Pataluboon an Pagkamakatanosan

“Ipaaram nindo sa gabos na tawo an saindong pagkamakatanosan. An Kagurangnan harani.”​—FILIPOS 4:5.

1. Taano ta sarong angat na magin makatanosan sa kinaban ngonyan?

“AN MAKATANOSAN na tawo”​—an Ingles na peryodista na si Sir Alan Patrick Herbert inapod siang eroestoryang persona. Tunay nanggad, kun beses garo baga mayo na nin natatadang makatanosan na mga tawo sa pano nin iriwal na kinaban na ini. Ihinula kan Biblia na sa delikadong “huring mga aldaw” na ini, an mga tawo magigin “maringis,” “matagas an payo,” asin “dai maoyonan”​—sa ibang pagtaram, bako na lamang makatanosan. (2 Timoteo 3:​1-5) Minsan siring, an tunay na mga Kristiano pinahahalagahan na marhay an pagkamakatanosan, na nakakaaram na iyan tanda nin kadonongan nin Dios. (Santiago 3:17) Dai niato hinohona na imposibleng magin makatanosan sa sarong bakong makatanosan na kinaban. Imbes, lubos niatong inaako an angat sa ipinasabong na hatol ni apostol Pablo na yaon sa Filipos 4:5: “Ipaaram nindo sa gabos na tawo an saindong pagkamakatanosan.”

2. Paano kita tinatabangan kan mga tataramon ni apostol Pablo sa Filipos 4:5 na madeterminaran kun baga kita makatanosan?

² Mangnoha kun paano an mga tataramon ni Pablo nagtatabang sato na baloon kun baga kita makatanosan. Iyan bako man talagang hapot dapit sa kun paano niato hiniheling an satong sadiri; iyan hapot dapit sa kun paano kita hiniheling kan iba, sa kun ano an pagkamidbid sato. An traduksion na Phillips tinatradusir an bersikulong ini na: “Magkaigwa nin dangog sa pagigin makatanosan.” Marahay na ihapot kan lambang saro sa sato, ‘Ano an pagkamidbid sa sako? Igwa daw ako nin dangog sa pagigin makatanosan, mapagpahunod, asin maboot? O midbid daw ako na estrikto, maisog, o matagas an payo?’

3. (a) Ano an kahulogan kan tataramon sa Griego na trinadusir na “makatanosan,” asin taano ta nakaaakit an kuwalidad na ini? (b) Paano puwedeng makanood an sarong Kristiano na magin orog na makatanosan?

³ An satong dangog sa bagay na ini magpapabanaag sana kan sokol na dian inaarog niato si Jesu-Cristo. (1 Corinto 11:1) Kan uya digdi sa daga, sangkap na ipinabanaag ni Jesus an pinakanangongorog na halimbawa nin pagkamakatanosan kan saiyang Ama. (Juan 14:9) Sa katunayan, kan isurat ni Pablo an manongod sa “kahoyoan asin kabootan kan Cristo,” an tataramon sa Hebreo na ginamit nia para sa kabootan (e·pi·ei·kiʹas) nangangahulogan man nin “pagkamakatanosan” o, sa literal, “pagkamapagpahunod.” (2 Corinto 10:1) An The Expositor’s Bible Commentary inaapod ini na “saro sa darakulang tataramon nin paglaladawan sa karakter sa B[agong] T[ipan].” Iyan naglaladawan nin sarong kuwalidad na nakaaakit na marhay kaya an sarong iskolar trinadusir an tataramon na “naooyonan na pagkamakatanosan.” Kaya, pag-orolayan niato an tolong paagi na si Jesus, arog kan saiyang Ama, si Jehova, nagpaheling nin pagkamakatanosan. Sa siring puwedeng manodan niato kun paano kita mismo magigin orog pang makatanosan.​—1 Pedro 2:21.

