Puede Nindong Ikaligtas an Saindong Tugang
“Magduman asin ihayag an saiyang sala na kamo sanang duwa. Kun maghinanyog sia sa saimo, ikinaligtas mo an saimong tugang.”—MATEO 18:15.
1, 2. Nagtao si Jesus nin anong praktikal na sadol manongod sa pagresolber sa mga sala?
KAN mayo nang sarong taon kan saiyang ministeryo an natatada, si Jesus igwa kaidto nin mahalagang marhay na mga leksion para sa saiyang mga disipulo. Mababasa nindo iyan sa Mateo kapitulo 18. An saro iyo an halaga kan satong pagigin mapakumbaba, siring sa mga aki. Sunod niang idinoon na dapat niatong likayan na makapasingkog “sa saro kan mga saradit na ini” asin na maninigo niatong hingoahon na ikabalik an nalalagalag na “saradit” tanganing dai sinda mapahamak. Dangan idinugang ni Jesus an mahalaga, praktikal na sadol dapit sa paghusay sa mga problema sa pag-oltanan nin mga Kristiano.
2 Puedeng nagigirumdoman nindo an saiyang mga tataramon: “Kun magkasala an saimong tugang, magduman asin ihayag an saiyang sala na kamo sanang duwa. Kun maghinanyog sia sa saimo, ikinaligtas mo an saimong tugang. Alagad kun sia dai maghinanyog, magdara ka nin saro o duwa pa, tanganing sa ngoso nin duwa o tolong saksi mapatotoohan an lambang bagay. Kun dai sia maghinanyog sa sainda, itaram mo sa kongregasyon. Kun dai pa sia maghinanyog minsan sa kongregasyon, ibilang mo sia na arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.” (Mateo 18:15-17) Noarin niato maninigong iaplikar an konsehong iyan, asin ano an maninigong magin kaisipan niato sa paggibo kaiyan?
3. Paano niato maninigong mansayon sa pankagabsan an mga sala nin iba?
3 Idinoon kan sinundan na artikulo na mantang kita gabos bakong sangkap asin may tendensiang masala, kaipuhan kitang maghingoa na magin mapagpatawad. Iyan espesyalmenteng totoo kun may nakologan an boot sa nasabi o nagibo nin sarong kapwa Kristiano. (1 Pedro 4:8) Sa parate an pinakamarahay palampason na sana an pagkakasala—magpatawad asin maglingaw. An paggibo kaini puede niatong mansayon bilang sarong kontribusyon sa katoninongan kan Kristianong kongregasyon. (Salmo 133:1; Talinhaga 19:11) Pero, tibaad igwa nin kamugtakan na tibaad sa pagmate nindo dapat kamong makipaghusay sa saindong tugang na lalaki o babae na nakakolog sa boot nindo. Sa siring na kamugtakan, an nasambitan sa enotan na mga tataramon ni Jesus nagtatao nin giya.
4. Sa pundamental, paano niato puedeng iaplikar an Mateo 18:15 sa mga sala nin iba?
4 Nagsadol si Jesus na kamo “magduman asin ihayag an saiyang sala na kamo sanang duwa.” Madonong iyan. May mga traduksion na Aleman na an pagkafrase kaini, ipresentar an saiyang sala “sa atubangan nin apat na mata,” an boot sabihon an mga mata nindo asin nia. Kun may kabootan nindong pag-oolayan an problema sa pribado, sa parate mas pasil iyan na husayon. An sarong tugang na may nagibo o nasabing makolog o maisog tibaad mas andam na admitiron an sala sa saimo sana. Kun may ibang naghihinanyog, an pagkabakong sangkap nin tawo tibaad magtulod sa saiya na deharan an pagigin may sala o hingoahon na ipangatanosan an saiyang ginibo. Alagad mantang pinag-oolayan nindo an isyu sa “atubangan nin apat na mata,” tibaad madiskobre nindo na iyan sarong dai pagkaintindihan imbes na kasalan o tinuyong sala. Oras na masabotan nindong duwa na iyan dai pagkaintindihan, puede nindong husayon iyan, na dai tinotogotan na dumakula an sarong sadit na isyu asin makaraot sa saindong relasyon. Huli kaini, an prinsipyo sa Mateo 18:15 puedeng iaplikar minsan sa saradit na pagkakasala sa aroaldaw na buhay.
