Kun Namumugtak sa Peligro an Katoninongan nin Mag-agom
“An agom na babae dai maninigong bumulag sa saiyang agom; . . . asin an agom na lalaki dai maninigong bumaya sa saiyang agom.”—1 CORINTO 7:10, 11.
1. Ano an katuyohan ni Jehova manongod sa pag-agom?
Si Jehova Dios pinagsaro an enot na tawong magpadis sa pag-agoman asin katuyohan nia na an relasyon na ini na sarong laman magdanay. Idto magigin maogmang pagsasaro na magbubunga kan saindang kaogmahan asin kan pagluwas nin matanos na mga aki, na gabos sa ikamumuraway nin Dios.—Genesis 1:27, 28; 2:24.
2. Ano an sarong bagay na nagbubunga nin pagkaputol kan mga bogkos nin mag-agom?
2 An marahayon na areglong idto nin pag-agoman rinaot nin independienteng kaisipan asin nin kasalan. (Genesis 3:1-19; Roma 5:12) An totoo an espiritu nin independensia saro sa mga bagay na nagbubunga kan pagkaputol kan bogkos nin mag-agom ngonyan. Kaya, sa Estados Unidos kan 1985, nagkaigwa nin 5 diborsio—kun ikokomparar sa 10.2 na kasal—kada 1,000 katawo. Kan 1986 an sarong bareta hale sa Moscow nagpapaheling na 37 porsiento sana sa mga pag-agoman sa Unyon Sobyet an naglalawig nin tolong taon asin na an 70 porsiento natatapos sa laog nin sampulong taon.
3. (a) Ano an puwedeng gikanan nin pag-iiwal nin mag-agom? (b) Mapadapit sa pag-agoman, siisay an mayor na paraparibok?
3 An espiritu nin independensia puwedeng gikanan nin pag-iiwal nin mag-agom. Nakaoolang man iyan sa espirituwal na pagtalubo ta, “an bunga nin katanosan isinasabwag an banhi kaiyan sa irarom nin matoninong na kamugtakan.” (Santiago 3:18) Pero siisay an mayor na paraparibok? Si Satanas. Asin makamomondo nanggad kun an siisay man sa mga lingkod nin Dios ‘tinatawan nin lugar an Diablo’ asin sa siring dai nagkakamit nin harong na may kapahingaloan asin katoninongan.—Efeso 4:26, 27.
4. Kun an mga mag-agom na Kristiano may grabeng mga problema sa agom, ano an maninigo nindang marealisar asin ano an maninigo nindang gibohon?
4 Kun an mag-agom na mga Kristiano naghohona na pagbubulag sana an solusyon sa mga problema ninda mag-agom, namemeligro sindang padaog sa mga pakana ni Satanas, asin may dakulang diperensia sa espirituwal. (2 Corinto 2:11) An mga prinsipyo nin Dios dai lubos na inaaplikar kan saro sa sainda o nindang duwa. (Talinhaga 3:1-6) Kun siring maninigo na gumibo tolos sinda nin mapagngayongayong mga paghihingoa na maresolberan an dai ninda pagkasinabotan. Kun garo baga dai ini mahusay, puwedeng makihumapot sa kamagurangan kan kongregasyon. (Mateo 18:15-17) Minsan ngani an mga lalaking ini dai autorisado na sabihan an saindang kapagtubod kun ano an eksaktong gigibohon sa mga problema ninda mag-agom, puwede nindang darahon an atension sa kun ano an sinasabi kan Kasuratan.—Galacia 6:5.
5. Sa anong basihan na an diborsio na may posibilidad na mag-agom liwat sa iba puwede sa Kasuratan?
5 Kun maraot nanggad an kamugtakan kaya an mag-agom na Kristiano nag-iisip na nganing magdiborsio, puwedeng idoon kan kamagurangan na an diborsio asin pag-agom liwat puwede sana sa Kasuratan kun an agom nin saro nakaginibo nin “pakikisaro.” An terminong ini sakop an pagsambay asin iba pang klase nin inmoral na seksuwal na relasyon asin salang paggamit sa sekso. (Mateo 19:9; Roma 7:2, 3; helingon an The Watchtower, Marso 15, 1983, pahina 31.) Pero, ano kun dai man nin naginibong “pakikisaro” pero namemeligro nanggad an katoninongan kan mag-agom? Ano an sinasabi kan Kasuratan manongod sa separasyon legal o napagkaoyonan sanang separasyon?
