An Gabos Magpahayag kan Kamurawayan ni Jehova
“Iatribwir nindo ki Jehova an kamurawayan asin kakosogan. Iatribwir nindo ki Jehova an kamurawayan na manonongod sa saiyang ngaran.”—SALMO 96:7, 8.
1, 2. Gikan sa ano an kaomawan na iinaatribwir ki Jehova, asin sairisay an sinasadol na umayon?
SI David, na aki ni Jese, nagdakula na sarong solteritong pastor sa palibot nin Betlehem. Sierto na parate nanggad niang pinagmamasdan an kahiwasan kan mabitoon na kalangitan sa katoninongan nin banggi mantang binabantayan an mga aripompon kan saiyang ama sa mga pasabsaban na idto na harayo sa mga tawo! Daing duwa-duwa na nagsabong sa isip nia an buhay na marhay na mga impresyon na iyan kan, paagi sa pasabong kan banal na espiritu nin Dios, isurat asin awiton nia an magagayon na tataramon sa ika-19 Salmo: “An kalangitan nagpapahayag kan kamurawayan nin Dios; asin an gibo kan saiyang mga kamot ipinagsasaysay kan kahiwasan. Sa bilog na daga nagluwas an saindang pising pansokol, asin sagkod sa poro kan mabungang daga an saindang mga tataramon.”—Salmo 19:1, 4.
2 Daing pagtaram, daing mga tataramon, daing tingog, an makangingirhat na kalangitan na linalang ni Jehova nagpapahayag kan saiyang kamurawayan, aroaldaw, barobanggi. An mga linalang nungkang minaontok sa pagpahayag kan kamurawayan nin Dios, asin nakakapakumbaba na horophoropon an toninong na patotoong ini na hayag sa “bilog na daga” tanganing maheling kan gabos na nag-eerok dian. Minsan siring, bakong igo an toninong na patotoo nin mga linalang. An fiel na mga tawo sinasadol na umayon paagi sa pagtaram. An sarong dai nginaranan na salmista ipinapaabot sa fiel na mga parasamba an ipinasabong na mga tataramon na ini: “Iatribwir nindo ki Jehova an kamurawayan asin kakosogan. Iatribwir nindo ki Jehova an kamurawayan na manonongod sa saiyang ngaran.” (Salmo 96:7, 8) An mga igwa nin dayupot na relasyon ki Jehova napapalukso an puso na himateon an sadol na iyan. Pero ano an kalabot sa pag-atribwir nin kamurawayan sa Dios?
3. Taano ta iinaatribwir kan mga tawo an kamurawayan sa Dios?
3 Bako sanang mga tataramon an kinakaipuhan. An mga Israelita kan kaaldawan ni Isaias pinamuraway an Dios paagi sa saindang mga ngabil, alagad an kadaklan mayo nin sinseridad. Paagi ki Isaias, si Jehova nagsabi: “An banwaan na ini ruminani paagi sa saindang ngoso, asin inomaw ninda ako paagi sana sa saindang mga ngabil, asin irinayo nanggad ninda an saindang puso sa sako.” (Isaias 29:13) Daing saysay an ano man na pag-omaw na itinaram kan siring na mga indibiduwal. Tanganing magkaigwa nin kahulogan, an pag-omaw dapat na maggikan sa puso na pano nin pagkamoot ki Jehova asin sa sinserong pagmidbid sa saiyang daing kaagid na kamurawayan. Solamente si Jehova an Kaglalang. Sia an Makakamhan sa Gabos, an Makatanosan, an personipikasyon nin pagkamoot. Sia an autor kan satong kaligtasan asin an lehitimong Soberano na dapat pagpasakopan kan gabos na nabubuhay sa langit asin digdi sa daga. (Kapahayagan 4:11; 19:1) Kun talagang nagtutubod kita sa mga bagay na ini, pamurawayon niato sia sa bilog niatong puso.