“Andam na Magpatawad”

4. Paano ipinaheling ni Jesus an saiyang sadiri na “andam na magpatawad”?

⁴ Arog kan saiyang Ama, si Jesus nagpaheling nin pagkamakatanosan paagi sa pagigin “andam na magpatawad” nin paorootro. (Salmo 86:5) Horophoropa an panahon kan si Pedro, sarong dayupot na kaibaiba, tolong beses na pinaindahan si Jesus kan banggi na inaresto asin binista si Jesus. Si Jesus mismo nagsabi bago kaini: “An siisay man na magpainda sa sako sa atubangan nin mga tawo, papaindahan ko man sia sa atubangan kan sakong Ama.” (Mateo 10:33) Estrikto asin daing herak daw na iinaplikar ni Jesus ki Pedro an susundon na ini? Dai; pagkabuhay Nia liwat, si Jesus personal na sinongko si Pedro, mayong duwa-duwa tanganing rangahon asin pakosogon an boot kan nagsosolsol, laglag an puso na apostol na ini. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:5) Dai nahaloy pakatapos kaiyan, tinogotan ni Jesus si Pedro na magkaigwa nin dakulang paninimbagan. (Gibo 2:​1-41) Digdi ipinaheling sa nangongorog na paagi an naooyonan na pagkamakatanosan! Bako daw nakararangang isipon na ninombrahan ni Jehova si Jesus bilang Hokom sa gabos na katawohan?​—Isaias 11:​1-4; Juan 5:22.

5. (a) Ano an maninigong reputasyon nin mga magurang sa tahaw kan mga karnero? (b) Anong materyal an puwedeng repasohon nin mga magurang bago kumapot nin hudisyal na mga kaso, asin taano?

⁵ Kun an mga magurang nag-aakto bilang mga hokom sa kongregasyon, pinagmamaigotan ninda na arogon an makatanosan na halimbawa ni Jesus. Habo ninda na an mga karnero matatakot sainda bilang mga parakastigo. Imbes, hinihingoa ninda na arogon si Jesus tangani na an mga karnero makamateng ligtas kaiba ninda bilang mamomoton na mga pastor. Sa hudisyal na mga kaso, ginigibo ninda an gabos na paghihingoa na magin makatanosan, andam na magpatawad. Bago magkapot nin siring na bagay, nanompongan kan ibang magurang na nakatatabang na repasohon an mga artikulo sa Hulyo 1, 1992 na Torrengbantayan na “Si Jehova, an Daing Ipinaoorog na ‘Hokom sa Bilog na Daga’” asin “Mga Magurang, Maghokom na May Katanosan.” Kaya ginigirumdom ninda an sumaryo kan paagi nin paghokom ni Jehova: “Karigonan kun saen kaipuhan, pagkaherak kun saen puwede.” Bakong sala na magpaheling nin pagkaherak sa paghusgar kun igwa nin makatanosan na basihan sa paggibo kaiyan. (Mateo 12:7) Sarong magabat na sala na magin maisog o daing pagkaherak. (Ezequiel 34:4) Kaya an mga magurang naglilikay na masala paagi sa aktibong paghanap kan pinakamamomoton, maheherakon na paaging mapupuwede na dai minaluwas sa mga limitasyon nin hustisya.​—Ikomparar an Mateo 23:23; Santiago 2:13.

Pagkamadaling Makibagay Kun Napapaatubang sa Nagbabagong mga Kamugtakan

6. Paano si Jesus nagpaheling nin pagkamakatanosan sa pagtratar sa babaeng Gentil na an aking babae sinasaniban nin demonyo?

⁶ Arog ki Jehova, pinatunayan ni Jesus an saiyang sadiri na marikas sa pagliwat nin paghiro o sa pakikibagay sa bagong mga situwasyon kun minalataw an mga iyan. Sa sarong okasyon an sarong babaeng Gentil nakimaherak saiya na paomayan an saiyang aking babae na makuring sinasaniban nin demonyo. Sa tolong magkalaen na paagi, ipinaheling nguna ni Jesus na dai nia sia tatabangan​—enot, paagi sa pagsayumang sumimbag sa saiya; ikaduwa, paagi sa direktang pagsabi na sia isinugo, bakong sa mga Gentil, kundi sa mga Judio; asin ikatolo, paagi sa pagtao nin sarong ilustrasyon na maboot na nagdoon kan iyo man sanang punto. Alagad, an babae nagpadagos sa ibong kan gabos na ini, na nagtatao nin ebidensia nin pambihirang pagtubod. Kun kokonsideraron an napapalaen na kamugtakan na ini, nasabotan ni Jesus na ini bakong panahon na ipaotob an pankagabsan na pagboot; idto panahon na makibagay bilang pagsunod sa mas halangkaw na mga prinsipyo.a Kaya, ginibo nanggad ni Jesus an tolong beses niang isinabi na dai nia gigibohon. Pinaomayan nia an aki kan babae!​—Mateo 15:​21-28.

