ARAM MO DAW?

Ginagamit kaidto an mano-manong gilingan sa paggiling nin tipasi tanganing magin harina na ginagamit sa paggibo nin tinapay. Aroaldaw na gibuhon kan mga babayi o suruguon sa haros gabos na harong an paggiling. An tanog nin gilingan naikokonektar sa pang-aroaldaw na buhay kaidto.​—Exodo 11:5; Jeremias 25:10.

Mahihiling sa mga drowing saka estatwa sa suanoy na Ehipto kun paano an paggiling. Ibinubugtak an tipasi sa ibabaw kan medyo bingkong asin palabang gapo, na inaapod man na saddle-quern. An naggigiling nakaluhod sa atubangan kan gilingan na kapot kan duwa niyang kamot an mas sadit na gapong panggiling, o rider, na ikinukuskos nin pabalik-balik sa ibabaw kan palabang gapo. Uyon sa sarong reperensiya, sa parati mga 2 sagkod 4 na kilo an gabat kan rider. Kun gamiton na armas, puwedeng makagadan iyan.​—Hokom 9:50-54.

Mahalagang marhay an paggiling nin tipasi tanganing mabuhay an pamilya, kaya ipinagbabawal kan Bibliya an pagkua kan gapong gilingan bilang paniguro sa utang. ‘Kun magpautang kamo sa saindong kapwa, dai pagkuanon an gilingan kan nag-utang bilang sangra, huli ta hahalian nindo an saiyang pamilya kan kagamitan sa pag-andam kan saindang pagkakan tanganing mabuhay,’ an sabi sa Deuteronomio 24:6 (An Marahay na Bareta Biblia).

Sinasabi sa Bibliya na si Jesus “nasa daghan nin Ama.” (Juan 1:18) Ipinaparisa kan ekspresyon na ini an pagigin dayupot ni Jesus sa Diyos asin an pag-uyon nin Diyos sa saiya. An mga tataramon na iyan kinua sa kostumbre kan mga Judio pag may handaan.

Kan panahon ni Jesus, an mga Judio nakahilay sa mga sopa na ipinupuwesto sa palibot nin lamesa. An payo kan kada saro nasa may lamesa asin an bitis harayo diyan, mantang nakatukod sa ulunan an wala niyang siko. Sa arog kaining posisyon, buwelong nakakahiro an tuo niyang takyag. Mantang an mga nagkakakan magkataraid na nakahilay sa walang tagiliran, “an payo kan saro harani sa daghan kan saro na nakahilay man sa likod niya,” an paliwanag kan sarong reperensiya, “kaya sinasabing siya ‘nasa daghan’ kan kataid niya.”

An pagsandig sa daghan kan padre de pamilya o kan kag-imbitar sa handaan ibinibilang na espesyal na onra o pribilehiyo. Kaya kan huring Paskuwa ni Jesus, si apostol Juan, an ‘disipulo na namumutan ni Jesus,’ an nasa may daghan niya. Kaya si Juan ‘makakasandig sa daghan ni Jesus’ tanganing maghapot saiya.​—⁠Juan 13:23-25; 21:20.