Pakadaog sa Makuring Kamondoan
“AN PINAKANAKALULUNOS na bagay na kinaipuhan kong atubangon,” an pagtuga ni Lola, “iyo an pakamate na kasalan an pagmate na ako daing paglaom mantang, bilang saro sa mga lingkod ni Jehova, paghona ko dai ako maninigong makamate nin siring.” An usong salang paghonang ini parate na iyo an enot na kaiwal na dapat na daogon nin sarong nagmomondong Kristiano. Idinugang pa ni Lola: “Kan ipondo ko na an pagparabasol ko sa sakong sadiri huli sa pagmate ko asin isinentro ko an sakong isip sa pagparahay, mas nakaya ko na an makuring kamondoan.” Iyo, an makuring kamondoan bakong dahelan na isipon nindo na kamo nagkulang sa Dios.
An causa nin makuring kamondoan puwedeng pisiolohiko. Kan 1915, haloy pa bago an nakakaagi pa sanang mga pagsiyasat na ikinokonektar an dakol na pisikal na helang sa makuring kamondoan, an The Watch Tower nagsabi: “An gabat nin boot na ini, o pakamate nin kapungawan asin makuring kamondoan, natural kun beses sa gabos na tawo . . .[lyan] nadudugangan kun beses kan pisikal na kamugtakan nin salud.” Kaya, kun dai nahahale an makuring kamondoan, tibaad makatabang an pagpaeksamen sa doktor. Kun grabe, tibaad booton nin saro na ipabolong an problema sa sarong propesyonal na espesyalista sa makuring kamondoan.a
Alagad dawa pa kun an causa bakong pisikal, bakong realistiko an paglaom na an saro sa mga lingkod nin Dios noarin man dai magmomondo o panluluyahan nin boot. Isip-isipa kun paanong an maimbod na si Ana nagin ‘mapait an kalag asin naghibi nin makuri.’ (1 Samuel 1:7, 10) Si Nehemias man ‘nanangis asin nagmondo sa laog nin nagkapirang aldaw’ asin nakamate nin “kamondoan sa puso.” (Nehemias 1:4; 2:2) Si Job ikinaongis an saiyang buhay asin naghona na inabandono na sia nin Dios. (Job 10:1; 29:2, 4, 5) Si Hadeng David nagsabi na an saiyang espiritu nadismayo sa laog nia asin na an saiyang puso namagol. (Salmo 143:4) Asin si apostol Pablo nagtaram manongod sa pagkaigwa nin mga “pagkatakot sa laog” asin pagigin “mamondo” o garo “ilinalampog” an boot.—2 Corinto 4:9; 7:5, 6.
Minsan ngani sinda gabos maimbod na mga lingkod nin Dios, an laen-laen na kasakitan, kahaditan, o mapait na pagkabigo nagtao sainda nin kamondoan sa kadikit na panahon. Alagad, an Dios dai sinda inabandono o hinale an saiyang banal na espiritu. An saindang makuring kamondoan bakong huli sa espirituwal na pagkukulang. Kan panahon na si David nasasakitan, sia nakimaherak sa pamibi: “Rangaha an kalag kan saimong oripon.” Rinanga nin Dios si David sa ‘aldaw nin kasakitan’ na ini asin tinabangan sia na magin maogma sa huri. (Salmo 86:1, 4, 7) Tatabangan man ngonyan ni Jehova an saiyang mga lingkod.
Mantang an makuring kamondoan bako man na pruweba nin magsalang espirituwal na pagkukulang o helang sa isip, an Kristiano na nagtitios kaiyan dai maninigong ihilom iyan huh. sa pagkasopog. Imbes, maninigo niang gibohon an saro sa pinakamahalagang paagi sa pakikilaban sa problemang ini. Ano iyan?