7. Sa anong mga paagi puwedeng magpaheling nin pagkamakatanosan an mga magurang, asin taano?

⁷ Kita daw midbid man sa satong pagigin andam na makibagay kun angay? An mga magurang parateng kaipuhan na magpaheling nin siring na pagkamakatanosan. Huling an kada aki napapalaen, an mga paagi na nag-aaser sa saro tibaad bakong angay sa saro. Dugang pa, mantang nagdadakula an mga aki, an saindang mga pangangaipo nagbabago. Maninigo daw na liwaton an oras nin kurpio? Mapapakinabangan daw an pampamilyang pag-adal sa mas buhay na paagi? Kun sobra an reaksion nin magurang sa sarong sadit na paglapas, an ama o ina daw andam na magpakumbaba asin itanos an mga bagay? An mga magurang na nagpapahunod sa siring na mga paagi nakalilikay sa dai kinakaipuhan na pagkapaanggot sa saindang mga aki asin pagparayo sainda ki Jehova.​—Efeso 6:4.

8. Paano an mga magurang sa kongregasyon puwedeng mangenot sa pakikibagay sa mga pangangaipo kan teritoryo?

⁸ An mga magurang sa kongregasyon kaipuhan man na makibagay kun minalataw an bagong mga kamugtakan, minsan ngani nungkang ikinokompromiso an espisipikong mga pagboot nin Dios. Sa pangangataman sa gibohon na paghuhulit, kamo daw alisto sa mga pagbabago sa teritoryo? Mantang nagbabago an estilo nin pamumuhay sa kataraed, tibaad maninigong paoswagon an pagpatotoo kun banggi, pagpatotoo sa tinampo, o pagpatotoo paagi sa telepono. An pakikibagay sa siring na mga paagi tinatabangan kita na mas epektibong otobon an sugo sato na paghuhulit. (Mateo 28:​19, 20; 1 Corinto 9:26) Si Pablo may idinoon man na puntong pakikibagay sa gabos na klase nin tawo sa saiyang ministeryo. Inaarog daw niato iyan, halimbawa, paagi sa igong pag-adal manongod sa lokal na mga relihiyon asin kultura tanganing matabangan an mga tawo?​—1 Corinto 9:​19-23.

9. Taano an sarong magurang ta dai maninigong iinsister an perming pagresolber sa mga problema sa paaging ginigibo nia kaidto?

⁹ Mantang nag-oorog na delikado an huring mga aldaw na ini, an mga pastor puwedeng kaipuhan man na makibagay sa nakariribaraw na kadepisilan asin kapawotan nin nagkapirang problema na napapaatubang ngonyan sa saindang aripompon. (2 Timoteo 3:1) Mga magurang, bako ini panahon sa pagkaestrikto! Sierto na an sarong magurang dai mag-iinsister nin pagresolber sa mga problema na siring kan pagresolber nia kaidto kun an saiyang mga paagi bako nang epektibo o kun an “maimbod asin madonong na oripon” nakamansay na angay na magpublikar nin bagong materyal dapit sa siring na mga tema. (Mateo 24:45; ikomparar an Eclesiastes 7:10; 1 Corinto 7:31.) An sarong maimbod na magurang sinserong naghingoa na tabangan an sarong may depresyon na tugang na babae na nangangaipong gayo nin marahay na paradangog. Alagad, dai nia inintindi an pagkaseryoso kan depresyon asin tinawan nia sia nin simple sanang mga solusyon. Dangan an Watch Tower Society nagpublikar nin basado sa Biblia na impormasyon na nagpaliwanag kan mismong problema nia. Sinegurado kan magurang na makipag-olay giraray saiya, na ngonyan iinaaplikar an bagong materyal asin ipinaheheling an pakikidamay sa saiyang mamondong kamugtakan. (Ikomparar an 1 Tesalonica 5:​14, 15.) Kanigoan karahay na halimbawa nin pagkamakatanosan!

10. (a) Paano an mga magurang maninigong magpaheling nin mapagpahunod na kaisipan sa lambang saro asin sa grupo nin kamagurangan sa kabilogan? (b) Paano maninigong mansayon kan grupo nin kamagurangan an mga nagpapaheling kan saindang sadiri na bakong makatanosan?

