“An mga Gadan Bubuhayon”

“Huli ta an trumpeta matanog, asin an mga gadan bubuhayon na dai na malalapa, asin kita maliliwat.”—1 CORINTO 15:52.

1, 2. (a) Anong nakararangang panuga an itinao paagi ki propeta Oseas? (b) Paano niato naaaraman na gusto ni Jehova na buhayon liwat an mga gadan?

NAGADANAN na daw kamo nin saro na dayupot sa saindo? Kun siring aram nindo an kolog na puedeng itao nin kagadanan. Minsan siring, an mga Kristiano nararanga kan panuga na itinao nin Dios paagi sa propetang si Oseas: “Hale sa kamot nin Sheol tutuboson ko sinda; hale sa kagadanan ililigtas ko sinda. Saen an saimong mga sugod, O Kagadanan? Saen an saimong panlaglag, O Sheol?”​—Oseas 13:14.

² An ideya na mabubuhay liwat an mga gadan garo baga kalokohan para sa mga mapagduda. Alagad sierto nanggad na an Makakamhan sa gabos na Dios igwa kan kapangyarihan na gibohon an milagrong iyan! An tunay na isyu iyo na kun baga gusto ni Jehova na buhayon liwat an mga gadan. An matanos na tawong si Job naghapot: “Kun an pusog na lalaki magadan puede pa daw siang mabuhay giraray?” Dangan, itinao nia an nakaparirigon giraray sa kompiansang simbag na ini: “Ika maapod, asin ako mismo masimbag sa saimo. Para sa ginibo kan saimong mga kamot ika magkakaigwa nin paghimuyawot.” (Job 14:​14, 15) An terminong “paghimuyawot” nangangahulogan nin odok na paghidaw o pagmawot. (Ikomparar an Salmo 84:2.) Iyo, odok an pag-antisipar ni Jehova sa pagkabuhay liwat​—hinihimuyawot niang maheling liwat an nagadan nang mga fiel, na buhay sa saiyang memorya.​—Mateo 22:​31, 32.

Tinatawan ni Jesus nin Liwanag an Pagkabuhay Liwat

3, 4. (a) Anong liwanag an itinao ni Jesus sa paglaom na pagkabuhay liwat? (b) Taano si Jesus ta binuhay bilang espiritu, bakong sa laman?

³ An suanoy na mga tawong may pagtubod arog ki Job parsial sana an nasabotan dapit sa pagkabuhay liwat. Si Jesu-Cristo an nagtao nin lubos na liwanag sa makangangalas na paglaom na ini. Ipinaheling nia an saiya mismong mahalagang marhay na kabtang kan sabihon nia: “An naggigibo nin pagtubod sa Aki igwa nin buhay na daing katapusan.” (Juan 3:36) Saen makakamtan an buhay na iyan? Para sa dakulang mayoriya kan mga naggigibo nin pagtubod, iyan digdi sa daga. (Salmo 37:11) Minsan siring, sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo: “Dai kamo matakot, sadangoton na aripompon, huli ta an saindong Ama nag-oyon na itao sa saindo an kahadean.” (Lucas 12:32) Langitnon an Kahadean nin Dios. Huli kaini, an panuga na ini nangangahulogan na may “sadit na aripompon” na makakaiba ni Jesus sa langit bilang espiritung mga linalang. (Juan 14:​2, 3; 1 Pedro 1:​3, 4) Kanigoan kamamuraway na paglaom! Dugang pang ihinayag ni Jesus ki apostol Juan na an “sadit na aripompon” na ini 144,000 sana.​—Kapahayagan 14:1.

