An Aktibong Pangengenot ni Cristo Ngonyan
“Ako danay na nasa saindo sagkod sa pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.”—MATEO 28:20.
1. Sa anong paagi na ipinaniwala ni Cristo an saiyang “mga rogaring” sa saiyang mga disipulo?
KAN si Cristo madali nang bayaan an saiyang mga disipulo asin bumuwelta sa langit kan 33 C.E., saiyang “ipinaniwala sa sainda an saiyang mga rogaring.” Kalabot digdi an pagigin “mga embahador na karibay ni Cristo” asin pagpapadagos kan paghuhulit na pinonan nia, na pinalalakop iyan “sagkod sa kaporoporohi nin daga.” Bago sinda bayaan, sinabihan nia sinda na “gumibo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon.” May ebidensia daw kita na hiniheling nia kun paano ninda inootob an pagboot na ini? Igwa nanggad!—Mateo 25:14; 2 Corinto 5:20; Gibo 1:8; Mateo 28:19.
2. Ano an nagpapaheling na maingat na sinubaybayan ni Cristo an aktibidad kan mga kongregasyon kan enot na siglo?
2 Pakalihis nin labing 60 taon poon kan sumakat sa langit si Cristo, ipinaheling nia na odok niang sinusubaybayan an mga aktibidad kan Kristianong mga kongregasyon digdi sa daga. Sa kapahayagan na itinao ki apostol Juan, sarong miembro kan namamahalang grupo kan enot na siglo, si Jesu-Cristo nagpadara nin mga mensahe sa pitong kongregasyon na yaon sa Asia Minor. Sa lima sa sainda sia nagsabi: “Aram ko an saimong mga gibo.” Asin ipinaheling nia na pamilyar siang gayo sa nangyayari sa laog kan duwa pa, an Smirna asin Pergamo. Nagtao sia nin espisipikong pagpakosog asin hatol sa lambang kongregasyon. Dai sinda puwedeng magkaigwa nin pagduda sa saindang isip kun siisay an saindang aktibong Poon.—Kapahayagan 1:11; 2:1–3:22.
3. Sa kiisay tunay na ipinanonongod an pitong mensahe, asin ano an nagpapatunay kaini?
3 An totoo, an pitong mensaheng idto bako sanang para sa pitong kongregasyon sa Asia. An marahay na hatol asin mga patanid na yaon dian aplikado sa gabos na kongregasyon, poon kan enot na siglo sagkod sa “aldaw kan Kagurangnan,” na namumugtakan niato ngonyan.a An mga mata ni Cristo, na ibinaing sa “laad nin kalayo,” padagos na nagmamasid sa nangyayari sa laog kan “gabos na kongregasyon.”—Kapahayagan 1:10; 2:18, 23.
An Kagurangnan Asin an Saiyang Oripon
4. Paano si Cristo ‘napaduman sa harayong daga’ dangan nagbuwelta “pakalihis nin haloy na panahon”?
4 Pakatapos na ikabaing an saiyang sadiri sa “sarong tawo, na mapaduman sa harayong daga, [na] nag-apod kan saiyang mga oripon asin ipinaniwala sa sainda an saiyang mga rogaring,” idinugang ni Cristo: “Pakalihis nin haloy na panahon an kagurangnan kan mga oripon na idto nagdatong asin nakipagkuwenta sa sainda.” (Mateo 25:14, 19) Kan 33 C.E. si Cristo “nagduman sa langit,” na duman sia nagtukaw sa “too nin Dios.” (1 Pedro 3:22) “Pakalihis nin haloy na panahon,” pagkatukaw nia sa trono kan 1914, si Cristo nagpoon na ‘mandaog sa tahaw kan saiyang mga kaiwal’ paagi sa pag-apon ki Satanas asin sa saiyang mga demonyo digdi sa daga. (Salmo 110:1, 2; Kapahayagan 12:7-9) Dangan tinawan nia nin atension an saiyang mga oripon. Nag-abot na an panahon na makipagkuwenta sa sainda. Orog kisa kasuarin pa man, sia an saindang aktibong Poon.