4. Anong mga instruksion an itinao ni Jesus dapit sa kun paano pamumurawayon an Dios, asin paano niato iyan maootob?
4 Tinokdoan kita ni Jesu-Cristo kun paano pamumurawayon an Dios. Sia nagsabi: “An sakong Ama napapamuraway kaini, na kamo padagos na nagbubunga nin dakol asin nagpapatunay na kamo sakong mga disipulo.” (Juan 15:8) Paano kita nagbubunga nin dakol? Enot, paagi sa pakikikabtang nin bilog na kalag sa paghuhulit kan ‘maogmang bareta kan kahadean’ asin sa siring minaayon sa gabos na linalang na bagay sa ‘pagsaysay’ manongod sa “dai naheheling na mga kualidad” nin Dios. (Mateo 24:14; Roma 1:20) Dugang pa, paagi kaini kita gabos igwa nin kabtang—direktamente o indirektamente—sa paggibo nin bagong mga disipulo na nagdadagdag sa kosog kan koro nin pag-omaw ki Jehova Dios. Ikaduwa, kinukultibar niato an bunga sa sato kan banal na espiritu asin naghihingoa na arogon an daing kabaing na mga kualidad ni Jehova Dios. (Galacia 5:22, 23; Efeso 5:1; Colosas 3:10) Bilang resulta, an satong paggawe sa aroaldaw nagpapamuraway sa Dios.
“Sa Bilog na Daga”
5. Ipaliwanag kun paano idinoon ni Pablo an paninimbagan nin mga Kristiano na pamurawayon an Dios paagi sa paghiras kan saindang pagtubod sa iba.
5 Idinoon ni Pablo sa saiyang surat sa mga taga Roma an paninimbagan nin mga Kristiano na pamurawayon an Dios paagi sa paghiras kan saindang pagtubod sa iba. An sarong pangenot na tema kan libro nin Roma iyo na idto sanang mga nagtutubod ki Jesu-Cristo an maliligtas. Sa kapitulo 10 kan saiyang surat, ipinaheling ni Pablo na an Israel sa laman kan saiyang kaaldawan naghihingoa pa man giraray na magin matanos paagi sa pagsunod sa Ley ni Moises, mantang “si Cristo iyo an katapusan kan Ley.” Huli kaini, sinabi ni Pablo: “Kun ika magpahayag sa publiko kan ‘tataramon na iyan sa saimong sadiring ngoso,’ na si Jesus Kagurangnan, asin magtubod ka sa saimong puso na binuhay sia liwat nin Dios hale sa mga gadan, ika maliligtas.” Magpoon kan panahon na idto, “mayo [na] nin pagkakalaen an Judio asin Griego, huli ta saro sana an Kagurangnan kan gabos, na mayaman sa gabos na nag-aapod sa saiya. Huli ta ‘an gabos na nag-aapod sa ngaran ni Jehova maliligtas.’”—Roma 10:4, 9-13.
6. Paano iinaplikar ni Pablo an Salmo 19:4?
6 Dangan si Pablo naghapot sa lohikong paagi: “Paano sinda mag-aapod sa saiya na dai ninda tinutubod? Paano man sinda matubod sa saiya na dai ninda nadangog? Paano man sinda makadadangog kun mayo nin parahulit?” (Roma 10:14) Dapit sa Israel, si Pablo nagsabi: “Bakong sinda gabos nagkuyog sa maogmang bareta.” Taano ta dai nagkuyog an Israel? An dahelan kan dai ninda paghiro iyo an kadaihan nin pagtubod, bakong kadaihan nin oportunidad. Ipinaheling ini ni Pablo paagi sa pagkotar sa Salmo 19:4 asin pag-aplikar kaiyan sa Kristianong gibohon na paghuhulit imbes na sa toninong na patotoo nin mga linalang. Sia nagsabi: “Tara, sa katotoohan, ‘an saindang tingog nakalakop sa bilog na daga, asin an saindang mga tataramon sagkod sa kaporoporohi kan ineerokan na daga.’” (Roma 10:16, 18) Iyo, kun paano ngani na an daing buhay na mga linalang nagpapamuraway ki Jehova, an mga Kristiano kan enot na siglo naghulit kan maogmang bareta nin kaligtasan sa gabos na lugar asin sa siring inomaw an Dios sa “bilog na daga.” Sa saiyang surat sa mga taga Colosas, ilinadawan man ni Pablo kun gurano kahiwas na nakalakop an maogmang bareta. Sinabi nia na an maogmang bareta ikinahulit na “sa gabos na linalang sa sirong nin langit.”—Colosas 1:23.