Ano an Boot Niang Sabihon?
5, 6. Sa konteksto, anong klase nin mga kasalan an pinanonongdan kan Mateo 18:15, asin ano an nagpaparisa kaiyan?
5 Sa estriktong pagtaram, an isinadol ni Jesus konektado sa mas seryosong mga bagay. Si Jesus nagsabi: “Kun magkasala an saimong tugang.” Sa mahiwas na kahulogan, an ‘kasalan’ puedeng ano man na sala o pagkukulang. (Job 2:10; Talinhaga 21:4; Santiago 4:17) Minsan siring, isinusuherir kan konteksto na an kasalan na boot sabihon ni Jesus seguradong seryoso. Iyan may igong kagabatan kaya puedeng sumagkod sa punto na an nagkasala ibibilang na “tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.” Ano an kahulogan kan fraseng iyan?
6 An mga disipulo ni Jesus na nakadangog kan mga tataramon na iyan nakakaaram na an saindang mga kahimanwa habong makipag-ibaiba sa mga Hentil. (Juan 4:9; 18:28; Gibo 10:28) Asin talagang linikayan ninda an mga parasingil nin buhis, mga tawong namundag na Judio alagad nagin paraaprobetsar sa mga tawo. Kaya sa estriktong pagtaram, an pinanonongdan sa Mateo 18:15-17 seryosong mga kasalan, bakong personal na mga pagkakasala o pakakolog nin boot na puede sana nindong patawadon asin lingawan.—Mateo 18:21, 22.a
7, 8. (a) Anong klase nin mga kasalan an kaipuhan na asikasohon nin kamagurangan? (b) Anong klase nin mga kasalan an puedeng husayon sa pag-oltanan nin duwang Kristiano, kaoyon kan Mateo 18:15-17?
7 Sa irarom kan Ley, bako sanang kapatawadan kan napagkasalaan an kinaipuhan sa nagkapirang kasalan. An paglanghad, apostasiya, idolatriya, asin an seksuwal na mga kasalan na pakikisaro, pagsambay, asin homoseksuwalidad dapat na isumbong asin asikasohon nin kamagurangan (o saserdote). Totoo man iyan sa Kristianong kongregasyon. (Levitico 5:1; 20:10-13; Bilang 5:30; 35:12; Deuteronomio 17:9; 19:16-19; Talinhaga 29:24) Pero mangnoha na an klase nin mga kasalan na sinasabi digdi ni Jesus puedeng husayon sa pag-oltanan nin duwang tawo. Bilang mga halimbawa: Huli sa pagkaanggot o pag-imon, binabalobagi nin saro an saiyang kapwa. Pakipagkontrata nin sarong Kristiano na gibohon an sarong trabaho na magamit nin partikular na materyales asin tataposon pag-abot nin sarong petsa. Pag-oyon nin saro na magbayad sono sa sarong iskedyul o espesipikong petsa. Panunuga nin saro na kun sanayon sia kan saiyang among, dai sia (dawa magbago nin trabaho) makikikompetensia o maghihingoang kuanon an mga kliente kan saiyang among sa laog nin sarong talaan na panahon o sa sarong napag-olayan na lugar.b Kun dai ootobon nin sarong tugang an saiyang panuga asin dai nagsosolsol sa siring na mga sala, sierto nanggad na seryoso iyan. (Kapahayagan 21:8) Alagad an siring na mga sala puedeng husayon sa pag-oltanan kan duwang imbuelto.
8 Pero paano nindo huhusayon an problema? An mga tataramon ni Jesus parate nang minansay sa tolong lakdang. Estudyaran ta an kada saro. Imbes na mansayon an mga iyan bilang dai na maliliwat, legal na mga prosedimiento, hingoahon na saboton an kahulogan kaiyan, na dai linilingawan an saindong mamomoton na pasohan.
