Padagos na Gumibo nin Marahay

“Padagos na . . . gumibo nin marahay.”​—LUC. 6:35.

1, 2. Taano ta sa parate depisil an paggibo nin marahay sa iba?

AN PAGGIBO nin marahay sa iba puedeng magin depisil. An mga pinapahelingan niato nin pagkamoot tibaad dai magpaheling kaiyan sa sato. Minsan ngani ginigibo niato an para sa espirituwal na ikakarahay nin mga tawo paagi sa paghihingoang ihulit sa sainda an “mamuraway na maogmang bareta kan maogmang Dios” asin kan saiyang Aki, sinda tibaad indiperente o dai tataong magpasalamat. (1 Tim. 1:11) An iba nagin maongison na “mga kaiwal kan hariging pasakitan ni Cristo.” (Fil. 3:18) Bilang mga Kristiano, paano niato sinda maninigong trataron?

² Sinabihan ni Jesu-Cristo an saiyang mga disipulo: “Padagos na mamotan an saindong mga kaiwal asin gumibo nin marahay.” (Luc. 6:35) Maingat niatong siyasaton ngonyan an konsehong ini. Makikinabang man kita sa iba pang punto na sinabi ni Jesus manongod sa paggibo nin marahay sa iba.

“Kamotan an Saindong mga Kaiwal”

 3. (a) Sa sadiri nindong tataramon, sumaryohon an sinabi ni Jesus na nakarekord sa Mateo 5:43-45. (b) Ano an nagin kaisipan kan Judiong mga namomoon sa relihion kan enot na siglo mapadapit sa mga Judio asin bakong Judio?

³ Sa saiyang bantog na Sermon sa Bukid, sinabihan ni Jesus an mga nagdadangog sa saiya na kamotan an saindang mga kaiwal asin ipamibi an mga nagpepersegir sa sainda. (Basahon an Mateo 5:43-45.) An mga presente sa okasyon na iyan mga Judio, na nakakaaram kan pagboot nin Dios na: “Dai ka magbalos o magtanom nin maraot na boot tumang sa mga aki kan saimong banwaan; asin kamotan mo an saimong kapwa nin siring sa saimo man sana.” (Lev. 19:18) An Judiong mga namomoon sa relihion kan enot na siglo naniwala na sa mga Judio sana nanonongod an sinasabing “mga aki kan saimong banwaan” asin “saimong kapwa.” Kahagadan kan Ley ni Moises na an mga Israelita magdanay na siblag sa ibang mga nasyon, alagad nagkaigwa sinda nin kaisipan na an gabos na bakong Judio mga kaiwal, na dapat kaongisan bilang mga indibiduwal.

 4. Paano dapat maghiro an mga disipulo ni Jesus dapit sa saindang mga kaiwal?

⁴ Sa kabaliktaran, si Jesus nagpahayag: “Padagos na kamotan an saindong mga kaiwal asin ipamibi an mga nagpepersegir sa saindo.” (Mat. 5:44) An saiyang mga disipulo dapat na humiro na may pagkamoot sa gabos na naoongis sa sainda. Segun sa kagsurat nin Ebanghelyo na si Lucas, si Jesus nagsabi: “Sinasabi ko sa saindo na mga naghihinanyog, Padagos na kamotan an saindong mga kaiwal, gumibo nin marahay sa mga naoongis sa saindo, bendisyonan an mga nagsusumpa sa saindo, ipamibi an mga nang-iinsulto sa saindo.” (Luc. 6:27, 28) Arog kan mga indibiduwal kan enot na siglo na isinapuso an mga sinabi ni Jesus, kita ‘naggigibo nin marahay sa mga naoongis’ sa sato paagi sa pagbalos nin maboot na mga gibo dawa sinda nagtutumang. ‘Binebendisyonan niato an mga nagsusumpa’ sa sato paagi sa maboot na pagtaram sa sainda. Asin ‘ipinapamibi niato an mga nagpepersegir’ na naggigibo sa sato nin pisikal na kadahasan o iba pang mga klase nin ‘pang-iinsulto.’ An siring na mga pamibi pagpaheling nin pagkamoot na logod magbago an kaisipan kan mga nagpepersegir asin humiro sinda sa paaging makakamtan ninda an pabor ni Jehova.

5, 6. Taano ta maninigo niatong kamotan an satong mga kaiwal?

