Pagbago sa Naturalesa nin Tawo
“AN TAWO dai sana nabubuhay paagi sa paglaban sa mga maraot,” sabi kan pilosopong si Sir Isaiah Berlin. “Sinda nabubuhay paagi sa positibong mga pasohan, indibiduwal asin pankagabsan.” Alagad ta pira an nakakanompong sa “positibong mga pasohan” na iyan? Parate nanggad an naturalesa nin tawo naaakit nin mga bagay na negatibo asin mapanlaglag.
Sa Britania, halimbawa, an mga krimen nin kadahasan kasuarin pa sana biglang luminangkaw nin 11 porsiento. “An trabaho niato,” sabi kan primer ministro nin Britania, “pagmaigotan na humanap nin mga restriksion tanganing makapagpadagos an dakulang sibilisasyon.” Alagad ta an mga ley asin politikal na pangigipit daw, minsan gurano karahay kan intension, talagang makaliliwat sa tendensia nin tawo na gumibo nin sala? An bagay na an katampalasanan yaon asin naggagrabe sa atubangan nin mga ley, asin pati sa atubangan nin estriktong pagpaotob sa ley, iyo na mismo an nagsasabi. An kaipuhan labi pa sa legal na restriksion. An mismong naturalesa nin mga tawo kaipuhan na mabakle.
An Biblia, sa pagkaigwa nin sadiosan, realistikong punto-de-vista sa buhay, ilinaladawan an maraot na mga ugale nin tawo. Halimbawa, si apostol Pablo nagsurat sa mga kapwa nia Kristiano sa Galacia manongod sa “inmoral, marigsok, asin bakong disenteng mga gibo . . . An mga tawo nagigin magkakaiwal asin sinda nagraralabanlaban; sinda nagigin maimon, anggot, asin . . . maurihon, nagbuburat, nangagpapalabilabi, asin naggigibo nin mga ibang bagay na arog kaini.” Sono sa Today’s English Version, na kinotar digdi, an gabos na nakararaot na mga gibong ini “iyo an ginigibo kan naturalesa nin tawo.”—Galacia 5:19-21.
An Pinakagamot kan Problema
Minsan siring, an Today’s English Version libreng traduksion asin an ekspresyon na “iyo an ginigibo kan naturalesa nin tawo” pagpakahulogan sana sa aktuwal na sinabi ni Pablo. An termino sa Griego na ginamit ni Pablo, sarx, nangangahulogan nin “laman,” bakong “naturalesa nin tawo.” Sa dahelan na ini, an literal na mga traduksion nagtataram digdi manongod sa “mga gibo nin laman” tanganing ikapahayag nin tama an tataramon ni Pablo sa modernong lenguahe.a
An pagkasaysay kan Biblia sa paglaog kan kasalan sa buhay nin tawo klaro asin simple—an totoo, simpleng marhay kaya an kadaklan habong paniwalaan iyan. Arog kaini an pagkasaysay dian ni Pablo: “Paagi sa sarong tawo an kasalan naglaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan, asin kaya an kagadanan nakalakop sa gabos na tawo huli ta sinda gabos nagkasala.” (Roma 5:12) An nananabihan digdi ni Pablo iyo an Genesis, an enot na libro sa Biblia, asin an paglalang sa enot na tawo, si Adan, asin sa saiyang agom, si Eva. Aram na gayo an saindang tuyong pagmasumbikal. Huli kaiyan, sinda sinentensiahan na magadan. An saindang mga gikan nagmana kan saindang bakong pagkasangkap asin nagadan man. Kaya, “an gabos nagkasala asin nagkulang sa kamurawayan nin Dios.” Huli sa pundamental na dahelan na ini, an naturalesa nin tawo ngonyan malibog sanang ladawan kan dati kan enot na lalangon nin Dios na sangkap an tawo.—Roma 3:23; Genesis, kapitulo 2 asin 3.
Nabago an Naturalesa nin Tawo!
Minsan siring, posible na madaog an dakol sa pinakamaraot na ugale kan naturalesa nin tawo. An totoo, sinasabi kan Biblia na puwede niatong bagohon an satong naturalesa sa sentido nin pagliwat sa satong pagkatawo. Paano? Sa tabang kan banal na espiritu nin Dios.—Roma 8:9.
Arog kaini an pagkasabi dian ni Pablo, sa surat nia sa mga kapwa Kristiano sa Colosas: “Halea nindo an daan na pagkatawo asin an mga gibo kaini, asin isolog nindo an bagong pagkatawo, na binabago paagi sa tamang kaaraman oyon sa ladawan kan Saro na naglalang kaiyan.” Kabilang sa mga gibo kan daan na pagkatawo, ilinista nia an pira sa mga ugale na nagpapahiro sa mga tawo na maakit sa bagay na mapanlaglag: maraot na mawot, kaanggotan, kaongisan, asin karatan.—Colosas 3:5-10.
