Sa Ibong nin mga Pagbalo, Mangapot sa Saindong Pagtubod!
“Ibilang nindong bilog na kagayagayahan, mga tugang, kun kamo napapaatubang sa manlaenlaen na pagbalo.”—SANTIAGO 1:2.
1. Sa ibong nin ano na naglilingkod an banwaan ni Jehova sa saiya na may pagtubod asin “kagayagayahan sa puso”?
AN BANWAAN ni Jehova naglilingkod bilang saiyang mga Saksi na may pagtubod sa saiya asin “kagayagayahan sa puso.” (Deuteronomio 28:47; Isaias 43:10) Ginigibo ninda ini minsan ngani sinda napalilibotan nin dakol na pagbalo. Sa ibong kan saindang mga kasakitan, nararanga sinda kan mga tataramon na: “Ibilang nindong bilog na kagayagayahan, mga tugang, kun kamo napapaatubang sa manlaenlaen na pagbalo, sa pakaaram na ining nabalong kualidad kan saindong pagtubod nagbubunga nin pakatagal.”—Santiago 1:2, 3.
2. Ano an aram manongod sa kagsurat kan surat ni Santiago?
2 An mga tataramon na iyan isinurat kaidtong mga 62 C.E. kan disipulong si Santiago, na tugang sa ina ni Jesu-Cristo. (Marcos 6:3) Si Santiago sarong magurang sa kongregasyon sa Jerusalem. Sa katunayan, sia, si Cefas (Pedro), asin Juan “garo baga harigi”—makosog, masarig an pagkatogdok na mga tukod kan kongregasyon. (Galacia 2:9) Kan an isyu dapit sa pagpaturi makaabot sa ‘mga apostol asin kamagurangan na lalaki’ kaidtong mga 49 C.E., si Santiago nagtao nin basado sa Kasuratan na proposisyon na inaprobaran kan namamahalang grupong iyan kan enot na siglo.—Gibo 15:6-29.
3. Ano an pira sa mga problema na napapaatubang sa mga Kristiano kan enot na siglo, asin paano niato makukua an pinakadakulang pakinabang sa surat ni Santiago?
3 Bilang may pagmakolog na espirituwal na pastor, si Santiago ‘aram an kamugtakan kan aripompon.’ (Talinhaga 27:23) Aram nia na an mga Kristiano napapaatubang sa grabeng mga pagbalo kan panahon na idto. An kaisipan kan iba kaipuhan na pakarhayon giraray, huli ta sinda nagpapaheling nin paboritismo sa mga mayaman. Para sa nagkapira, an pagsamba saro sanang pormalidad. An iba nangongolog paagi sa saindang dai mapogolan na dila. May espiritu nin kinaban na nakadadanyar an mga epekto, asin dakol an bakong mapasensia ni mapagngayongayo. Sa katunayan, may mga Kristiano na naghehelang sa espirituwal. An mga bagay na iyan tinatawan nin atension kan surat ni Santiago sa nakaparirigon na paagi, asin an saiyang hatol praktikal man ngonyan kapareho kaidtong enot na siglo C.E. Makikinabang kitang marhay kun ibibilang niato na an surat na ini ipinadara sa sato mismo.a
Kun Kita Nag-aagi nin mga Pagbalo
4. Paano niato maninigong mansayon an mga pagbalo?
4 Ipinaheheling sa sato ni Santiago kun paano mamansayon an mga pagbalo. (Santiago 1:1-4) Dai sinasambit an saiyang pampamilyang relasyon sa Aki nin Dios, mapakumbaba niang inaapod an saiyang sadiri na “oripon nin Dios asin kan Kagurangnan na Jesu-Cristo.” Si Santiago nagsurat sa “kagduwang tribo” nin espirituwal na Israel na “wararak,” kan enot huli sa paglamag. (Gibo 8:1; 11:19; Galacia 6:16; 1 Pedro 1:1) Bilang mga Kristiano, kita pinaglalamag man, asin kita “napapaatubang sa manlaenlaen na pagbalo.” Alagad kun gigirumdomon ta na an natagalan na mga pagbalo nagpapakosog kan satong pagtubod, ‘ibibilang niatong bilog na kagayagayahan’ kun iyan mangyari sa sato. Kun papagdadanayon ta an satong integridad sa Dios durante nin mga pagbalo, ini magtatao sa sato nin nagdadanay na kaogmahan.