Iluwas an Nasa Boot Nindo
Maninigo na ipakipag-olay nia iyan sa iba. An Talinhaga 12:25 nagsasabi: “An kahaditan sa puso nin tawo iyo an mapasuko dian, alagad an marahay na tataramon iyo an nagpapagayagaya dian.” Mayo nin ibang tawo na makaaaram kun gurano an kahaditan sa saindong puso kun dai nindo iyan ipahahayag asin ipakikipag-olay. Paagi sa pagtuga sa sarong tawong may pakikidamay na makatatabang man, posibleng maaraman nindo na an iba nagkaigwa man nin kaagid na mga pagmate asin problema. Siring man, an pagpahayag nin mga saboot paagi sa mga tataramon sarong paagi nin pagpaomay, to pinagiginhawa kaiyan an puso na ipahayag an makolog na inaagihan imbes na tiponon sana iyan. Kun siring, an mga may makuring kamondoan maninigong magtuga sa agom, magurang, o sa sarong katood na maheherakon asin may espirituwal na kuwalipikasyon.—Galacia 6:1.
An sarong kabtang kan problema nin sarong babae na an ngaran Marie iyo na tinipon nia an nakariribok na mga emosyon na nagbunga kan saiyang makuring kamondoan. “Sa nag-aging mga taon, grabe an pagsaginsagin ko,” sabi nia. “Dai man lamang hohonaon nin iba na nasasakitan akong atubangon an mga pakamateng ini nin kadaihan nin halaga.” Alagad si Marie nagtuga sa sarong magurang sa kongregasyon. An magurang ‘sinakdo’ sa saiyang puso paagi sa mapagmansay na mga teapot an kahaditan na dara-dara nia asin tinabangan sia na orog na masabotan an saiyang sadiri. (Talinhaga 20:5) An marahay niang mga tataramon hale sa Kasuratan nagpasarig kan saiyang boot. “Sa enot na pangyayari, nagpoon akong umako nin tabang na maatubang an mga saboot na nakakontribuwir sa sakong makuring kamondoan,” an paliwanag ni Marie.
Kaya an pakikipag-olay sa sarong mapagsabot na magurang tibaad magtao nin nakagiginhawa sa espirituwal na “tubig” sa saro na an “kalag siring sa napapahang daga.” (Isaias 32:1, 2; Salmo 143:6) An mapagmansay na espirituwal na parahatol tibaad tabangan pa kamo na maheling kun paano kamo makagigibo nin praktikal na mga paagi na maatubang an tibaad pinaghohona nindong daing paglaom na kamugtakan. (Talinhaga 24:6) Alagad bako sanang pagtuga sa iba an kaipuhan.
Midbidon an Saindong Tunay na Halaga
An mga pagmate nin pagigin daing halaga dakulang bagay sa makuring kamondoan. Tibaad huli sa mamondong pagkaaki, an nagkapirang Kristiano hababaon an pagheling sa sadiri. Alagad minsan ngani an pisikal, emosyonal, o seksuwal na pag-abuso kan nakaagi nagwalat nin emosyonal na mga pila, dai kaini liniliwat an halaga nin sarong tawo. Kaya, kaipuhan na pagmaigotan nindong magkaigwa nin timbang na punto-de-vista manongod sa tunay nindong halaga bilang tawo. “Sinasabi ko sa lambang saro sa saindo,” an sadol ni apostol Pablo, “na dai tawan nin halaga an saiyang sadiri nin lihis sa tunay niang halaga, kundi na tawan nin tama sanang halaga an sadiri.” (Roma 12:3, Charles B. Williams) Mantang nag-iingat na dai magin mapaabaw-abaw, maninigo nindong pagmaigotan na dai man sumobra sa ibong na lado. An mga may relasyon sa Dios mahalaga, kawiliwili para sa saiya, ta minapili sia nin mga tawo na magin saiyang “espesyal na rogaring.” Ini pambihira nanggad na pribilehiyo!—Malaquias 3:17; Haggeo 2:7.