⁴ Pero paano malaog sa langitnon na kamurawayan an 144,000? Si Jesus “nagtao nin liwanag sa buhay asin pagkadaing kalapaan paagi kan maogmang bareta.” Paagi sa saiyang dugo, itinalaga nia an sarong “bago asin buhay na dalan” pasiring sa kalangitan. (2 Timoteo 1:10; Hebreo 10:​19, 20) Enot, sia nagadan, siring sa ihinula kan Biblia na mangyayari sa saiya. (Isaias 53:12) Dangan, siring sa ipinahayag ni apostol Pedro kan huri, “an Jesus na ini binuhay liwat nin Dios.” (Gibo 2:32) Pero si Jesus dai binuhay bilang tawo. Sia nagsabi: “An tinapay na sakong itatao iyo an sakong laman manongod sa buhay kan kinaban.” (Juan 6:51) Magigin imbalido an atang na iyan kun ibabalik sia sa laman. Kaya si Jesus “ginadan sa laman, alagad binuhay sa espiritu.” (1 Pedro 3:18) Sa siring si Jesus “nakakua nin daing katapusan na kaligtasan para sa sato,” an boot sabihon an “sadangoton na aripompon.” (Hebreo 9:12) Iinatubang nia sa Dios an halaga kan saiyang sangkap na buhay na tawo bilang pantubos para sa makasalan na katawohan, asin an 144,000 an enot na nakinabang digdi.

 5. Anong paglaom an itinao sa mga parasunod ni Jesus kan enot na siglo?

⁵ Bako sanang si Jesus an bubuhayon liwat sa langitnon na buhay. Sinabihan ni Pablo an mga kapwa Kristiano sa Roma na sinda linahidan nin banal na espiritu na magin mga aki nin Dios asin kairibang paramana ni Cristo kun mapatunayan ninda an paglahid sa sainda paagi sa pagtagal sagkod sa katapusan. (Roma 8:​16, 17) Ipinaliwanag man ni Pablo: “Kun kita nakasaro sa saiya sa kabaing kan saiyang kagadanan, kita man makakasaro sa saiya sa kabaing kan saiyang pagkabuhay liwat.”​—Roma 6:5.

Pagdepensa kan Pagkabuhay Liwat

 6. Taano an pagtubod sa pagkabuhay liwat ta tinumang sa Corinto, asin ano an nagin reaksion ni apostol Pablo?

⁶ An pagkabuhay liwat kabtang kan “enot na katokdoan” nin Kristianismo. (Hebreo 6:​1, 2) Minsan siring, an doktrina tinumang sa Corinto. An nagkapira sa kongregasyon, na minalataw na naimpluwensiahan kan pilosopiyang Griego, nagsasarabi: “Mayo nin pagkabuhay liwat kan mga gadan.” (1 Corinto 15:12) Kan makaabot ki apostol Pablo an bareta dapit kaini, idinepensa nia an paglaom na pagkabuhay liwat, nangorogna an paglaom kan linahidan na mga Kristiano. Siyasaton ta an mga tataramon ni Pablo na nasusurat sa 1 Corinto kapitulo 15. Makatatabang para sa saindo na basahon an bilog na kapitulo, siring kan irinekomendar sa sinundan na artikulo.

 7. (a) Sa anong pangenot na isyu nagkonsentrar si Pablo? (b) Sairisay an nakaheling sa binuhay liwat na si Jesus?

⁷ Sa enot na duwang bersikulo kan 1 Corinto kapitulo 15, itinatao ni Pablo an tema kan saiyang paliwanag: “Ipinaaaram ko sa saindo, mga tugang, an maogmang bareta na ipinahayag ko sa saindo, na inako man nindo, na pinaninindogan man nindo, na paagi kaiyan kamo iliniligtas man, . . . apuera sana kun, sa katunayan, kamo nagin mga nagtutubod na daing katuyohan.” Kun an mga taga-Corinto dai nakapanindogan nin marigon sa maogmang bareta, daing katuyohan an pag-ako ninda kan katotoohan. Si Pablo nagpadagos: “Itinao ko sa saindo, kaiba kan enot na mga bagay, an inako ko man, na si Cristo nagadan para sa satong mga kasalan oyon sa Kasuratan; asin na sia ilinobong, iyo, na sia binuhay liwat sa ikatolong aldaw oyon sa Kasuratan; asin na sia nagpaheling ki Cefas, dangan sa kagduwa. Pakalihis kaiyan sia nagpaheling sa labing limang gatos na tugang sa saro sanang beses, na an kadaklan sa sainda buhay pa sagkod ngonyan, alagad an nagkapira natorog na sa kagadanan. Pakalihis kaiyan sia nagpaheling ki Santiago, dangan sa gabos na apostol; alagad sa kahurihurihi nagpaheling man sia sa sako na garo sa saro na namundag na kulang sa bulan.”​—1 Corinto 15:​3-8.