Pagmaigotan na Ikaligtas an Saindong Tugang
9. Ano an maninigo niatong girumdomon kun dapit sa pag-aplikar kan Mateo 18:15?
9 Nagpoon si Jesus: “Kun magkasala an saimong tugang, magduman asin ihayag an saiyang sala na kamo sanang duwa. Kun maghinanyog sia sa saimo, ikinaligtas mo an saimong tugang.” Malinaw nanggad, bako ining lakdang basado sana sa pagsuspetsa. Maninigo na igwa kamo nin ebidensia o espesipikong impormasyon na puede nindong gamiton tanganing tabangan an saindong tugang na masabotan nia na nakakomiter sia nin sala asin kinakaipuhan na itanos iyan. Marahay na humiro tolos-tolos, na dai tinotogotan na dumakula an problema o magtagas an saiyang ugale. Asin dai paglingawan na an pagparaisip-isip kaiyan puedeng makaraot man sa saindo. Mantang an pag-oolay dapat na sa saindo sanang duwa, likayan na iestorya nguna iyan sa iba tanganing makakua nin simpatiya o pakarhayon an saindong pagkatawo. (Talinhaga 12:25; 17:9) Taano? Huli kan saindong pasohan.
10. Ano an makatatabang sa sato na ikaligtas an satong tugang?
10 An saindong pasohan maninigo na tanganing ikaligtas an saindong tugang, bakong kastigohon, sopogon, o raoton sia. Kun talagang nakagibo sia nin sala, nasa peligro an saiyang relasyon ki Jehova. Sierto na boot nindong magdanay sia bilang saindong Kristianong tugang. Orog na magigin posible an kapangganahan kun sa pribadong pag-oolay kamo magdadanay na kalmado, na linilikayan an makokolog na tataramon o pagigin mapag-akusar. Sa mamomoton na paghampangan na iyan, girumdomon na pareho kamo bakong sangkap, makasalan na mga tawo. (Roma 3:23, 24) Mantang narerealisar nia na dai nindo sia ipinantsismis asin naheheling nia na sinsero an pagmawot nindo na tumabang, puedeng madaling makamit an solusyon. An maboot, malinaw na paaging ini espesyalmenteng magpapabanaag nin kadonongan kun lumuwas na pareho palan kamo may sala o na dai pagkasinabotan an talagang pinakadahelan kan problema.—Talinhaga 25:9, 10; 26:20; Santiago 3:5, 6.
11. Dawa kun dai maghinanyog sa sato an nagkasala, ano an puede niatong gibohon?
11 Kun matabangan nindo sia na masabotan na may sala na nagibo asin na iyan seryoso, tibaad mapahiro sia na magsolsol. Pero sa totoo sana, puedeng magin olang an kapalangkawan. (Talinhaga 16:18; 17:19) Kaya dawa kun sa primero dai nia admitiron an sala asin dai sia magsolsol, puedeng maghalat nguna kamo nin dikit bago nindo iyan idagos giraray. Dai sinabi ni Jesus na ‘magduman nin saro sanang beses asin ihayag an saiyang sala.’ Huling iyan sarong kasalan na puede nindong husayon, iplano na dolokon giraray sia sa espiritu kan Galacia 6:1 asin “sa atubangan nin apat na mata.” Puede kamong magin mapanggana. (Ikomparar an Judas 22, 23.) Pero, paano kun kombensido kamo na may kasalan na nakomiter, asin na habo niang maghimate?
Pagkua nin Maygurang na Tabang
12, 13. (a) Anong ikaduwang lakdang an sinabi ni Jesus sa paghusay sa mga sala? (b) Ano an angay na mga pagmamaan sa pag-aplikar kan lakdang na ini?
12 Gusto daw nindo na an iba pumondo tolos sa pagtabang sa saindo kun kamo nakagibo nin magabat na sala? Dai nanggad. Huli kaiyan, ipinaheling ni Jesus na pakatapos kan enot na lakdang, maninigo na dai kamo pumondo sa paghihingoa na iligtas an saindong tugang, na papagdanayon sia na kasaro nindo asin kan iba pa sa inaakong pagsamba sa Dios. Sinabi ni Jesus an ikaduwang lakdang: “Kun sia dai maghinanyog, magdara ka nin saro o duwa pa, tanganing sa ngoso nin duwa o tolong saksi mapatotoohan an lambang bagay.”
