An Huring Aldaw kan Buhay ni Jesus Bilang Tawo
Hapon nang marhay nin Biernes, Nisan 14, 33 C.E. Ilolobong na nin sarong grupo nin mga lalaki asin babae an sarong namomotan na katood. An saro sa mga lalaki, si Nicodemo, nagdara nin mga espesya tanganing andamon an bangkay para sa lobong. An sarong lalaki na an ngaran Jose nagtao nin malinig na tela tanganing patoson an may mga lugad asin lanog na bangkay.
SIISAY an mga tawong ini, asin siisay an ilinolobong ninda? Nakakaapektar daw ini gabos sa saindo? Tanganing masimbag an mga hapot na ini, balikan ta an kapinonan kan importanteng aldaw na iyan.
Huebes na Banggi, Nisan 14
Luway-luway na nagsusubang sa Jerusalem an maliwanag na bilog na bulan. Nagpapahingalo na an matawong siudad pakatapos nin masibot na aldaw. Sa bangging ini an aire pano kan alimyo nin inaasal na kordero. Iyo, rinibong tawo an nag-aandam para sa sarong espesyal na okasyon—an taonan na selebrasyon kan Paskua.
Sa sarong dakulang kuartong pambisita, maheheling ta si Jesu-Cristo asin an saiyang 12 apostol sa sarong nakapuesto nang lamesa. Maghinanyog kamo! Nagtataram si Jesus. “Minawot kong gayo na kakanon an paskuang ini kaiba nindo bago ako magtios,” an sabi nia. (Lucas 22:15) Aram ni Jesus na an saiyang mga kaiwal sa relihion desididong ipagadan sia. Alagad bago iyan mangyari, may mahalagang marhay na mangyayari ngonyan na banggi.
Pakatapos na selebraron an Paskua, si Jesus nagpaisi: “An saro sa saindo mapasaloib sa sako.” (Mateo 26:21) Ikinapurisaw ini kan mga apostol. Siisay daw iyan? Pakapag-orolay, sinabihan ni Jesus si Judas Iscariote: “An ginigibo mo taposon mo na tolos.” (Juan 13:27) Minsan ngani dai iyan aram kan iba, si Judas sarong traydor. Naghale sia tanganing gibohon an saiyang kobardeng papel sa pagpakana tumang ki Jesus.
Sarong Espesyal na Selebrasyon
Pinonan ngonyan ni Jesus an sarong biyong bagong selebrasyon—selebrasyon na magpapagirumdom kan saiyang kagadanan. Nagkukua nin tinapay, si Jesus namibi tanganing pasalamatan iyan asin binarangabanga iyan. “Kua, kakan kamo,” an instruksion nia. “Ini nangangahulogan kan sakong hawak na itatao manongod sa saindo.” Kan an lambang saro sa sainda makakakan na kan tinapay, nagkua sia nin kopa nin arak na pula asin binendisyonan iyan. “Inom kamo kaiyan, kamo gabos,” an sabi sa sainda ni Jesus, na ipinaliliwanag: “An kopang ini nangangahulogan kan bagong tipan paagi sa sakong dugo, na papaboloson manongod sa saindo.” Pinagbotan nia an natatadang 11 fiel na apostol: “Padagos na gibohon nindo ini sa paggirumdom sa sako.”—Mateo 26:26-28; Lucas 22:19, 20; 1 Corinto 11:24, 25.
Kan bangging idto may kabootan na inandam ni Jesus an saiyang maimbod na mga apostol para sa mangyayari sa ngapit asin sinegurado nia an saiyang hararom na pagkamoot sa sainda. “Mayo nin siisay man na namoot nin orog pa kaini,” an paliwanag nia, “na itao nin saro an saiyang kalag dahel sa saiyang mga katood. Kamo an mga katood ko kun gibohon nindo an mga pagboot ko sa saindo.” (Juan 15:13-15) Iyo, pinatunayan kan 11 apostol na sinda tunay na mga katood paagi sa pagdadanay sa kaibanan ni Jesus durante kan saiyang mga kasakitan.
Sa huring kabtang kan banggi—posibleng lampas na sa kamatangaan—sinambit ni Jesus an dai malilingawan na pamibi, na pakatapos kaiyan sinda nag-awit nin mga awit nin pag-omaw ki Jehova. Dangan, sa liwanag kan bilog na bulan, luminuwas sinda sa siudad asin nag-agi sa kababan nin Cedron.—Juan 17:1–18:1.