¹⁰ An mga magurang kaipuhan man na magpaheling nin mapagpahunod na kaisipan sa lambang saro. Kun nagmimiting an grupo nin kamagurangan, importante nanggad na mayo ni sarong magurang na dinodominar an prosedimiento! (Lucas 9:48) An saro na nangengenot partikularmenteng nangangaipo nin pagpopogol sa bagay na ini. Asin kun an saro o duwang magurang dai oyon sa desisyon kan pankagabsan na grupo kan kamagurangan, sinda dai mainsister kan sadiri nindang kagustohan. Imbes, sagkod na mayo nin nababalgang Makakasuratan na prinsipyo, sinda mapahunod, na ginigirumdom na an pagkamakatanosan kahagadan sa mga magurang. (1 Timoteo 3:​2, 3) Sa ibong na lado, maninigong girumdomon kan grupo nin kamagurangan na sinagwe ni Pablo an kongregasyon sa Corinto huling ‘tinitios an bakong makatanosan na mga tawo’ na ipinamidbid an saindang sadiri na “labi-labi kadakulang mga apostol.” (2 Corinto 11:​5, 19, 20) Kaya sinda maninigong magin andam na hatolan an kapwa magurang na minagaweng may katagasan, bakong makatanosan, pero sinda mismo maninigong magin mahoyo asin maboot sa paggibo kaiyan.​—Galacia 6:1.

Pagkamakatanosan sa Paggibo nin Autoridad

11. Ano an pagkakalaen kan paagi kan paggibo nin autoridad kan relihiyosong mga namomoon na Judio kan kaaldawan ni Jesus asin kan paagi na ginibo ni Jesus?

¹¹ Kan si Jesus uya digdi sa daga, an saiyang pagkamakatanosan tunay na napabantog sa paagi kan saiyang paggamit sa saiyang autoridad na itinao nin Dios. Laen nanggad sia sa relihiyosong mga namomoon kan saiyang kaaldawan! Horophoropa an sarong halimbawa. An ley nin Dios nagboboot na mayo nin trabaho, pati an pagtipon nin songo, na gigibohon kun Sabbath. (Exodo 20:10; Bilang 15:​32-36) An relihiyosong mga namomoon gustong kontrolon kun paano man nanggad iinaaplikar kan banwaan an pagboot. Kaya pinagkaoroyonan ninda man sana na ipagboot nin eksakto kun ano an puwedeng alsahon nin saro kun Sabbath. Sinda nagboot: mayo nin ano man na mas magabat sa duwang pinaalang na higos. Nagpaluwas pa ngani sinda nin pagprohibir sa pagsulot nin mga sandalyas na may mga pako, na sinasabing trabaho an pag-alsa sa dagdag na gabat kan mga pako! Sinasabi na, gabos-gabos na, an mga rabi nagdagdag nin 39 susundon sa pagboot nin Dios manongod sa Sabbath dangan naggibo nin daing katapusan na mga dagdag sa mga susundon na iyan. Si Jesus, sa ibong na lado, dai naghingoa na kontrolon an mga tawo paagi sa pagpasopog paagi sa pagpaotob nin daing katapusan na mga pagbabawal o pagtao nin estrikto, dai kayang aboton na mga pamantayan.​—Mateo 23:​2-4; Juan 7:​47-49.

12. Taano ta makasasabi kita na si Jesus marigon kun manongod sa matanos na mga pamantayan ni Jehova?

¹² Dapat daw niatong isipon, kun siring, na si Jesus dai marigon na sinuportaran an matanos na mga pamantayan nin Dios? Siertong sinuportaran nia! Nasabotan nia na an mga pagboot pinakaepektibo kun isinasapuso kan mga tawo an mga prinsipyo sa likod kan mga pagboot na iyan. Mantang an mga Fariseo interesado sa paghihingoang kontrolon an mga tawo paagi sa dai mabilang na mga susundon, si Jesus naghingoa na aboton an puso. Halimbawa, aram niang marhay na mayo nin pagpahunod kun manongod sa mga pagboot nin Dios na arog baga nin “dumulag kamo sa pakikisaro.” (1 Corinto 6:18) Kaya pinatanidan ni Jesus an mga tawo manongod sa mga kaisipan na puwedeng gumiya sa inmoralidad. (Mateo 5:28) An siring na pagtotokdo nangangaipo nin orog pang kadonongan asin pakamansay kisa sa pagpasunod sana nin estrikto, dai nababagong mga susundon.