⁵ Taano ta dapat kitang magpaheling nin pagkamoot sa satong mga kaiwal? “Tanganing mapatunayan nindo na kamo mga aki kan saindong Ama na nasa kalangitan,” an sabi ni Jesus. (Mat. 5:45) Kun hinihimate niato an hatol na iyan, kita nagigin “mga aki” nin Dios huling inaarog niato si Jehova, na ‘nagpapasirang kan saiyang saldang sa mga maraot asin marahay asin nagpapaoran sa mga matanos asin bakong matanos.’ Arog kan pagkasabi kan pagkasaysay ni Lucas, an Dios “maboot sa mga daing utang na boot asin maraot.”​—Luc. 6:35.

⁶ Sa pagdodoon sa saiyang mga disipulo kun gurano kahalaga na ‘padagos nindang kamotan an saindang mga kaiwal,’ si Jesus nagsabi: “Kun namomoot kamo sa mga namomoot sa saindo, ano an balos sa saindo? Bako daw na ginigibo man iyan kan mga parasingil nin buhis? Asin kun an saindong mga tugang sana an tinitino nindo, anong pambihirang bagay an saindong ginigibo? Bako daw na ginigibo man iyan kan mga tawo kan mga nasyon?” (Mat. 5:46, 47) Kun an mamomotan sana niato iyo an mga namomoot sa sato, dai kita mag-aako nin ano man na “balos,” o pabor gikan sa Dios. Dawa an mga parasingil nin buhis, na minemenos sa pangkagabsan, nagpapaheling man nin pagkamoot sa mga tawong namomoot sa sainda.​—Luc. 5:30; 7:34.

 7. Taano ta bakong pambihira kun an satong “mga tugang” sana an titinohon niato?

⁷ An terminong “katoninongan” kaiba sa napagkatodan nang pagtino kan mga Judio. (Hok. 19:20; Juan 20:19) Nangangahulogan ini na mawot nin saro na magkaigwa logod nin marahay na salud, marahay na buhay, asin kaginhawahan an tawong tinitino nia. Bakong “pambihirang bagay” kun an titinohon niato idto sanang ibinibilang ta na satong “mga tugang.” Arog kan sinabi ni Jesus, kaagid man kaiyan an ginigibo kan “mga tawo kan mga nasyon.”

 8. Ano an dinadagka ni Jesus na gibohon kan mga naghihinanyog sa saiya kan sia magsabi: ‘Kamo kaipuhan na magin sangkap’?

⁸ Huli sa minanang kasalan, imposible para sa mga disipulo ni Cristo na magin daing depekto asin sangkap. (Roma 5:12) Pero, tinapos ni Jesus an kabtang na ini kan saiyang diskurso paagi sa pagsabing: “Kaya ngani kamo kaipuhan na magin sangkap, kun paanong an saindong langitnon na Ama sangkap.” (Mat. 5:48) Paagi kaiyan dinagka ni Jesus an mga naghihinanyog sa saiya na arogon an saindang “langitnon na Ama,” si Jehova, paagi sa paggibong sangkap kan saindang pagkamoot​—na linulubos iyan paagi sa pagkamoot sa saindang mga kaiwal. Arog man kaiyan an inaasahan sa sato.

Taano ta Dapat na Magin Mapagpatawad?

 9. Ano an kahulogan kan mga tataramon na: “Ipatawad mo samo an samong mga utang”?

⁹ Padagos kitang naggigibo nin marahay kun maheherakon niatong pinapatawad an saro na nagkasala sa sato. Sa katunayan, an sarong kabtang kan modelong pamibi ni Jesus igwa kan mga tataramon na: “Ipatawad mo samo an samong mga utang, siring na kami man nagpatawad sa mga may utang sa samo.” (Mat. 6:12) Siempre, ini dai nanonongod sa pagpatawad sa mga utang na kuarta. Ipinapaheling kan Ebanghelyo ni Lucas na an “mga utang” na nasa isip ni Jesus iyo an mga kasalan, huli ta sinasabi kaiyan: “Ipatawad mo samo an samong mga kasalan, huli ta kami man nagpapatawad sa gabos na may utang sa samo.”​—Luc. 11:4.