Sa pagsurat nin kaagid dian sa mga Kristiano sa Efeso, nasambitan liwat ni Pablo an pangangaipo nin “bagong pagkatawo,” na sinabi nia na “linalang oyon sa kabotan nin Dios sa tunay na katanosan asin kaimbodan.” Pinahiwas nia an saiyang paliwanag sa pagsabi: “Magkaharale na logod saindo an gabos na malisyosong kapaitan asin kaanggotan asin kaongisan asin sirilyakan asin rilibakan kaibahan an gabos na karatan. Kundi magin maboot sa lambang saro, na may maboot na pagkaherak.”—Efeso 4:24, 31, 32.
Realistiko daw an mga tataramon ni Pablo? Talaga daw na puwedeng liwaton an mga pagkatawo? Bueno, ipinaheheling kan ebidensia na an enot na mga Kristianong idto talagang guminibo nin radikal na mga pagliliwat sa saindang buhay. Bilang sarong grupo, sinda siblag sa kinaban sa palibot ninda. Si Justin Martyr, sarong historyador kan enot na mga panahon-Kristiano, nagsurat: “Kami na naoongis asin naglilinaglagan kaidto, asin, huli sa pagkalaenlaen nin ugale, habong mag-erok kaiba nin mga tawong tagaibang tribo, ngonyan, poon kan dumatong si Cristo, nag-eerok na may pamilyar na relasyon sa sainda, asin namimibi para sa samong mga kaiwal, asin naghihingoa na kombensiron an mga mayo man nin dahelan naoongis sa samo na mamuhay oyon sa sangkap na mga presepto ni Cristo.”
Kumusta man ngonyan? Posible pa daw na gumibo nin siring karadikal na mga pagkaliwat sa naturalesa nin sarong tawo? Iyo! Manampulong ribong mga halimbawa an nagpapaheling na sagkod ngonyan nangyayari an dramatikong mga pagkaliwat. An minasunod saro sana dian.
Si Stephen nagdakula sa saro sa mga sentro nin industriya sa Inglaterra. An saiyang ama ateista. Sa edad na 12, si Stephen nasentensiahan nin tolong taon sa sarong eskuwelahan na panreporma. Nagtuga sia sa 64 kaso nin pananalakat! Dai nahaloy nawaran sia nin paggalang sa ano man na autoridad, asin sa pagdakula nia, nagin mas magabat an saiyang mga krimen. Kabale dian an pandadaya, pagbuburat asin panriribok, patin pangongolog sa pulis, na huli sa huring kasalan na iyan si Stephen nabilanggo. Nagin madahas nanggad an saiyang naturalesa. “Mayo nin krimen na dai gigibohon nin sarong tawong daing dios kun igo nanggad an saiyang mga pangangaipo,” sabi nia.
Ano daw an makakabakle sa siring katagas na kriminal? Sa katapustapusi inako ni Stephen an tabang kan tugang nia na nagin saro sa mga Saksi ni Jehova. Pakapag-adal sa Biblia sa halipot na panahon, si Stephen nagpoon na magsolog nin “bagong pagkatawo.” Talagang dramatiko an ginibo niang mga pagbago. Ngonyan, pakalihis nin limang taon, sia maogma bilang may-agom asin responsableng miembro nin sarong kongregasyon kan mga Saksi ni Jehova, na dian sia naglilingkod bilang ministeryal na lingkod.
Kaya an naturalesa nin tawo puwedeng mabago sa indibiduwal na mga kaso. Alagad ta mga kaluyahan sana daw nin tawo an dahelan sa ‘pagkaraot kan sibilisasyon’ ngonyan?
“An Diablo sa Kasuratan”
Si apostol Pablo nagsurat nin pambihirang hula manongod sa “huring mga aldaw” na ini. An saiyang mga tataramon yaon sa kahon na nasa itaas. Mangnoha na an paggrabe nin kadahasan asin karatan nagbubunga nin “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan.” Naturalesa sana daw nin tawo an may paninimbagan sa gabos na ini?—2 Timoteo 3:1.
Bako, may iba pa, sarong kapahapahamak na puwersa nin maraot na kinakasangkapan an mga kaluyahan nin tawo. Kun paanong an mga tawo nadedepisilan na maniwala na an tawo may minanang kasalan, nasasakitan man sindang paniwalaan na may sarong kapangyarihan na mas makapangyarihan sa tawo na naghihingoang kontrolon sia. Alagad ta sinasabi kan Biblia na talagang may siring na kapangyarihan: si Satanas na Diablo.
