An Kadonongan Yaon sa mga Hababa an Boot”
“Anong balos an hinahagad sa saimo ni Jehova kundi na . . . magin hababa an boot sa paglakaw sa kaibahan kan saimong Dios?”—MIQUEAS 6:8.
1, 2. Ano an kababaan nin boot, asin paano iyan napapalaen sa kapangahasan?
NAGSAYUMA an sarong prominenteng apostol na mag-apod nin atension sa saiyang sadiri. Inapod nin sarong makosog an boot na hokom na Israelita an saiyang sadiri na kasaditsaditi sa kamag-anakan kan saiyang ama. Inadmitir kan pinakadakulang tawo na nabuhay kasuarin man na sia mayo nin autoridad na daing sagkod. An lambang saro sa mga tawong ini nagpaheling nin kababaan nin boot.
2 An kababaan nin boot iyo an kabaliktaran nin kapangahasan. An tawong hababa an boot tama sana an pagheling sa saiyang mga abilidad saka halaga asin mayo nin kahambogan o banidad. Imbes na magin mapalangkaw, hambogon, o ambisyoso, an tawong hababa an boot pirmeng nakakarealisar kan saiyang mga limitasyon. Huli kaini, saiyang iginagalang asin tinatawan nin igong konsiderasyon an mga saboot saka punto de vista nin iba.
3. Sa anong paagi na an kadonongan “yaon sa mga hababa an boot”?
3 May marahay na dahelan na sinasabi kan Biblia: “An kadonongan yaon sa mga hababa an boot.” (Talinhaga 11:2) An tawong hababa an boot madonong ta sia nagsusunod sa dalan na aprobado nin Dios, asin linilikayan nia an pangahas na espiritu na nagbubunga nin kadaihan nin onra. (Talinhaga 8:13; 1 Pedro 5:5) An kadonongan nin pagigin hababa an boot pinatutunayan kan nagin buhay nin dakol na lingkod nin Dios. Estudyaran niato an tolong halimbawa na sinitar sa enot na parapo.
Si Pablo—Sarong “Sakop” Asin “Pinaniniwalaan”
4. Anong daing kaagid na mga pribilehio an nakamtan ni Pablo?
4 Si Pablo prominenteng tawo sa tahaw kan enot na mga Kristiano, asin natural sana. Sa saiyang ministeryo, nagbiahe sia nin rinibong kilometro sa dagat saka daga, asin nakapatindog sia nin balakid na kongregasyon. Dugang pa, binendisyonan si Pablo ni Jehova nin mga bisyon asin kan balaog na pakataram sa ibang mga lenguahe. (1 Corinto 14:18; 2 Corinto 12:1-5) Pinasabngan man nia si Pablo na sumurat nin 14 surat na ngonyan kabtang kan Kristianong Griegong Kasuratan. Malinaw nanggad, masasabi na an mga pagpapagal ni Pablo labi sa pagpapagal kan gabos na ibang apostol.—1 Corinto 15:10.
5. Paano ipinaheling ni Pablo na sia may hababang boot na pagheling sa saiyang sadiri?
5 Mantang si Pablo nangengenot sa Kristianong aktibidad, tibaad asahan nin nagkapira na sia naoogmang marhay sa pagigin sikat, na ineeksibir pa ngani an saiyang autoridad. Alagad ta bakong siring, huli ta si Pablo hababa an boot. Inapod nia an saiyang sadiri na “an pinakahababa sa mga apostol,” na idinudugang: “Dai ako angay na apodon apostol, huli ta pinaglamag ko an kongregasyon nin Dios.” (1 Corinto 15:9) Bilang dating paralamag sa mga Kristiano, nungka na nalingawan ni Pablo na huli sana sa dai na kutana maninigong kabootan kaya sia nagkaigwa nin relasyon sa Dios, lalo na an magkamit nin espesyal na mga pribilehio sa paglilingkod. (Juan 6:44; Efeso 2:8) Huli kaini, dai hinona ni Pablo na ginibo siang nakalalabi sa iba kan saiyang ekstraordinaryong mga nagibo sa ministeryo.—1 Corinto 9:16.