5. Kasuarin nag-abot an panahon nin pakipagkuwenta, asin paano binalosan an mga maimbod?
5 An modernong kasaysayan kan banwaan nin Dios nagpapaheling na an panahon na ini nin pakipagkuwenta nag-abot kan 1918-19. An parabola manongod sa mga talento nag-iilustrar kun paano an Kagurangnan makikipagkuwenta sa natatada kan saiyang linahidan na mga oripon. Kaipuhan na sinda indibiduwal na makipagkuwenta sa paggamit ninda sa saiyang mga rogaring, an “lambang saro sono sa saiyang kakayanan,” o espirituwal na mga posibilidad. An mga nagin mabunga naglaog sa kagayagayahan kan saindang Kagurangnan, na nagsabi sa sainda: “Nagin maimbod ka sa pira sanang bagay. Ipaniniwala ko sa saimo an dakol na bagay.”—Mateo 25:15, 20-23.
6. An maimbod na linahidan na mga Kristianong iyan sa kagabsan nagkompuwesto nin ano, asin ano an ipinaniwala sa sainda kan saindang Kagurangnan?
6 An indibiduwal na linahidan na mga Kristianong iyan nanompongan na maimbod na mga embahador kan natutukaw na ngonyan na Hade, na andam na gumibo nin mga disipulo para sa saindang Kagurangnan. Sa kabilogan sinda nanompongan na iyo an “oripon” na manongod sa sainda nagsabi an saindang Kagurangnan: “Siisay man nanggad an maimbod asin madonong na oripon na pinaniwalaan kan saiyang kagurangnan kan saiyang mga domestiko, tanganing magtao sainda kan saindang kakanon sa igong panahon? Maogma an oripon na iyan kun sa pagdatong kan saiyang kagurangnan makua siang naggigibo nin siring. Sa katotoohan sinasabi ko sa saindo, Paniniwalaan nia sia kan gabos niang rogaring.”—Mateo 24:45-47.
7. (a) Paano nadugangan an “mga rogaring” ni Cristo poon kan 1914? (b) Ano an nagpapaheling na si Cristo iyo man an aktibong Poon kan “ibang karnero”?
7 An “mga rogaring” ni Cristo nagdakol poon kan 1914. Sia ginubingan nin “sa hadeng kapangyarihan,” na may kalabot na orog na kapangyarihan asin mas dakulang mga paninimbagan. (Lucas 19:11, 12) Enot tiniripon nia an natatada sa “mga aki kan kahadean,” an 144,000 na linahidan na mga Kristiano “na binakal sa katawohan” tanganing magin mga hade asin saserdote kaiba nia sa langit. (Mateo 13:38; Kapahayagan 14:1-4; 5:9, 10) Dangan, siring sa nahayag sa kasaysayan poon kan 1935, tinitipon nia an “sarong dakulang kadaklan” nin “ibang karnero” na manongod sa sainda sia nagsabi: “Kaipuhan man na darahon ko an mga ini.” (Kapahayagan 7:9, 10; Juan 10:16) Iyo, sia an Saro na nagpapalaog sa mga “karnerong” ini, asin sia nagigin an saindang aktibong Poon. Makawiwili, an tekstong Griego sa literal nangangahulogan, “Asin an mga kaipuhan na pangenotan ko.” Paano nia aktibong pinangengenotan an gabos niang “karnero” ngonyan?
An mga Paraataman sa Toong Kamot ni Cristo
8, 9. (a) Anong bisyon an inako ni apostol Juan? (b) Ano an ipinagladawan kan pitong kandelero asin pitong bitoon?
8 Si apostol Juan, miembro kan namamahalang grupo kan enot na Kristianong kongregasyon, nag-ako nin bisyon na dian sia “nakaheling nin pitong kandelerong bulawan, asin sa tahaw kan mga kandelero an saro na kabaing nin aki nin tawo . . . Asin igwa sia sa saiyang toong kamot nin pitong bitoon.” Ipinaliwanag ni Jesu-Cristo ki Juan: “Kun manongod sa banal na hilom manongod sa pitong bitoon na naheling mo na nasa sakong toong kamot, asin sa pitong kandelerong bulawan: An pitong bitoon nangangahulogan kan mga anghel kan pitong kongregasyon, asin an pitong kandelero nangangahulogan nin pitong kongregasyon.”—Kapahayagan 1:12-20.