5. Ano an tibaad kaiba sa mga pagbalo sa sato, asin ano an nangyayari kun matagalan niato iyan?
5 Kabale sa mga pagbalo sa sato an mga kasakitan na komun sa katawohan. Halimbawa, tibaad pinasasakitan kita nin maluyang salud. An Dios dai naggigibo ngonyan nin milagrosong mga pagpaomay, alagad sinisimbag nia an satong mga pamibi para sa kadonongan asin sarig nin boot na kaipuhan tanganing maatubang an helang. (Salmo 41:1-3) Nagdudusa man kita huli sa katanosan bilang pinaglalamag na mga Saksi ni Jehova. (2 Timoteo 3:12; 1 Pedro 3:14) Kun natatagalan niato an siring na mga pagbalo, an satong pagtubod napatutunayan, nagigin pagtubod na may “nabalong kualidad.” Asin kun nagigin mapanggana an satong pagtubod, ini “nagbubunga nin pakatagal.” An pagtubod na orog na pinakosog paagi sa mga pagbalo tatabangan kitang tagalan an maabot pang mga pagbalo.
6. Paano ‘nalulubos kan pakatagal an gibo kaiyan,’ asin anong praktikal na mga paagi an puedeng gibohon kun kita binabalo?
6 “Alagad,” sabi ni Santiago, “togotan nindo na malubos kan pakatagal an gibo kaiyan.” Kun totogotan ta na magpadagos an sarong pagbalo na dai hinihingoang taposon tolos iyan sa bakong Makakasuratan na paagi, an pakatagal ‘gigibohon’ kitang lubos bilang mga Kristiano, na dai nagkukulang nin pagtubod. Siempre, kun mahayag an sarong kaluyahan huli sa pagbalo, maninigo kitang patabang ki Jehova na mapangganahan iyan. Kumusta kun an pagbalo sugot na gumibo nin seksuwal na inmoralidad? Ipamibi niato an problemang iyan dangan humiro kita kaoyon kan satong mga pamibi. Tibaad kaipuhan tang humanap nin ibang trabaho o gumibo nin iba pang paagi tanganing papagdanayon an integridad sa Dios.—Genesis 39:7-9; 1 Corinto 10:13.
An Paghanap nin Kadonongan
7. Paano kita puedeng tabangan na atubangon an mga pagbalo?
7 Ipinaheheling sa sato ni Santiago kun ano an gigibohon kun dai niato aram kun paano aatubangon an sarong pagbalo. (Santiago 1:5-8) Dai kita babasolon ni Jehova huli sa kadaihan nin kadonongan asin may pagtubod na pamimibi na magkaigwa kaiyan. Tatabangan nia kita na mansayon nin tama an pagbalo asin tagalan iyan. Tibaad ipagirumdom sa sato an mga teksto nin mga kapagtubod o durante nin pag-adal sa Biblia. An mga pangyayaring ginigiyahan nin Dios tibaad papangyarihon kitang maheling kun ano an maninigo niatong gibohon. Puede kitang giyahan kan espiritu nin Dios. (Lucas 11:13) Tanganing kamtan an mga pakinabang na iyan, siempre dapat kitang magdanay na dayupot sa Dios asin sa saiyang banwaan.—Talinhaga 18:1.
8. Taano an nagduduwaduwa ta dai mag-aako nin ano man hale ki Jehova?
8 Tinatawan kita ni Jehova nin kadonongan na atubangon an mga pagbalo kun kita “padagos na maghagad sa pagtubod, na dai nin ano man na pagduwaduwa.” An saro na nagduduwaduwa “siring sa alon nin dagat na ipinapadpad nin doros asin iinaapwak minsan saen.” Kun kita siring kaiyan kabakong marigon sa espirituwal, ‘dai kita maninigong maghona na kita mag-aako nin ano man hale ki Jehova.’ Dai kita magin “may duwang pag-isip” asin “bakong marigon” sa pamimibi o sa iba pang paagi. Imbes, magtubod kita ki Jehova, an Gikanan nin kadonongan.—Talinhaga 3:5, 6.