13. (a) Taano an mga magurang ta maninigong lumikay sa paggibo nin dai nababagong mga pagboot asin susundon? (b) Ano an nagkapirang kabtang kun saen mahalaga na igalang an konsensia kan indibiduwal?

¹³ An responsableng mga tugang na lalaki ngonyan arog man kaiyan kainteresado sa pag-aabot sa puso. Kaya, linilikayan nindang magbugtak nin bakong makatanosan, dai naliliwat na mga susundon o ginigibong pagboot an saindang personal na mga punto-de-vista asin opinyon. (Ikomparar an Daniel 6:​7-16.) Sa panapanahon, an maboot na mga pagirumdom manongod sa mga bagay na arog baga nin gubing asin pag-alinyar puwedeng angay asin napapanahon, pero an sarong magurang puwedeng raoton an saiyang reputasyon bilang makatanosan na tawo kun pigpaparaorootro nia an siring na mga bagay o pinagmamaigotan niang ipaotob an mga nagpaparisa man sana kan saiyang personal na kagustohan. Tunay nanggad, an gabos sa kongregasyon maninigong likayan an paghihingoang kontrolon an iba.​—Ikomparar an 2 Corinto 1:24; Filipos 2:12.

14. Paano ipinaheling ni Jesus na sia makatanosan kun manongod sa linalaoman nia sa iba?

¹⁴ Bobooton kan mga magurang na siyasaton an saindang sadiri dapit sa saro pang bagay: ‘Makatanosan daw ako sa linalaoman ko sa iba?’ Si Jesus iyo nanggad. Parate niang ipinaheheling sa saiyang mga parasunod na mayo siang linalaoman sainda na labi pa sa saindang bilog na kalag na mga paghihingoa asin na pinahalagahan nia ini nin marhay. Inomaw nia an dukhang balo huli sa pagtao kan saiyang mga sinsilyo na dikit an halaga. (Marcos 12:​42, 43) Tinuyaw nia an saiyang mga disipulo kan krinitisar ninda an mamahalon na kontribusyon ni Maria, na sinasabing: “Pabayae nindo sia. . . . Ginibo nia an saiyang makakayanan.” (Marcos 14:​6, 8) Sia makatanosan dawa kan nasudyaanan nia an saiyang mga parasunod. Halimbawa, minsan ngani sinadol nia an saiyang tolong pinakadayupot na apostol na magdanay na puka asin padagos na magbantay kaiba nia kan bangging inaresto sia, nadisganar sia sa sainda huli sa saindang paorootrong pagtorog. Pero, nagtaram sia sa madinamayon na paagi: “Siyempre, an espiritu nagmamawot, alagad an laman maluya.”​—Marcos 14:​34-38.

15, 16. (a) Taano an mga magurang ta maninigong mag-ingat na dai pagpiriton o takoton an aripompon? (b) Paano nahimo nin sarong maimbod na tugang na babae na makibagay sa linalaoman nia sa iba?

¹⁵ Totoo, dinagka ni Jesus an saiyang mga parasunod na ‘maghingoa nin maigot.’ (Lucas 13:24) Pero nungka niang pinirit sinda sa paggibo kaiyan! Minotibar nia sinda, nagtao nin halimbawa, nangenot, asin naghingoang aboton an saindang puso. Nagsarig sia sa kapangyarihan kan espiritu ni Jehova na gibohon an iba pa. An mga magurang ngonyan maninigo man na dagkahon an aripompon na maglingkod ki Jehova nin bilog na puso pero maninigong likayan an pagpatakot sainda paagi sa pakamate nin sala o pagpasopog, na ipinaririsa na an saindang ginigibo ngonyan sa paglilingkod ki Jehova sa sarong paagi bakong igo o dai inaako. An paaging estrikto, pagpuwersa na “gumibo ka pa, gumibo ka pa, gumibo ka pa!” puwedeng makapaluya sa mga naggigibo na kan bilog nindang makakaya. Makamomondo nanggad kun an sarong magurang naggigibo nin reputasyon sa pagigin “masakit paoyonan”​—laen na marhay sa pagkamakatanosan!​—1 Pedro 2:18.