13 Sinabi nia na magdara nin “saro o duwa pa.” Dai nia sinabi na pakatapos na gibohon an enot na lakdang, puede na nindong iestorya sa dakol na iba pa an problema, na kaolayon an sarong nagbibiaheng paraataman, o sumurat sa mga tugang manongod kan problema. Baga man kombensido kamo manongod kan sala, iyan dai pa talaga lubos na napatunayan. Dai nindo bobooton na magpalakop nin negatibong impormasyon na puedeng magin pagpakaraot sa kabtang nindo. (Talinhaga 16:28; 18:8) Alagad talagang sinabi ni Jesus na magdara nin saro o duwa pa. Taano? Asin puedeng siisay sinda?
14. Siisay an puedeng darahon niato para sa ikaduwang lakdang?
14 Hinihingoa nindo na ikaligtas an saindong tugang paagi sa pagkombensir sa saiya na may kasalan na nakomiter asin paagi sa pagpahiro sa saiya na magsolsol tanganing makipagkatoninongan sa saindo asin sa Dios. Sa katuyohan na iyan, an mas marahay na kamugtakan iyo na kun an “saro o duwa” mga nakaheling kan sala. Puedeng yaon sinda kan iyan mangyari, o igwa sinda nin balidong impormasyon manongod sa nagibo (o dai nagibo) may labot sa mga bagay sa negosyo. Kun mayo kan siring na mga testigo, an mga dadarahon nindo puedeng idtong igwa nin eksperyensia sa isyung pinagdidiskutiran asin sa siring makapagpapatunay kun baga an nagibo talagang sala. Saro pa, kun kaipuhanon sa huri, sinda puedeng magin mga testigo sa sinabi, na pinatutunayan an mga impormasyon na iinatubang asin paghihingoang ginibo. (Bilang 35:30; Deuteronomio 17:6) Kaya sinda bakong neutral sanang mga lado, mga repere; pero, an pagigin presente ninda iyo na tabangan na ikaligtas an tugang nindo asin ninda.
15. Taano ta puedeng makatabang an Kristianong kamagurangan kun kaipuhan tang gibohon an ikaduwang lakdang?
15 Dai nindo kaipuhan na isipon na an mga dadarahon nindo dapat na mga magurang sa kongregasyon. Minsan siring, an maygurang na mga tawo na magurang sa kongregasyon puedeng makatabang paagi kan saindang espirituwal na mga kualipikasyon. An kamagurangan na iyan “siring sa pailihan sa doros asin tagoan sa bagyo, siring sa mga sapa nin tubig sa sarong desierto, siring sa limpoy nin tugdok na kantil sa tagiltil na daga.” (Isaias 32:1, 2) Igwa sinda nin eksperyensia sa pangangatanosan asin pagpakarhay liwat sa mga tugang na lalaki asin babae. Asin an nakagibo nin sala igwa nin marahay na dahelan na magpaheling nin kompiansa sa siring na “balaog na mga lalaki.”c (Efeso 4:8, 11, 12) An pag-oolay kan problema sa presensia kan siring na mga maygurang asin pag-ayon sa sainda sa pamibi puedeng magbunga nin bagong atmospera asin makaresolber sa garo baga dai na mareresolberan.—Ikomparar an Santiago 5:14, 15.
Ultimong Paghihingoa na Ikaligtas Sia
16. Ano an ikatolong lakdang na sinabi ni Jesus?
16 Kun dai mahusay kan ikaduwang lakdang an problema, an mga paraataman sa kongregasyon talagang kalabot na sa ikatolong lakdang. “Kun dai sia maghinanyog sa [saro o duwa], itaram mo sa kongregasyon. Kun dai pa sia maghinanyog minsan sa kongregasyon, ibilang mo sia na arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.” Ano an kalabot digdi?