An terminong “Diablo” (na an boot sabihon, “parapakaraot”) minalataw nin 33 na beses sa Biblia, asin an “Satanas” (na an boot sabihon, “paratumang”) 52 na beses. An kadaklan sa mga pagkasambit na ini manongod sa saro sanang maraot na espiritung persona. Alagad an iba nagninigar sa pag-eksister nin personal na Satanas, na mas gustong sabihon: “An naturalesa nin tawo na mahilig sa kasalan iyo an diablo sa Kasuratan.”b Alagad, makawiwili nanggad, sa kasaysayan kan maimbod na lingkod ni Jehova na si Job, an tekstong Hebreo ginagamit an ekspresyon na has·Sa·tanʹ, si Satanas, asin sa Lucas 4:2, mababasa niato na an Diablo (Griego, ho di·aʹbo·los) iyo an nagtentar ki Jesus. (Job 1:6) Sa duwang pangyayaring ini, may partikular na persona na sinasabi sono sa gramatika. Mayong koneksion an naturalesa nin tawo.
Dinugangan ni apostol Pablo an pakasabot niato sa kun gurano kamakapangyarihan si Satanas kan, sa pagsurat sa mga taga-Efeso, sia nagtaram manongod sa “mga poon kan kinaban sa kadikloman na ini, . . . maraot na espiritung mga puwersa sa langitnon na mga lugar.” (Efeso 6:12) Kaiba ni Satanas na Diablo, an “mga poon kan kinaban” na iyan mga demonyo, dai naheheling na maraot na espiritung mga linalang. Sinda “nandadaya sa bilog na ineerokan na daga,” na inaaprobetsaran sa pinakadakulang paaging mahihimo an pagigin makasalan nin tawo. (Kapahayagan 12:9) Sa dahelan na ini na makosog na sinasadol ni Pablo an kada Kristiano na ‘marigon na manindogan tumang sa mga pakana kan Diablo.’ Sia mayor na dahelan kan pagkaraot nin mga tawo na naheheling niato sa palibot.—Efeso 6:11.
Pagbabalik sa Dati
Sinisierto sato ni Pedro, kontemporanyo ni Pablo, na si Satanas asin an saiyang mga demonyo dai man sagkod lamang na yaon tanganing biktimahon an mga tawo. Sia nagsasabi: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat oyon sa saiyang panuga, asin dian an katanosan an magdadanay.” (2 Pedro 3:13) Tunay nanggad, sa dai na mahahaloy, an karatan sa gabos na kapahayagan kaiyan dai na magigin kabtang kan buhay nin tawo. Si Satanas asin an saiyang mga demonyo lalaglagon. (Roma 16:20; Kapahayagan 20:1-3) Dangan, an naturalesa nin tawo magpapaheling na kan “kamurawayan nin Dios,” na buhay na daing katapusan an seguradong paglaom kan pamilya nin tawo.—Roma 3:23.
“Permi kong sinasabi asin permi ko pang sasabihon,” sabi kan presidente nin Amerika na si Thomas Jefferson, “na an maimbod na pag-adal sa Banal na Libro magibo nin mas marahay na mga siudadano . . . An Biblia iyo an minagibo kan pinakamarahay na mga tawo sa kinaban.” Arog kan naheling niato, puwedeng mabago an satong naturalesa kun tatawan niato nin oportunidad an mapuwersang mensahe kan Biblia na impluwensiahan an satong buhay. (Roma 12:2) Puwede niatong pilion na pagmaigotan na kamotan an noble asin diosnon. Asin tanganing mapakosog kita sa satong paghihingoa na umoswag, puwede niatong pilion na makiasosyar sa mga odok na nagmamawot na gumibo man kaiyan. (Hebreo 10:24, 25) An mga Saksi ni Jehova andam na tabangan kamo sa gabos na paagi. Taano ta dai makipag-olay sa sainda ngonyan!
[Mga Nota sa Ibaba]
a Ikomparar: New World Translation of the Holy Scriptures; The Holy Bible, ni Robert Young; The Emphasised Bible, ni Joseph B. Rotherham; The Holy Bible in Modern English, ni Ferrar Fenton; The Modern Reader’s Bible, ni Richard G. Moulton.
b Opisyal na kapahayagan nin paniniwala kan Christadelphianism, sarong sekta nin Kakristianohan.
[Kahon sa pahina 6]
AN “HURING MGA ALDAW”—An Pagkaladawan kan Biblia
“Alagad aramon mo ini, na sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mamomoton sa sainda man sana, mamomoton sa pirak, maabhaw, mapalangkaw, mga paralanghad, masumbikal sa mga magurang, dai tataong magbalos, bakong maimbod, dai nin pagkamoot, dai maoyonan, mga parapakaraot, mayong pagpopogol sa sadiri, maringis, mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog, mga mamomoton sa kasingawan kisa magin mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan; asin sa mga ini lumikay ka.”—2 Timoteo 3:1-5.
[Ritrato sa pahina 7]
Sa dai na mahahaloy, an naturalesa nin tawo biyong magpapaheling kan kamurawayan nin Dios