Siring man, kanigoan kadakulang onra na magin “katabang nin Dios” paagi sa pakikikabtang sa Kristianong gibohon na paggibo nin mga disipulo. (1 Corinto 3:9; Mateo 28:19, 20) Nanompongan nin dakol na Kristiano na may makuring kamondoan na an gibohon na ini nagpaparigon sa pagpahalaga sa sadiri. “Dawa kan ako magin Kristiano na, an pagmate ko kulang na gayo ako,” an inadmitir ni Marie. Pero, nagpadagos sia sa paghuhulit, asin sarong aldaw may nanompongan siang sarong hoben na babae na may diperensia sa hotok na gustong patokdo sa Biblia. “Kaipuhan nia an saro na magigin mapasensia sa saiya, ta atrasado siang makanood,” sabi ni Marie. “Huli ta saiya napasentro an sakong atension, nalingawan ko an sakong sadiri asin an sakong mga kakulangan. Kaipuhan nia an sakong tabang, asin narealisar ko na kaya kong itao iyan saiya sa kosog ni Jehova. An pakaheling sa saiyang pagpabautismo nagpakosog sa sakuya nin dai masabi. Nagtalubo an pagpahalaga ko sa sadiri, asin nawara na an makuring kamondoan.” Totoo nanggad na “an saro na nagbabaribi sa iba mismo man na mababaribian”!—Talinhaga 11:25.
Pero, an dakol na may makuring kamondoan kapareho nin sarong Kristiana na grabe an kamondoan, na nag-admitir: “Minsan ako naghihigos sa paglinig asin pagluto patin pagigin mapag-istimar, minabirik ako asin tinatatsaran ko nin labi-labi an sakong sadiri manongod sa gabos na saradit na sala.” An bakong rasonableng pagparahanap nin sala nakalalaglag nanggad sa pagpahalaga sa sadiri. Girumdoma na an satong Dios mapagsabot asin dai ‘naghahanap nin sala sagkod lamang.’ (Salmo 103:8-10, 14) Kun si Jehova, na mas halangkaw an sentido nin tama kisa sato, dai kita binabasol manongod sa kada sadit na sala asin andam na magpasensia, dai daw kita maninigong maghingoa na arogon sia sa pagtratar niato sa satong sadiri?
Kita gabos may mga diperensia asin kaluyahan. Pero, igwa man kita nin mga kakosogan. Si apostol Pablo dai naglaom na sia magigin ekselente sa gabos niang ginigibo. “Dawa ako daing kakayahan sa pagtaram, tunay na bako sa kaaraman,” sabi nia. Si Pablo dai nakamate na sia menus huli sana ta tibaad bako siang ekselenteng paradiskurso sa publiko. (2 Corinto 11:6) Siring man, an mga may makuring kamondoan maninigong isentro an isip sa mga bagay na dian matibay sinda.
“Yaon sa mga may hababang boot an kadonongan,” O sa mga minimidbid asin inaako an saindang mga limitasyon. (Talinhaga 11:2) An lambang saro sa sato napapalaen na persona na may magkakalaen na kamugtakan, bagsik nin hawak, asin abilidad. Mantang kamo naglilingkod ki Jehova nin bilog na kalag, na ginigibo an saindong makakaya, naoogma sia. (Marcos 12:30-33) An Dios bakong saro na noarin man dai nakokontento sa mga paghihingoa kan saiyang maimbod na mga parasamba. Si Leora, sarong Kristianang nakapanggana sa saiyang makuring kamondoan, nagsabi: “Bako akong arog katibay nin iba sa nagkapirang bagay, arog baga kan mga pag-aatubang sa ministeryo sa langtad. Pero naghihingoa ako. An ginigibo ko iyo an pinakamakakaya ko.”
Pag-atubang sa mga Sala Asin Dai Pagkasarabotan
Alagad ano kun makaginibo kamo nin grabeng sala? Tibaad an pagmate nindo kapareho ni Hadeng David, na ‘naglakaw na mamondo sa bilog na aldaw’ huli sa saiyang mga sala, o kasalan. Alagad an mismong pagmateng ini tibaad ebidensia na dai pa kamo nagsobra asin nakaginibo na nin kasalan na daing kapatawadan! (Salmo 38:3-6, 8) An pagkamate nin pagkakasala puwedeng magparisa na an sarong nagkasala may sadiosan na puso asin marahay na konsensia. Kaya ano an magigibo sa pagmate nin pagkakasala? Bueno, nag-arang na daw kamo nin kapatawadan sa Dios asin guminibo nin mga paagi na ikatanos an sala? (2 Corinto 7:9-11) Kun siring, tumubod sa pagkaherak kan Saro na nagpapatawad nin bulaos, mantang nagdedesisyon na dai na otrohon an kasalan. (Isaias 55:7) Kun kamo dinisiplina, dai kamo ‘manluya kun kamo sinagwe, huli ta an namomotan ni Jehova saiyang dinidisiplina.’ (Hebreo 12:5, 6) An siring na pagsagwe may katuyohan na tabangan na makabalik an nalagalag na karnero. Dai kaiyan iniinaan an saiyang halaga bilang persona.