10. Mapadapit sa pagpapatawad, paano niato maaarog an Dios?

¹⁰ Kaipuhan niatong arogon an Dios, na lubos na nagpapatawad sa nagsosolsol na mga nagkasala. Si apostol Pablo nagsurat: “Magin maboot sa lambang saro, mapagmalasakit sa mamomoton na paagi, na lubos na nagpapatarawadtawadan kun paanong an Dios man lubos na nagpatawad sa saindo paagi ki Cristo.” (Efe. 4:32) An salmistang si David nag-awit: “Si Jehova maheherakon asin maugayon, maluway sa pagkaanggot asin abunda sa mamomoton na kabootan. . . . Dai nia ginibo sa sato an sono sa satong mga kasalan; dai man nia itinao sa sato an maninigo sa sato sono sa satong mga sala. . . . Kun gurano kaharayo kan subangan sa solnopan, siring man kaiyan kaharayo sa sato na saiyang ibinugtak an satong mga kalapasan. Kun paanong an ama nagpapaheling nin pagkaherak sa saiyang mga aki, si Jehova nagpapaheling man nin pagkaherak sa mga natatakot sa saiya. Huli ta sia mismo nakakaaram na gayo kan pagkaporma sa sato, na ginigirumdom na kita kabokabo.”​—Sal. 103:8-14.

11. Sairisay an pinapatawad nin Dios?

¹¹ Papatawadon sana nin Dios an mga tawo kun pinatawad na ninda an mga nagkasala sa sainda. (Mar. 11:25) Sa pagdodoon sa puntong ini, si Jesus nagsabi pa: “Huli ta kun pinapatawad nindo an mga tawo sa saindang mga kasalan, papatawadon man kamo kan saindong langitnon na Ama; mantang kun dai nindo pinapatawad an mga tawo sa saindang mga kasalan, dai man papatawadon kan saindong Ama an saindong mga kasalan.” (Mat. 6:14, 15) Iyo, an pinapatawad nin Dios idto sanang lubos na nagpapatawad sa iba. Asin an sarong paagi na padagos na makagibo nin marahay iyo an pagsunod sa hatol ni Pablo: “Kun paanong kamo lubos na pinatawad ni Jehova, siring man an gibohon nindo.”​—Col. 3:13.

“Dai Na Kamo Maghokom”

12. Anong hatol an itinao ni Jesus manongod sa paghokom sa iba?

¹² Nasambitan sa Sermon sa Bukid an saro pang paagi nin paggibo nin marahay kan sabihan ni Jesus an mga nagdadangog sa saiya na dai na maghokom sa iba, dangan naggamit sia nin mapuersang ilustrasyon tanganing idoon an puntong ini. (Basahon an Mateo 7:1-5.) Pag-olayan niato kun ano an boot sabihon ni Jesus kan sia magsabi: “Dai na kamo maghokom.”

13. Paano puedeng “padagos na magbutas” an mga naghihinanyog ki Jesus?

¹³ An Ebanghelyo ni Mateo kinotar si Jesus na nagsabi: “Dai na kamo maghokom tanganing dai man kamo hokoman.” (Mat. 7:1) Segun ki Lucas, si Jesus nagsabi: “Dai na kamo maghokom, asin dai kamo sa ano man na paagi hohokoman; asin dai na kamo magkondenar, asin dai kamo sa ano man na paagi kokondenaron. Padagos na magbutas, asin kamo bubutasan.” (Luc. 6:37) An mga Fariseo kan enot na siglo maringis na naghokom sa iba basado sa bakong sono sa Kasuratan na mga tradisyon. An siisay man na naggibo kaiyan na naghihinanyog ki Jesus dapat na ‘dai na maghokom.’ Imbes, sinda dapat na “padagos na magbutas,” an boot sabihon, magpatawad kan mga pagkukulang nin iba. Si apostol Pablo nagtao nin kaparehong hatol mapadapit sa pagpapatawad, siring kan nasambitan sa enotan.

14. Paagi sa pagpapatawad kan mga disipulo ni Jesus, mapapahiro ninda an mga tawo na gibohon an ano?

¹⁴ Paagi sa pagpapatawad kan mga disipulo ni Jesus, mapapahiro ninda an mga tawo na magpatawad man. “An paghokom na ihinohokom nindo, iyo man an ihohokom sa saindo,” an sabi ni Jesus, “asin an sokol na isinosokol nindo, iyo man an isosokol ninda sa saindo.” (Mat. 7:2) Mapadapit sa pagtratar niato sa iba, aanihon niato kun ano an satong itinanom.​—Gal. 6:7.

