Paano Kamo Puedeng Magkaigwa nin Timbang na Pagmansay sa Kuarta?
An pagkamoot sa kuarta asin pagmawot na magkaigwa nin mga rogaring bako nang bago; ni an Biblia silensio manongod kaiyan, na garo baga iyan bagong pangyayari. Iyan suanoy nang marhay. Sa Ley, ininstruksionan nin Dios an mga Israelita: “Dai mo pagmawoton an harong kan saimong kapwa . . . ni an ano pa man na sadiri kan saimong kapwa.”—Exodo 20:17.
AN PAGKAMOOT sa kuarta asin mga rogaring lakop kan kaaldawan ni Jesus. Estudyare an report na ini nin pag-oolay ni Jesus asin nin sarong “mayamanon” na hoben na lalaki. “Si Jesus nagsabi sa saiya: ‘May sarong bagay pang nagkukulang sa saimo: Pabakalan an gabos mong sadiri asin tawan sa mga dukha, asin magkakaigwa ka nin kayamanan sa kalangitan; asin madia sumunod ka sa sako.’ Kan madangog nia ini, namondo sia nin makuri, huli ta sia mayamanon.”—Lucas 18:18-23.
Tamang Pagmansay sa Kuarta
Minsan siring, salang ikonklusyon na kinokondenar kan Biblia an kuarta mismo o an arin man sa pundamental na mga gamit kaiyan. Ipinaheheling kan Biblia na an kuarta nagtatao nin praktikal na panlaban sa kadukhaan asin sa kaiba kaiyan na mga problema, na pinapangyari na makua an mga pangangaipo kan mga tawo. Si Hadeng Salomon nagsurat: “An kadonongan para sa proteksion kun paanong an kuarta para sa proteksion.” Asin: “An tinapay para sa kaogmahan kan mga trabahador, asin an arak mismo nagpapagayagaya sa buhay; alagad an kuarta iyo an nagkakamit nin simbag sa gabos na bagay.”—Eclesiastes 7:12; 10:19.
An tamang paggamit nin kuarta inaaprobaran nin Dios. Halimbawa, si Jesus nagsabi: “Makikatood kamo paagi sa maraot na mga kayamanan.” (Lucas 16:9) Kaiba digdi an pagkontribwir sa pagpaoswag kan tunay na pagsamba sa Dios, huli ta maninigo nanggad niatong mawoton na magin satong Katood an Dios. Si Salomon mismo, na nagsusunod sa halimbawa kan saiyang ama, si David, nagkontribwir nin dakulang kantidad nin kuarta asin mamahalon na mga bagay sa pagtogdok kan templo ni Jehova. An saro pang Kristianong pagboot iyo an pagtao nin materyal na tabang sa mga nangangaipo. “Hirasan nindo an mga banal sono sa saindang mga pangangaipo,” an sabi ni apostol Pablo. Idinugang nia: “Sundan nindo an dalan nin pagkamapag-istimar.” (Roma 12:13) Sa parate kalabot digdi an paggasto nin kuarta. Minsan siring, kumusta man an pagkamoot sa kuarta?
‘An Pagkahilig sa Pirak’
Detalyadong tinokar ni Pablo an “pagkamoot sa kuarta”—o sa literal, “pagkahilig sa pirak”—kan sia nagsusurat sa mas hoben niang kapwa Kristianong si Timoteo. Makukua an konseho ni Pablo sa 1 Timoteo 6:6-19. Sia nagkomento dapit sa “pagkamoot sa kuarta” bilang kabtang kan saiyang mas mahiwas na pag-estudyar kan materyal na mga bagay. Marahay na maingat niatong pag-adalan an ipinasabong na komento ni Pablo, huli sa pagdodoon na itinatao sa kuarta kan sosyedad ngonyan. An siring na pagsiyasat talagang kapakipakinabang huli ta ihinahayag kaiyan an sekreto sa kun paano “makapangapot nin marigon sa tunay na buhay.”
Si Pablo nagpapatanid: “An pagkamoot sa kuarta gamot nin gabos na klase nin nakadadanyar na bagay, asin sa pag-aabot sa pagkamoot na ini an nagkapira nagkaralagalag parayo sa pagtubod asin sinaksak an bilog nindang sadiri nin dakol na kakologan.” (1 Timoteo 6:10) Dai sinasabi kan tekstong ini na an kuarta mismo an maraot—ni an arin man na iba pang teksto. Ni nagsasabi an apostol na an kuarta iyo an pundamental na dahelan nin ‘nakadadanyar na mga bagay’ o na an kuarta an pinakagamot kan gabos na problema. Imbes, an pagkamoot sa kuarta an puedeng magin sarong dahelan—dawa kun bako an solamenteng dahelan—nin gabos na klase nin “nakadadanyar na bagay.”