8, 9. (a) Gurano kahalaga an pagtubod sa pagkabuhay liwat? (b) Posibleng sa anong pangyayari nagpaheling si Jesus sa “labing limang gatos na tugang”?

⁸ Para sa mga nag-ako kan maogmang bareta, an pagtubod sa pagkabuhay liwat ni Jesus bakong opsional. Dakol na nakaheling mismo an magpapatunay na “si Cristo nagadan para sa satong mga kasalan” asin na sia binuhay. An saro iyo si Cefas, o Pedro, na dian sia mas midbid. Pakatapos kan pagpainda ni Pedro ki Jesus kaidtong banggi na si Jesus pinasaloiban asin inarestar, sierto na sia narangang marhay kan pagpaheling sa saiya ni Jesus. An “kagduwa,” an mga apostol bilang grupo, dinalaw man kan binuhay liwat na si Jesus​—sarong eksperyensia na daing duwa-duwa na nakatabang sa sainda na daogon an saindang takot asin magin mapusong mga saksi sa pagkabuhay liwat ni Jesus.​—Juan 20:​19-23; Gibo 2:32.

⁹ Si Cristo nagpaheling man sa mas dakulang grupo, na “labing limang gatos na tugang.” Mantang sa Galilea sana sia igwa nin siring kadakol na parasunod, tibaad nangyari ini sa okasyon na ilinadawan sa Mateo 28:​16-​20, kan itao ni Jesus an pagboot na gumibo nin mga disipulo. Kanigoan kamapuersang patotoo an ikatatao kaidto kan mga indibiduwal na ini! An nagkapira buhay pa kan 55 C.E. kan isurat ni Pablo an enot na surat na ini sa mga taga-Corinto. Pero mangnoha na an mga nagadan sinasabing “natorog na sa kagadanan.” Sinda dai pa binuhay liwat kaidto tanganing mag-ako kan saindang langitnon na balos.

10. (a) Ano an epekto kan ultimong pakipag-olay ni Jesus sa saiyang mga disipulo? (b) Paano si Jesus nagpaheling ki Pablo “na garo sa saro na namundag na kulang sa bulan”?

¹⁰ An saro pang lataw na nakaheling mismo kan pagkabuhay liwat ni Jesus iyo si Santiago, an aki ni Jose asin kan ina ni Jesus, si Maria. Bago kan pagkabuhay liwat, minalataw na si Santiago mayo pang pagtubod. (Juan 7:5) Alagad pakatapos na magpaheling sa saiya si Jesus, si Santiago nagkaigwa nin pagtubod asin posibleng nagkaigwa nin kabtang sa pagkombertir sa iba pa niang mga tugang. (Gibo 1:​13, 14) Sa ultimo niang pakipag-olay sa saiyang mga disipulo, sa okasyon kan saiyang pagsakat sa langit, sinugo sinda ni Jesus na magin “mga saksi . . . sagkod sa kaporoporohi kan daga.” (Gibo 1:​6-11) Kan huri, sia nagpaheling ki Saulo na taga-Tarso, sarong paralamag sa mga Kristiano. (Gibo 22:​6-8) Si Jesus nagpaheling ki Saulo “na garo sa saro na namundag na kulang sa bulan.” Iyan garo baga na si Saulo binuhay na liwat sa espiritung buhay asin naheling an pinamuraway na Kagurangnan dakol na siglo bago an pagkabuhay liwat na iyan nakatalaan na mangyari. An eksperyensiang ini biglang nagpaontok ki Saulo sa saiyang mapangadan na pagtumang sa Kristianong kongregasyon asin nagin dahelan nin pambihirang pagbabago. (Gibo 9:​3-9, 17-​19) Si Saulo nagin si apostol Pablo, saro sa pangenot na mga paradepensa kan Kristianong pagtubod.​—1 Corinto 15:​9, 10.