Maigot na mga Saksi
7. Segun ki Jesus, may anong paninimbagan an mga Kristiano?
7 Posibleng marhay na nagsurat si Pablo sa mga taga Colosas mga 27 taon pagkagadan ni Jesu-Cristo. Paano an paghuhulit nakalakop sagkod sa Colosas sa medyo halipot na panahon na iyan? Nangyari iyan huli ta maigot an mga Kristiano kan enot na siglo, asin binendisyonan ni Jehova an saindang kaigotan. Ihinula ni Jesus na an saiyang mga parasunod magigin aktibong mga parahulit kan sabihon nia: “Sa gabos na nasyon an maogmang bareta kaipuhan na ikahulit nguna.” (Marcos 13:10) Sa hulang iyan, idinagdag ni Jesus an pagboot na nakasurat sa ultimong mga bersikulo kan Ebanghelyo ni Mateo: “Kun siring paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na bautismohan nindo sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki patin kan banal na espiritu, na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo.” (Mateo 28:19, 20) Dai nahaloy pagkasakat ni Jesus sa langit, pinonan kan saiyang mga parasunod na otobon an mga tataramon na iyan.
8, 9. Segun sa Gibo, paano naghimate an mga Kristiano sa mga pagboot ni Jesus?
8 Pagkabubo kan banal na espiritu kaidtong Pentecostes 33 C.E., an enot na ginibo kan maimbod na mga parasunod ni Jesus iyo an lumuwas asin maghulit, na sinasabi sa mga kadaklan sa Jerusalem an “dapit sa makangangalas na mga bagay nin Dios.” Epektibong gayo an saindang paghuhulit, asin “mga tolong ribong kalag” an nabautismohan. An mga disipulo nagpadagos na omawon an Dios sa publiko asin na may kaigotan, na may marahay na mga resulta.—Gibo 2:4, 11, 41, 46, 47.
9 Dai nahaloy, an mga aktibidad kan mga Kristianong idto nakaabot sa atension kan mga namomoon sa relihion. Ikinahahandal an daing pag-alangan na pagtaram ni Pedro asin Juan, pinagbotan ninda an duwang apostol na umontok sa paghuhulit. An mga apostol nagsimbag: “Dai kami puedeng mag-ontok sa pagtaram dapit sa mga bagay na samong naheling asin nadangog.” Pagkatapos na humaon asin palibrehon, si Pedro asin Juan nagbalik sa saindang mga tugang, asin an gabos iribang namibi ki Jehova. May kosog nin boot na hinagad ninda ki Jehova: “Itogot mo sa saimong mga oripon na padagos na magtaram kan saimong tataramon sa bilog na pagkapusoan.”—Gibo 4:13, 20, 29.