Lumikay sa Kahanaban
Dai maninigong paluyahon an patanid ni Pablo kan bagay na an kuarta mismo dai kinokondenar sa Kasuratan. An mga Kristianong nagpopoon na mamotan an kuarta madaling tamaan nin gabos na klase nin problema, na an pinakamaraot kaiyan iyo an maparayo sa pagtubod. Idinodoon an katotoohan na ini kan sinabi ni Pablo sa mga Kristiano sa Colosas: “Gadanon nindo, kun siring, an mga kabtang kan saindong hawak na yaon sa ibabaw kan daga kun dapit sa . . . nakakokolog na mawot, asin kaaraan, na idolatriya.” (Colosas 3:5) Paanong an kaaraan, kahanaban, o “pagkamoot sa kuarta” puedeng magin idolatriya? Nangangahulogan daw ini na sala an gustohon na magkaigwa nin mas dakulang harong, mas bagong kotse, o trabaho na mas dakula an sueldo? Dai, mayong maraot sa mismong mga bagay na ini. An hapot iyo na: Ano an aktitud nin puso na nagmomotibar sa saro na gustohon an arin man sa mga bagay na ini, asin iyan daw kaipuhan talaga?
An kalaenan nin normal na pagmawot asin kahanaban puedeng iagid sa pagkakalaen kan sadit na taluhong na nakakaluto nin kakanon asin nag-aarab-adab na makosogon na kalayo na nakatutumtom nin sarong kadlagan. An nakararahay asin tamang pagmawot puedeng magin nakatatabang. Minomotibar kita kaiyan na magtrabaho asin magin mabunga. An Talinhaga 16:26 nagsasabi: “An kalag kan mahigos na trabahador naghigos para sa saiya, huli ta pinirit sia kan saiyang ngoso.” Alagad an kahanaban peligroso asin kapahapahamak. Iyan pagmawot na daing kontrol.
An pagkontrol an pinakaproblema. An kuarta daw na tinipon niato o an materyal na mga bagay na gusto niato an maserbi sa satong mga pangangaipo, o an satong pangangaipo an maserbi sa kuarta? Iyan an dahelan kaya sinasabi ni Pablo na an pagigin sarong “paslong tawo . . . nangangahulogan nin pagigin parasamba sa ladawan.” (Efeso 5:5) Sa katunayan an pagigin mahanab sa sarong bagay nangangahulogan na isinusuko niato dian an satong kabotan—garo man sana ginigibo niato iyan na satong kagurangnan, satong dios, an bagay na satong pinaglilingkodan. Sa kabaliktaran, an Dios nag-iinsistir: “Dai ka magkaigwa nin ibang mga dios tumang sa sakong lalauogon.”—Exodo 20:3.
An satong pagigin mahanab nagpaparisa man na kita dai nagtitiwala na ootobon nin Dios an saiyang panuga na itao an satong pangangaipo. (Mateo 6:33) Kun siring, an kahanaban pagtalikod sa Dios. Sa sentido man na ini, iyan “idolatriya.” Bakong makangangalas na si Pablo malinaw na marhay na nagpapatanid tumang dian!
Si Jesus nagtao man nin direktang patanid tumang sa kahanaban. Pinagbotan nia kita na lumikay sa paghidaw sa sarong bagay na mayo sa sato: “Magpuka kamo asin lumikay kamo sa gabos na klase nin kaaraan, huli ta dawa kun an sarong tawo abunda an saiyang buhay dai minagikan sa mga bagay na saiyang nasasadirihan.” (Lucas 12:15) Oyon sa tekstong ini asin sa suminunod na ilustrasyon ni Jesus, an kahanaban nakabasar sa mangmang na paniniwala na an importante sa buhay iyo na kun gurano kadakol an yaon sa saro. Iyan tibaad kuarta, posisyon, kapangyarihan, o konektadong mga bagay. Posibleng magin mahanab sa ano man na bagay na puedeng makua. An ideya iyo na an pagkaigwa kan bagay na iyan matao sato nin pagkakontento. Alagad oyon sa Biblia asin sa eksperyensia nin tawo, an Dios sana an puede—asin talagang—mapanigo kan satong tunay na mga pangangaipo, siring sa ipinaliwanag ni Jesus sa saiyang mga parasunod.—Lucas 12:22-31.
