Nagtotokdo daw Kamo Siring kan Ginibo ni Jesus?

“Napangalas an mga kadaklan sa saiyang paagi nin pagtotokdo; huli ta sia nagtotokdo sainda bilang saro na igwa nin autoridad, asin bakong arog kan saindang mga eskriba.”​—MATEO 7:​28, 29.

1. Sairisay an nagsurunod ki Jesus mantang sia nagtotokdo sa Galilea, asin ano an reaksion ni Jesus?

SAEN man magduman si Jesus, an mga kadaklan nagtiripon sa saiya. “Sia naglibot sa bilog na Galilea, na nagtotokdo sa saindang mga sinagoga asin naghuhulit kan maogmang bareta kan kahadean patin nagpapaomay kan gabos na klase nin kahelangan asin kan gabos na klase nin kamatean sa banwaan.” Mantang naglalakop an bareta dapit sa saiyang mga aktibidad, “sinundan sia nin darakulang kadaklan hale sa Galilea asin sa Decapolis asin sa Jerusalem asin sa Judea patin hale sa ibong kan Jordan.” (Mateo 4:​23, 25) Pakaheling sainda, “naherak sia sainda, huli ta sinda maniwang asin nagkakaralagalag siring sa mga karnero na mayong pastor.” Mantang sia nagtotokdo namatean ninda an pagkaherak o maboot na kapadangatan na namamatean nia para sa sainda; garo iyan nakagiginhawang bolong sa saindang mga lugad na nakadagka sainda sa saiya.​—Mateo 9:​35, 36.

2. Dugang pa sa mga milagro ni Jesus, ano an nakadagka sa darakulang kadaklan?

² Kanigoan kamilagrosong mga pagpaomay sa pisikal an ginibo ni Jesus​—na ginigibong malinig an mga daoton, makadangog an mga bongog, makaheling an mga buta, makalakaw an mga pilay, mabuhay liwat an mga gadan! Siertong an pambihirang mga pagpaheling na ini kan kapangyarihan ni Jehova na naghihiro paagi ki Jesus makadadagka nin dakol na kadaklan! Pero bako sanang mga milagro an nakadagka sa sainda; an darakulang kadaklan nagdaratong man para sa itinaong espirituwal na pagpaomay kan si Jesus nagtotokdo. Halimbawa, mangnoha an saindang reaksion pakatapos na madangog an saiyang bantog na Sermon sa Bukid: “Kan matapos nang magtaram si Jesus, napangalas an kadaklan sa saiyang paagi nin pagtotokdo; huli ta sia nagtotokdo sainda bilang saro na igwa nin autoridad, asin bakong arog kan saindang mga eskriba.” (Mateo 7:​28, 29) An saindang mga rabi nagkotar nin berbal na mga tradisyon sa saindang suanoy na mga rabi bilang autoridad kaiyan. Si Jesus nagtokdo sainda na igwa nin autoridad gikan sa Dios: “An mga bagay na sinasabi ko, sono sa pagkasabi kaiyan sa sako kan Ama, siring man an itinataram ko.”​—Juan 12:50.

An Saiyang Pagtotokdo Nakaabot sa Puso

3. Paaano an pagpahayag ni Jesus kan saiyang mensahe napapalaen sa mga eskriba asin Fariseo?

³ An kalaenan kan pagtotokdo ni Jesus saka kan sa mga eskriba asin Fariseo bako sanang an laog​—mga katotoohan gikan sa Dios na laen sa magabat na berbal na mga tradisyon gikan sa mga tawo—​kundi an paagi man na iyan ipinahayag. An mga eskriba asin Fariseo mapagpaabaw-abaw asin maisog, mapalangkaw na naghahagad nin nagpapamuraway na mga titulo asin mapanuyang isinisikwal an mga kadaklan bilang “mga tawong sinumpaan.” Alagad, si Jesus mahoyo, hababa an boot, maboot, madinamayon, asin parateng mapagpahunod, asin sia napahiro nin pakaherak sainda. Si Jesus bako sanang nagtokdo paagi sa tamang mga tataramon kundi paagi man sa kawiliwiling mga tataramon gikan sa saiyang puso, na direktang tuminaros sa puso kan mga nagdadangog sa saiya. Dinagka an mga tawo sa saiya kan saiyang magayagayang mensahe, na nagmotibar sa sainda na magduman nin amay sa templo tanganing magdangog sa saiya, asin nagpangyari sa sainda na sundan nanggad sia asin maghinanyog sa saiya na may kaogmahan. Darakulang bilang an nagdaratong tanganing magdangog sa saiya, na nagpahayag: “Dai pa nin tawong nagtaram nin arog kaini.”​—Juan 7:​46-49; Marcos 12:​37; Lucas 4:22; 19:48; 21:38.