An Ipinasabong na Hatol ni Pablo
6. (a) Ano an pinakaubod kan hatol ni Pablo sa 1 Corinto 7:10, 11? (b) Paano maninigong resolberan nin mga mag-agom na Kristiano an mga problema sa agom?
6 Sa paghihingoa na tabangan an sarong mag-agom na Kristiano na namemeligro an relasyon bilang mag-agom, puwedeng darahon kan kamagurangan an atension sa mga tataramon ni apostol Pablo: “Sa mag-agom ako nagboboot, alagad bakong ako kundi an Kagurangnan, na an agom na babae dai maninigong bumulag sa saiyang agom; alagad kun sia nanggad bumulag, dai sia magpaagom o kun dai makipaghusay sa saiyang agom; asin an agom na lalaki dai maninigong bumaya sa saiyang agom. (1 Corinto 7:10, 11) An Kristianong mga mag-agom maninigong mahusay an saindang mga problema, na pinagpapasensiahan an pagkabakong sangkap nin tawo. Mayo nin problema na maninigong magin dakulaon na iyan dai na maresolberan nin maigot na pamimibi, pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia, asin pagpaheling kan pagkamoot na bunga kan espiritu nin Dios.—Galacia 5:22; 1 Corinto 13:4-8.
7. (a) Kun magbubulag an mga mag-agom na Kristiano, ano an kamugtakan ninda sono sa Kasuratan? (b) An pagbubulag nin mag-agom na Kristiano puwedeng magkaigwa nin anong epekto sa mga pribilehiyo sa paglilingkod?
7 Alagad ano kun talagang magbulag an mga Kristianong mag-agom? Kaipuhan sindang “dai magpaagom o kun dai makipaghusay.” Apuwera sana kun an pinag-oolayan diborsio na kinua huli sa “pakikisaro,” pareho sinda bakong libreng mag-agom sono sa Kasuratan. Huli kaini asin “huli ta lakop an pakikisaro,” marahay na sinda “makipaghusay” tolos. (1 Corinto 7:1, 2) Bakong trabaho kan kamagurangan na hagadon na tapuson kan lalaki asin kan babae an saindang pagbubulag, pero tibaad sinda dai makuwalipikar para sa nagkapirang pribilehiyo sa paglilingkod huli sa saindang mga problema mag-agom. Halimbawa, kun an sarong lalaki “dai tataong pangatamanan an saiyang sadiring harong,” malinaw na mayo sia nin kakayahan na ‘mangataman sa kongregasyon nin Dios’ bilang paraataman.—1 Timoteo 3:1-5, 12.
8. Ano an laog kan hatol ni Pablo sa 1 Corinto 7:12-16?
8 Ibinubugtak an pagdodoon sa pagpreserbar sa pag-agoman dawa kun saro sana sa mag-agom an may pagtubod. Si Pablo nagsurat: “Kun an siisay man na tugang na lalaki igwa nin agom na dai nin pagtubod, alagad an babae minaoyon man na makisaro sa saiya, dai sia magbaya sa saiya; asin an babae na igwa nin agom na dai nin pagtubod alagad an lalaki minaoyon man na makisaro sa saiya, dai nia pagsuwayan an saiyang agom na lalaki. . . . Alagad kun an saro na dai nin pagtubod sumuway, pabayaan siang sumuway; an tugang na lalaki o an tugang na babae mayo sa kaoripnan sa siring na mga kamugtakan, kundi inapod kamo nin Dios sa katoninongan. Huli ta agom na babae, paano mo naaraman na dai mo ikaliligtas an saimong agom? O, agom na lalaki, paano mo naaraman na dai mo ikaliligtas an saimong agom?” (1 Corinto 7:12-16) Kun gustohon kan dai nin pagtubod na sumuway, pababayaan siang humale kan Kristiano. Pero an may pagtubod, sa paglaom na an dai nin pagtubod tibaad madara sa Kristianismo, bakong iyo an magpopoon na sumuway. An ina ni Timoteo, si Eunice, malinaw na nagdanay sa saiyang agom na dai nin pagtubod pero tinawan nin espirituwal na pagtotokdo an saiyang aki.—2 Timoteo 1:5; 3:14, 15.