6. Paano si Pablo nagpaheling nin kababaan nin boot sa saiyang relasyon sa mga taga Corinto?
6 An kababaan nin boot ni Pablo partikularmenteng risang-risa sa saiyang relasyon sa mga taga Corinto. Minalataw na an nagkapira sa sainda gulat sa mga hinohona nindang prominenteng mga paraataman, kaiba si Apolos, si Cefas, asin si Pablo mismo. (1 Corinto 1:11-15) Alagad dai hinagad ni Pablo an pag-omaw kan mga taga Corinto ni inaprobetsaran an saindang paghanga. Kun nagsosongko sa sainda, dai nia iinatubang an saiyang sadiri na may “sobrang pananaram o kadonongan.” Imbes, sinabi ni Pablo mapadapit sa saiya man sana asin sa saiyang kairiba: “Pabayaan na tasaran kita nin tawo bilang mga sakop ni Cristo asin mga pinaniniwalaan kan sagradong mga hilom nin Dios.”a—1 Corinto 2:1-5; 4:1.
7. Paano si Pablo nagpaheling nin kababaan nin boot dawa kun nagtatao nin hatol?
7 Nagpaheling pa ngani si Pablo nin kababaan nin boot kan sia kaipuhan na tumao nin mapuersang hatol asin pagdirehir. Nakimaherak sia sa saiyang mga kapwa Kristiano “huli sa mga pagkamadinamayon nin Dios” asin “basado sa pagkamoot” imbes na huli sa gabat kan saiyang autoridad bilang apostol. (Roma 12:1, 2; Filemon 8, 9) Taano ta ginibo ini ni Pablo? Huli ta an talagang pagheling nia sa saiyang sadiri “kapwa trabahador” kan saiyang mga tugang, bakong ‘kagurangnan kan saindang pagtubod.’ (2 Corinto 1:24) Mayong duda na an kababaan nin boot ni Pablo an nakatabang na sia mahalon na marhay kan Kristianong mga kongregasyon kan enot na siglo.—Gibo 20:36-38.
May Hababang Boot na Pagheling sa Satong mga Pribilehio
8, 9. (a) Taano ta maninigo na kita magkaigwa nin may hababang boot na pagheling sa satong sadiri? (b) Paano makapaheheling nin kababaan nin boot an mga may paninimbagan?
8 Nagtao si Pablo nin marahay na halimbawa sa mga Kristiano ngonyan. Ano man na mga paninimbagan an ipinagkatiwala sa sato, mayo sa sato na maninigong magsaboot na kita nakalalabi sa iba. “Kun an siisay man nag-iisip na sia may halaga mantang sia daing halaga,” an surat ni Pablo, “dinadaya nia an saiyang sadiring isip.” (Galacia 6:3) Taano? Huli ta “an gabos nagkasala asin nagkulang sa kamurawayan nin Dios.” (Roma 3:23; 5:12) Iyo, nungka niatong lingawan na kita gabos nagmana nin kasalan saka kagadanan ki Adan. Dai kita ilinalangkaw sa satong hamak na makasalan na kamugtakan nin espesyal na mga pribilehio. (Eclesiastes 9:2) Arog ki Pablo, huli sana sa dai na kutana maninigong kabootan kaya an mga tawo nagkakaigwa nin relasyon sa Dios, lalo na an maglingkod sa saiya sa pribilehiadong katongdan.—Roma 3:12, 24.
9 Sa pakaaram kaini, an tawong hababa an boot dai ikinaoogma na may pag-orgolyo an saiyang mga pribilehio ni ipinaghahambog an saiyang mga nagibo. (1 Corinto 4:7) Kun nagtatao nin hatol o pagdirehir, ginigibo nia iyan bilang kapwa trabahador—bakong bilang kagurangnan. Tunay nanggad na sala para sa saro na nakalalabi sa iba an abilidad sa nagkapirang trabaho na maghagad nin pag-omaw sa o aprobetsaran an paghanga nin mga kapagtubod. (Talinhaga 25:27; Mateo 6:2-4) An solamenteng pag-omaw na may halaga hale sa iba—asin iyan maninigong dai hinahagad. Kun iyan itao, dai niato maninigong itogot na iyan magpangyari sa sato na mag-isip dapit sa satong sadiri nin orog kisa maninigo.—Talinhaga 27:2; Roma 12:3.
