Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Madonong daw para sa sarong Kristiano na kumonsulta sa sarong doktor sa helang sa isip?
Ipinaheheling nin mga report hale sa nagkapirang kadagaan na nagdadakol an mga helang sa emosyon asin isip sa “huring mga aldaw” na ini. (2 Timoteo 3:1) An mga Kristiano nakamamate nin hararom na pagdamay kun apektado an mga kapagtubod, alagad minimidbid ninda na an lambang saro dapat na iyo mismo an magdesisyon kun baga ipapabolong an saiyang helang asin, kun iyo, anong klaseng pagbolong.a “An lambang saro magpapasan kan saiyang sadiring pasan.” (Galacia 6:5) An iba, na igwa nin sarong klase nin grabeng pagkakapay, duwang biyong magkalaen na naturalesa, grabeng klinikal na depresyon, helang na pagkabangkag asin dai pakakontrol, sadiring pagputol nin mga parte nin hawak, asin iba pang nakapupurisaw na helang, nakapamuhay nin normal pakatapos na makakua nin tamang propesyonal na tabang.
Sa ibang lugar nagin usong marhay an pagpaterapi. Sa dakol na kaso an pasyente mayo man nin grabeng helang sa isip kundi nasasakitan sa pag-atubang sa sarong situwasyon sa buhay. Minsan siring, an Biblia an nagtatao kan pinakaepektibong tabang sa pagresolber sa masakit na mga problema sa buhay. (Salmo 119:28, 143) Paagi sa Biblia, si Jehova nagtatao nin kadonongan, kakayahan na mag-isip, asin tunay na kaaraman—mga bagay na nagpaparigon sa sato sa isip asin emosyon. (Talinhaga 2:1-11; Hebreo 13:6) An fiel na mga lingkod nin Dios kun beses tibaad bakong makatanosan sa pagpahayag kan saindang sadiri huli sa panlaog na kapurisawan. (Job 6:2, 3) An Santiago 5:13-16 pinaririgon an boot kan mga siring na apodon an kamagurangan para sa tabang asin hatol. An sarong Kristiano tibaad may helang sa espirituwal, o tibaad napupurisaw sia huli sa dai naliliwat na kamugtakan o sa nakararaot na tension, o tibaad mamatean nia na sia biktima nin inhustisya. (Eclesiastes 7:7; Isaias 32:2; 2 Corinto 12:7-10) An siring na tawo makanonompong nin tabang sa kamagurangan, na ‘malahid sa saiya nin lana’—boot sabihon, may pagkaekspertong matao nin nakararangang hatol sa Biblia—asin ‘mamimibi man para sa saiya.’ An resulta? “An pamibi nin pagtubod magpapaomay sa may kamatean, asin babangonon sia ni Jehova [hale sa saiyang kadaihan nin paglaom o sa pakamate niang binayaan sia nin Dios].”
Pero, ano kun magpadagos an kapurisawan asin pagkaribok sa isip nin saro apisar kan ekspertong tabang nin espirituwal na mga pastor? An ibang nasa siring kaining situwasyon nagdesisyon na umagi sa biyong pisikal na pag-eksamin. (Ikomparar an Talinhaga 14:30; 16:24; 1 Corinto 12:26.) An sarong pisikal na problema tibaad iyo an dahelan nin kapurisawan sa emosyon o isip. An pagbolong sa siring na problema sa nagkapirang kaso nakapagiginhawa sa tawong may kamatean sa emosyon.b Kun mayong madiskobreng pisikal na problema, an doktor, kun hinahagadan, tibaad magrekomendar nin sarong propesyonal sa helang sa isip. Ano na? Siring sa nasabi, ini sarong desisyon na dapat na pagturotimbangon nin lambang indibiduwal mismo. An iba dai maninigong magkritika o maghusgar.—Roma 14:4.
Minsan siring, dapat na gumibo nin praktikal na kadonongan asin pag-iingat na dai malingawan an mga prinsipyo sa Biblia. (Talinhaga 3:21; Eclesiastes 12:13) Sa kaso nin pisikal na helang, dakol na klase nin pagbolong an puedeng pagpilian kan pasyente, poon sa pinagkatodan na medisina sagkod sa mga terapi na arog baga nin naturopatiya, pagtusok nin mga dagom sa hawak sa pagbolong o paghale nin kolog, asin homeopatiya. Kadakol man na klase nin doktor sa helang sa isip. Kabale dian an analitikong mga sikoterapista asin iba pa, na tibaad siyasaton an personal na historya kan pasyente sa paghingoang aramon an mga dahelan kan bakong regular na mga gawe-gawe o makolog na mga emosyon. An mga sikoterapista na nagbobolong paagi sa pagpaliwat sa mga gawe-gawe tibaad maghingoang tabangan an pasyente na makanood nin bagong mga gawe-gawe. An ibang doktor sa helang sa isip nagtutubod na an kadaklan na helang sa isip maninigong bolongon paagi sa droga.c Sono sa bareta, an iba nagrerekomendar nin pagkakan asin mga bitamina.