9 Sa pagkomento sa tekstong ini, an librong “Then Is Finished the Mystery of God” nagsasabi: “An mga ‘anghel’ daw na iyan dai naheheling? Bako. Inako ni apostol Juan an bilog na Kapahayagan hale ki Jesu-Cristo paagi sa sarong langitnon na anghel, asin magigin bakong rasonable na sia sumurat pabalik sa mga anghel sa langit, sa lugar na dai naheheling. Dai ninda kaipuhan an mga mensahe na isinurat sa pitong kongregasyon sa Asia. An pundamental na kahulogan kan titulong ‘anghel’ ‘mensahero; paradara nin mensahe.’ . . . Kun paanong an pitong simbolikong bitoon na ini naheling na nasa toong kamot ni Jesus, sinda nasa saiyang pangataman asin kapangyarihan asin sakop kan saiyang pamamahala, na an saiyang ‘toong kamot’ nin ginagamit na kapangyarihan nakapagdidirehir asin nakapag-iingat sa sainda. . . . Kun paanong an ‘pitong kandelero’ sa ‘aldaw kan Kagurangnan’ sa bisyon nagladawan sa gabos na tunay na Kristianong kongregasyon sa presente, tunay na ‘aldaw kan Kagurangnan’ na ini poon kan 1914 C.E., siring man an ‘pitong bitoon’ nagsisimbolo sa gabos na pinaniaki sa espiritu, linahidan na arog-anghel na mga paraataman sa mga kongregasyon na iyan ngonyan.”b—Pahina 102-4.
10. Anong nadugangan na “mga rogaring” an ipinaniwala sa oripon?
10 An linahidan na mga paraataman na ini sa toong kamot ni Cristo gabos kabtang kan kompuwesto nin dakol na “oripon” na pinaniwalaan nia “kan gabos niang rogaring.” Huli ta an Kagurangnan mismo kan oripon tinawan na nin mas dakulang mga paninimbagan poon kan 1914, an “gabos niang rogaring” segurado na mas dakol naman an napapalabot para sa oripon kisa kan nakaagi. Primero, bilang “mga embahador na karibay ni Cristo,” an natatada mga embahador na ngonyan nin natutukaw na Hade na naghahade sa sarong napatindog nang Kahadean. (2 Corinto 5:20) Sinda pinaniwalaan kan gabos na espirituwal na bagay na rogaring kan Kagurangnan digdi sa daga. Kaipuhan sindang maglingkod bilang kaotoban kan mga hula na aplikado poon kan mapatindog an Kahadean. Kaiba digdi an paghuhulit kan “maogmang baretang ini kan kahadean . . . sa bilog na ineerokan na daga para sa pagpatotoo.” (Mateo 24:14) Orog kisa kasuarin pa man, kaipuhan sindang magpadagos sa paggibo nin “mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon,” sa siring tinitipon an daing kabilangan na “dakulang kadaklan.” (Mateo 28:19, 20; Kapahayagan 7:9) Iyo, an “mga kawiliwiling bagay kan gabos na nasyon” kabtang kan nadugangan na “rogaring” ni Cristo digdi sa daga.—Haggeo 2:7.
11. (a) Ano an kinakaipuhan huli sa nadugangan na “mga rogaring” na ini? (b) Siisay an nagdidirehir sa gibohon, asin paano?
11 An gabos na ini nangangahulogan nin mas dakol na trabaho para sa kompuwesto nin dakol na “oripon,” nin mas mahiwas na langtad nin aktibidad, na sa literal nakalakop “sa bilog na ineerokan na daga.” Iyan nagkakaipo man nin mas darakulang opisina prinsipal asin sanga para sa pamamahala sa gibohon asin pag-imprenta saka pagwaras nin babasahon para sa paghuhulit asin personal na pag-adal. Kapareho kan enot na siglo, an gibohon na ini ginigibo sa aktibong pangengenot ni Jesu-Cristo, na sa piguratibo nasa “tahaw kan mga kandelero,” o kongregasyon. Sia nagdidirehir sa sainda paagi sa linahidan na mga paraataman, na simbolikong kapot nia “sa saiyang toong kamot.” (Kapahayagan 1:13, 16) Kapareho kan panahon nin enot na mga Kristiano, an sarong grupo kan linahidan na mga paraataman na ini minakompuwesto sa naheheling na Namamahalang Grupo kan kongregasyon ni Cristo digdi sa daga. An saiyang “toong kamot” nin ginagamit na kapangyarihan nagdidirehir sa maimbod na mga lalaking ini mantang pinamamahalaan ninda an gibong pan-Kahadean.