Mga Dahelan nin Pagbubulag
9, 10. (a) Huli sa 1 Timoteo 5:8, ano an sarong basihan nin pagbubulag nin mag-agom? (b) Ano an maninigong gibohon nin nombradong kamagurangan kun an sarong lalaking Kristiano inaakusar na habong sustentohan an saiyang agom asin mga aki?
9 An mga tataramon ni Pablo sa 1 Corinto 7:10-16 nagsasadol sa mga mag-agom na magdanay na nagsasaro. Pero, an nagkapira, pakapaghingoang gayo na mapreserbar an saindang pag-agom sa katapustapusi nagdesisyon na, malinaw an saindang konsensia, sinda daing maginibo kundi bumulag. Ano daw an puwedeng magin dahelan nin siring na aksion?
10 An tinutuyong dai pagsustento sarong basihan nin pagbubulag. Sa pag-agom, inaako nin agom na lalaki an paninimbagan na sustentohan an saiyang agom asin an magigin mga aki ninda. An lalaki na dai nagsusustento sa mga miembro kan saiyang pamilya “nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.” (1 Timoteo 5:8) Kaya puwede an pagbubulag kun igwa nin tinutuyong dai pagsustento. Siyempre, an nombradong kamagurangan maninigong maingat na konsideraron an akusasyon na an sarong Kristiano habong sustentohan an saiyang agom na babae asin pamilya. An matagas na pagsayuma na sustentohan an pamilya puwedeng magbunga nin pagkatiwalag.
11. Ano an saro pang basihan nin pagbubulag, alagad ano daw an paagi na matagalan an situwasyon?
11 An makuring pangongolog sa pisikal saro pang basihan sa pagbubulag. Halimbawa an agom na dai nin pagtubod parateng nabuburat, naaanggot, asin kinokologan sa pisikal an may pagtubod. (Talinhaga 23:29-35) Paagi sa pamibi asin pagpaheling kan mga bunga kan espiritu ni Jehova, tibaad mahimo kan may pagtubod na malikayan an siring na mga pagputok nin kaanggotan asin matagalan an situwasyon. Alagad kun makaabot sa punto na an salud asin buhay kan kinokologan na agom aktuwal na namemeligro, itotogot kan Kasuratan an pagbubulag. Sa giraray, an kamagurangan kan kongregasyon maninigong siyasaton an mga sahot nin pisikal na pangongolog kun duwang Kristiano an napapalabot sa sarong maribok na pag-agoman, asin tibaad kaipuhan na gibohon an pagtitiwalag.—Ikomparar an Galacia 5:19-21; Tito 1:7.
12. (a) Paano an espirituwalidad kan may pagtubod puwedeng magkaigwa nin epekto sa hapot kun baga magbubulag? (b) Ano an isinusuherir kun may maraoton na espirituwal na kamugtakan sa sarong Kristianong harong?
12 An absolutong pamemeligro nin espirituwalidad saro pang basihan nin pagbubulag. An may pagtubod sa sarong pamilya na nababanga sa relihiyon maninigong gibohon an gabos na medyos na makaaprobetsar sa espirituwal na mga probisyon nin Dios. Alagad, puwede an pagbulag kun huli sa pagtumang kan agom na dai nin pagtubod (tibaad kaiba an pisikal na pagpogol) nagigin talagang imposible an paggibo nin tunay na pagsamba asin aktuwal na namemeligro an espirituwalidad kan may pagtubod. Alagad, ano kun may maraot nanggad na espirituwal na kamugtakan sa pamilya na nasa pagtubod pareho an mag-agom? An kamagurangan maninigong tumabang, alagad an nabautismohan na agom na lalaki nangorognang maninigong maghingoa na maremedyohan an situwasyon. Siyempre, kun an nabautismohan na agom minagawe na siring sa apostata asin inoolang an saiyang agom sa paglilingkod ki Jehova, maninigong asikasohon kan kamagurangan an mga bagay sono sa Kasuratan. Kun mangyari an pagtitiwalag sa kaso nin absolutong pamemeligro nin espirituwalidad, tinutuyong dai pagsustento, o makuring pangongolog sa pisikal, an maimbod na Kristiano na naghahagad nin separasyon legal dai minagawe tumang sa hatol ni Pablo manongod sa pagdara nin sarong kapagtubod sa husgado.—1 Corinto 6:1-8.