Mahalagang Marhay an Pagtubod sa Pagkabuhay Liwat

11. Paano ibinuyagyag ni Pablo an pagigin sala kan pagsabi na “Mayo nin pagkabuhay liwat”?

¹¹ An pagkabuhay liwat ni Jesus kun siring sarong katunayan na may marahay na patotoo. “Ngonyan kun si Cristo ihinuhulit na sia binuhay liwat hale sa mga gadan,” an argumento ni Pablo, “taano ta an nagkapira sa saindo nagsasabi na mayo nin pagkabuhay liwat kan mga gadan?” (1 Corinto 15:12) An mga siring bako sanang igwa nin personal na mga pagduwaduwa o kustion manongod sa pagkabuhay liwat kundi hayag man nindang sinasabi an dai pagtubod dian. Kaya ibinubuyagyag ni Pablo an pagigin sala kan saindang pangangatanosan. Sinasabi nia na kun si Cristo dai binuhay, putik an Kristianong mensahe, asin an mga nagpatotoo sa pagkabuhay liwat ni Cristo “falsong mga saksi nin Dios.” Kun si Cristo dai binuhay, daing pantubos na ikinabayad sa Dios; an mga Kristiano ‘nasa sainda pang mga kasalan.’ (1 Corinto 15:​13-​19; Roma 3:​23, 24; Hebreo 9:​11-​14) Asin an mga Kristiano na “natorog na sa kagadanan,” na sa nagkapirang kaso bilang mga martir, nagadan na mayo nin tunay na paglaom. Kanigoan kamakaheherak kan magigin kamugtakan nin mga Kristiano kun an buhay sanang ini an malalaoman ninda! An saindang mga pagdusa magigin daing serbi.

12. (a) Ano an ipinaririsa kan pag-apod ki Cristo na “an enot na bunga kan mga natorog sa kagadanan”? (b) Paano pinagin posible ni Cristo an pagkabuhay liwat?

¹² Minsan siring, bakong iyan an kamugtakan. Si Pablo nagpapadagos: “Si Cristo binuhay na liwat hale sa mga gadan.” Saro pa, sia “an enot na bunga kan mga natorog sa kagadanan.” (1 Corinto 15:20) Kan makinuyog na itinatao kan mga Israelita ki Jehova an enot na mga bunga kan saindang ani, binebendisyonan sinda ni Jehova nin abundang ani. (Exodo 22:​29, 30; 23:19; Talinhaga 3:​9, 10) Paagi sa pag-apod ki Cristo na “an enot na bunga,” ipinaririsa ni Pablo na an dugang pang inaning mga indibiduwal bubuhayon hale sa kagadanan pasiring sa langitnon na buhay. “Mantang an kagadanan huli sa sarong tawo,” sabi ni Pablo, “siring man an pagkabuhay liwat kan mga gadan huli sa sarong tawo. Huli ta kun paanong an gabos nagagadan dian ki Adan, siring man an gabos bubuhayon dian ki Cristo.” (1 Corinto 15:​21, 22) Pinagin posible ni Jesus an pagkabuhay liwat paagi sa pagtao kan saiyang sangkap na buhay na tawo bilang pantubos, na nagbubukas kan dalan tanganing an katawohan makabutas sa pagkaoripon sa kasalan asin kagadanan.​—Galacia 1:4; 1 Pedro 1:​18, 19.a

13. (a) Noarin nangyayari an langitnon na pagkabuhay liwat? (b) Paano na an nagkapirang linahidan dai ‘natotorog sa kagadanan’?