15. Paano ipinaheling ni Jesus na sala an pagigin sobra kamapagkritika?

¹⁵ Girumdomon na tanganing iparisa na sala nanggad an pagigin sobra kamapagkritika, si Jesus naghapot: “Kun siring, taano ta naheheling mo an dagami sa mata kan saimong tugang, alagad dai mo iniisip an pasagi na nasa sadiri mong mata? O paano mo masasabi sa saimong tugang, ‘Togoti akong haleon an dagami sa saimong mata’; mantang, uya! may pasagi sa saimo mismong mata?” (Mat. 7:3, 4) An sarong tawo na may ugaleng magkritika sa iba rinirisa an sadit na depekto sa “mata” kan saiyang tugang. An nagkikritika nagsasabi na an saiyang tugang may diperensia sa pagrisa asin maluya an paghusgar. Minsan ngani an sala sadit​—arog sa sadit na pidaso nin dagami—​an nagkikritika nag-aalok na “haleon an dagami.” Sia nagsasagin na gustong tabangan an tugang tanganing makaheling ini nin mas malinaw.

16. Taano ta masasabi na an mga Fariseo igwa nin “pasagi” sa saindang mata?

¹⁶ An Judiong mga namomoon sa relihion nangorognang labi-labi kamapagkritika sa iba. Sa pag-ilustrar: Kan an sarong lalaking buta na pinaomayan ni Cristo magpahayag na si Jesus seguradong naggikan sa Dios, an mga Fariseo anggot na nagsarabi: “Ika lubos na namundag sa mga kasalan, alagad ta tinotokdoan mo daw kami?” (Juan 9:30-34) Kun mapadapit sa malinaw na espirituwal na pagheling asin kakayahan na maghusgar nin tama, an mga Fariseo igwa nin “pasagi” sa sadiri nindang mata asin biyong buta. Huli kaini si Jesus nagkagsing: “Parasaginsagin! Haleon mo nguna an pasagi sa saimong sadiring mata, dangan malinaw mong maheheling kun paano hahaleon an dagami sa mata kan saimong tugang.” (Mat. 7:5; Luc. 6:42) Kun kita determinadong gumibo nin marahay asin trataron nin marahay an iba, kita dai magigin maisog na mga parakritika, na pirmeng naghahanap nin piguratibong dagami sa mata kan satong tugang. Imbes, aakoon niato na kita bakong sangkap asin kun siring lilikayan niato na magin mapaghusgar asin mapagkritika sa satong mga kapagtubod.

Kun Paano Niato Maninigong Trataron an Iba

17. Segun sa Mateo 7:12, paano niato maninigong trataron an iba?

¹⁷ Sa Sermon sa Bukid, sinabi ni Jesus na an Dios nagpapaheling nin sa amang pagmalasakit sa Saiyang mga lingkod paagi sa pagsimbag sa saindang mga pamibi. (Basahon an Mateo 7:7-12.) Mahalagang mangnohon na itinao ni Jesus an susundon na ini sa paggawe: “Kun siring, an gabos na boot nindong gibohon sa saindo nin mga tawo, dapat man na gibohon nindo sa sainda.” (Mat. 7:12) Mapapatunayan sana niato na kita tunay na mga parasunod ni Jesu-Cristo kun tinatratar niato sa paaging ini an satong kapwa.

18. Paano ipinaheling kan “Ley” na maninigo niatong trataron an iba arog kan gusto niatong magin pagtratar ninda sa sato?

¹⁸ Pagkasabi ni Jesus na maninigo niatong trataron an iba arog kan gusto niatong magin pagtratar ninda sa sato, sia nagsabi pa: “Sa katotoohan, iyo ini an boot sabihon kan Ley asin kan Mga Propeta.” Kun tinatratar niato an iba sa paagi na espesipikong sinabi ni Jesus, kita naghihirong kaoyon kan tunay na kahulogan kan “Ley”​—an mga isinurat na minakompuesto kan mga libro sa Biblia na Genesis sagkod Deuteronomio. Apuera sa paghayag kan katuyohan ni Jehova na magpaluwas nin banhi na mahale kan karatan, yaon sa mga librong ini an Ley na itinao nin Dios sa nasyon nin Israel paagi ki Moises kan 1513 B.C.E. (Gen. 3:15) Kabilang sa iba pang bagay, lininaw kan Ley na an mga Israelita dapat na magin makatanosan, dai magpaheling nin pagpaorog, asin maggibo nin marahay sa mga nagsasakit nin makuri saka sa mga nakikihimanwa.​—Lev. 19:9, 10, 15, 34.