An mga pasyente asin an saindang mga pamilya maninigong magmaan kun kinokonsiderar an mga pagpipilian na ini. (Talinhaga 14:15) Makahulogan nanggad, si Propesor Paul McHugh, an direktor kan Department of Psychiatry and Behavioral Sciences sa Johns Hopkins University School of Medicine, nagsabi na an propesyon na pagbolong sa helang sa isip “sarong rudimentaryong medikal na paagi. Bakong pasil na makua an prueba kan mga suhestion kaiyan huli ta binobolong kaiyan an mga kamatean kan pinakakomplikadong mga kabtang nin buhay nin tawo—an isip asin gawe-gawe.” An situwasyon na ini nagtatao nin oportunidad para sa pagigin palaen asin pandadaya, patin sa may marahay na intension na mga pagbolong na tibaad orog na makadanyar imbes na makarahay.
Maninigo man na sambiton na minsan ngani an mga sikiyatrista asin sikologo igwa nin propesyonal, graduwado sa kolehiong mga titulo, dakol na iba pa na mayo nin propesyonal na kualipikasyon an nagbobolong na mayo nin superbisyon bilang mga parakonseho o terapista. An ibang indibiduwal naggagastos nin dakulang kantidad sa pagpakonsulta sa siring na mga tawong bakong kualipikado.
Maski sa sarong sinanay, kualipikadong propesyonal sa helang sa isip, may mga bagay na dapat na konsideraron. Kun nagpipili nin doktor o siruhano, kaipuhan kitang magin segurado na igagalang nia an satong mga pagmansay na basado sa Biblia. Sa siring man na paagi, magigin peligroso na kumonsulta sa sarong propesyonal sa helang sa isip na dai iginagalang an satong relihioso asin moral na mga pagmansay. An dakol na Kristiano nagmamaigot na marhay, sa ibong nin mga problema sa isip asin emosyon, na magkaigwa kan “kaisipan na pareho kan ki Cristo Jesus.” (Roma 15:5) Tama man na dapat konsideraron kan mga siring an kaisipan nin siisay man na tibaad makaapektar sa saindang kaisipan asin gawe-gawe. An ibang doktor minamansay an ano man na mga restriksion na tao nin mga paniniwalang basado sa Kasuratan bilang bakong kaipuhan asin may posibilidad na makadanyar sa salud kan isip. Tibaad aprobaran ninda, irekomendar pa ngani, an mga gibo na kinokondenar sa Biblia, arog baga nin homoseksuwalidad o pagigin bakong maimbod sa agom.
An mga ideyang ini kabale sa inapod ni apostol Pablo na “mga pagkakaturumang kan falsong inaapod na ‘kaaraman.’” (1 Timoteo 6:20) Kontra iyan sa katotoohan manongod sa Cristo asin kabtang kan “pilosopiya asin basang na daya” kan kinaban na ini. (Colosas 2:8) Malinaw an paghusgar kan Biblia: “Mayo nin kadonongan, ni ano man na pagmansay, ni ano man na sadol tumang ki Jehova.” (Talinhaga 21:30) An mga doktor sa helang sa isip na nagsasabing “an marahay maraot asin an maraot marahay” “maraot na pag-iriba.” Imbes na tumabang na maomayan an nariribok na mga isip, ‘raraoton ninda an marahay na mga ugale.’—Isaias 5:20; 1 Corinto 15:33.
Kaya an sarong Kristiano na nakamamateng kaipuhan na kumonsulta sa sarong propesyonal sa helang sa isip maninigong siyasaton an mga kualipikasyon, kaisipan, asin reputasyon kan doktor asin an posibleng epekto nin ano man na irinerekomendar na pagbolong. Kun dai ini kayang gibohon mismo nin sarong purisaw na Kristiano, tibaad makatabang an sarong maygurang, dayupot na katood o paryente. An sarong Kristiano na bakong segurado kun baga madonong an sarong partikular na pagbolong tibaad manompongan na nakatatabang an pakipag-olay sa mga magurang sa kongregasyon—minsan ngani an ultimong desisyon saiya (o sa saiyang mga magurang, o pinagsarong desisyon nin mag-agom).d
Mas dakol an nagigibo nin siensia ngonyan kisa kaidtong nakaaging mga panahon na inaan an kasakitan. Pero, kadakol pa giraray nin helang—kapwa sa hawak asin isip—na sa presente dai nabobolong asin kaipuhan na tioson sa palakaw na ini nin mga bagay. (Santiago 5:11) Mientras tanto “an fiel asin madonong na oripon,” an kamagurangan, asin an gabos na iba pa sa kongregasyon madinamayon asin nagsusuportar sa mga may helang. Asin si Jehova mismo pinakokosog sinda na makatagal sagkod sa mamuraway na panahon na iyan na mawawara na an helang.—Mateo 24:45; Salmo 41:1-3; Isaias 33:24.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Kun beses tibaad hagadon sa saro na umagi sa ebalwasyon sikiyatriko, posibleng kun kinokonsiderar para sa halangkaw an ranggong trabaho. Kun baga an saro mapairarom sa siring na ebalwasyon o dai personal na desisyon, alagad maninigong saboton na an ebalwasyon sikiyatriko, bakong sikiyatrikong pagbolong.
b Helingon an “Pakadaog sa Makuring Depresyon,” sa Marso 1, 1990 luwas kan The Watchtower.
c An ibang mga kamatean sa isip garo baga nararahay sa tamang mga bolong. Alagad an mga bolong na ini dapat na gamiton na may pag-iingat sa paggiya nin eksperto asin may kabatidan na mga doktor o sikiyatrista, huli ta puedeng magkaigwa nin maraot na marhay na epekto kun bakong tama an pagkabagay kan mga dosis.
d Helingon an artikulong “Mental Distress—When It Afflicts a Christian” sa Oktubre 15, 1988 luwas kan The Watchtower.