An Punto-de-Vista kan Biblia

Dapat daw na Bayadan an Gabos na Buhis?

‘KUKUANON nia an saindong mga aki sa pag-arado para sa saiya asin sa paggapas sa saiyang anihon; asin kukuanon nia an saindong mga aking babae na magin mga paraluto asin mga paragibo nin tinapay. Asin an saindong mga kaomahan asin an saindong mga ubasan patin an saindong mga kaolibahan, an mga pinakamarahay, kukuanon nia asin itatao sa saiyang mga oripon. Asin an saindong mga oripon na lalaki asin an saindong mga oripon na babae asin an saindong pinakamatabang mga hayop kukuanon nia tanganing gamiton para sa saiyang gibohon; asin kamo man sana magigin saiyang mga oripon.’

An nasa itaas isinabi ni Jehova Dios mga 3,000 na taon na an nakaagi paagi sa saiyang lingkod na si Samuel. An paglaladawan bakong sa sarong grabe karingis na namomoon. Sinabihan ni Samuel an banwaan: “Ini an magigin katanosan kan hade na maghahade sa saindo.”​—1 Samuel 8:​10-17.

Dai nahaloy naaraman kan mga Israelitas an katotoohan kan mga tataramon na iyan asin sa siring na paagi uminiba sa katawohan na gabos nakamate, sa mas dakula o mas kadikit na sokol, kan pasan nin pagsuportar sa saindang gobyerno. Kita ngonyan nakamamate kaiyan sa porma nin laen-laen na buhis.

Minsan ngani may mga buhis na kaidtong suanoy na kinaban, iyan mayo kan dakulang kabtang sa pagsuportar sa gobyerno asin sa pagkontrol sa ekonomiya na arog ngonyan. Minsan siring, an mga tawo nasakitan sa pagpasan kaiyan. An mga Judio kan kaaldawan ni Jesus maliwanag na ipinagsesentir an buhis na ibinugtak kan imperyo nin Roma, pero ipinaliwanag ni Jesus na maninigo nindang bayadan sa gobyerno an katanosan kaiyan na singilon, sa kasong ini an mga buhis.​—Lucas 20:​19-25.

Laen daw an kamugtakan ngonyan para sa mga Kristiano? An bagay daw na an ibang buhis garo baga bakong makatanosan, sobra, nakaoolang, o sa iba pang paagi bakong maninigo, nagtatao nin dahelan sa mga Kristiano na dai iyan bayadan? O kun may ikatotokdo an saro na paggamit kan gobyerno sa buhis na kontra sa mga prinsipyo kan Biblia, may diretso daw an mga Kristiano na dai bayadan an sarong kabtang kan saindang buhis?

Ano kun Garo Baga Bakong Makatanosan an Buhis?

Tanganing maaraman an punto-de-vista nin Dios, mangatanosan kita sa sarong prinsipyong isinabi ni Jesus sa saiyang Sermon sa Bukid. Sa Mateo 5:​41 sia nagsasabi: “Kun an saro na nasa irarom nin kapangyarihan kumua sa saindo sa paglilingkod sa rayong sarong milya, ibanan mo sia sa duwang milya.”

An representante kan gobyerno nin Roma, mantang nasa opisyal na misyon, may autoridad na papaglingkodon an siisay man na an paglilingkod puwedeng makatabang sa mapangganang pagkatapos kan trabaho. May diretso man siang kuanon an arin man na pribadong sakayan asin gamiton iyan sa kaparehong paagi. An areglong ini madaling magbunga nin kadepisilan o kasakitan sa siisay man na natagbong nasa salang lugar sa salang panahon.

Pero narisa daw nindo na si Jesus dai nagsabi na an saiyang mga parasunod maninigong kumuyog sana kun sa paghona ninda makatanosan an kahagadan asin kun iyan daing gayo magtatao nin kadepisilan sa sainda? Imbes, sinabihan nia sinda na gibohon an gabos nindang makakaya na makatabang, kun puwede labi pa sa hinahagad.

An boot daw sabihon kan mga tataramon ni Jesus aramon niato an satong bubuhisan dangan magbayad nin doble? Dai. Imbes, maninigo kitang maghingoa na gibohon an kahagadan sa sato imbes na humanap nin mga sarahotan na madulagan an satong paninimbagan. Kaiba digdi an mga paghihingoa na aramon kun gurano an may diretsong singilon kan gobyerno dangan bayadan iyan.