4. Ano sa pagtotokdo ni Jesus an espesyalmenteng nakaakit sa dakol na tawo?

⁴ Tunay nanggad, an paggamit nia nin mga ilustrasyon saro sa mga dahelan na an mga tawo naakit sa saiyang pagtotokdo. Naheling ni Jesus an naheling nin iba, alagad nagtokdo sia dapit sa mga bagay na dai noarin man nangyari sa sainda. An mga liryo na nagtutubo sa mga oma, mga gamgam na naggigibo kan saindang mga tataghan, mga lalaking nagsasabwag nin mga banhi, mga pastor na ilinalaog an nalagalag na mga ogbon nin karnero, mga babaeng nagtatagubang sa daan nang mga gubing, mga aking nagkakarawat sa sadan, mga parasira na itinataktak an saindang mga hikot​—ordinaryong mga bagay na naheling nin gabos—​bako nanggad na ordinaryo sa pagheling ni Jesus. Saen man sia mangalagkalag, nakaheling sia nin magagamit nia tanganing iilustrar an Dios asin an Saiyang Kahadean o tanganing magtokdo manongod sa sosyedad nin tawo sa palibot nia.

5. Sa ano ibinasar ni Jesus an saiyang mga ilustrasyon, asin ano an nagpagin epektibo sa saiyang mga parabola?

⁵ An mga ilustrasyon ni Jesus basado sa mga bagay sa aroaldaw na dakol nang beses na naheling nin mga tawo, asin kun an mga katotoohan ikinokonektar sa pamilyar na mga bagay na ini, an mga iyan tolos-tolos asin hararom na ikinauukit sa isip kan mga naghihinanyog. An siring na mga katotoohan bako sanang nadadangog; iyan nagigin mga ladawan sa isip asin madaling nagigirumdoman sa huri. An mga parabola ni Jesus midbid sa pagigin simple, dai nasasalakan nin bakong mahalagang materyal na puwedeng makaribong asin makaolang sa saindang pagsabot sa mga katotoohan. Halimbawa, horophoropa an parabola dapit sa makikapwa-tawong Samaritano. Malinaw nindong nasasabotan kun ano an marahay na kataed. (Lucas 10:​29-37) Dangan yaon an manongod sa duwang aking lalaki​—na an saro nagsabi na sia matrabaho sa ubasan pero dai naggibo, an saro na nagsabing dai pero nagtrabaho. Maheheling nindo tolos kun ano an kaipuhan sa tunay na pagkuyog​—paggibo kan iinasignar na trabaho. (Mateo 21:28-31) Mayong isip na nagtungka o naglagawlagaw durante kan buhay na pagtotokdo ni Jesus. Iyan nagdanay na sibot na gayo kapwa sa paghinanyog asin pagheling.

Nagpahunod si Jesus Kun Hinahagad nin Pagkamoot

6. Noarin partikularmenteng nakatatabang an pagigin makatanosan, o mapagpahunod?

⁶ Sa dakol na beses na an Biblia nagtataram dapit sa pagigin makatanosan, may nota sa ibaba na nagpapaheling na iyan nangangahulogan nin pagpapahunod. An kadonongan na gikan sa Dios nagpapahunod kun igwa nin nagpapagian na mga kamugtakan. Dapat kitang magin makatanosan, o mapagpahunod, kun beses. An mga magurang maninigong andam na magpahunod kun hinahagad nin pagkamoot asin angay an pagsolsol. (1 Timoteo 3:3; Santiago 3:17) Si Jesus nagwalat nin makangangalas na mga halimbawa nin pagpapahunod, na naggigibo nin mga pagpuwera sa pankagabsan na mga susundon kun hinahagad iyan nin pagkaherak o pakikidamay.