Sa Hardin nin Getsemani
Dai naghaloy, uminabot si Jesus asin an mga apostol sa hardin nin Getsemani. Iwinawalat an walo sa mga apostol sa palaog sa hardin, iiniba ni Jesus si Pedro, Santiago, asin Juan sa ereenotan sa tahaw kan mga olibo. “Labi-labi an kamondoan kan sakuyang kalag, sagkod sa kagadanan,” an sabi nia sa tolo. “Digdi sana kamo asin magdanay kamong mapagbantay.”—Marcos 14:33, 34.
Naghalat an tolong apostol mantang si Jesus nag-ereenotan pa sa laog kan hardin tanganing mamibi. May makosog na mga agrangay asin luha, sia nakimaherak: “Ama, kun boot mo, halea an kopang ini sa sako.” Dakulaon na paninimbagan an nasa abaga ni Jesus. Kanigoan kanakapupurisaw para sa saiya na isipon an sasabihon kan mga kaiwal ni Jehova kun an Saiyang Aking bugtong ipako na garo baga sia sarong kriminal! Mas makologon pa ngani para ki Jesus na isipon an katuyawan na sasabihon sa saiyang namomotan na langitnon na Ama kun dai nia mapasaran an makologon na pagbalong ini. Si Jesus namibi nin odok na marhay sa boot asin nakamate nin labi-labing sakit kaya an saiyang ganot nagin siring sa mga toro nin dugo na nahoholog sa daga.—Lucas 22:42, 44.
Katatapos pa sanang mamibi ni Jesus nin ikatolong beses. Nagdangadang ngonyan an mga lalaki na may darang mga karaba asin lampara. An naglalakaw sa enotan mayong iba kundi si Judas Iscariote, na duminiretso ki Jesus. “Marahay na aldaw, Rabi!” an sabi nia, na mamomoton na marhay na hinadokan si Jesus. “Judas,” an simbag ni Jesus, “ano pinasasaloiban mo an Aki nin tawo paagi sa sarong hadok?”—Mateo 26:49; Lucas 22:47, 48; Juan 18:3.
Biglang naaraman kan mga apostol kun ano an nangyayari. An saindang Kagurangnan asin namomotan na katood aarestaron na! Kaya biningat ni Pedro an sarong espada asin pinalong an talinga kan oripon kan halangkaw na saserdote. “Pabayae nindo na sumagkod na sana digdi,” an tolos-tolos na sinabi ni Jesus. Sa pagrani, pinaomayan nia an oripon asin pinagbotan si Pedro: “Sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na minabingat nin espada sa espada man magagadan.” (Lucas 22:50, 51; Mateo 26:52) Kinapotan si Jesus kan mga opisyal asin soldados asin ginapos sia. Pinangibabawan nin takot asin pagkaribaraw, binayaan si Jesus kan mga apostol asin nagdurulag sa kadikloman.—Mateo 26:56; Juan 18:12.
Biernes na Aga, Nisan 14
Lampas nang marhay sa kamatangaan kan enot na mga oras nin Biernes. Si Jesus dinara nguna sa harong kan dating Halangkaw na Saserdoteng si Anas, na sagkod ngonyan dakula an impluwensia asin kapangyarihan. Inusisa sia ni Anas dangan ipinadara sia sa harong kan Halangkaw na Saserdoteng si Caifas kun saen nagtiripon an Sanhedrin.
An mga namomoon sa relihion naghingoa ngonyan na humanap nin mga saksi tanganing umimbento nin kaso tumang ki Jesus. Minsan siring, maski an falsong mga saksi dai magkaoroyon sa saindang deklarasyon. Sa gabos na panahon na ini, si Jesus dai naggigirong. Liniliwat an taktika, sinabi ni Caifas: “Sa ngaran kan nabubuhay na Dios ibinubugtak taka sa irarom nin panunumpa na magsabi sa samo kun baga ika an Cristo na Aki nin Dios!” Katunayan ini na dai puedeng negaran, kaya si Jesus mapusong nagsimbag: “Iyo ako; asin maheheling nindo an Aki nin tawo na nagtutukaw sa too nin kapangyarihan asin minadatong sa mga panganoron nin langit.”—Mateo 26:63; Marcos 14:60-62.
“Naglanghad sia!” an kurahaw ni Caifas. “Ano pa an kaipuhan ta sa mga saksi?” An nagkapira ngonyan tinaplong si Jesus asin linutaban sia. An iba sinuntok sia asin ininsulto sia. (Mateo 26:65-68; Marcos 14:63-65) Dai nahaloy kan aga na nin Biernes, nagtiripon giraray an Sanhedrin, na posibleng tanganing sagin ipaheling na legal an ilegal na pagbista sa oras nin banggi. Sa giraray mapusong sinabi ni Jesus na sia an Cristo, an Aki nin Dios.—Lucas 22:66-71.