10. Anong pagtumang an nagpoon na mahayag, asin ano an nagin reaksion kan tunay na mga Kristiano?
10 An pamibi na iyan kaoyon kan kabotan ni Jehova, na nagin klaro pakalihis nin dikit na panahon. An mga apostol inaresto dangan binutasan nin anghel sa milagrosong paagi. Sinabihan sinda kan anghel: “Lakaw kamo, asin, sa pagtindog sa templo, padagos nindong itaram sa banwaan an gabos na tataramon dapit sa buhay na ini.” (Gibo 5:18-20) Huling nagkuyog an mga apostol, padagos sindang binendisyonan ni Jehova. Huli kaini, “aroaldaw sa templo asin sa harong-harong nagpadagos sinda na dai nin ontok sa pagtokdo asin pagpahayag kan maogmang bareta dapit ki Cristo, si Jesus.” (Gibo 5:42) Malinaw nanggad, an desididong pagtumang dai nanggad napaontok an mga parasunod ni Jesus sa pag-atribwir nin kamurawayan sa Dios sa publiko.
11. Ano an aktitud kan enot na mga Kristiano dapit sa paghuhulit?
11 Dai nahaloy si Esteban inaresto asin ginapo sagkod na magadan. An paggadan sa saiya pinonan nin makuring paglamag sa Jerusalem, asin an gabos na disipulo apuera sa mga apostol napuersang magkawararak sa ibang lugar. Nanluya daw an saindang boot huli sa paglamag? Dai nanggad. Mababasa niato: “Idtong nagkawararak naglibot sa daga na nagpapahayag kan maogmang bareta kan tataramon.” (Gibo 8:1, 4) Naheling nin paorootro an kaigotan na iyan sa pagpahayag kan kamurawayan nin Dios. Sa Gibo kapitulo 9, mababasa niato na an Fariseong si Saulo na taga Tarso, mantang pasiring sa Damasco tanganing ponan an paglamag sa mga disipulo ni Jesus duman, nakaheling nin bisyon ni Jesus asin nabuta. Sa Damasco, pinaomayan ni Ananias sa milagrosong paagi an pagkabuta ni Saulo. Ano an enot na ginibo ni Saulo, na kan huri inapod na apostol Pablo? An rekord nagsasabi: “Tolos man sa mga sinagoga ipinaghulit nia si Jesus, na an Sarong ini iyo an Aki nin Dios.”—Gibo 9:20.
An Gabos Nakikabtang sa Paghuhulit
12, 13. (a) Segun sa mga historyador, ano an risang gayo manongod sa enot na Kristianong kongregasyon? (b) Paano minaoyon an libro nin Gibo asin an mga tataramon ni Pablo sa mga sinasabi nin mga historyador?
12 Rinerekonoser nin dakol na an gabos sa enot na Kristianong kongregasyon nakikabtang sa paghuhulit. Dapit sa mga Kristiano kan panahon na idto, si Philip Schaff nagsurat: “An lambang kongregasyon sarong sosyedad nin pagmimisyonero, asin an lambang nagtutubod na Kristiano sarong misyonero.” (History of the Christian Church) Si W. S. Williams nagsabi: “An pankagabsan na patotoo iyo na an gabos na Kristiano sa kagurangguranging Iglesia, nangorogna an mga igwa nin karismatikong balaog [mga balaog kan espiritu], naghulit kan ebanghelyo.” (The Glorious Ministry of the Laity) Marigon man niang sinabi: “Nungkang boot sabihon ni Jesu-Cristo na an paghuhulit magin eksklusibong pribilehio nin nagkapirang kabilang sa ministeryo.” Dawa si Celso, sarong kalaban kan Kristianismo kan suanoy, nagsurat: “An mga paragibo nin lana, sapatero, paragibo nin anit, pinakadaing inadalan asin ordinaryong mga tawo, maigot na mga parahulit kan ebanghelyo.”