7. Ano an nagkapirang halimbawa nin pagigin mapagpahunod ni Jesus?

⁷ Nagsabi kaidto si Jesus: “An siisay man na magpainda sa sako sa atubangan nin mga tawo, papaindahan ko man sia sa atubangan kan sakong Ama na nasa kalangitan.” Pero dai nia isinikwal si Pedro, maski ngani tolong beses siang pinaindahan ni Pedro. Igwa nin nagpapagian na mga kamugtakan, na malinaw na kinonsiderar ni Jesus. (Mateo 10:33; Lucas 22:​54-62) Igwa man nin nagpapagian na mga kamugtakan kan an maramog na babaeng inaawasan nin dugo magbalga sa Mosaikong Pagboot paagi sa pakisusuan sa kadaklan. Pero dai man sia kinondenar ni Jesus. Nasabotan nia an pagkadesesperar kaini. (Marcos 1:​40-42; 5:​25-34; helingon man an Lucas 5:​12, 13.) Sinabihan ni Jesus an saiyang mga apostol na dai sia ipamidbid bilang an Mesiyas, pero dai sia estriktong nagdanay sa susundon na iyan kan ipamidbid nia an saiyang sadiri bilang siring sa sarong Samaritana sa may bobon. (Mateo 16:20; Juan 4:25, 26) Sa gabos na kamugtakan na ini, ginibong angay kan pagkamoot, pagkaherak, asin pakikidamay an pagpapahunod na ini.​—Santiago 2:13.

8. Noarin ipapahunod nin mga eskriba asin Fariseo an mga susundon, asin noarin ninda iyan dai ginigibo?

⁸ Laen iyan sa dai nagpapahunod na mga eskriba asin Fariseo. Para sa sainda mababalga ninda an saindang mga tradisyon sa Sabbath kun gigiyahan ninda an baka pasiring sa tubig. O kun an saindang baka o an saindang aki maholog sa bobon, mababalga ninda an Sabbath kun iluluwas ninda sia. Pero para sa ordinaryong mga tawo, dai man lamang sinda magpapahunod! Sinda “harabong humiro [kan mga kahagadan] minsan kan saindang moro.” (Mateo 23:4; Lucas 14:5) Para ki Jesus, mas mahalaga an mga tawo kisa sa kadaklan na mga susundon; para sa mga Fariseo, mas mahalaga an mga susundon kisa sa mga tawo.

Pagigin “Aki kan Pagboot”

9, 10. Pakabuwelta sa Jerusalem, saen si Jesus nanompongan kan saiyang mga magurang, asin ano an kahulogan kan paghapot ni Jesus?

⁹ Namomondo an iba na saro sana an isinurat na pangyayari kan si Jesus aki pa. Alagad dakol an dai nakarerealisar sa dakulang kahulogan kan pangyayaring idto. Ibinareta iyan para sa sato sa Lucas 2:​46, 47: “Pakalihis nin tolong aldaw sia nakua ninda sa templo, na nagtutukaw sa tahaw kan mga paratokdo asin naghihinanyog sa sainda asin naghahapot sa sainda. Alagad an gabos na naghihinanyog sa saiya danay na nagngangalas sa saiyang pakasabot asin sa saiyang mga simbag.” An Theological Dictionary of the New Testament ni Kittel nagsasambit kan ideya na sa kasong ini an Griegong termino para sa “naghahapot” bako sanang pag-usyoso nin sarong aki. An termino puwedeng manongod sa paghapot na ginagamit sa hudisyal na pagsiyasat, pag-imbestigar, sunod-sunod na paghapot, pati sa “nagsisiyasat asin tusong mga hapot kan mga Fariseo asin Saduceo,” arog baga kan nasambitan sa Marcos 10:2 asin 12:​18-23.