Sunod, dinara si Jesus kan poon na mga saserdote asin kamagurangan na lalaki tanganing bistahon ni Poncio Pilato, an Romanong gobernador sa Judea. Sinahotan ninda si Jesus nin paglaglag sa nasyon, na ipinangangalad an pagbuhis ki Cesar, asin “nagsasabi na sia mismo Cristo na hade.” (Lucas 23:2; ikomparar an Marcos 12:17.) Pakatapos na usisahon si Jesus, si Pilato nagpaisi: “Mayo ako nin nakukuang krimen sa tawong ini.” (Lucas 23:4) Kan madangog ni Pilato na si Jesus taga Galilea, ipinadara nia sia ki Herodes Antipas, an namamahala sa Galilea, na yaon duman sa Jerusalem para sa Paskua. Si Herodes bakong desidido na maheling na itinatao an hustisya. Gusto sana niang maheling si Jesus na gumibo nin milagro. Huling dai pinanigoan ni Jesus an saiyang kanalian asin dai naggigirong, pinag-olog-olog sia ni Herodes asin kan saiyang mga soldados asin ipinabalik sia ki Pilato.
“Anong maraot na bagay an ginibo kan tawong ini?” an hapot giraray ni Pilato. “Mayo ako nin nakuang ano man sa saiya na maninigo sa kagadanan; kun siring sia sakuyang kakastigohon asin bubutasan.” (Lucas 23:22) Kaya ipinahampak nia si Jesus nin latigo na may dakol na haralabang pidaso na makologon na luminugad sa likod ni Jesus. Dangan idinoon kan mga soldados sa saiyang payo an sarong koronang tonok. Pinag-olog-olog sia ninda asin pinakol sia nin masarig na gaho, na orog pang itinatadom sa anit kan saiyang payo an koronang tonok. Sa ibong kan gabos na dai ikaladawan na kolog asin pagmaltrato, pinapagdanay ni Jesus an pambihirang dignidad asin kosog.
Si Pilato—na tibaad naglalaom na an ginulping itsura ni Jesus makapupukaw nin simpatiya—iinatubang giraray sia sa kadaklan. “Uya!” an kagsing ni Pilato, “ilinuluwas ko sia sa saindo tangani na maaraman nindo na mayo ako nin nakukuang sala sa saiya.” Alagad nagkurahaw an poon na mga saserdote: “Ipako sia! Ipako sia!” (Juan 19:4-6) Mantang orog na namimirit an kadaklan, suminuko si Pilato asin itinao si Jesus tanganing ipako.
Sarong Makologon na Kagadanan
Katahawan na nin aga ngonyan, na posibleng mag-oodto na. Dinara si Jesus sa luwas kan Jerusalem sa sarong lugar na inaapod Golgota. Darakulang pako an pinulpog palagbas sa mga kamot asin bitis ni Jesus sa sarong hariging pasakitan. Dai ikaladawan nin mga tataramon an labi-labing kolog mantang an gabat kan saiyang hawak rinurugtas an mga lugad kan pagpako kan patindogon an hariging pasakitan. Nagtiripon an kadaklan tanganing masdan na ipinapako si Jesus asin an duwang kriminal. Dakol an nanlibak ki Jesus. “Nagligtas sia sa iba,” an pag-olog-olog kan poon na mga saserdote asin iba pa, “an sadiri nia dai ikinakaligtas!” Tinuya si Jesus pati kan mga soldados asin kan duwang nakapakong kriminal.—Mateo 27:41-44.
Bigla na sana kan odto, kan haloy-haloy na si Jesus sa harigi, sa laog nin tolong oras nagkaigwa sa daga nin nakapangigirabong kadikloman na hale sa Dios.a Posibleng ini an nagpahiro sa saro na paragibo nin maraot na sawayon an saro pa. Dangan, hineheling si Jesus, sia nakimaherak: “Girumdoma man ako kun ika yaon na sa saimong kahadean.” Kanigoan kamakangangalas na pagtubod sa atubangan nin madali nang kagadanan! “Totoong sinasabi ko sa saimo ngonyan,” an simbag ni Jesus, “Ika makakaibahan ko sa Paraiso.”—Lucas 23:39-43.