Dawa kun kinokondenar kita kan sato mismong puso, dai niato dapat na isipon na kinondenar kita ni Jehova. “Mapasasarig niato an satong puso sa atubangan nia kun dapit sa ano man na bagay na dian kita hinohokoman kan satong puso, huli ta an Dios orog kadakula kisa satong puso asin nakakaaram kan gabos na bagay.” (1 Juan 3:19, 20) Bako sanang an satong mga kasalan asin sala an naheheling ni Jehova. Aram nia an mga kamugtakan na kadahilanan kaini, an satong bilog na pamumuhay, an satong mga motibo asin intension. An kadakulaan kan saiyang kaaraman nagpapangyari saiya na dangogon na may simpatiya an satong mga pag-arang nin kapatawadan, kun paanong dinangog nia si David.
An dai pagkasinabotan nindo asin nin iba asin pagigin sobra an pagmawot na kamtan an saindang pag-oyon nakakokontribuwir man sa kadaihan nin pagpahalaga sa sadiri, tibaad pati sa pakamate na kamo hinahaboan. Huli sa pagigin bakong sangkap, an sarong kapwa Kristiano tibaad magtaram sa saindo sa paagi na garo baga daing pagmate o maringis. Pero, an dakol na dai pagkasinabotan puwedeng maresolberan paagi sa pagsabi sa tawo kun ano an epekto sa saindo kan saiyang sinabi. (Ikomparar an Mateo 5:23, 24.) Siring man, si Salomon nagsadol: “Dai mo ipagkiling an saimong puso sa gabos na tataramon na itinataram nin mga tawo.” Taano? “Huli ta an saimong puso nakakaaram nanggad na sa dakol na pangyayari ika, ika nanggad, nagtaram nin maraot sa iba.” (Eclesiastes 7:21, 22) Dai nindo laoman nin pagkasangkap an saindong sadiri o an saindong relasyon sa ibang tawong bakong sangkap. Magin listong magpatawad asin magpasensia sa iba.—Colosas 3:13.
Dugang pa, an tunay nindong halaga sa pangenot dai sinosokol sa kun baga namomotan kamo nin iba o dai. Si Cristo “ibinilang . . . na daing halaga,” asin an halaga nia ‘sa punto-de-vista nin iba’ kakadikit. (Isaias 53:3; Zacarias 11:13) Naliwat daw kaini an tunay niang halaga o an pagpahalaga sa saiya nin Dios? Dai, ta dawa kun sangkap kita, kapareho ni Jesus, dai niato mapaooyonan an gabos.
Kosog na Magtagal
Kun beses, an makuring kamondoan puwedeng dai mahale sa ibong kan satong mga paghihingoa na daogon iyan. An kolog sa boot tibaad magin pang dahelan na an ibang Kristiano makamate nin kapareho ki Jonas: “An sakong kagadanan orog karahay kisa sakong pagigin buhay.” (Jonas 4:1-3) Pero, an saiyang pagsakit bako man na permanente. Nadaog nia iyan. Kaya kun garo baga dai na nindo matios an buhay huli sa makuring kamondoan, girumdomon na iyan kapareho kan kahorasaan na sinabi ni Pablo na “naagi sana.” (2 Corinto 4:8, 9, 16-18) Matatapos iyan! Mayong kamugtakan na dai na nin paglaom. Si Jehova nanunuga na “buhayon an puso kan mga nagsasakit.”—Isaias 57:15, Lamsa.