¹⁰ An iyo man sanang diksionaryo nagpapadagos: “Manongod sa paggamit na ini puwedeng ihapot kun baga . . . an [Lucas] 2:46 nangangahulogan, bakong gayo kan mapaghapot na pag-usyoso kan aki, kundi imbes kan Saiyang mapangganang pakipag-argumento. An [bersikulo] 47 kaoyon nanggad kan huring punto-de-vista.”a An traduksion ni Rotherham sa bersikulo 47 iinaatubang iyan bilang dramatikong pakipaghampangan: “Ngonyan an gabos na nakadangog saiya labi-labi an pagkaogma, huli kan saiyang pakasabot asin saiyang mga simbag.” An Word Pictures in the New Testament ni Robertson nagsasabi na an saindang danay na pagngalas nangangahulogan na “labi-labi an saindang pagkaogma na garo baga an saindang mga mata uruldot na.”

11. Ano an nagin reaksion ni Maria asin Jose sa saindang naheling asin nadangog, asin ano an isinusuherir nin sarong diksionaryo sa teolohiya?

¹¹ Kan sa katapustapusi dumatong an mga magurang ni Jesus sa templo, “sinda napangalas.” (Lucas 2:48) Si Robertson nagsasabi na an Griegong termino sa ekspresyon na ini nangangahulogan “tirahon, isubol paagi sa suntok.” Idinagdag nia na si Jose asin Maria “tinira” kan saindang naheling asin nadangog. Sa sarong kahulogan, si Jesus saro nang makangangalas na paratokdo. Asin manongod sa pangyayaring ini sa templo, an isinurat ni Kittel nagsasabi na “pinonan na ni Jesus kan sia aki pa an pakilaban na dian an Saiyang mga kalaban sa katapustapusi kaipuhan na sumuko.”

12. Ano an nagtanda sa huring mga pakidiskutiran ni Jesus sa mga namomoon sa relihiyon?

¹² Asin suminuko talaga sinda! Pakalihis nin mga taon, paagi sa siring na paghapot na dinaog ni Jesus an mga Fariseo sagkod na dai na sinda “nangahas na maghapot pa sa saiya poon kan aldaw na idto.” (Mateo 22:​41-46) An mga Saduceo napasilensio man sa hapot dapit sa pagkabuhay liwat, asin “dai na sinda nagkaigwa nin kosog nin boot na maghapot saiya minsan sarong hapot.” (Lucas 20:​27-40) Pareho man an nangyari sa mga eskriba. Pakatapos na an saro sa sainda nakipagdiskutiran ki Jesus, “mayo nin siisay man na nagkaigwa pa nin kosog nin boot na hapoton sia.”​—Marcos 12:​28-34.

13. Ano an guminibong makahulogan sa buhay ni Jesus sa pangyayari sa templo, asin ano pang pagparisa an isinusuherir kaiyan?

¹³ Taano an pangyayaring ini na kalabot si Jesus asin an mga paratokdo sa templo ta iyo an pinili sa saiyang pagkaaki tanganing isaysay? Idto sarong makahulogan na pangyayari sa buhay ni Jesus. Kan sia mga 12 anyos na, sia nagin an inaapod kan mga Judio na “aki kan pagboot,” na may paninimbagan sa pag-otob sa gabos na reglamento kaiyan. Kan si Maria magreklamo ki Jesus dapit sa pagpahadit kaini sa isip nia asin ni Jose, an simbag kan saiyang aki nagparisa na posibleng nasabotan ni Jesus an milagrosong paagi kan saiyang pagkamundag asin an saiyang Mesiyanikong ngapit. Isinusuherir iyan paagi kan saiyang pagsabi na sa sarong direktang gayong paagi, an Dios an saiyang Ama: “Taano ako ta hinanap nindo? Dai kamo nakakaaram na ako maninigong nasa harong kan sakong Ama?” Sa pangyayaring ini, an mga ini an enot na mga tataramon ni Jesus na nakasurat sa Biblia, asin iyan nagpapaheling na aram nia an katuyohan ni Jehova sa pagsugo sa saiya digdi sa daga. Kaya, an bilog na pangyayaring ini may dakulang kahulogan.​—Lucas 2:​48, 49.