Paagi sa Espiritu
12, 13. (a) Huli sa dakulang pag-oswag, anong hapot an minalataw? (b) Paano ginagamit ni Cristo an espiritu tanganing mapanigoan an pangangaipo para sa kamagurangan sa tahaw kan saiyang mga disipulo digdi sa daga?
12 Huling an “ibang karnero” ngonyan may kabilangan nang labing tolong milyon, na inorganisar sa mga 52,000 na kongregasyon, maliwanag na an linahidan na natatada nagkakaipo nin tabang sa pag-ataman sa mga rogaring kan Kagurangnan digdi sa daga. Mayo pang 9,000, kaiba na an dakol na tugang na babae, an nakikakabtang sa mga emblema sa Memorial, kaya mayo ngani nin sarong linahidan na paraataman para sa kada kongregasyon. Ini daw nangangahulogan na si Jesu-Cristo dai namamahala sa mga kongregasyon na mayo nin pinaniaki sa espiritung “anghel,” o ‘bitoon’?
13 Dai nanggad! Arog kan nasabotan niato sa sinusundan na artikulo, kan enot na siglo aktibong pinangenotan ni Cristo an saiyang kongregasyon paagi sa banal na espiritu. Ngonyan ginagamit nia an pinaniaki sa espiritung mga miembro kan Namamahalang Grupo sa pagnombra sa mga paraataman na pinili sa mga “ibang karnero.” An mga ini kaipuhan na makaabot sa mga kahagadan na kapareho sa linahidan na kamagurangan, arog kan sinasabi sa mga teksto na arog kan 1 Timoteo 3:1-7 asin Tito 1:5-9. An mga kuwalipikasyon na ini sa Kasuratan isinurat sa paggiya kan banal na espiritu. An mga rekomendasyon asin pagnombra ginigibo pakatapos nin pamibi asin sa paggiya kan banal na espiritu. Sa bakong linahidan na kamagurangan na iyan an hatol ni Pablo minaaplikar na may kaparehong puwersa: “Mag-ingat kamo sa saindong sadiri asin sa bilog na aripompon, na sa tahaw kaiyan kamo ninombrahan kan banal na espiritu bilang mga paraataman.”—Gibo 20:28.
14. (a) Paano an hula sa Isaias 32:1, 2 naootob na? (b) Paano dapat na pumasakop an gabos na kamagurangan sa “toong kamot” ni Cristo?
14 Kaya, sa manampulong ribong kongregasyon, an matanos na natutukaw nang si Hadeng Jesu-Cristo ginagamit an “ibang karnero” bilang mga “prinsipe” tanganing ingatan an saiyang mga “karnero” sa espirituwal na doros, bagyo, asin pagkaalang. (Isaias 32:1, 2) Kapareho ni David kan suanoy, an kamagurangan, baga man linahidan o “ibang karnero,” namimibi ki Jehova: “An saimong espiritu marahay; giyahan logod ako kaiyan sa daga nin katanosan.” (Salmo 143:10) Asin dinadangog ni Jehova an saindang pamibi. Paagi sa saiyang Aki, itinatao Nia sa sainda an Saiyang espiritu, asin ginagamit ni Jesus an paaging ini tanganing aktibong pangenotan an saiyang mga disipulo sa daga. Naturalmente, an gabos na kamagurangan kaipuhan na pumasakop sa “toong kamot” nin pamomogol, paggiya, asin pagdirehir ni Cristo, na ginagamit nia paagi sa espiritu asin sa pinaniaki sa espiritung mga miembro kan Namamahalang Grupo.
Paagi sa mga Anghel
15. Ano pang ibang paagi an magagamit ni Cristo sa aktibong pangengenot sa saiyang mga disipulo digdi sa daga?
15 Sinabi kan sinusundan na artikulo na an mga anghel ginamit kan enot na siglo sa paggiya asin pagliligtas sa enot na mga Kristiano saka sa pagtabang sainda sa saindang paghuhulit. Makatanosan daw na isipon na an satong natutukaw nang si Hadeng Jesu-Cristo dai na naggagamit nin mga anghel sa aktibong pangengenot sa saiyang mga disipulo ngonyan? Iyan bako sanang magigin bakong rasonable kundi bako man na makakasuratan.