13 An pagigin tama kan mga tataramon na iyan maheheling sa historikong rekord kan Gibo. Kan Pentecostes 33 C.E., pagkatapos kan pagbubo kan banal na espiritu, an gabos na disipulo, mga lalaki asin babae, ipinahayag sa publiko an makangangalas na mga bagay nin Dios. Pakalihis kan paglamag na kasunod kan paggadan ki Esteban, an gabos na Kristianong nagkawararak sa ibang lugar pinalakop an maogmang bareta sa gabos na lugar. Pakalihis nin mga 28 taon, si Pablo nagsurat sa gabos na Kristianong Hebreo, bakong sa saro sanang sadit na grupo nin klero, kan sabihon nia: “Paagi sa saiya danay kitang magdolot sa Dios nin atang nin pag-omaw, na iyo, an bunga nin mga ngabil na nagpapahayag sa publiko kan saiyang ngaran.” (Hebreo 13:15) Ilinaladawan an saiya mismong pagmansay sa paghuhulit, si Pablo nagsabi: “Ngonyan, kun ako nagpapahayag kan maogmang bareta, bako iyan na dahelan na ako maghambog, huli ta iyan kaipuhan na gibohon ko. Sa katotoohan, herak man sa sako kun dai ako maghulit kan maogmang bareta!” (1 Corinto 9:16) Malinaw nanggad, siring man kaiyan an pagmansay kan gabos na fiel na Kristiano kan enot na siglo.
14. Ano an koneksion kan pagtubod asin paghuhulit?
14 Tunay nanggad, an sarong tunay na Kristiano kaipuhan na makikabtang sa paghuhulit huli ta iyan konektadong marhay sa pagtubod. Si Pablo nagsabi: “Paagi sa puso an saro nagtutubod para sa katanosan, alagad ta paagi sa ngoso na an saro nagpapahayag sa publiko para sa kaligtasan.” (Roma 10:10) Sarong sadit na grupo sana daw sa laog kan kongregasyon—siring sa sarong grupo nin klero—an nagtutubod asin sa siring may paninimbagan na maghulit?a Siempre bako! An gabos na tunay na Kristiano nagkukultibar nin buhay na pagtubod sa Kagurangnan na Jesu-Cristo asin napahihiro na ipahayag sa publiko an pagtubod na iyan. Ta kun dai, an saindang pagtubod gadan. (Santiago 2:26) Huling an gabos na maimbod na Kristiano kan enot na siglo kan satong Komun na Kapanahonan ipinaheling an saindang pagtubod sa paaging ini, sarong makosog na kurahaw nin pag-omaw sa ngaran ni Jehova an nadangog.
15, 16. Tumao nin mga halimbawa tanganing ipaheling na an paghuhulit nag-oswag sa ibong nin mga problema.
15 Kan enot na siglo, binendisyonan ni Jehova nin pag-oswag an saiyang banwaan sa ibong kan mga problema sa laog asin sa luwas kan kongregasyon. Halimbawa, isinurat sa Gibo kapitulo 6 an dai pagkaoroyon kan mga nakombertir na nagtataram nin Hebreo asin Griego. Inasikaso kan mga apostol an problema. Bilang resulta, mababasa niato: “An tataramon nin Dios padagos na nagtalubo, asin an kabilangan kan mga disipulo padagos na nagdakol na marhay sa Jerusalem; asin an dakulang kadaklan nin mga saserdote nagpoon na magin makinuyog sa pagtubod.”—Gibo 6:7.
16 Kan huri, nagkaigwa nin mga tension sa politika sa pag-oltanan ni Hadeng Herodes Agripa nin Judea asin kan mga namamanwaan sa Tiro asin Sidon. An mga nag-eerok sa mga siudad na iyan naggibo nin nagpapataba sa pusong pagngayongayo para sa pakipagkatoninongan, asin bilang simbag nagdiskurso si Herodes sa publiko. An tiripon na kadaklan nagpoon na magkurahaw: “Tingog nin sarong dios, asin bakong nin sarong tawo!” Tolos man na si Herodes Agripa hinampak kan anghel ni Jehova, asin nagadan sia “huli ta dai nia itinao an kamurawayan sa Dios.” (Gibo 12:20-23) Kanigoan kanakakukubhan para sa mga nag-aasa sa mga namamahala na tawo! (Salmo 146:3, 4) Minsan siring, an mga Kristiano nagpadagos sa pagpamuraway ki Jehova. Bilang resulta, “an tataramon ni Jehova padagos na nagtalubo asin naglakop” sa ibong kan siring na kadaihan nin kasegurohan sa politika.—Gibo 12:24.