Namomotan Asin Nasasabotan ni Jesus an mga Aki

14. Anong interesanteng mga punto an puwedeng iparisa sa mga hobenes kan tala dapit sa hoben na si Jesus sa templo?

¹⁴ An talang ini nangorognang maninigong ikaogma nin mga hobenes. Ini nagpapaheling kun gurano kahigos na nag-adal si Jesus mantang sia nagsosoltero. An mga rabi sa templo namungnan sa kadonongan kan 12-anyos na “aki [na ini] kan pagboot.” Pero nagtrabaho pa sia kaiba ni Jose sa pandayan, ‘padagos sa pagpasakop sa’ saiya asin ki Maria, asin nag-oswag “sa pakapagpaoyon sa Dios asin sa mga tawo.”​—Lucas 2:​51, 52.

15. Paano nagin mapagsuportar si Jesus sa mga hobenes durante kan saiyang ministeryo sa daga, asin ano an kahulogan kaini para sa mga hobenes ngonyan?

¹⁵ Si Jesus mapagsuportar na marhay sa mga hobenes durante kan saiyang ministeryo sa daga: “Kan maheling kan mga poon na saserdote asin eskriba an makangangalas na mga bagay na ginibo nia asin an mga aking lalaki na nagkukururahaw sa templo asin nagsasarabi: ‘Magligtas ka, ipinamimibi niamo, an Aki ni David!’ sinda naanggot asin nagsarabi sa saiya: ‘Nadadangog mo an sinasabi kan mga ini?’ Si Jesus nagsabi sa sainda: ‘Iyo. Ano dai nindo noarin man nabasa, “Gikan sa ngoso nin mga omboy asin pasosohon ika nagkamit nin pag-omaw”?’” (Mateo 21:​15, 16; Salmo 8:2) Siring man sia kamapagsuportar sa ginatos na ribong hobenes ngonyan na nagpapadanay kan saindang integridad asin nagkakamit nin pag-omaw, an iba sa sainda ginibo iyan dawa sagkod sa saindang kagadanan!

16. (a) Anong leksion an itinokdo ni Jesus sa saiyang mga apostol paagi sa pagpatindog sa sarong aki sa tahaw ninda? (b) Sa anong kritikal na marhay na panahon sa buhay ni Jesus na nagkaigwa pa giraray sia nin panahon para sa mga aki?

¹⁶ Kan an mga apostol magpasuruhay kun siisay an pinakadakula, sinabihan ni Jesus an 12: “‘Kun an siisay man boot na maenot, kaipuhan na sia mahuri sa gabos asin surugoon nin gabos.’ Asin nagkua sia nin sarong aking sadit, pinatindog iyan sa tahaw ninda asin kinugos nia iyan patin sia nagsabi sa sainda: ‘An siisay man na umako sa saro kan saradit na aking ini huli sa ngaran ko, minaako sa sako; asin an siisay man na umako sa sako, minaako, bako sanang sa sako, kundi pati sa saiya na nagsugo sa sako.’” (Marcos 9:​35-37) Saro pa, kan pasiring sia sa Jerusalem sa ultimong panahon, tanganing atubangon an makatatakot na pagsakit asin kagadanan, nagtao sia nin panahon para sa mga aki: “Pabayae nindo na dumolok sa sako an saradit na aki; dai nindo sinda pagpogolan, huli ta an kahadean nin Dios para sa mga siring.” Dangan “kinugos nia an mga aki asin binendisyonan sinda, na idinudoot sa sainda an saiyang kamot.”​—Marcos 10:​13-16.

17. Taano ta pasil para ki Jesus na makiiba sa mga aki, asin ano an dapat na girumdomon kan mga aki manongod sa saiya?

¹⁷ Aram ni Jesus kun ano an pagmate nin aki sa sarong kinaban nin mga adulto. Namuhay sia kaiba nin mga adulto, nagtrabaho kaiba ninda, nag-agi nin pagigin sakop ninda, asin namatean man an mainit, tiwasay na pagmate nin pagigin namomotan ninda. Mga aki, an Jesus man sanang ini katood nindo; nagadan sia para sa saindo, asin mabubuhay kamo sagkod lamang kun kukuyogon nindo an saiyang mga pagboot.​—Juan 15:13, 14.