Puedeng Mag-ogma an Mayaman Asin Dukha
9. Taano ta may dahelan kitang mag-ogma bilang mga nagsasamba ki Jehova?
9 Dawa kun an kadukhaan saro sa mga pagbalo sa sato, girumdomon ta na an mayaman asin dukha na mga Kristiano pareho puedeng mag-ogma. (Santiago 1:9-11) Bago nagin mga parasunod ni Jesus, an kadaklan na linahidan kaidto kadikit sana an materyal na rogaring asin minemenus kan kinaban. (1 Corinto 1:26) Alagad puede nindang ipag-ogma an “pagkalangkaw” sa sainda sa posisyon na mga paramana kan Kahadean. (Roma 8:16, 17) Sa kabaliktaran, an mga mayaman na dati tinatawan nin onra nakaeeksperyensia nin “pagkababa” bilang mga parasunod ni Cristo huli sa pagmenus sa sainda kan kinaban. (Juan 7:47-52; 12:42, 43) Minsan siring, bilang mga lingkod ni Jehova, kita gabos puedeng mag-ogma huli ta an kinabanon na kayamanan asin halangkaw na kamugtakan sa buhay daing saysay kun ikokomparar sa espirituwal na mga kayamanan na yaon sa sato. Asin nagpapasalamat nanggad kita na sa tahaw niato daing lugar an kapalangkawan kun dapit sa sosyal na kamugtakan sa buhay!—Talinhaga 10:22; Gibo 10:34, 35.
10. Paano maninigong mansayon nin Kristiano an materyal na kayamanan?
10 Tinatabangan kita ni Santiago na masabotan na an satong buhay dai minadepende sa kayamanan asin kinabanon na mga nahaman. Kun paanong an kagayonan nin sarong burak dai makaoolang sa pagkaluyos kaiyan sa “nakakatotong na init” kan saldang, an kayamanan nin tawong mayaman dai man makapalalawig sa saiyang buhay. (Salmo 49:6-9; Mateo 6:27) Tibaad sia magadan mantang ginigibo nia an saiyang “mga dalan nin pamumuhay,” tibaad sa negosyo. Huli kaini, an importante magin “mayaman sa Dios” asin gibohon an satong bilog na makakaya na paoswagon an intereses kan Kahadean.—Lucas 12:13-21; Mateo 6:33; 1 Timoteo 6:17-19.
Maogma an mga Nagtatagal sa Pagbalo
11. Ano an mga malalaoman kan mga nangangapot sa saindang pagtubod sa atubangan nin mga pagbalo?
11 Mayaman man o dukha, puede sana kitang magin maogma kun natatagalan ta an mga pagbalo sa sato. (Santiago 1:12-15) Kun tinatagalan niato an mga pagbalo na dai naaano an satong pagtubod, ikapahahayag kitang maogma, huli ta igwa nin kagayagayahan sa paggibo kan tama sa pagheling nin Dios. Paagi sa pangangapot sa saindang pagtubod sagkod sa kagadanan, an pinaniaki sa espiritung mga Kristiano nag-aako kan “korona nin buhay,” an inmortalidad sa kalangitan. (Kapahayagan 2:10; 1 Corinto 15:50) Kun igwa kita nin daganon na paglaom asin pinapagdadanay ta an satong pagtubod sa Dios, makalalaom kita sa buhay na daing katapusan sa sarong paraisong daga. (Lucas 23:43; Roma 6:23) Kanigoan karahay si Jehova sa gabos na naggigibo nin pagtubod sa saiya!
12. Kun nag-aagi nin kasakitan, taano ta dai kita maninigong magsabi: “Binabalo ako nin Dios”?
12 Posible daw na binabalo mismo kita ni Jehova paagi sa kasakitan? Dai, dai kita maninigong magsabi: “Binabalo ako nin Dios.” Si Jehova dai naghihingoang agyaton kita na magkomiter nin kasalan alagad seguradong tatabangan kita asin tatawan kita kan kosog na kaipuhan tanganing matagalan an mga pagbalo kun kita magdadanay na marigon sa pagtubod. (Filipos 4:13) An Dios banal, kaya dai nia kita dadarahon sa mga kamugtakan na mapaluya kan satong kakayahan na labanan an paggibo nin sala. Kun kita mamugtak sa maraot na situwasyon asin makakomiter nin kasalan, dai niato sia maninigong basolon, “huli ta paagi sa maraot na mga bagay an Dios dai puedeng baloon ni binabalo man nia an siisay man.” Minsan ngani tibaad togotan ni Jehova an sarong pagbalo na disiplinahon kita para sa satong ikararahay, dai nia kita binabalo na may maraot na intension. (Hebreo 12:7-11) Tibaad sugotan kita ni Satanas na gumibo nin sala, alagad kaya kitang iligtas nin Dios sa maraot na iyan.—Mateo 6:13.