17, 18. (a) Anong arogan an nagtatabang sa sato na masabotan an kahulogan kan ‘itaram sa kongregasyon’? (b) Paano niato iinaaplikar ngonyan an lakdang na ini?
17 Dai niato iyan minamansay bilang sarong direktiba na ipaisi an kasalan o sala sa sarong regular o espesyal na pagtiripon kan bilog na kongregasyon. Madedeterminaran niato an tamang prosedimiento gikan sa Tataramon nin Dios. Helinga an dapat na gibohon kaidto sa Israel sa kaso nin rebelyon, pagkaonason, asin pagbuburat: “Enkaso an sarong lalaki igwa nin aki na matagas an payo asin rebelde, na dai sia naghihinanyog sa tingog kan saiyang ama o sa tingog kan saiyang ina, asin itinanos na ninda sia alagad habo niang maghinanyog sa sainda, kakapotan man sia kan saiyang ama asin kan saiyang ina asin iluluwas sia sa kamagurangan na lalaki kan saiyang siudad asin sa tata kan saiyang lugar, asin sasabihon ninda sa kamagurangan na lalaki kan saiyang siudad, ‘An aki niamong ini matagas an payo asin rebelde; dai sia naghihinanyog sa samong tingog, onason asin paraburat.’ Dangan an gabos na lalaki sa saiyang siudad dadaklagon sia nin mga gapo.”—Deuteronomio 21:18-21.
18 An mga kasalan kan tawong iyan dai dinangog asin hinokoman kan bilog na nasyon ni kan bilog niang tribo. Imbes, an rekonosidong “kamagurangan na lalaki” an nag-asikaso kaiyan bilang mga representante kan kongregasyon. (Ikomparar an Deuteronomio 19:16, 17 manongod sa sarong kaso na inasikaso kan ‘mga saserdote asin mga hokom na nasa katongdan kan mga aldaw na idto.’) Kaagid kaiyan ngonyan, kun kinakaipuhan na gibohon an ikatolong lakdang, an kamagurangan, na nagrerepresentar kan kongregasyon, an nag-aasikaso kan problema. Pareho an saindang pasohan, na ikaligtas an tugang na Kristiano sagkod sa mapupuede. Ipinababanaag ninda ini paagi sa pagpaheling nin karigonan, na dai patienot na hinuhusgaran an kaso o may ipinaoorog.
19. Ano an hihingoahon na gibohon kan kamagurangan na pinili tanganing magdangog kan problema?
19 Pagmamaigotan ninda na pagturotimbangon an mga impormasyon asin dangogon an mga testigo na kaipuhan tanganing mapatunayan kun baga may kasalan na talagang nakomiter (o padagos na nakokomiter). Boot ninda na protehiran an kongregasyon sa karatan asin papagdanayon na mayo nin espiritu kan kinaban. (1 Corinto 2:12; 5:7) Kaoyon kan saindang Makakasuratan na mga kualipikasyon, hihingoahon ninda na ‘magsadol paagi sa marahay na pagtokdo asin magsagwe sa mga minatumang.’ (Tito 1:9) Logod na an nakagibo nin sala dai magin arog kan mga Israelita na manongod sa sainda nagsurat an propeta ni Jehova: “Inapod ko kamo, alagad dai kamo suminimbag; nagtaram ako, alagad dai kamo naghinanyog; asin padagos kamong naggigibo kan maraot sa sakong mga mata, asin pinili nindo an bagay na dai ko kinawiwilihan.”—Isaias 65:12.
20. Ano an sinabi ni Jesus na dapat gibohon kun an nagkasala habong maghinanyog asin magsolsol?
20 Minsan siring, sa medyo dikit na kaso an nagkasala nagpapaheling kan iyo man sanang kaisipan na iyan. Kun siring kaiyan, malinaw an instruksion ni Jesus: “Ibilang mo sia na arog kan tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis.” Dai isinuherir kan Kagurangnan na magin daing herak o na mawoton na makakolog. Pero malinaw na marhay an instruksion ni apostol Pablo na haleon sa kongregasyon an dai nagsosolsol na mga nagkasala. (1 Corinto 5:11-13) Maski ini puedeng sa katapustapusi magresulta sa pasohan na ikaligtas an nagkasala.