13. Sa irarom nin anong mga kamugtakan na an pagbubulag nin mag-agom tibaad kaipuhan?
13 Kun grabe an mga kamugtakan, kun siring, tibaad kaipuhan an pagbubulag. Alagad an mga sarahotan na daing gayo nin basihan malinaw na dai maninigong gibohon tanganing makakua nin separasyon. An siisay man na Kristiano na bumulag dapat na isaabaga an personal na paninimbagan sa aktong iyan asin makarealisar na kita gabos maninimbag ki Jehova.—Hebreo 4:13.
Madonong daw na Gibohon?
14. (a) Anong problema an posibleng ibunga nin pagbubulag? (b) Paano puwedeng maapektaran nin pagbubulag an mga aki?
14 Maninigong tawan nin mapagngayongayong paghorophorop an mga problema na posibleng ibunga nin pagbubulag. Halimbawa, an pamilyang saro sana an magurang bihirang makatao kan ikinatatao nin mga pamilyang may duwang magurang kun manongod sa pagkatimbang asin disiplina. Asin an pagbubulag puwedeng magkaigwa nin epekto sa mga aki na kapareho kan sa diborsio, na manongod dian an babasahon na India Today nagbabareta: “Si Sheena, na may darakulang mata na garo baga mahiwason an pananaw, sais anyos an edad. An saiyang mga magurang nagdiborsiyo duwang taon na an nakaagi pakalihis nin makanos na labanan sa husgado. Dai nahaloy, an saiyang ama nag-agom nin ibang babae. Sa laog nin sarong taon inatake sia nin grabeng usol asin perming pinagsusupsup an saiyang tanggugurang. Kaiba sia sa harong kan saiyang ina sa South Delhi. An ina: ‘Nakaabot ki Sheena an sakong kamondoan. . . . Napupungaw sia sa saiyang ama. . . . Mas gurang an isip nia kisa kadaklan na kaedad nia. Pero nagkakaigwa sia nin mga atake nin dai mapogolan na pagparahibi, na garo may gusto siang iluwas sa saiyang boot. Problema an pag-eskuwela. An mga aki puwedeng magin maringison. Parate na sia minalaog na sana sa sarong kinaban na iniimahinar: nagkokompuwesto sia nin estorya na kami gabos namamasyar nin iriba para sa saiyang mga kaamiga.’”
15. Ano an puwedeng magin epekto nin pagbubulag sa sarong Kristianong agom na lalaki o babae?
15 Parate na an pagbubulag dai man ikinararahay nin Kristianong agom na lalaki asin babae. Madali nindang naaraman na kun mayo na an agom o mga aki yaon an makolog sa boot na bakante. Dai man puwedeng lingawan an mga problemang bunga nin pagbubulag. Posible daw na maasikaso an mga bagay kun manongod sa pinansial o sa ibang paagi? Asin ano kun an sakit nin pagbubulag magbunga nin pagkaholog sa inmoralidad? Si Jesus nagsabi: “An kadonongan napatutunayan na matanos paagi sa mga gibo kaiyan.” (Mateo 11:19) Nangorogna kun an mag-agom pareho Kristiano, an ginigibong solusyon paagi sa pagbubulag kun beses nagigin mangmang nanggad.
Maghingoa na Maresolberan an Problema
16. Ano an maninigong gibohon nin mga mag-agom na Kristiano na naririsa na namemeligro an katoninongan ninda mag-agom?
16 An mga mag-agom na Kristiano na nakakarisa na namemeligro an katoninongan ninda bilang mag-agom maninigong pag-olayan an dai ninda pagkasinabotan sa paagi na angay sa mga naglilingkod sa Dios. Asin tunay na maninigo nindang pagpasensiahan an dai pagkasangkap. (Filipos 2:1-4) Alagad ano pa an magigibo?
17. Paano an pagpaheling nin kadonongan mapadapit sa materyal na mga bagay makakokontribuwir sa katoninongan nin mag-agom?