13. Ano an puedeng mangyari kun dai niato isikwal an salang kamawotan?
13 Kaipuhan kitang magin mapagngayongayo huli ta an sarong situwasyon tibaad pagponan nin salang kamawotan na puedeng makaagyat sa sato na magkasala. Si Santiago nagsabi: “An lambang saro nababalo paagi sa pagkabotong asin pagkaakit sa saiya kan saiyang sadiring kamawotan.” Dai niato puedeng basolon an Dios huli sa satong kasalan kun tinogotan ta an satong puso na magdanay sa makasalan na kamawotan. Kun dai niato hahaleon an sarong salang kamawotan, ‘iyan nangingidam,’ nagtatalubo sa puso, asin “nangangaki nin kasalan.” Kun magibo na an kasalan, iyan “nagbubunga nin kagadanan.” Malinaw nanggad, kaipuhan tang bantayan an satong puso asin labanan an makasalan na mga inklinasyon. (Talinhaga 4:23) Si Cain pinatanidan na madali na siang madaog nin kasalan, alagad ta dai sia luminaban. (Genesis 4:4-8) Kaya, kun siring, kumusta kun nagpopoon kitang lumakaw sa bakong Makakasuratan na dalan? Sierto nanggad na maninigo kitang magpasalamat kun pinagmamaigotan kan Kristianong kamagurangan na pakarhayon giraray kita tanganing dai kita magkasala tumang sa Dios.—Galacia 6:1.
An Dios—An Gikanan nin Marahay na mga Bagay
14. Sa anong sentido masasabi na an mga balaog nin Dios “sangkap”?
14 Maninigo niatong girumdomon na si Jehova an Gikanan, bakong nin mga pagbalo, kundi nin marahay na mga bagay. (Santiago 1:16-18) Inaapod ni Santiago an mga kapagtubod bilang ‘mga namomotan na tugang’ asin ipinaheheling na an Dios an Paratao nin ‘lambang marahay na balaog asin lambang sangkap na regalo.’ An espirituwal asin materyal na mga balaog ni Jehova “sangkap,” o kompleto, dai nagkukulang nin ano man. Iyan “hale sa itaas,” hale sa erokan nin Dios sa kalangitan. (1 Hade 8:39) Si Jehova an “Ama kan langitnon na mga liwanag”—an saldang, an bulan, asin an mga bitoon. Tinatawan man nia kita nin espirituwal na liwanag asin katotoohan. (Salmo 43:3; Jeremias 31:35; 2 Corinto 4:6) Bakong arog kan saldang na liniliwat an mga anino mantang iyan naghihiro asin nasa pinakahalangkaw sana kun kaodtohan, an Dios perming nasa pinakahalangkaw na grado kan saiyang abilidad sa pagtao kan marahay. Sierto na sasangkapan nia kita na atubangon an mga pagbalo kun lubos niatong aaprobetsaran an saiyang espirituwal na mga probisyon na itinatao paagi sa saiyang Tataramon asin sa “fiel asin madonong na oripon.”—Mateo 24:45.
15. Ano an saro sa pinakamarahay na mga balaog ni Jehova?
15 Ano an saro sa pinakamarahay na balaog nin Dios? An pagkamundag nin espirituwal na mga aki paagi sa banal na espiritu, na naghihirong konektado sa maogmang bareta, o “tataramon kan katotoohan.” An mga nakaeeksperyensia nin espirituwal na pagkamundag “sarong klase nin enot na mga bunga,” na pinili hale sa tahaw nin katawohan tanganing magin langitnon na “kahadean asin mga saserdote.” (Kapahayagan 5:10; Efeso 1:13, 14) Tibaad an nasa isip ni Santiago enot na mga bunga nin sebada na idinolot kan Nisan 16, an petsa kan pagbuhay liwat ki Jesus, asin an pagdolot nin duwang tinapay na gibo sa trigo kan aldaw nin Pentecostes, kan ibubo an banal na espiritu. (Levitico 23:4-11, 15-17) Sa kasong iyan, si Jesus iyo an enot na bunga asin an saiyang kairibang paramana iyo an “sarong klase nin enot na mga bunga.” Kumusta kun igwa kita nin daganon na paglaom? Bueno, an paggirumdom kaiyan tatabangan kita na mangapot sa satong pagtubod sa Paratao nin “lambang marahay na balaog,” na ginibong posible an buhay na daing katapusan sa pamamahala kan Kahadean.