19. Paano ipinaheling kan “Mga Propeta” na maninigo kitang gumibo nin marahay?

¹⁹ Paagi sa pagsambit sa “Mga Propeta,” an nasa isip ni Jesus iyo an mga libro nin hula sa Hebreong Kasuratan. Igwa iyan nin Mesiyanikong mga hula na naotob ki Cristo mismo. Ipinapaheling man kan siring na mga isinurat na binebendisyonan nin Dios an saiyang banwaan kun ginigibo ninda an tama sa saiyang pagheling asin kun tinatratar ninda nin tama an iba. Halimbawa, an hula ni Isaias nagtao sa mga Israelita kan hatol na ini: “Iyo ini an isinabi ni Jehova: ‘Sunodon nindo an hustisya, asin giboha nindo an matanos. . . . Maogma an magagadanon na tawo na naggigibo kaini, asin an aki nin katawohan na nangangapot dian, [na] iniingatan an saiyang kamot tangani na dai makagibo nin ano man na klase nin karatan.’” (Isa. 56:1, 2) Iyo, inaasahan nin Dios an saiyang banwaan na padagos na gumibo nin marahay.

Pirmeng Gumibo nin Marahay sa Iba

20, 21. Ano an reaksion kan mga kadaklan sa Sermon ni Jesus sa Bukid, asin taano ta maninigo nindong horophoropon iyan?

²⁰ Pinag-adalan niato an pira sana sa dakol na mahalagang marhay na puntong pinalataw ni Jesus sa saiyang daing kapantay na Sermon sa Bukid. Dawa siring, madali niatong masasabotan an reaksion kan mga nakadangog sa sinabi nia kan okasyon na iyan. An ipinasabong na rekord nagsasabi: “Ngonyan kan matapos ni Jesus an mga sarabihon na ini, an nangyari iyo na an mga kadaklan nagngalas nin labi-labi sa saiyang paagi nin pagtotokdo; huli ta sia nagtotokdo sa sainda bilang sarong tawo na igwa nin autoridad, asin bakong arog kan saindang mga eskriba.”​—Mat. 7:28, 29.

²¹ Daing duda na si Jesu-Cristo an ihinulang “Makangangalas na Parahatol.” (Isa. 9:6) An Sermon sa Bukid sarong pangenot na halimbawa kan kaaraman ni Jesus dapit sa kun paano minamansay kan saiyang langitnon na Ama an mga bagay-bagay. Apuera sa mga puntong pinag-olayan niato, an diskursong iyan igwa nin dakol na sinasabi manongod sa tunay na kaogmahan, kun paano lilikayan an imoralidad, kun paano magibo nin katanosan, kun ano an dapat niatong gibohon tanganing magkaigwa kita nin segurado asin magayagayang ngapit, asin dakol pang ibang bagay. Taano ta dai nindo basahon liwat nin maingat asin may pagngayongayo an Mateo kapitulo 5 sagkod 7? Horophoropon an marahayon na hatol ni Jesus na nakasurat dian. Iaplikar sa saindong buhay an sinabi ni Cristo sa saiyang Sermon sa Bukid. Sa siring, orog nindong mapapaogma si Jehova, matatratar nin tama an iba, asin ikakapadagos an paggibo nin marahay.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Paano niato dapat na trataron an satong mga kaiwal?

• Taano ta maninigo kitang magin mapagpatawad?

• Ano an sinabi ni Jesus manongod sa paghokom sa mga tawo?

• Segun sa Mateo 7:12, paano niato maninigong trataron an iba?

[Blurb sa pahina 10]

Aram daw nindo kun taano ta sinabi ni Jesus: “Dai na kamo maghokom”?

[Ritrato sa pahina 8]

Taano ta maninigo niatong ipamibi an mga nagpepersegir sa sato?

[Ritrato sa pahina 10]

Pirme daw nindong tinatratar an iba arog kan gusto nindong magin pagtratar ninda sa saindo?