May mga negosyante na naghohona na kun babayadan ninda an gabos na hinahagad kan ley, dai sinda nin makukuang ganansia sa saindang negosyo. Baga man totoo o bako, an saboot na ini nagdodoon kan pangangaipo na lubos nindong aramon an gabos na bubuhisan bago pumoon sa ano man na negosyo. Ini kaoyon sa hatol ni Jesus: “Halimbawa, siisay saindo na boot na magtogdok nin torre an dai nguna minatukaw asin kinikuwenta an gastos, tanganing helingon kun igwa sia nin igo tanganing iyan matapos? Ta kun dai, tibaad ikabugtak nia an pundasyon kaiyan alagad dai iyan matapos.”​—Lucas 14:​28, 29.

Ano kun an mga Buhis Nagsusuportar sa mga Proyektong Bakong Kristiano?

Si Oliver Wendell Holmes, Jr., nagsabi: “An mga buhis iyo an ibinabayad niato para sa sibilisadong sosyedad.” Kaagid kaiyan, si apostol Pablo nagsasabi na an sarong dahelan na kita nagbubuhis matawan nin pondo an serbisyo sa publiko na ginigibo nin mga gobyerno para sa sato. (Roma 13:​4-6) An nagkapira daw na gawe kan mga gobyerno puwedeng makahale sa obligasyon na ini?

Tanganing masimbag ini, puwede niatong helingon an pagkakaagid sa iginawe mismo kan Kaglalang sa pagbayad nin utang sa sarong sekular na gobyerno para sa nagibong mga paglilingkod. An matanos na kaanggotan nagpahiro ki Jehova na ipagboot an paglaglag sa suanoy na siudad nin Tiro. Tanganing magibo ini, ginamit nin Dios an hukbong militar nin Babilonya na pinangengenotan kan saindang emperador na si Nabucodonosor. Minsan ngani nanggana an Babilonya, nagin magastos an ralaban. Kaya para ki Jehova maninigo sindang bayadan para sa ginibong paglilingkod. An saiyang mga tataramon nasa Ezequiel 29:​18, 19: “Aki nin tawo, si Nabucodonosor mismo, an hade sa Babilonya, pinapaglingkod nin dakula an saiyang hukbo tumang sa Tiro. . . . Alagad kun manongod sa tangdan, mayo nin nakua sa Tiro para sa saiya asin sa saiyang hukbo para sa paglilingkod na ginibo nia tumang sa saiya. Kun siring ini an isinabi kan Soberanong Kagurangnan na Jehova, ‘Uya itinatao ko ki Nabucodonosor na hade sa Babilonya an daga nin Egipto, asin kaipuhan na kuanon nia an kayamanan kaiyan asin gibohon iyan na dakulang sinamsaman patin gumibo dian nin dakulang pananalakat; asin iyan kaipuhan na magin tangdan para sa saiyang hukbo.’”

Aram nin mga nag-aadal sa Biblia na si Nabucodonosor maabhaw, paslo, paganong hade. An Babilonya asin an mga hukbo kaiyan midbid sa maringis na tratamiento sa mga bihag kaiyan. Dai oyon si Jehova sa siring na gawe, pero sa saiya an utang utang, asin sia nagbayad nin biyo.

Kun siring, an mga Kristiano maninigong makamate kan obligasyon na bayadan an gabos na legal na buhis minsan pa saen gamiton an kuwarta. Sa siring nakukuyog an malinaw na pagboot sa Roma 13:​7: “Itao sa gabos an nanonongod sa sainda, sa saiya na naghahagad nin buhis an buhis; sa saiya na naghahagad nin bayad, an bayad.”

Kadungan kaiyan, an tunay na mga Kristiano maigot na nagsusuportar sa sarong langitnon na gobyerno na lalang nin Dios. An Kahadean na ini madali nang mamahala sa mga bagay-bagay sa daga sa paagi na labi nanggad sa kakayahan nin gabos na gobyerno nin tawo asin magtao nin mga pakinabang na labi sa pangarap kan mga sakop kaiyan.​—Mateo 6:​10, 33.

[Blurb sa pahina 26]

“Itao nindo ki Cesar an ki Cesar.”​—Lucas 20:25

[Blurb sa pahina 27]

“Itao sa gabos an nanonongod sa sainda, sa saiya na naghahagad nin buhis, an buhis; sa saiya na naghahagad nin bayad, an bayad.”​—Roma 13:7