Kan mga alas tres nin hapon, namatean ni Jesus na harani na an saiyang katapusan. “Napapaha ako,” an sabi nia. Dangan sa makosog na tingog, sia nag-agrangay: “Dios ko, Dios ko, tadaw ta pinabayaan mo ako?” Namamatean ni Jesus na garo baga sia hinalean nin proteksion kan saiyang Ama tanganing togotan na lubos na mabalo an saiyang integridad, asin kinotar nia an mga tataramon ni David. May nagbugtak nin espongha na binasa sa maalsom na arak sa ngabil ni Jesus. Pakaakoa kan arak, si Jesus naghagunok: “Tapos na!” Dangan sia nag-agrangay nin, “Ama, sa saimong mga kamot ipinagkakatiwala ko an sakong espiritu,” idinuko nia an saiyang payo, asin nagadan.—Juan 19:28-30; Mateo 27:46; Lucas 23:46; Salmo 22:1.
Huling hapon nang marhay, dinalidali na ilobong si Jesus bago magpoon an Sabbath (Nisan 15) pagkasolnop kan saldang. Si Jose na taga Arimatea, sarong midbid na marhay na miembro kan Sanhedrin na nagin disipulo ni Jesus sa hilom, nagkua nin permiso na maglobong sa saiya. Si Nicodemo, saro man na miembro kan Sanhedrin na sa hilom nagtuga nin pagtubod ki Jesus, nagtabang paagi sa pagtao nin ginatos na libra nin mirra asin aloe. Maingat na ihinutad ninda an bangkay ni Jesus sa sarong haraning bagong lolobngan nin girumdoman.
Buhay na Liwat!
Madiklom pa kan Domingong amay na aga kan si Maria Magdalena asin an nagkapira pang babae magdangadang sa linobngan ki Jesus. Alagad uya! An gapo sa atubangan kan lolobngan iginilid na. Tara, mayo nang laog an lolobngan! Si Maria Magdalena naghuhumari tanganing sabihan si Pedro asin Juan. (Juan 20:1, 2) Dai pa nahahaloy pakahale nia sarong anghel an nagpaheling sa ibang mga babae. Sia nagsabi: “Dai kamo matakot.” Sia nagsadol man: “Paduman tolos kamo asin sabihan nindo an saiyang mga disipulo na binuhay sia hale sa mga gadan.”—Mateo 28:2-7.
Mantang sinda naghuhumari, daing iba sindang nasabat kundi si Jesus mismo! “Paduman kamo, baretaan nindo an sakong mga tugang,” an sabi nia sa sainda. (Mateo 28:8-10) Kan huri, si Maria Magdalena yaon sa may lolobngan na nagtatangis kan si Jesus magpaheling sa saiya. Haros dai nia mapogolan an saiyang kagayagayahan asin naghuhumari tanganing sabihon sa ibang mga disipulo an makangangalas na bareta. (Juan 20:11-18) An totoo, limang beses sa dai malilingawan na Domingong idto, an binuhay na liwat na si Jesus nagpaheling sa manlaenlaen na disipulo, na dai nang kadudaduda na sia tunay nanggad na buhay na liwat!
Kun Paano Kamo Apektado
Paano na an mga pangyayari kaidtong 1,966 na taon na an nakaagi makakaapektar sa saindo ngonyan sa kapinonan kan ika-21 siglo? An sarong nakaheling mismo kan mga pangyayaring idto nagpapaliwanag: “Huli kaini nahayag sa sato an pagkamoot nin Dios, huli ta sinugo nin Dios an saiyang Aking bugtong sa kinaban tanganing kita magkamit nin buhay paagi sa saiya. An pagkamoot sa bagay na ini, bakong huli ta kita namoot sa Dios, kundi na sia namoot sa sato asin isinugo an saiyang Aki bilang pampagian nin boot na atang para sa satong mga kasalan.”—1 Juan 4:9, 10.
Sa anong paagi na an kagadanan ni Cristo sarong “pampagian nin boot na atang”? Iyan pampagian nin boot huli ta pinagigin posible kaiyan an paborableng relasyon sa Dios. An enot na tawo, si Adan, nagrebelde tumang sa Dios asin kun siring ipinasa sa saiyang mga aki an pamanang kasalan asin kagadanan. Si Jesus, sa ibong na lado, itinao an saiyang buhay bilang pantubos na kabayadan sa kasalan asin kagadanan nin katawohan, sa siring itinatao an basehan tanganing itao nin Dios an pagkaherak asin pabor. (1 Timoteo 2:5, 6) Paagi sa paggibo nin pagtubod sa nakatutubos nin kasalan na atang ni Jesus, mabubutasan kamo sa silot na minana nindo sa parakasalang si Adan. (Roma 5:12; 6:23) Binubuksan man kaini an makangangalas na oportunidad na pagkaigwa nin personal na relasyon sa saindong mamomoton na langitnon na Ama, si Jehova Dios. Sa halipot, an kadarudakulaing atang ni Jesus puedeng mangahulogan nin daing katapusan na buhay para sa saindo.—Juan 3:16; 17:3.