16, 17. Ano an pruweba niato na si Cristo naggagamit nin mga anghel sa pag-ani kan “mga aki kan kahadean” asin sa pagtipon kan mga “ibang karnero”?
16 Sono sa parabola ni Jesus manongod sa trigo asin mga doot, an panahon nin pag-ani maabot “sa pagtatapos kan palakaw nin mga bagay,” na nagpoon kan 1914. Sa panahon kan pag-ani, “an mga aki kan kahadean” isisiblag sa “mga aki kan maraot.” Siisay an gagamiton kan Kagurangnan sa pag-ani? “An mga paraani mga anghel.” Idinugang pa ni Cristo: “Isusugo kan Aki nin tawo an saiyang mga anghel, asin hahaleon ninda sa saiyang kahadean an gabos na bagay na nagpapasingkog asin an mga tawo na naggigibo nin katampalasanan.” (Mateo 13:37-41) Ginagamit ni Cristo an mga anghel sa pagprotehir sa saiyang mga tugang digdi sa daga.
17 Alagad kumusta man an “ibang karnero”? Ginagamit daw ni Cristo an mga anghel sa pagtipon sa sainda? Segurado! An saiyang parabola manongod sa mga karnero asin kanding nagsasabi: “Kun an Aki nin tawo magdatong na sa saiyang kamurawayan, asin an gabos na anghel kaibanan nia, dangan sia matukaw sa saiyang mamurawayon na trono. Asin an gabos na nasyon titiponon sa atubang nia, asin pagbubulagbulagon nia an mga tawo, kun paanong ibinubulag nin pastor an karnero hale sa mga kanding.” (Mateo 25:31, 32) Ginagamit ni Cristo an saiyang mga anghel sa gibong pagbubulagbulag na ini. Kun paanong giniyahan nin sarong anghel si Felipe pasiring sa kapon na Etiope, abunda an ebidensia ngonyan na ginagamit ni Cristo an saiyang mga anghel sa paggiya sa saiyang mga Saksi pasiring sa mga arog-karnero. Dakol an nagpatotoo sa bagay na sinda namibi para sa tabang bago an sarong Saksi nagtoktok sa pinto.—Gibo 8:26, 27.
Lubos na Pagsarig sa Pagdirehir ni Cristo
18, 19. Basado sa nangyari kan enot na siglo, kita makasasarig sa ano?
18 Kan enot na siglo, an mga kamugtakan dai perming nagtogot sa paggamit ni Cristo sa namamahalang grupo sa Jerusalem sa pagresolber sa sarong espisipikong problema. Kan si Pablo nasosolo sa parteng amihanan nin Asia Minor asin kaipuhan na makaaram kun arin na teritoryo an isusunod na bubukasan, si Cristo naghiro paagi sa espiritu. (Gibo 16:6-10) Ngonyan an mga Saksi ni Jehova nagsasarig na an siisay man sa saindang mga tugang na temporaryong mapasuway sa Namamahalang Grupo huli sa paglamag nasa irarom pa man giraray kan aktibong pangengenot ni Cristo, paagi sa espiritu asin pagtabang nin mga anghel.
19 Kan enot na mga panahon Kristiano, an ibang desisyon na ginibo kan namamahalang grupo tibaad depisil na saboton kaidto. Ini an siertong nangyari kan si Pablo isobol pabalik sa Tarso o kan sia isugo sa templo pakalihis kan saiyang ikatolong biyahe sa pagmimisyonero. (Gibo 9:30; 21:23-25) Pero, sa katotoohan si Cristo nasa likod kan mga desisyon na iyan. (Gibo 22:17-21; 23:11) Ngonyan makasasarig kita na an ano man na itogot ni Cristo na mangyari sa tahaw kan saiyang mga disipulo digdi sa daga may mamuraway na katuyohan sa likod kaiyan, kun paano kaidtong enot na siglo.