¹⁶ Kita gabos maninigong magin makatanosan sa satong linalaoman sa iba! An sarong tugang na babae, pakatapos na bayaan nindang mag-agom an saindang asignasyon nin pagmimisyonero tanganing atamanon an naghehelang niang ina, nagsurat: “An mga panahon na ini talagang masakit para sa samong mga parahayag digdi sa mga kongregasyon. Hale sa paglilingkod sa sirkito asin distrito, na dai namatean an dakol na siring na kasakitan, bigla na sana asin makahahadit na namatean niamo ini. Dati iniisip ko, halimbawa, ‘Taano an tugang na babaeng iyan ta dai iinaalok an tamang literatura ngonyan na bulan? Dai daw nia binabasa an Ministeryo sa Kahadean?’ Ngonyan aram ko na kun taano. Para sa iba iyan an bilog nindang makakaya na makaluwas [sa paglilingkod].” Orog karahay nanggad na tawan nin komendasyon an satong mga tugang sa saindang ginigibo imbes na husgaran sinda sa dai ninda ginigibo!

17. Paano si Jesus nagtao sato nin halimbawa kun manongod sa pagkamakatanosan?

¹⁷ Horophoropa an ultimong halimbawa kun paano ginagamit ni Jesus an saiyang autoridad sa makatanosan na paagi. Arog kan saiyang Ama, dai mapag-imon na iniingatan ni Jesus an saiyang autoridad. Sia eksperto man na paradelegar, na ninonombrahan an saiyang maimbod na grupong oripon sa pag-asikaso kan “gabos niang rogaring” digdi sa daga. (Mateo 24:​45-47) Asin dai sia natatakot na maghinanyog sa mga ideya nin iba. Parate niang hinahapot an mga nagdadangog sa saiya: “Ano an paghona nindo?” (Mateo 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Kaya iyan an maninigo sa tahaw kan gabos na parasunod ni Cristo ngonyan. Mayong sokol nin autoridad an maninigong magpangyari sainda na habo nang maghinanyog. Mga magurang, maghinanyog kamo! Mga agom na lalaki, maghinanyog kamo! Kamagurangan, maghinanyog kamo!

18. (a) Paano niato puwedeng maaraman kun baga kita igwa nin dangog sa pagkamakatanosan? (b) Ano an puwedeng marahay na magin determinasyon niato gabos?

¹⁸ Desidido nanggad, an kada saro sato boot na “magkaigwa nin dangog sa pagigin makatanosan.” (Filipos 4:​5, Phillips) Pero paano niato maaaraman kun igwa kita kan siring na dangog? Bueno, kan interesado si Jesus sa kun ano an sinasabi kan mga tawo manongod sa saiya, hinapot nia an pinagtitiwalaan niang kairiba. (Mateo 16:13) Taano ta dai arogon an saiyang halimbawa? Puwede nindong hapoton an saro na puwede nindong pagtiwalaan na may pagkasadiosan kun baga igwa kamo nin dangog sa pagigin makatanosan, mapagpahunod na tawo. Siertong dakol an magigibo niato gabos na arogon nin mas maigot an sangkap na halimbawa nin pagkamakatanosan ni Jesus! Espesyalmente kun kita igwa nin dakulang autoridad kisa sa iba, permi niatong arogon an halimbawa ni Jehova asin ni Jesus, na perming ginagamit iyan sa makatanosan na paagi, perming andam na magpatawad, makibagay, o magpahunod kun angay. Iyo nanggad, kita logod gabos magmaigot na “magin makatanosan”!​—Tito 3:2.

[Nota sa Ibaba]

Paano Nindo Sisimbagon?

◻ Taano ta maninigong booton nin mga Kristiano na magin makatanosan?

◻ Paano makakaarog ki Jesus an mga magurang sa pagigin andam na magpatawad?

◻ Taano ta maninigo kitang magmaigot na magin tataong makibagay arog ki Jesus?

◻ Paano kita makakapaheling nin pagkamakatanosan sa paagi kan satong paggibo nin autoridad?

◻ Paano niato puwedeng siyasaton an satong sadiri dapit sa kun baga kita talagang makatanosan?

[Ritrato sa pahina 15]

Si Jesus andam na pinatawad an nagsosolsol na si Pedro

[Ritrato sa pahina 16]

Kan an sarong babae nagpaheling nin pambihirang pagtubod, namansayan ni Jesus na bakong idto an panahon na ipaotob an sarong pankagabsan na pagboot

[Ritrato sa pahina 18]

Mga magurang maghinanyog kamo!

[Ritrato sa pahina 18]

Mga agom na lalaki maghinanyog kamo!

[Ritrato sa pahina 18]

Kamagurangan maghinanyog kamo!