10. Ipaliwanag kun paano an nagkapira na tibaad garo baga hamak tibaad sa katotoohan “mayaman sa pagtubod.”
10 Kun may ipinagkakatiwala sa satong paninimbagan, an kababaan nin boot matabang sa sato na likayan na tawan nin sobrang importansia an satong sadiri, na itinatao an impresyon na an kongregasyon nag-ooswag huli sana sa satong mga paghihingoa asin abilidad. Halimbawa, tibaad kita may espesyal na abilidad sa pagtotokdo. (Efeso 4:11, 12) Minsan siring, kun hababa an boot niato, dapat na midbidon niato na an nagkapira sa pinakaimportanteng leksion na nanonodan sa pagtiripon kan kongregasyon dai itinatao sa plataporma. Halimbawa, dai daw naparirigon an saindong boot kun naheheling nindo an nagsosolong magurang na regular na nag-aatender sa Kingdom Hall dara an mga aki? O an nagmomondo nin makuri na fiel na nag-aatender sa mga pagtiripon sa ibong nin daing ontok na pakamate nin kadaihan nin kamanungdanan? O an hoben na dagos-dagos an pag-oswag sa espirituwal sa ibong nin maraot na mga impluwensia sa eskuelahan asin sa iba pa? (Salmo 84:10) An mga tawong ini tibaad bakong sikat. An mga pagbalo sa integridad na inaatubang ninda sa kadaklan dai naririsa nin iba. Pero, tibaad sinda “mayaman sa pagtubod” kapareho kan mga mas prominente. (Santiago 2:5) Total, sa katapustapusi an pagigin fiel an nagkakamit kan pabor ni Jehova.—Mateo 10:22; 1 Corinto 4:2.
Si Gedeon—“An Kasaditsaditi” sa Kamag-anakan kan Saiyang Ama
11. Sa anong paagi na si Gedeon nagpaheling nin kababaan nin boot sa pakikipag-olay sa anghel nin Dios?
11 Si Gedeon, sarong pusog na hoben na lalaki hale sa tribo ni Manases, nabuhay sa panahon nin karibokan sa kasaysayan nin Israel. Sa laog nin pitong taon, an banwaan nin Dios nagdusa sa pan-aapi nin mga Midianita. Minsan siring, nag-abot na an panahon na iligtas ni Jehova an saiyang banwaan. Huli kaini, may sarong anghel na nagpaheling ki Gedeon asin nagsabi: “Si Jehova nasa saimo, ikang pusoan, poderosong lalaki.” Si Gedeon hababa an boot, kaya dai nia ipinag-orgolyo an dai linalaoman na pag-omaw na ini. Imbes, sia magalang na nagsabi sa anghel: “Dispensara tabi ako, kagurangnan ko, alagad kun si Jehova nasa samo, taano kun siring ta nangyari sa samo an gabos na ini?” Lininaw kan anghel an mga bagay asin sinabihan si Gedeon: “Tunay na ililigtas mo an Israel sa palad kan Midian.” Ano an reaksion ni Gedeon? Imbes na galagang takmaon an asignasyon bilang oportunidad na sia magin eroe kan nasyon, si Gedeon nagsimbag: “Dispensara tabi ako, Jehova. Paano ko ililigtas an Israel? Uya! An sangribo ko iyo an pinakahababa sa Manases, asin ako an kasaditsaditi sa kamag-anakan kan sakong ama.” Abaang kababaan nin boot!—Hokom 6:11-15.