Dai noarin man pumondo sa pamimibi, dawa kun garo baga basang sana an saindong mga pamibi. Si David nakimaherak: “Hinanyoga,ODios, an sakuyang agrangay . . . kun malunosan an sakong puso. Giyahan mo logod ako sa gapo na halangkaw sa sakuya.” (Salmo 61:1, 2) Paano kita ginigiyahan nin Dios sa panlaog na kasarigan na garo baga dai niato maaabot sa sadiri niatong kosog? Si Eileen, na sa dakol na taon nakikipaglaban sa makuring kamondoan, minasimbag: “Dai itinogot ni Jehova na ako sumuko, Ini nagtatao sako kan paglaom na kun padagos akong maghihingoa, sia padagos na matabang, An pakaaram sa katotoohan na nasa Biblia literal na nakabubuhay sa sako. Paagi sa dakol na manlaenlaen na paagi—pamibi, an ministeryo, mga pagtiripon, mga publikasyon, pamilya, asin mga katood—si Jehova nagtatao nin kosog na ako padagos na maghingoa.”
Ibilang an problema na pagbalo sa saindong pagtubod. “Makasasarig kamo sa Dios,” an garantiya sa sato ni apostol Pablo. “Dai nia itotogot na kamo mabalo nin labi sa kaya nindong tioson. Kundi kun kamo binabalo, Sia magibo man nin paagi tangani na iyan matagalan nindo.” (1 Corinto 10:13, Beck) Iyo, tatawan kamo nin Dios nin “kapangyarihan na lihis sa ordinaryo” tanganing mapasan an ano man na emosyonal na pasan.—2 Corinto 4:7.
Sarong Bagong Kinaban na Mayo Na nin Makuring Kamondoan!
An Dios nanuga na sa dai na mahahaloy haleon, paagi sa saiyang langitnon na Kahadean: an gabos na makamomondong kamugtakan sa lbsbaw kan satong daga. An saiyang Tatararnoa nagpapahayag: “Ako naglalalang nin bagong langitan asin sarong bagong daga; asin an dating mga bagay dai na magigirumdoman, masabong pa iyan sa puso. Alagad ta maggayagaya kamo, kamong banwaan, asin mag-orogma kamo sa sakong linalalang.” (Isaias 65:17, 18) An mga tataramon na ini enot na naotob kan 537 B.C.E., kan panahon na an suanoy na nasyon nin Israel nakabalik sa sadiring daga. Kaidto nag-awit an saiyang banwaan: “Nagin kitang siring sa mga nangangatorogan. Kan panahon na idto an satong ngoso napano nin pagngisi, asin an satong dila nin maogmang kurahaw.” (Salmo 126:1, 2) Orog nanggad na magigin makangangalas an madali nang mangyaring ultimong kaotoban kan nakaoogmang hulang ini sa bagong kinaban nin Dios!—2 Pedro 3:13; Kapahayagan 21:1-4.
Sa pagsakop kan Kahadean nin Dios (an “bagong kalangitan“), an matanos na sosyedad nin mga tawo sa daga (an “bagong daga“) ibabalik sa sangkap na emosyonal, pisikal, asin espirituwal na salud. Dai boot sabihon na dai na magigirumdoman kan mga ini an nakaagi, kundi huli sa gabos na mararahay na bagay na sa panahon na iyan iniisip asin ikinaoogma ninda, dai nin dahelan na girumdomon ninda o pagparaisipon an gabos na mamondong inagihan kaidto. Isip-isipa, an mapagmata kada aga na malinaw an isip, galagang gibohon an mga aktibidad sa aldaw na iyan—na dai na naoolang nin kamondoan!
Biyong kombensido na tunay an paglaom na ini, si Lola (na nasambitan sa enotan), nagsabi: “An paggirumdom na itatanos kan Kahadean ni Jehova an problemang ini iyo an pinakadakulang tabang sako. Aram ko na an makuring kamondoan dai magdadanay sagkod lamang.” Iyo, makasisierto kamo na sa dai na mahahaloy papangyayarihon nin Dios an biyong pakadaog sa makuring kamondoan!
[Nota sa Ibaba]
a Helingon an “Attacking Major Depression—Professional Treatments” sa Oktubre 22, 1981, luwas kan Awake!