¹³ Si Pablo nagpapadagos: “Alagad an lambang saro sa saiyang sadiring ranggo: si Cristo an enot na bunga, dangan an mga rogaring ni Cristo sa panahon kan saiyang presensia.” (1 Corinto 15:23) Si Cristo binuhay liwat kan 33 C.E. Minsan siring, an saiyang linahidan na mga parasunod​—“an mga rogaring ni Cristo”—​kinaipuhan na maghalat sagkod sa laog nin halipot na panahon pakatapos na ponan ni Jesus an saiyang makahadeng presensia, na ipinaheheling kan hula sa Biblia na nangyari kan 1914. (1 Tesalonica 4:​14-​16; Kapahayagan 11:18) Kumusta man an mga buhay pa durante kan presensiang iyan? Si Pablo nagsasabi: “Uya! sasabihon ko sa saindo an sarong sagradong hilom: Bakong kita gabos matotorog sa kagadanan, kundi kita gabos maliliwat, sa panale, sa sarong pagpirok nin mata, sa panahon kan huring trumpeta. Huli ta an trumpeta matanog, asin an mga gadan bubuhayon na dai na malalapa, asin kita maliliwat.” (1 Corinto 15:​51, 52) Malinaw na bakong gabos na linahidan natotorog sa lolobngan na naghahalat nin pagkabuhay liwat. An mga nagagadan durante kan presensia ni Cristo naliliwat sa panale.​—Kapahayagan 14:13.

14. Paanong an mga linahidan “binabautismohan sa katuyohan na magin mga gadan”?

¹⁴ “Ta kun dai,” an hapot ni Pablo, “ano an gigibohon ninda na binabautismohan sa katuyohan na magin mga gadan? Kun an mga gadan dai nanggad bubuhayon liwat, taano man sinda ta binabautismohan sa katuyohan na magin siring? Tadaw ta kita man nasa pag-alaman sa gabos na oras?” (1 Corinto 15:​29, 30) Dai boot sabihon ni Pablo na an nabubuhay na mga indibiduwal binautismohan para sa mga gadan, siring sa gustong paluwason nin nagkapirang traduksion nin Biblia. Total, an bautismo konektado sa Kristianong pagkadisipulo, asin an gadan na mga kalag dai puedeng magin disipulo. (Juan 4:1) Imbes, an sinasabi ni Pablo iyo an nabubuhay na mga Kristiano, na an dakol, arog ki Pablo mismo, “nasa pag-alaman sa gabos na oras.” An linahidan na mga Kristiano ‘binautismohan sa kagadanan ni Cristo.’ (Roma 6:3) Poon sa paglahid sa sainda, sinda garo baga ‘binabautismohan’ sa sarong dalan na magiya sa kagadanan arog kan ki Cristo. (Marcos 10:​35-​40) Sinda magagadan na igwa kan paglaom na mamuraway na langitnon na pagkabuhay liwat.​—1 Corinto 6:​14; Filipos 3:​10, 11.

15. Anong mga pag-alaman an tibaad inagihan ni Pablo, asin paano an pagtubod sa pagkabuhay liwat nagkaigwa nin kabtang sa pagtagal sa mga iyan?

¹⁵ Ipinaliliwanag ngonyan ni Pablo na sia mismo napaatubang sa pag-alaman sagkod sa punto na nakasabi sia: “Aroaldaw ako napapaatubang sa kagadanan.” Ta tibaad may nagkapirang nagsasahot na pinasobrahan nia an saiyang sinasabi, idinugang ni Pablo: “Ini pinatutunayan ko paagi sa paggayagaya huli sa saindo, mga tugang, na nakamtan ko dian ki Cristo Jesus na satong Kagurangnan.” Ini an pagkatradusir kan The Jerusalem Bible sa bersikulong ini: “Napapaatubang ako sa kagadanan aroaldaw, mga tugang, asin ikapanunumpa ko iyan paagi sa pag-orgolyo ko sa saindo dian ki Cristo Jesus na satong Kagurangnan.” Bilang halimbawa kan mga peligro na inatubang nia, sa bersikulo 32, si Pablo nagtataram dapit sa ‘pakipaglaban sa mababangis na hayop sa Efeso.’ An parateng paggadan kan mga Romano sa mga kriminal iyo an pag-apon sa sainda sa mababangis na hayop sa mga arena. Kun si Pablo nag-agi nin pakipaglaban sa literal na mababangis na hayop, sia puedeng nakaligtas paagi sana sa tabang ni Jehova. Kun mayo an paglaom na pagkabuhay liwat, magigin nanggad pabiglabigla an pagpili nin dalan nin buhay na magbabalad sa saiya sa siring na pag-alaman. Kun mayo an paglaom na buhay sa ngapit, magigin daing kahulogan an pagtagal sa mga kasakitan asin pagsasakripisyo na kadungan kan paglilingkod sa Dios. “Kun an mga gadan dai bubuhayon liwat,” sabi ni Pablo, “‘magkarakan asin mag-irinom kita, huli ta sa aga magagadan kita.’”​—1 Corinto 15:​31, 32; helingon an 2 Corinto 1:​8, 9; 11:​23-​27.