12. Paano si Gedeon nagpaheling nin marahay na paghusgar sa pag-otob sa asignasyon sa saiya?
12 Bago isugo sa ralaban si Gedeon, binalo sia ni Jehova. Paano? Sinabihan si Gedeon na laglagon an altar ki Baal kan saiyang ama asin palodon an sagradong palo na nasa kataed kaiyan. Mangangaipo nin kosog nin boot an asignasyon na ini, alagad si Gedeon nagpaheling man nin kababaan nin boot asin marahay na paghusgar sa paagi nin pag-otob nia dian. Imbes na gibohon iyan nin hayag, ginibo iyan ni Gedeon sa banggi na pinakaposibleng marhay na dai sia maririsa. Apuera kaini, ginibo ni Gedeon an asignasyon sa saiya na may igong pagmamaan. Ipinag-iba nia an sampulong oripon—tibaad tangani na an nagkapira magbantay mantang an iba pa tumabang sa saiya sa paglaglag kan altar asin sagradong palo.b Ano man an kamugtakan, sa bendisyon ni Jehova, naotob ni Gedeon an asignasyon sa saiya, asin pag-abot nin panahon ginamit sia nin Dios na patalingkason an Israel sa mga Midianita.—Hokom 6:25-27.
Pagpaheling nin Kababaan nin Boot Asin Marahay na Paghusgar
13, 14. (a) Paano kita makapaheheling nin kababaan nin boot kun tinatawan kita nin sarong pribilehio sa paglilingkod? (b) Paano si Tugang na A. H. Macmillan nagtao nin marahay na halimbawa sa pagpaheling nin kababaan nin boot?
13 Dakol an manonodan niato sa kababaan nin boot ni Gedeon. Halimbawa, ano an reaksion niato kun tinatawan kita nin sarong pribilehio sa paglilingkod? An enot daw niatong naiisip an ibubungang pagkaprominente o prestihio? O satuya daw na pinepensar na may kababaan nin boot asin pagngayongayo kun baga kaya niatong otobon an mga hinahagad kan asignasyon? Si Tugang na A. H. Macmillan, na natapos an daganon na buhay kan 1966, nagtao nin marahay na halimbawa sa bagay na ini. Sarong beses hinagad ni C. T. Russell, an enot na presidente kan Watch Tower Society, an opinyon ni Tugang na Macmillan sa kun siisay daw an puedeng mamahala sa trabaho kun mayo sia. Sa nangyaring orolay, ni sarong beses dai irinekomendar ni Tugang na Macmillan an saiyang sadiri, minsan ngani biyo kutana idtong kombenyente na gibohon nia. Sa katapusan, inagda ni Tugang na Russell si Tugang na Macmillan na pensaron an pag-ako sa asignasyon. “Namungnan ako,” an isinurat ni Tugang na Macmillan pakalihis nin dakol na taon. “Talagang pinag-isipan ko idto, nin seryosong marhay, asin ipinamibi iyan nin harohalawig na panahon bago ko sinabi sa saiya sa katapustapusi na maoogma akong gibohon an bilog kong makakaya na tabangan sia.”
14 Dai nahaloy, nagadan si Tugang na Russell, na nabayaan na bakante an katongdan na pagkapresidente kan Watch Tower Society. Mantang si Tugang na Macmillan an namamahala kaidtong ultimong biahe sa paghuhulit ni Tugang na Russell, may sarong tugang na nagsabi sa saiya: “Mac, makosog an oportunidad mo na iyong magin presidente. Ika an espesyal na representante ni Tugang na Russell kan sia mayo, asin sinabihan nia kami gabos na kuyogon an sasabihon mo. Bueno, naghale sia asin dai na nagbalik. Garo ika na an magpapadagos.” Nagsimbag si Tugang na Macmillan: “Tugang, bakong arog kaiyan an dapat na magin punto de vista sa bagay na ini. Gibohon ini kan Kagurangnan asin an solamenteng katongdan na makukua mo sa organisasyon kan Kagurangnan kun ano an pagmarahayon kan Kagurangnan na itao sa saimo; asin nasisierto ko na bako ako an para sa trabahong iyan.” Dangan iba an irinekomendar ni Tugang na Macmillan para sa katongdan na iyan. Kapareho ni Gedeon, sia may hababang boot na pagheling sa saiyang sadiri—pagheling na marahay na arogon niato.