17 An pagpaheling nin kadonongan mapadapit sa materyal na mga bagay makakokontribuwir sa katoninongan nin mag-agom. Sa pag-ilustrar: Pakakonsiderara sa negatibong opinyon kan saiyang agom, an lalaki tibaad magdesisyon pa man giraray na madonong na an saiyang pamilya bumalyo sa ibang lugar. Tibaad ini garo baga marahay sa ekonomikong mga dahelan, pero tibaad iyan magpangyari man sa pamilya na paoswagon an intereses kan Kahadean paagi sa paglilingkod sa lugar na mas dakula an pangangaipo. (Mateo 6:33) An agom niang Kristiana tibaad dai oyon sa pagbalyo ta mababayaan nia an saiyang mga magurang o pamilyar na mga lugar. Alagad madonong para sa babae na lubos na magkooperar sa saiyang agom, na iyo an payo kan pamilya asin iyo an may paninimbagan na magdesisyon kun saen maistar an saiyang pamilya. Saro pa, an saiyang pagpapasakop asin mamomoton na kooperasyon makakakontribuwir sa katoninongan kan pamilya.—Efeso 5:21-24.
18. Ano an mga oportunidad nin mga mag-agom na Kristiano na mag-iba sa paggibo nin mga bagay?
18 An katoninongan kan pamilya nag-ooswag asin garo baga bakong gayong seryoso an mga problema kun an mag-agom nag--iba sa paggibo sa mga bagay. Halimbawa, an mga mag-agom na Kristiano may marahayon na oportunidad na mag-iba sa ministeryo sa langtad. Kun ini gigibohon ninda nin regular asin ipag-iiba an saindang mga aki, makikinabang an bilog na pamilya. Tibaad magkaigwa man nin laen-laen na oportunidad na pakosogon an bogkos nin mag-agom paagi sa pag-iiba sa iba pang nakararahay na mga aktibidad na paborito kan arin man sa mag-agom.
19. Anong klaseng pagkapayo an magpapauswag sa katoninongan kan pamilya?
19 An pagkapayo na ginagamit nin tama mapakosog sa bogkos nin mag-agom. Siyempre, an maygurang na Kristianong agom na lalaki dai magigin diktador. Imbes, ‘padagos niang mamomotan an saiyang agom asin dai sia maaanggot na may kapaitan sa saiya.’ Linalaoman sia ni Jehova na gamiton an mamomoton na pagkapayo. (Colosas 3:18, 19) An pagkapayo man na siring nagpapaoswag sa katoninongan kan pamilya.
Sa Nababangang mga Pamilya
20, 21. Paano puwedeng magin kapakipakinabang an pagigin rasonable kun an katoninongan namemeligro sa sarong pamilya na nababanga sa relihiyon?
20 An pagigin rasonable nakakatabang sa pagresolber nin mga problema sa pag-oltanan nin Kristianong mag-agom. (Filipos 4:5) Alagad an pagigin rasonable mahalaga man kun namemeligro an katoninongan sa sarong pamilya na nababanga sa relihiyon. Kun an agom na lalaki na dai nin pagtubod probaran na olangon an saiyang agom na Kristiana sa paglilingkod ki Jehova, puwedeng pagmaigotan kan babae na mangatanosan sa saiya, na mataktikang idinodoon na sia nagtatao sa lalaki nin relihiyosong libertad asin sia man maninigong umako nin kaparehong tratamiento. (Mateo 7:12) Minsan ngani an babae dapat na magpasakop nin limitado sa saiyang agom na dai nin pagtubod, dapat na otobon an kabotan nin Dios kun may pagkakatumang. (1 Corinto 11:2; Gibo 5:29) Tunay na an pag-atender sa Kristianong pagtiripon nin tolong beses kada semana bako man na sobra. Pero an may pagtubod na agom na babae tibaad makarisa na madonong na sia magdanay sa harong sa ibang banggi asin iiskedyul an kadaklan sa saiyang ministeryo sa langtad sa mga oras na an saiyang agom nasa trabaho asin an mga aki yaon sa eskuwelahan. Paagi sa pagigin rasonable asin sa marahay na pagplano, dai sia kaipuhan na “mag-ontok sa paggibo nin karahayan.”—Galacia 6:9.