Magin “Paragibo kan Tataramon”
16. Taano ta maninigo kitang magin ‘listo kun dapit sa pagdangog alagad maluway kun dapit sa pagtaram asin kaanggotan’?
16 Baga man kita nag-aagi nin mga pagbalo sa satong pagtubod ngonyan mismo o dai, kita kaipuhan na magin “mga paragibo kan tataramon.” (Santiago 1:19-25) Kita kaipuhan na magin “listo kun dapit sa pagdangog” sa tataramon nin Dios, na nagigin makinuyog na mga paragibo kaiyan. (Juan 8:47) Sa ibong na kampi, kita magin “maluway kun dapit sa pagtaram,” na maingat na hinohorophorop an satong mga sinasabi. (Talinhaga 15:28; 16:23) Puedeng sinasadol kita ni Santiago na dai tolos-tolos magsabi na an mga pagbalo sa sato hale sa Dios. Kita hinahatolan man na magin “maluway kun dapit sa kaanggotan; huli ta an kaanggotan nin tawo dai nagbubunga kan katanosan nin Dios.” Kun napaaanggot kan sinasabi nin iba, kita ‘magluwayluway’ tanganing malikayan an benggatibong simbag. (Efeso 4:26, 27) An aranggoton na espiritu na tibaad magtao sa sato nin mga problema asin magin pagbalo para sa iba dai makapagbubunga kan hinahagad sa sato kan pagtubod sa satong matanos na Dios. Apuera kaiyan, kun kita “abunda sa pakamansay,” kita “haloy na maanggot,” asin an satong mga tugang na lalaki asin babae mapararani sa sato.—Talinhaga 14:29.
17. Ano an nagigibo kan paghale kan karatan sa puso asin isip?
17 Kaipuhan nanggad na mayo kita kan “gabos na ramog”—gabos na bagay na ikinababalde nin Dios asin nagpapalakop nin pagkaanggot. Dugang pa, dapat niatong ‘haleon an bagay na kalabihan, an karatan.’ Maninigong haleon niato gabos sa satong buhay an ano man na pagkamaati nin laman o espiritu. (2 Corinto 7:1; 1 Pedro 1:14-16; 1 Juan 1:9) An paghale nin karatan sa puso asin isip nakatabang sa sato na “akoon na may kahoyoan an pagtatanom kan tataramon” nin katotoohan. (Gibo 17:11, 12) Gurano man kita kahaloy nang Kristiano, dapat na padagos niatong itogot na ikatanom sa sato an dugang pang Makakasuratan na katotoohan. Taano? Huli ta paagi sa espiritu nin Dios, an nakatanom na tataramon nagbubunga “kan bagong pagkatawo” na makaliligtas.—Efeso 4:20-24.
18. Paano an saro na paradangog sana kan tataramon napapalaen sa saro na paragibo man kaiyan?
18 Paano niato ipinaheheling na an tataramon an satong giya? Paagi sa pagigin makinuyog na “mga paragibo kan tataramon, asin bakong mga paradangog sana.” (Lucas 11:28) An “mga paragibo” igwa nin pagtubod na nagbubunga nin mga gibo na arog baga kan maigot na aktibidad sa Kristianong ministeryo asin regular na partisipasyon sa mga pagtiripon kan banwaan nin Dios. (Roma 10:14, 15; Hebreo 10:24, 25) An paradangog sana kan tataramon “nakaaagid sa tawo na nagheheling sa saiyang lalauogon sa salming.” Minaheling sia, dangan minahale asin nalilingawan an tibaad kaipuhan tanganing pakarhayon an saiyang itsura. Bilang “mga paragibo kan tataramon,” maingat niatong inaadalan asin kinukuyog an “sangkap na ley” nin Dios, na kaiba an gabos na hinahagad nia sa sato. Sa siring an katalingkasan na yaon sa sato iyo mismo an kabaliktaran nin pagkaoripon sa kasalan asin kagadanan, huli ta iyan minagiya pasiring sa buhay. Kaya ‘magdanay kita sa sangkap na ley,’ na dayaday na sinisiyasat asin kinukuyog iyan. Asin isip-isipa nanggad! Bilang ‘mga paragibo kan gibohon, bakong malingawon na paradangog,’ yaon sa sato an kagayagayahan na resulta kan pabor nin Dios.—Salmo 19:7-11.