15. Ano an nagkapirang praktikal na paagi na magagamit niato an pakamansay kun kita naghuhulit sa iba?
15 Kita maninigo man na magin hababa an boot sa paagi kan pag-otob niato sa asignasyon sa sato. Si Gedeon marahay an paghusgar, asin naghingoa sia na dai mapaanggot an mga kontra sa saiya nin dai man kaipuhan. Kaagid kaiyan, sa satong paghuhulit, maninigo na kita magin hababa an boot asin marahay an paghusgar sa kun paano kita nakikipag-olay sa iba. Totoo, kita nasa espirituwal na pakikilaban tanganing itumba an “mga bagay na marigonon an pundasyon” asin “mga pangangatanosan.” (2 Corinto 10:4, 5) Alagad dai niato maninigong hamakon sa pagtaram an iba o tawan sinda nin ano man na balidong dahelan na magsentir sa satong mensahe. Imbes, maninigo niatong igalang an saindang mga opinyon, idoon an tibaad pinagkakaoyonan niato, dangan magkonsentrar sa positibong mga aspekto kan satong mensahe.—Gibo 22:1-3; 1 Corinto 9:22; Kapahayagan 21:4.
Si Jesus—An Kadarudakulaing Halimbawa nin Kababaan nin Boot
16. Paano ipinaheling ni Jesus na sia may hababang boot na pagheling sa saiyang sadiri?
16 An pinakamarahay na halimbawa nin kababaan nin boot ki Jesu-Cristo.c Sa ibong kan saiyang dayupot na relasyon sa saiyang Ama, si Jesus dai nag-alangan na admitiron na an nagkapirang bagay dai sakop kan saiyang autoridad. (Juan 1:14) Halimbawa, kan hagadon kan ina ni Santiago saka Juan na an duwa niang aki makataed ni Jesus sa saiyang kahadean, sinabi ni Jesus: “Ining pagtukaw sa sakong too asin sa sakong wala bakong sako an pagtao.” (Mateo 20:20-23) Saro pang beses, daing pag-alangan na inadmitir ni Jesus: “Dai ako makagigibo ni sarong bagay sa sadiri kong boot . . . Pinagmamaigotan kong maotob, bakong an sadiri kong kabotan, kundi an kabotan nia na nagsugo sa sako.”—Juan 5:30; 14:28; Filipos 2:5, 6.
17. Paano si Jesus nagpaheling nin kababaan nin boot sa saiyang relasyon sa iba?
17 Si Jesus nakalalabi sa mga tawong bakong sangkap sa gabos na bagay, asin sia may daing kaparehong autoridad hale sa saiyang Ama, si Jehova. Alagad ta si Jesus hababa an boot sa saiyang relasyon sa saiyang mga parasunod. Dai nia sinda pinagabatan nin nakagugulat na pag-eksibir nin kaaraman. Nagpaheling sia nin pagigin mapagrisa sa iba saka pakikidamay asin kinonsiderar an saindang mga pangangaipo bilang tawo. (Mateo 15:32; 26:40, 41; Marcos 6:31) Sa siring, minsan ngani sangkap si Jesus, sia dai naghanap nin pagkasangkap. Nungka na hinagadan nia an saiyang mga disipulo nin labi sa ikatatao ninda, asin nungka na pinapasan nia sinda nin labi sa kaya ninda. (Juan 16:12) Bakong makangangalas na para sa dakol sia nakagiginhawa!—Mateo 11:29.
Arogon an Halimbawa ni Jesus na Kababaan nin Boot
18, 19. Paano niato maaarog an kababaan nin boot ni Jesus sa (a) pagheling niato sa satong sadiri, asin (b) pagtratar niato sa iba?