18. Anong nakaoogmang isipon an maninigong girumdomon niato, nangorogna durante kan mga panahon nin tension o peligro?

¹⁸ An paggibo kan mga kapagbootan ni Jesus bakong siring kadepisil kan pinaghohona. Mga hobenes, yaon sia para sa saindo asin para sa gabos na iba pa, siring kan mababasa niato sa Mateo 11:​28-30: “Madia kamo sa sako, kamo gabos na napapagal asin nagagabatan, asin tatawan ko kamo nin kaginhawahan. Pasana nindo an sakong sakal [o, “Pumairarom sa sakong sakal kaiba ko,” nota sa ibaba] asin makanood sa sako, huli ta ako maboot asin mapakumbaba sa puso, asin makakakua kamo nin kaginhawahan para sa saindong kalag. Huli ta an sakong sakal maboot asin an sakong pasan magian.” Imahinara nanggad, mantang kamo nabubuhay na naglilingkod ki Jehova, siJesus naglalakaw sa kataed nindo, na ginigibong maboot an sakal asin pinapagian an pasan. Iyan nakaoogmang pag-isipon para sa sato gabos!

19. Anong mga hapot manongod sa mga paagi nin pagtotokdo ni Jesus an puwede niatong repasohon sa panapanahon?

¹⁹ Pakarepaso sa nagkapira sanang mga paagi kan pagtokdo ni Jesus, nanonompongan daw niato na kita nagtotokdo siring kan ginibo nia? Kun satong naheheling an mga may kamatean sa pisikal o nagugutom sa espirituwal, napapahiro daw kita na may pagkaherak na gibohon an satong mahihimo tanganing tabangan sinda? Kun nagtotokdo kita sa iba, itinotokdo daw niato an Tataramon nin Dios, o, arog kan mga Fariseo, itinotokdo daw niato an satong sadiring mga ideya? Alisto daw kita na maheling an pan-aroaldaw na mga bagay sa satong palibot na puwedeng gamiton sa pagpaliwanag, pag-imahinar, paglinaw, asin pagpaoswag kan pakasabot sa espirituwal na mga katotoohan? Linilikayan daw niato an estriktong pangangapot sa nagkapirang susundon kun, huli sa mga kamugtakan, mas angay na ipahayag an pagkamoot asin pagkaherak paagi sa pagpahunod sa pag-aplikar kan siring na mga susundon? Asin kumusta man an mga aki? Ipinapaheling daw niato sa sainda an kaparehong maboot na pagmakolog asin mamomoton na kabootan na ginibo ni Jesus? Dinadagka daw nindo an saindong mga aki na mag-adal arog kan paaging ginibo ni Jesus kan sia aki pa? Mahiro daw kamo na may karigonan siring kan ginibo ni Jesus pero andam na akoon nin mainit an mga nagsosolsol, kun paanong tinitipon nin sarong gunakan an saiyang mga siwo sa irarom kan saiyang mga pakpak?​—Mateo 23:37.

20. Paagi sa anong nakaoogmang isipon na puwede niatong rangahon an satong sadiri mantang naglilingkod kita sa satong Dios?

²⁰ Kun pagmamaigotan niatong gibohon an satong pinakamakakaya na magtokdo siring kan ginibo ni Jesus, tunay na totogotan nia kitang ‘pumairarom sa saiyang sakal kaiba nia.’​—Mateo 11:​28-30.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

◻ Taano ta nagtiripon ki Jesus an mga kadaklan?

◻ Taano kun beses ta nagpahunod si Jesus sa nagkapirang susundon?

◻ Ano an puwede niatong manodan sa paghapot ni Jesus sa mga paratokdo sa templo?

◻ Anong mga leksion an puwede niatong manodan sa pakikiiba ni Jesus sa mga aki?