modernong mga parabolong paagi sa pagtubod, an saiyang mga paghihingoang magbolong dai noarin man nasudya huli ta an sarong naghehelang dai daa nin pagtubod. Sinasabi kan Mateo 8:16: “Pinaomayan nia an gabos na may kamatean.”
Sa saiyang librong “Many Infallible Proofs:” The Evidences of Christianity, an iskolar na si Arthur Pierson nagsasabi manongod sa mga milagro ni Cristo: “An kadakolan kaiyan, an tolos-tolos asin kompletong pagpaomay na ginibo nia, asin an kadaihan nin minsan sarong pagkasudya sa pagprobar pa nganing buhayon liwat an mga gadan, pinaglalaen na marhay an mga milagrong ini asin an saginsagin na mga ngangalasan kaini asin kan arin pa man na ibang panahon.”
Sekular na Suporta
Si Pierson nagtatao nin saro pang argumento na nagsusuportar sa tala kan Ebanghelyo kan sia magsabi: “Mayong pagpapatunay sa mga milagro sa teksto na mas pambihira kisa sa dai paggirong kan mga kaiwal.” An mga namomoon na Judio igwang makosogon na motibo sa pagmawot na pakaraoton si Jesus, alagad an saiyang mga milagro bantog na marhay kaya an mga nagtutumang dai nagkaigwa nin kosog nin boot na paindahan iyan. An magigibo sana ninda iyo na iatribuwir an siring na mga akto sa mga kapangyarihan nin demonyo. (Mateo 12:22-24) Mga siglo pagkagadan ni Jesus, an mga kagsurat kan Judiong Talmud nagpadagos sa pagsabi na si Jesus may milagrosong mga kapangyarihan. Sono sa librong Jewish Expressions on Jesus, sia ibinilang sana ninda na saro na “nagsunod sa mga gibo nin mahika.” Gigibohon daw an siring na komento kun igwa nin minsan kadikit na posibilidad na sabihon na an mga milagro ni Jesus eroestorya sana?
An dugang pang patotoo naggikan sa historyador kan iglesya kan ikaapat na siglo na si Eusebio. Sa saiyang librong The History of the Church From Christ to Constantine, may kinotar siang sarong nagngangaran na Quadrato na nagpadara nin surat sa emperador bilang pagdepensa sa Kristianismo. Si Quadrato nagsurat: “An mga gibo kan samong Paraligtas perming yaon tanganing maheling, huli ta totoo an mga iyan—an mga tawong pinaomayan asin an mga ibinangon hale sa mga gadan, na bako sanang naheling kan oras na sinda pinaomayan o binuhay liwat, kundi perming yaon tanganing maheling, bako sanang kan an Paraligtas nasa kaibanan niamo, kundi sa haloy na panahon pagkahale Nia; an totoo an iba sa sainda buhay pa sagkod sa panahon ko.” An iskolar na si William Barclay nagkomento: “Si Quadrato nagsasabi na sagkod kan saiya mismong kaaldawan an mga tawo na ginibohan nin mga milagro puwedeng aktuwal na iatubang. Kun iyan bakong totoo pasil sana kutanang sabihon kan gobyerno nin Roma na iyan kaputikan.”
Rasonable, makatanosan, asin lubos na kaoyon sa ebidensia na maniwala sa mga milagro ni Jesus. Minsan siring, an mga milagro ni Jesus bakong gadan na kasaysayan. An Hebreo 13:8 nagpapagirumdom sato: “Si Jesu-Cristo iyo man sana kasuodma asin ngonyan, patin sagkod lamang.” Iyo, buhay sia sa kalangitan ngonyan, na kayang gumamit nin milagrosong mga kapangyarihan sa orog kadakulang paagi kisa kan ginibo nia kan sia uya digdi sa daga bilang tawo. Dugang pa, an mga tala sa Ebanghelyo dapit sa saiyang mga milagro (1) nagtotokdo sa mga Kristiano nin praktikal na mga leksion ngonyan, (2) naghahayag nin makawiwiling mga kuwalidad kan personalidad ni Jesus, asin (3) nagtotokdo sa sarong panahon sa harani nang ngapit na maabot an orog pa kamakangangalas na mga pangyayari!
An sunod na artikulo isesentro an atension sa tolong bantog na tala sa Biblia tanganing iilustrar an mga puntong ini.