18 Kun an pinakadakulang tawo na nabuhay kasuarin man nagpaheling nin kababaan nin boot, gurano pa daw kita. An mga tawong bakong sangkap parateng nag-aalangan na admitiron na sinda talagang mayo nin absolutong autoridad. Minsan siring, bilang pag-arog ki Jesus, an mga Kristiano naghihingoang magin hababa an boot. Sinda bakong sobra kamapalangkaw tanganing tawan nin paninimbagan an mga kualipikadong magkamit kaiyan; ni mapaabaw-abaw man sinda asin habong magpadirehir sa mga autorisadong tumao kaiyan. Nagpapaheling nin pakikikooperar, tinotogotan ninda na an gabos na bagay sa kongregasyon mangyari “sa disente asin aregladong paagi.”—1 Corinto 14:40.
19 An kababaan nin boot mapahiro man sa sato na magin rasonable sa satong mga inaasahan sa iba asin makonsiderasyon sa saindang mga pangangaipo. (Filipos 4:5) Tibaad kita may mga abilidad saka kakosogan na tibaad mayo sa iba. Pero, kun kita hababa an boot, dai niato pirmeng aasahan an iba na gumawe nin arog kan gusto niatong igawe ninda. Sa pakaaram na an lambang tawo may mga limitasyon, may kababaan nin boot na pagpapasensiahan niato an mga pagkukulang nin iba. Isinurat ni Pedro: “Orog sa gabos, magkaigwa nin makosog na pagkamoot sa lambang saro, huli ta an pagkamoot nakatatahob sa dakol na kasalan.”—1 Pedro 4:8.
20. Ano an magigibo niato tanganing mahale an ano man na tendensia sa kalangkawan nin boot?
20 Arog kan nanodan niato, an kadonongan talagang yaon sa mga hababa an boot. Pero, paano kun marisa nindo na kamo may mga tendensia sa kalangkawan nin boot o kapangahasan? Dai manluya an saindong boot. Imbes, arogon an halimbawa ni David, na namibi: “Pogoli an saimong lingkod sa pangahas na mga gibo; dai mo itogot na daogon ako kaiyan.” (Salmo 19:13) Paagi sa pag-arog sa pagtubod nin mga tawong arog ni Pablo, Gedeon, asin—orog sa gabos—Jesu-Cristo, personal niatong maeeksperyensiahan an katotoohan kan mga tataramon na: “An kadonongan yaon sa mga hababa an boot.”—Talinhaga 11:2.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An termino sa Griego na trinadusir na “sakop” puedeng magtaram manongod sa sarong oripon na nagsasagwan sa nasa ibabang bangko kan mga parasagwan sa sarong dakulang barko. Sa kabaliktaran, an “pinaniniwalaan” puedeng pagkatiwalaan nin mas dakol na responsibilidad, na tibaad nag-aasikaso sa sarong asyenda. Minsan siring, sa mata nin kadaklan na kagurangnan, an pinaniniwalaan naglilingkod na kapareho kan oripon sa barko.
b An marahay na paghusgar asin pagmamaan ni Gedeon dai maninigong misinterpretaron na tanda nin pagkakobarde. Al kontraryo, an saiyang kosog nin boot pinatutunayan kan Hebreo 11:32-38, na ibinibilang si Gedeon sa mga “ginibong makapangyarihan” asin “nagin pusoan sa ralaban.”
c Mantang kaiba sa kababaan nin boot an pakarealisar sa mga limitasyon nin saro, si Jehova bakong tama na sabihon na hababa an boot. Minsan siring, sia mapakumbaba.—Salmo 18:35.
Nagigirumdoman daw Nindo?
• Ano an kababaan nin boot?
• Paano niato maaarog an kababaan nin boot ni Pablo?
• Ano an manonodan niato manongod sa kababaan nin boot sa halimbawa ni Gedeon?
• Paano itinao ni Jesus an kadarudakulaing halimbawa nin kababaan nin boot?
[Ritrato sa pahina 15]
An kababaan nin boot ni Pablo nagin dahelan na sia mapamahal sa saiyang mga kapwa Kristiano
[Ritrato sa pahina 17]
Ginamit ni Gedeon an marahay na paghusgar sa pag-otob kan kabotan nin Dios
[Ritrato sa pahina 18]
Si Jesus, an Aki nin Dios, nagpapaheling nin kababaan nin boot sa gabos niang ginigibo