20. Sa ano kita kombensido, asin ano an determinasyon niato?
20 Kaya, kun nababasa niato sa Biblia na si Cristo “iyo an payo kan hawak, an kongregasyon,” kombensido kita na sia bakong Payo sa titulo sana. (Colosas 1:18) Aram niato, sa eksperyensia niato, na sia tunay, aktibong Payo. Kun nababasa niato an librong Mga Gibo asin naheheling kun paano giniyahan ni Cristo an mga bagay sa tahaw kan enot na mga Kristiano, mamamasdan niato na ginagamit nia an kaparehong mga paagi ngonyan. Naheheling niato an ebidensia kan paggamit ni Cristo sa banal na espiritu, mga anghel, saka sa “maimbod asin madonong na oripon” asin sa Namamahalang Grupo kaiyan, sa pagnombra sa kuwalipikado sa espirituwal na mga magurang. Nagsasarig sa aktibong pagdirehir ni Cristo, kita determinado na ipagpadagos an “pagtaram kan katotoohan” asin pagtalubo paagi sa pagkamoot “sa gabos na bagay sa saiya na iyo an payo, si Cristo.”—Efeso 4:15.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Para sa bilog na paliwanag sa pitong mensaheng ini asin sa aplikasyon kaiyan, helingon an librong “Then Is Finished the Mystery of God,” kapitulo 7 sagkod 14, na ipinublikar kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Liniwanag pa nin orog kan luwas nin Disyembre 15, 1971 The Watchtower (Hulyo 1, 1972 sa Bicol) an puntong ini, na an sabi: “Daing duwa-duwa na bakong sarong indibiduwal na magurang, presbitero, paraataman o pastor, kundi an bilog na ‘grupo nin mga magurang’ iyo an inapod kan pinamuraway na Kagurangnan, si Jesu-Cristo, na ‘anghel’ na isinimbolo nin langitnon na bitoon. . . . An ‘grupo nin mga magurang’ (o presbiteryo) duman sa Efeso magigin garo bitoon sa pagpasirang nin langitnon, espirituwal na liwanag sa kongregasyon na dian sinda ginibo kan banal na espiritu na magin mga pastor.”
Pangenot na mga Puntong Dapat na Girumdomon
◻ Ano an pruweba niato na maingat na sinubaybayan ni Cristo an mga aktibidad kan mga kongregasyon kan enot na siglo?
◻ Siisay an ninombrahan ni Cristo na mamahala sa gabos niang “rogaring,” asin ano an kaiba digdi?
◻ Siisay an isinisimbolisar kan pitong bitoon sa toong kamot ni Cristo?
◻ Paano ginagamit ni Cristo an banal na espiritu, mga anghel, asin linahidan na Namamahalang Grupo sa pangengenot sa saiyang kongregasyon ngonyan?
◻ Taano ta lubos kitang makasasarig sa pagdirehir ni Cristo sa mga bagay ngonyan?
[Kahon sa pahina 17]
An mga pagbalo na minaabot huli sa mga guerra, rebolusyon o paglamag saka opisyal na mga pagprohibir tibaad gibohon na imposible para sa saindo na ipagpadagos an Kristianong pagsamba sa lubos na organisadong paagi. Tibaad mangyari an mga kamugtakan na imposible an pagkaigwa nin darakulang pagtiripon kan kongregasyon. Tibaad temporaryong maputol an komunikasyon sa sangang opisina. Tibaad mapondo an mga pagsongko kan mga paraataman sa sirkito. Tibaad dai umabot an bagong mga babasahon. Kun mangyari sa saindo an arin man sa mga bagay na ini, ano an maninigo nindong gibohon?
An simbag: Sa irarom kan mga kamugtakan, gibohon an ano man na mahihimo nindo, asin an bilog nindong makakaya, sa malinig na pagsamba. Tibaad posible man an personal na pag-adal. Parate na an saradit na grupo nin mga tugang puwedeng magtiripon sa mga harong para sa pag-adal. An mga publikasyon na pinag-adalan kan mga nakaagi asin an Biblia mismo magagamit bilang pasisikadan kan pagtiripon. Dai kamo mahandal o mahadit. Sa kadaklan, naeestablisar an komunikasyon sa responsableng mga tugang pakalihis nin kadikit na panahon. An Namamahalang Grupo naghahanap nin mga paagi na makikomunikar sa mga tugang.
Alagad dawa pa kun kamo mapasuhay sa gabos nindong Kristianong tugang, girumdomon na dai kamo napapasuhay ki Jehova asin sa saiyang Aking si Jesu-Cristo.—Organized to Accomplish Our Ministry, pahina 168.
[Ritrato sa pahina 14]
Si Cristo simbolikong nasa tahaw kan mga kongregasyon, na kapot sa saiyang toong kamot an kamagurangan