An mga ini asin an konektadong mga bagay ipaliliwanag sa Huebes na banggi, Abril 1, sa manampulong ribong lugar sa bilog na kinaban na an minilyon na tawo matiripon tanganing girumdomon an kagadanan ni Jesu-Cristo. Imbitado kamo na magin presente. An mga Saksi ni Jehova sa saindong lugar maogmang magsasabi sa saindo kun saen asin noarin kamo puedeng umatender. An pagigin presente daing duwa-duwa na mapararom kan saindong pagpapahalaga sa ginibo kan satong mamomoton na Dios asin kan saiyang namomotan na Aki sa huring aldaw kan buhay ni Jesus bilang tawo.
[Nota sa ibaba]
a An kadikloman dai puedeng dahelan sa eklipse kan saldang huli ta si Jesus nagadan sa panahon na bilog an bulan. An mga eklipse kan saldang pirang minuto sana an lawig asin nangyayari kun an bulan nasa pag-oltanan kan daga asin saldang sa panahon kan bagong bulan.
[Tsart/Mga retrato sa pahina 7]
An Kagadanan Asin Pagkabuhay Liwat ni Jesus
NISAN 33 C.E. MGA PANGYAYARI GREATEST MANb
14 Huebes Pagselebrar kan Paskua; 113, par. 2 sagkod
na banggi hinanawan ni Jesus an mga bitis 117, par. 1
kan mga apostol; nagluwas si Judas
tanganing pasaloiban si Jesus;
pinonan ni Cristo an Memorial kan
saiyang kagadanan (Seselebraron
ngonyan na taon sa Huebes, Abril 1,
pagkasolnop kan saldang); pagsadol
tanganing andamon an mga apostol
para sa saiyang paghale
Matanga Pakatapos nin pamibi asin mga awit 117 sagkod 120
sagkod na nin pag-omaw, si Jesus asin an mga
bago an apostol nagduman sa hardin nin
kaagahon Getsemani; si Jesus namibi na may
makosog na mga agrangay asin luha;
nagdatong si Judas Iscariote kaiba
an dakulang kadaklan asin pinasaloiban
si Jesus; nagdurulag an mga apostol
kan si Jesus gaposon asin darahon ki
Anas; si Jesus dinara sa Halangkaw
na Saserdoteng si Caifas tanganing
umatubang sa Sanhedrin; sinentensiahan
nin kagadanan; minaltrato sa berbal
asin pisikal na paagi; pinaindahan
ni Pedro si Jesus nin makatolo
Biernes na Kan kaagahon, si Jesus uminatubang 121 sagkod 124
aga liwat sa Sanhedrin; dinara ki Pilato;
ipinadara ki Herodes; ibinalik ki
Pilato; si Jesus hinampak,
ininsulto, asin kinolgan; huli sa
pan-iimpluwensia itinao sia ni Pilato
tanganing ipako; dinara sa Golgota
tanganing gadanon sa huring kabtang
kan aga
Odto sagkod Ipinako kan mag-oodto na; kadikloman 125, 126
sa katahawan poon odto sagkod mga alas tres, kan
nin hapon si Jesus magadan; makosog na linog;
nabanga sa duwa an panlipod sa templo
Huring Ilinaag an bangkay ni Jesus sa sarong 127, par. 1-7
kabtang lolobngan sa hardin bago an Sabbath
kan hapon
15 Biernes Pagpoon kan Sabbath
na banggi
Sabado Tinogotan ni Pilato na magkaigwang 127, par. 8-9
mga bantay sa linobngan ki Jesus
16 Domingo Kan amay na aga nanompongan na mayo 127, par. 10
nang laog an linobngan ki Jesus; an sagkod 129, par. 10
binuhay na liwat na si Jesus
nagpaheling (1) sa sarong grupo nin
mga babaeng disipulo, kabale si
Salome, Juana, asin Maria na ina ni
Santiago; (2) ki Maria Magdalena;
(3) ki Cleofas asin sa saiyang
kairiba; (4) ki Simon Pedro;
(5) sa sarong pagtiripon kan mga
apostol asin iba pang disipulo
[Nota sa Ibaba]
b Nakalista digdi an mga numero na nagtotokdo sa mga kapitulo kan librong The Greatest Man Who Ever Lived. Para sa tsart na igwa kan detalyadong mga pagkasambit sa Kasuratan kan ultimong ministeryo ni Jesus, helingon an “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial,” pahina 290. An mga librong ini ipinublikar kan Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.