21 An pagigin rasonable sagkod man sa ibang bagay. Halimbawa, an tawo may diretso na magkaigwa nin relihiyon. Pero rasonable asin madonong para sa agom na Kristiana na dai ibugtak an saiyang mga Biblia asin mga pantabang sa pag-adal sa Biblia sa lugar na tibaad habo nin agom na lalaki na tumang na gayo. Tibaad malilikayan an iriwal kun an siring na mga babasahon sarayon kaiba kan saiyang personal na mga gamit asin pag-adalan nia iyan nin pribado. Siyempre, dai sia dapat na makikompromiso sa matanos na mga prinsipyo.—Mateo 10:16.
22. Ano an puwedeng gibohon kun an pagkaraot kan katoninongan sa pamilya nasisentro sa relihiyosong pagtotokdo sa mga aki?
22 Kun an pagkaraot kan katoninongan sa pamilya nasisentro sa relihiyosong pagtotokdo sa mga aki, an may pagtubod na agom na babae puwedeng mataktikang iareglo na sinda umiba sa saiya sa mga pagtiripon asin sa ministeryo sa langtad. Alagad kun ini inoolang kan daing pagtubod na agom na lalaki asin ama, puwede niang tokdoan an mga aki nin mga prinsipyo sa Biblia tanganing pagdakula ninda asin paghale sa harong, posible na sinda gumibo nin tunay na pagsamba. Kun an lalaki an may pagtubod, bilang payo kan pamilya, igwa sia nin Makakasuratan na obligasyon na padakulaon an saiyang mga aki bilang Kristiano. Kaya maninigo niang adalan sinda sa Biblia, ipag-iba sinda sa mga pagtiripon, asin tokdoan sinda sa ministeryo sa langtad. (Efeso 6:4) Natural, maninigo siang magin maboot, mamomoton, asin rasonable sa pagtratar sa saiyang agom na dai nin pagtubod.
Papagdanayon an Katoninongan Bilang Sararong Pamilya
23. Kun namemeligro an katoninongan kan mag-agom, ano an tibaad makatabang?
23 Mantang an mag-agom “sarong laman,” maninigo sindang magaro na may katoninongan sono sa areglo nin Dios para sa mag-agom, nangorogna kun an mag-agom pareho Kristiano. (Mateo 19:5; 1 Corinto 7:3-5) Alagad kun an katoninongan nin mag-agom namemeligro sa kaso nindo, mapagngayongayong repasohon an nasambitan na mga punto sa Kasuratan. Tibaad makatabang man na girumdomon an panahon na kamo nag-iilusyonan pa sana. Pareho kamo naghihingoang gayo na gibohon an tama asin ibugtak an pundasyon para sa maogmang pag-agoman! Gigibohon daw nindo ngonyan an kaparehong mga paghihingoa tanganing mapagdanay an saindong pag-agoman?
24. Ano an maninigong magin kaisipan nin mga Kristiano manongod sa kasal?
24 An mga Kristiano na pinagsaro sa kasal may makangangalas na regalo hale sa Dios—an saindang pag-agoman! Kun ootobon nindo an saindong mga sinumpaan sa kasal asin papagdadanayon an integridad ki Jehova, natatagama sa saindo an matanos na bagong kinaban na dian an makologon sa boot na mga pagbubulag asin diborsio dai na mandadamat sa katawohan. Kaya ipaheling an pagpasalamat para sa pag-agom na siring sa piguratibong “lubid na tinolotolo,” na yaon si Jehova bilang mahalagang kabtang kaiyan. (Eclesiastes 4:12) Asin an gabos logod na miembro kan saindong nagkakasararong pamilya magkamit kan bendisyon na pampamilyang kaogmahan sa sarong harong na may kapahingaloan asin katoninongan.
Ano an Simbag Nindo?
□ Paano nindo susumaryohon an hatol ni Pablo sa 1 Corinto 7:10-16?
□ Ano an balidong mga dahelan nin pagbubulag nin mag-agom?
□ Paano puwedeng resolberan nin mga Kristiano an mga problema kun namemeligro an katoninongan nin mag-agom?
□ Sa mga pamilya na nababanga sa relihiyon, paano makakokontribuwir sa katoninongan an pagigin rasonable?
[Ritrato sa pahina 15]
An mga mag-agom na Kristiano na namemeligro an katoninongan ninda mag-agom maninigong pag-olayan an saindang mga problema sa paagi na angay sa mga naglilingkod ki Jehova