16. (a) Saen puedeng naghale an pananaram na “magkarakan asin mag-irinom kita, huli ta sa aga magagadan kita”? (b) Ano an mga peligro sa pag-ako kan saboot na ini?

¹⁶ Puedeng kinotar ni Pablo an Isaias 22:​13, na naglaladawan kan impluwensiado nin pagtubod sa kapaladan na kaisipan kan masumbikal na mga nag-eerok sa Jerusalem. O puedeng nasa isip nia an mga paniniwala kan mga Epicureo, na nagdehar sa ano man na paglaom na buhay pagkagadan asin naniwala na an kasingawan sa laman iyo an pangenot na pakinabang sa buhay. Arin man digdi, bakong diosnon an pilosopiyang “magkarakan asin mag-irinom.” Huli kaini, si Pablo nagpapatanid: “Dai kamo palagalag. An maraot na pag-iriba nakararaot sa marahay na mga ugale.” (1 Corinto 15:33) An pakiibaiba sa mga nagsisikwal kan pagkabuhay liwat puedeng makahilo. An siring na kairiba tibaad nagkaigwa nin kabtang sa mga problema na kinaipuhan na husayon ni Pablo sa kongregasyon sa Corinto, arog baga kan seksuwal na inmoralidad, pagkabaranga, mga asunto, asin dai paggalang sa Pamanggihan kan Kagurangnan.​—1 Corinto 1:​11; 5:1; 6:1; 11:​20-​22.

17. (a) Anong sadol an itinao ni Pablo sa mga taga-Corinto? (b) Ano pang mga hapot an sisimbagon?

¹⁷ Sa siring itinatao ni Pablo sa mga taga-Corinto an positibong sadol na ini: “Magmata kamo sa toltol na isip sa matanos na paagi asin dai kamo magtood sa kasalan, huli ta may nagkapira na daing kaaraman sa Dios. Isinasabi ko ini tanganing mapasopog kamo.” (1 Corinto 15:34) An negatibong punto de vista sa pagkabuhay liwat naggiya sa nagkapira sa espirituwal na pagkawara nin animo, na garo baga burat. Kaipuhan nindang magmata, magin toltol an isip. An linahidan na mga Kristiano ngonyan kaipuhan man na magin mata sa espirituwal, na dai naiimpluwensiahan kan mapagdudang mga punto de vista kan kinaban. Dapat sindang mangapot nin higot sa saindang paglaom na langitnon na pagkabuhay liwat. Alagad igwa pa nin mga hapot​—para sa mga taga-Corinto kaidto asin para sa sato ngonyan. Halimbawa, sa anong hawak bubuhayon pasiring sa langit an 144,000? Asin kumusta man an minilyon na iba pa na yaon pa sa lolobngan asin mayo nin langitnon na paglaom? Ano an magigin kahulogan kan pagkabuhay liwat para sa mga siring? Sa sunod na artikulo niato, sisiyasaton ta an iba pang kabtang kan paliwanag ni Pablo dapit sa pagkabuhay liwat.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

◻ Anong liwanag an itinao ni Jesus sa pagkabuhay liwat?

◻ Sairisay an nagkapira sa mga nakaheling mismo kan pagkabuhay liwat ni Cristo?

◻ Taano ta inangat an doktrinang pagkabuhay liwat, asin ano an simbag ni Pablo?

◻ Taano ta mahalagang marhay para sa linahidan na mga Kristiano an pagtubod sa pagkabuhay liwat?

[Retrato sa pahina 15]

An aking babae ni Jairo nagin prueba na posible an pagkabuhay liwat

[Retrato sa pahina 16, 17]

Kun mayo an paglaom na pagkabuhay liwat, an pagigin martir kan fiel na mga Kristiano magigin daing kahulogan