Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan II
Kapitulo Beinte-Sais: “Maggayagaya Kamo Sagkod Lamang sa Sakong Linalalang”
1. Anong nakapakokosog liwat sa boot na mga tataramon an isinurat ni apostol Pedro, asin anong hapot an minalataw?
MAHEHELING ta pa daw an katapusan nin mga inhustisya asin pagdusa? Labing 1,900 na taon na an nakaagi, isinurat ni apostol Pedro an nakapakokosog liwat sa boot na mga tataramon na ini: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat segun sa . . . panuga [nin Dios], asin sa mga ini magdadanay an katanosan.” (2 Pedro 3:13) Si Pedro, kaiba an dakol na iba pang fiel na mga lingkod nin Dios sa nag-aging mga siglo, naglaom sa dakulang aldaw na an katampalasanan, pan-aapi, asin kadahasan matatapos na asin mangingibabaw an katanosan. Makasisierto daw kita na maootob an panugang ini?
2. Siisay na propeta an nagtaram manongod sa “bagong kalangitan asin sarong bagong daga,” asin ano an mga kaotoban kan suanoy na hulang iyan?
2 Iyo nanggad! Kan si Pedro magtaram manongod sa “bagong kalangitan asin sarong bagong daga,” dai sia nag-iintrodusir nin sarong bagong ideya. Mga 800 taon bago kaini, nasambitan ni Jehova paagi ki propeta Isaias an kaagid na mga tataramon. An naenot na panuga na iyan nagkaigwa nin sadit na kaotoban kan 537 B.C.E. kan butasan an mga Judio sa pagkabihag sa Babilonya, na nagpangyaring makapuli sinda sa saindang sadiring daga. Alagad an hula ni Isaias may dakulang kaotoban ngonyan, asin linalaoman niato an mas nakapupukaw pa ngani sa boot na kaotoban sa maabot na bagong kinaban nin Dios. Tunay nanggad, ipinababanaag kan nakaoogmang hula na itinao paagi ki Isaias an mga bendisyon na itinagama nin Dios para sa mga namomoot sa saiya.
Nakimaherak si Jehova sa Sarong “Sumbikalan na Banwaan”
3. Anong hapot an sinisimbag para sa sato kan Isaias kapitulo 65?
3 Girumdomon na nasa Isaias 63:15–64:12 an makahulang pamibi ni Isaias para sa desterradong mga Judio sa Babilonya. Siring kan linilinaw kan mga tataramon ni Isaias, dakol na Judio an dai nagsasamba ki Jehova nin bilog na kalag, alagad an nagkapira nagsolsol asin nagbalik sa saiya. Ibabalik daw ni Jehova an nasyon sa kapakanan kan nagbabasol na mga natatadang iyan? Manonompongan niato an simbag sa Isaias kapitulo 65. Alagad antes sambiton an sarong panuga nin pagliligtas para sa pira sanang fiel, ilinadawan ni Jehova an paghokom na naghahalat sa dakol na mayo nin pagtubod.
4. (a) Kabaliktaran kan saiyang rebeldeng banwaan, siisay an mahanap ki Jehova? (b) Paano iinaplikar ni apostol Pablo an Isaias 65:1, 2?
4 Pinagpasensiahan ni Jehova an paorootrong pagrebelde kan saiyang banwaan. Minsan siring, maabot an panahon na pababayaan nia sinda sa saindang mga kaiwal asin maboot na aakoon an iba na magkaigwa kan saiyang pabor. Paagi ki Isaias, si Jehova nagsasabi: “Itinogot ko na ako hanapon kan mga dai naghaharapot manongod sa sako. Itinogot ko na ako manompongan kan mga dai naghanap sa sako. Ako nagsabi, ‘Uya ako, uya ako!’ sa sarong nasyon na dai nag-aapod sa sakong ngaran.” (Isaias 65:1) Saro ining makamomondong komentaryo sa katipan na banwaan ni Jehova na idtong mga kabilang sa nasyon madolok ki Jehova alagad an sumbikalan na Juda sa kabilogan masayumang gibohon iyan. Bako sanang si Isaias an propetang naghula na sa katapustapusi mapili an Dios nin sarong banwaan na dati dai minimidbid. (Oseas 1:10; 2:23) Kinotar ni apostol Pablo an Isaias 65:1, 2 hale sa Septuaginta tanganing patunayan na an mga tawo kan mga nasyon magkakaigwa nin “katanosan na minagikan sa pagtubod” minsan ngani an natural na mga Judio nagsasayumang gibohon iyan.—Roma 9:30; 10:20, 21.