An sosyedad ngonyan na preokupado sa pamamakal asin pagpabakal nin mga produkto matibayon sa pagpukaw kan pakamate nin kahanaban. Huling naiimpluwensiahan sa daing gayo risa pero epektibong mga paagi, dakol an napapatubod na bakong igo an ano man na yaon sa sainda. Kaipuhan ninda nin mas dakol, mas dakula, asin mas marahay na mga bagay. Minsan ngani dai niato kayang bagohon an kinaban sa palibot niato, paano niato personalmenteng malalabanan an tendensiang ini?
Pagkakontento Kontra sa Kahanaban
Nag-aalok si Pablo nin ikakasangli sa kahanaban, na iyo an pagkakontento. Sia nagsasabi: “Kaya, mantang igwa na nin kakanon asin gubing, maninigoan na kita sa mga bagay na ini.” (1 Timoteo 6:8) An deskripsion na ini kan gabos na talagang kaipuhan niato—“kakanon asin gubing”—tibaad garo medyo sobra kasimple. An dakol naaaling kan mga programa sa telebisyon kun saen napapasyaran kan mga paradalan an bantog na mga tawong nag-iistar sa luhosong mga harong. Bako iyan an paagi na makamtan an pagkakontento.
Siempre, dai man hinahagad sa mga lingkod nin Dios na mamuhay sa kadukhaan na inimponer sa sadiring boot. (Talinhaga 30:8, 9) Minsan siring, ipinagigirumdom sa sato ni Pablo kun ano man nanggad an kadukhaan: kakulangan nin kakanon, gubing, asin istaran na igo para mabuhay an saro sa iniistaran nia. Sa ibong na lado, kun igwa na kita kan mga bagay na iyan, igwa na kita nin basehan para makontento.
Seryoso daw si Pablo manongod sa siring na deskripsion nin pagkakontento? Posible daw talagang manigoan sa pundamental sanang pangangaipo—kakanon, gubing, asin istaran? Nakaaaram nanggad si Pablo. Naeksperyensiahan nia mismo an kayamanan asin espesyal na mga bentaha nin halangkaw na ranggo sa komunidad nin mga Judio asin nin pagigin siudadano nin Roma. (Gibo 22:28; 23:6; Filipos 3:5) Si Pablo nag-agi man nin grabeng kasakitan sa saiyang mga aktibidad sa pagmimisyonero. (2 Corinto 11:23-28) Sa gabos na pangyayaring iyan, nanodan nia an sarong sekreto na nakatabang sa saiya na papagdanayon an pagkakontento. Ano iyan?
“Nanodan Ko an Hilom”
Ipinaliwanag ni Pablo sa saro kan saiyang mga surat: “Aram ko nanggad kun paano magkulang nin mga kinakaipuhan, aram ko nanggad kun paano magin abunda. Sa gabos na bagay asin sa gabos na kamugtakan nanodan ko an hilom nin pagigin basog asin nin pagigin gutom, kun paano magin abunda asin kun paano magkulang.” (Filipos 4:12) Si Pablo garo kompiadong marhay, optimistikong marhay! Pasil sanang ipamugtak na an saiyang buhay marahayrahay kan isinurat nia an mga tataramon na ini alagad bako. Sia yaon sa bilanggoan sa Roma!—Filipos 1:12-14.
Kun kokonsideraron an nakapapepensar na katotoohan na iyan, an tekstong ini mapuersang nagtataram manongod sa isyu nin pagkakontento bako sanang sa materyal na mga rogaring kundi pati sa kamugtakan. An labilabing kayamanan o kasakitan puedeng makabalo kan satong mga ipinaoorog. Si Pablo nagtaram manongod sa espirituwal na mga kayamanan na nagpangyari sa saiya na magin kontento ano man an kamugtakan sa materyal: “Igwa ako kan kosog para sa gabos na bagay huli sa [Dios] na nagtatao nin puersa sa sako.” (Filipos 4:13) Imbes na mag-asa sa saiyang mga rogaring, dakol man o pira sana, o sa saiyang kamugtakan, marahay man o maraot, si Pablo nag-asa sa Dios sa pagpanigo kan saiyang mga pangangaipo. An resulta iyo an pagkakontento.