Labi Pa Kisa sa Pormal na mga Parasamba
19, 20. (a) Sono sa Santiago 1:26, 27, ano an hinahagad sa sato kan malinig na pagsamba? (b) Ano an pirang halimbawa nin pagsamba na daing digta?
19 Tanganing kamtan ta an pabor nin Dios, kaipuhan tang girumdomon na an tunay na pagsamba bako sanang pormalidad. (Santiago 1:26, 27) Tibaad iniisip ta na kita maaako na ‘pormal na mga parasamba’ ki Jehova, alagad an pagheling nia sa kada saro sa sato an talagang mahalaga. (1 Corinto 4:4) An sarong seryosong diperensia tibaad iyo an dai ‘pakabusal kan dila.’ Dinadaya ta an satong sadiri kun hinohona ta na an Dios naninigoan sa satong pagsamba kun kita nambabalobagi sa iba, nagpuputik, o ginagamit sa sala an dila sa iba pang mga paagi. (Levitico 19:16; Efeso 4:25) Sierto nanggad, habo niato na an satong “porma nin pagsamba” magin “basang sana” asin dai maaako nin Dios huli sa ano man na dahelan.
20 Minsan ngani dai sinisitar ni Santiago an gabos na aspekto nin malinig na pagsamba, sinasabi nia na kaiba dian an “pag-ataman sa mga ilo asin babaeng balo sa saindang kasakitan.” (Galacia 2:10; 6:10; 1 Juan 3:18) An Kristianong kongregasyon nagpapaheling nin espesyal na interes sa pagsustento sa mga babaeng balo. (Gibo 6:1-6; 1 Timoteo 5:8-10) Mantang an Dios an Paraingat sa mga babaeng balo asin mga daing ama, makikooperar kita sa Saiya paagi sa paggibo kan makakaya niato na tabangan sinda sa espirituwal asin materyal. (Deuteronomio 10:17, 18) An malinig na pagsamba nangangahulogan man nin “pagpadanay sa sadiri na daing digta kan kinaban,” an bakong matanos na sosyedad nin tawo na namumugtak sa kapangyarihan ni Satanas. (Juan 17:16; 1 Juan 5:19) Kun siring magdanay kita na mayo kan daing Dios na gawe-gawe kan kinaban tanganing kita makapamuraway ki Jehova asin magin kapakipakinabang sa paglilingkod sa saiya.—2 Timoteo 2:20-22.
21. May koneksion sa surat ni Santiago, ano pang mga hapot an maninigong estudyaran niato?
21 An hatol ni Santiago na satong inestudyaran sagkod digdi maninigong tumabang sa sato na tagalan an mga pagbalo asin mangapot sa satong pagtubod. Kaipuhan na pakosogon kaiyan an satong apresasyon sa mamomoton na Paratao nin marahay na mga balaog. Asin an mga tataramon ni Santiago tinatabangan kita na maggibo nin malinig na pagsamba. Ano pa an dinadara nia sa satong atension? Ano pang mga aksion an magigibo niato tanganing patunayan na tunay an satong pagtubod ki Jehova?
[Nota sa Ibaba]
a Durante nin pribado o pampamilyang pag-adal sa artikulong ini asin sa duwa pang kasunod kaiyan, nangorognang magigin kapakipakinabang para sa saindo na basahon an kada sitadong kabtang kan nakapakokosog sa pagtubod na surat ni Santiago.
Ano an Isisimbag Nindo?
◻ Ano an matabang sa sato na matagalan an mga pagbalo?
◻ Sa ibong nin mga pagbalo, taano ta makapag-oogma an mga Kristiano?
◻ Paano kita magigin mga paragibo kan tataramon?
◻ Ano an kalabot sa malinig na pagsamba?
[Retrato sa pahina 9]
Kun binabalo, magtubod sa kapangyarihan ni Jehova na simbagon an mga pamibi
[Mga retrato sa pahina 10]
An “mga paragibo kan tataramon” nagbabalangibog kan Kahadean nin Dios sa bilog na kinaban