Kaidto Asin Ngonyan
17. Kan enot na siglo, an padakol nang padakol na mga tawo kaidto uminayon sa paggibo nin ano?
17 Iyo, an pambilog na kinaban na Kristianong kongregasyon kan enot na siglo kompuesto nin maigot asin aktibong mga paraomaw ki Jehova Dios. An gabos na maimbod na Kristiano nakikabtang sa pagpalakop kan maogmang bareta. An iba nakanompong nin mga naghihimate asin, siring kan sabi ni Jesus, tinokdoan sinda na kuyogon an gabos na bagay na ipinagboot nia. (Mateo 28:19, 20) An resulta iyo na an kongregasyon nag-oswag, asin padakol nang padakol na indibiduwal an uminayon ki Hadeng David kan suanoy sa pag-atribwir nin kaomawan ki Jehova. An gabos inotro an ipinasabong na mga tataramon: “Inoomaw taka, O Jehova na sakuyang Dios, sa bilog kong puso, asin pamumurawayon ko an saimong ngaran sagkod sa panahon na daing talaan, huli ta dakula an saimong mamomoton na kabootan manongod sa sakuya.”—Salmo 86:12, 13.
18. (a) Anong pagkakalaen an maheheling sa Kristianong kongregasyon kan enot na siglo asin sa Kakristianohan ngonyan? (b) Ano an totokaron sa sunod na artikulo?
18 Huli kaini, nakapupukaw nin isip an mga tataramon kan propesora sa teolohiya na si Allison A. Trites. Ikinokomparar an presenteng aldaw na Kakristianohan sa Kristianismo kan enot na siglo, sia nagsabi: “An mga iglesia ngonyan sa parate nagtatalubo sa biolohikong paagi (kun an mga aki kan pamilya sa sarong lokal na iglesia personal na nagpapahayag nin pagtubod) o huli sa pagbalyo (kun may sarong bagong miembro na nagbalyo hale sa ibang lokal na iglesia). Minsan siring, sa Gibo an pagtalubo nangyari paagi sa pagkakombertir, huli ta pinoponan pa sana kan iglesia an gibohon kaiyan.” Boot sabihon daw kaiyan na an tunay na Kristianismo dai na nagtatalubo sa maninigong paagi nin pagtalubo na sinabi ni Jesus? Siempre dai. Sa gabos na paagi, an tunay na mga Kristiano ngonyan maigot sa pag-atribwir nin pag-omaw sa Dios sa publiko kapareho kan mga Kristiano kan enot na siglo. Maheheling niato ini sa kasunod na artikulo.
[Nota sa Ibaba]
a An mga tataramon sa Ingles na “clergy” (sa Bicol, “klero”) asin “cleric” (sa Bicol, “klerigo”) prinsipalmenteng kinua sa Griegong termino na kleʹros, na sa pundamental nangangahulogan “kabtang” o “mana.” Sa 1 Pedro 5:2, 3, an kleʹros iinaplikar sa bilog na “aripompon nin Dios” bilang mga mana hale sa Dios.
Ikapaliliwanag daw Nindo?
• Sa anong mga paagi pinamumuraway niato an Dios?
• Paano iinaplikar ni Pablo an Salmo 19:4?
• Ano an koneksion kan pagtubod asin paghuhulit?
• Ano an risang gayo manongod sa Kristianong kongregasyon kan enot na siglo?
[Ritrato sa pahina 8, 9]
An kalangitan danay na nagpapatotoo sa kamurawayan ni Jehova
[Credit Line]
Sa karahayan nin boot kan Anglo-Australian Observatory, rinetrato ni David Malin
[Mga Ritrato sa pahina 10]
An paghuhulit asin pamibi magkakonektar na marhay