21. Anong posibilidad an nagdadanay na bukas para sa saro na hinale sa kongregasyon?
21 Maheheling niato an posibilidad na iyan sa parabola ni Jesus dapit sa gastador na aki. Siring sa iinilustrar, pakaagi nin panahon na nasa luwas kan mamomoton na pakikiiba kan pamilya kan saiyang ama, an nagkasala na iyan ‘nakapag-isip-isip.’ (Lucas 15:11-18) Sinabi ni Pablo ki Timoteo na an nagkapirang paragibo nin sala magsosolsol pag-abot nin panahon asin ‘mauulian giraray hale sa siod kan Diablo.’ (2 Timoteo 2:24-26) Siertong lalaoman niato na an siisay man na nagkasala na dai nagsosolsol asin kaipuhan na haleon sa kongregasyon mamamatean an nawara sa sainda—kapwa an pag-oyon nin Dios asin an maogmang pakikiiba patin sosyal na relasyon sa maimbod na mga Kristiano—dangan makakapag-isip-isip.
22. Paano pa niato puedeng ikaligtas an satong tugang?
22 Dai inisip ni Jesus na an mga tawo kan mga nasyon asin parasingil nin buhis dai na makakapagbakle. An saro sa ikaduwang nasambitan, si Mateo Levi, nagsolsol, sinserong ‘nagsunod ki Jesus,’ asin pinili pa ngani bilang apostol. (Marcos 2:15; Lucas 15:1) Bilang resulta, kun an sarong nagkasala ngonyan ‘dai pa maghinanyog minsan sa kongregasyon’ asin hinale na dian, puede kitang maghalat tanganing helingon kun sia, pag-abot nin panahon, masolsol asin malakaw nin tanos. Kun iyo asin miembro na giraray sia kan kongregasyon, sa panahon na iyan maoogma kita na ikinabalik an satong tugang sa laog kan tunay na pagsamba.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An Cyclopedia ni McClintock asin Strong nagsasabi: “An mga publikano [parasingil nin buhis] sa Bagong Tipan ibinilang na mga traydor asin apostata, na nadigtaan paagi sa saindang parateng pakiibaiba sa mga pagano, andam na pagamit sa nan-aapi. Sinda ibinilang sa mga parakasala . . . Huling mayo nin nakikiibaiba, ta rinarayoan kan mga tawong disente an pamumuhay, an sainda sanang mga katood o kaibaiba kabilang sa mga, arog man ninda, isinikwal.”
b An mga bagay manongod sa negosyo o kuarta na may kalabot na panloloko, pandadaya, katusohan puedeng kabale sa mga klase nin kasalan na boot sabihon ni Jesus. Bilang pagparisa kaiyan, pakatapos na itao an giya na nasusurat sa Mateo 18:15-17, nagtao si Jesus nin ilustrasyon dapit sa mga oripon (empleyado) na may utang asin dai nakabayad.
c An sarong intelektuwal sa Biblia nagkomento: “Nangyayari kun beses na an nakagibo nin sala mas mahimate sa duwa o tolo (nangorogna kun sinda mga tawo na angay sa paggalang) kisa sa saro, nangorogna kun an saro na iyan laen sa saiya an opinyon.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻ Sa pangenot, sa anong klase nin kasalan minaaplikar an Mateo 18:15-17?
◻ Ano an maninigo niatong girumdomon kun kaipuhan niatong gibohon an enot na lakdang?
◻ Siisay an puedeng makatabang kun dapat kitang magduman sa ikaduwang lakdang?
◻ Sairisay an imbuelto sa paggibo kan ikatolong lakdang, asin paano pa niato puedeng ikaligtas an satong tugang?
[Retrato sa pahina 18]
Linikayan kan mga Judio an mga parasingil nin buhis. Si Mateo nagbakle sa saiyang mga dalan asin nagsunod ki Jesus
[Retrato sa pahina 20]
Sa parate puede niatong husayon an sarong problema “sa atubangan nin apat na mata”