An halimbawa ni Pablo nangorognang mahalaga ki Timoteo. Sinadol kan apostol an hoben na lalaking iyan na sundon an sarong estilo nin pamumuhay na ineenot an diosnon na debosyon asin dayupot na relasyon sa Dios kisa kayamanan. Si Pablo nagsabi: “Minsan siring, ika, O tawo nin Dios, dumulag ka sa mga bagay na ini. Kundi sunodon mo an katanosan, diosnon na debosyon, pagtubod, pagkamoot, pakatagal, kahoyoan nin boot.” (1 Timoteo 6:11) An mga tataramon na iyan tibaad para ki Timoteo, alagad iyan minaaplikar sa siisay man na gustong magtaong onra sa Dios asin gustong magkaigwa nin talagang maogmang buhay.
Si Timoteo nangangaipo na magmaan sa kahanaban arog man sana kan ibang Kristiano. Minalataw na may mayayaman na nagturubod sa kongregasyon sa Efeso, kun saen sia namumugtak kan suratan sia ni Pablo. (1 Timoteo 1:3) Ipinaabot ni Pablo sa asensadong sentro nin komersio na ini an maogmang bareta kan Cristo, na dakol an nakombertir. Daing duda, dakol sa mga ini an mayayaman, na totoo man sa nagkapira sa Kristianong kongregasyon ngonyan.
An hapot, kun siring, nangorogna sa liwanag kan itinotokdo sa 1 Timoteo 6:6-10, iyo na: Ano an maninigong gibohon kan mga tawong may dakol na kuarta kun gusto nindang magtao nin onra sa Dios? Si Pablo nagsasabi na maninigo nguna nindang siyasaton an saindang aktitud. An kuarta may tendensiang makapamate sa saro nin pagigin naninigoan sa sadiri. Si Pablo nagsasabi: “Pagbotan mo an mga mayaman sa presenteng sistema nin mga bagay na dai magin mapalangkaw, asin ibugtak an saindang paglaom, bakong sa kayamanan na bakong segurado, kundi sa Dios, na mayaman na nagtatao sa sato kan gabos na bagay para sa satong kasiraman.” (1 Timoteo 6:17) Kaipuhan na makanood an mga tawong may kaya na magheling nin lihis pa sa saindang kuarta; kaipuhan nindang maglaom sa Dios, an orihinal na gikanan nin ano man na kayamanan.
Alagad an aktitud kabanga pa sana sa solusyon tanganing magin mapanggana. Maabot an panahon, kaipuhan na gamiton kan mayayaman na Kristiano an saindang kayamanan sa marahay na paagi. Si Pablo nagsasadol: “Maggibo nin marahay, magin mayaman sa marahay na mga gibo, magin matinao, andam na manhiras.”—1 Timoteo 6:18.
“An Tunay na Buhay”
An pangenot na punto kan hatol ni Pablo iyo na kaipuhan niatong ipagirumdom sa satong sadiri an relatibong halaga kan materyal na mga bagay. An Tataramon nin Dios nagsasabi: “An mga kayamanan kan mayaman iyo an saiyang masarig na banwaan, asin iyan garo kuta sa saiyang imahinasyon.” (Talinhaga 18:11) Iyo, an seguridad na puedeng itao nin kayamanan sa katapustapusi imahinasyon sana asin sa katunayan mapandaya. Salang isentro dian an satong buhay imbes na sa pagkamit kan pag-aprobar nin Dios.
An kadaihan nin kasegurohan kan materyal na kayamanan ginigibo na matapong marhay an pagbugtak niato dian kan satong paglaom. An tunay na paglaom kaipuhan na napapasikad sa sarong bagay na pusog, makahulogan, asin nagdadanay. An Kristianong paglaom nakaturuhok sa satong Kaglalang, ki Jehova Dios, asin sa saiyang panuga na buhay na daing katapusan. Mantang totoo na dai kayang bakalon nin kuarta an kaogmahan, orog pa ngani na totoo na dai kayang bakalon nin kuarta an kaligtasan. Solamente an pagtubod niato sa Dios an puedeng magtao sa sato kan siring na paglaom.
Kaya baga man kita mayaman o dukha, sundon niato an dalan nin pamumuhay na gigibohon kitang “mayaman sa Dios.” (Lucas 12:21) Mayo nin mas mahalaga pa kisa aprobadong kamugtakan sa atubangan kan Kaglalang. An gabos na paghihingoa na papagdanayon iyan nagkokontribwir sa satong ‘pagrimpos para sa sato man sana nin marahay na pasisikadan para sa ngapit, tangani na kita makapangapot nin marigon sa tunay na buhay.’—1 Timoteo 6:19.
[Ritrato sa pahina 7]
Nanodan ni Pablo an sekreto nin pagkakontento
[Mga ritrato sa pahina 8]
Puede kitang magin maogma asin kontento sa kun ano an yaon sa sato