5, 6. (a) Anong odok na kamawotan an ipinaheling ni Jehova, alagad ano an reaksion kan saiyang banwaan? (b) Ano an manonodan niato sa pagtratar ni Jehova sa Juda?
5 Ipinaliliwanag ni Jehova kun taano ta totogotan nia an saiyang banwaan na mag-agi nin kalamidad: “Iinunat ko an sakuyang mga kamot sa bilog na aldaw sa sumbikalan na banwaan, an mga naglalakaw sa dalan na bakong marahay, sa pagsunod sa saindang mga kaisipan.” (Isaias 65:2) An pag-unat nin kamot nangangahulogan nin pangagda o pakimaherak. Iinunat ni Jehova an saiyang mga kamot, bakong madali sana, kundi sa bilog na aldaw. An odok sa pusong kamawotan nia iyo na bumalik sa saiya an Juda. Pero, an sumbikalan na banwaan na ini dai naghimate.
6 Nakaoogma nanggad na leksion an nanodan niato gikan sa mga tataramon ni Jehova! Gusto nia na rumani kita sa saiya huli ta sia madaling dolokon na Dios. (Santiago 4:8) Ipinaheheling man sa sato kan mga tataramon na ini na mapakumbaba si Jehova. (Salmo 113:5, 6) Total, padagos niang iinuunat an saiyang mga kamot sa piguratibong paagi, na nakikimaherak sa saiyang banwaan na bumalik sa ibong kan bagay na “pinapagsentir” sia kan saindang pagigin sumbikalan. (Salmo 78:40, 41) Saka sana nia pinabayaan sinda sa saindang mga kaiwal pakatapos kan dakol na siglong pakimaherak nia sa sainda. Dawa pa siring, dai nia sinerahan an pinto para sa mapakumbabang mga indibiduwal sa tahaw ninda.
7, 8. Sa anong mga paagi pinaaanggot si Jehova kan saiyang sumbikalan na banwaan?
7 Paorootrong pinaaanggot si Jehova kan sumbikalan na mga Judio paagi sa saindang makasusupog na paggawe. Ilinaladawan ni Jehova an saindang nakaaanggot na mga gawe-gawe: “An banwaan na binibilog kan mga dayaday na nag-aagyat sakuya sa kaanggotan sagkod sa sakuyang lalauogon, na nag-aatang sa mga tatamnan asin nagpapaaso sa ibabaw kan mga ladrilyo, na nagtuturukaw sa tahaw kan mga lolobngan, na nagdadanay man nin magdamlag sa mga payag na bantayan, na nagkakakan nin laman kan orig, na nasa saindang mga lalagan minsan an sabaw nin marigsok na mga bagay; an mga nagsasabi, ‘Dian ka sa saimong kamugtakan. Dai ka magdolok sa sakuya, ta ako magtatao sa saimo nin kabanalan.’ An mga ini aso sa sakong dongo, kalayo na naglalaad sa bilog na aldaw.” (Isaias 65:3-5) An mga nagbabanalbanalan na ini inaagyat sa kaanggotan si Jehova ‘sagkod sa saiyang lalauogon’—sarong pananaram na nagpaparisa nin kapangahasan asin kadaihan nin paggalang. Dai man lamang ninda hinihingoang itago an saindang makababaldeng mga gibo. Bako daw na nangorognang kulpable an pagkomiter nin mga kasalan sa presensia mismo kan Saro na dapat tawan nin onra asin kuyogon?
8 Garo man sana sinasabi kan nagpapakangmatanos na mga parakasalang ini sa ibang Judio: ‘Rumayo ka, huli ta mas banal ako sa saimo.’ Kanigoan na pagsaginsagin! An mga “nagbabanalbanalan” na ini nagdodolot nin mga atang asin nagtototong nin insenso sa falsong mga dios, na kinokondenar kan Ley nin Dios. (Exodo 20:2-6) Sinda nagtutukaw sa tanga kan mga lolobngan, na nagpapangyaring magin maati sinda segun sa Ley. (Bilang 19:14-16) Nagkakakan sinda kan laman kan orig, sarong maating kakanon.a (Levitico 11:7) Pero, huli sa saindang relihiosong mga aktibidad nagsasaboot sinda na sinda mas banal kisa ibang mga Judio, asin gusto nindang rumayo sa sainda an ibang tawo tangani na dai ini masantipikar, sabi ngani, o magin malinig, paagi sana sa pakiibaiba. Minsan siring, bakong arog kaiyan an pagmansay nin Dios na naghahagad nin “eksklusibong debosyon”!—Deuteronomio 4:24.
9. Paano minamansay ni Jehova an nagpapakangmatanos na mga parakasala?
9 Imbes na ibilang na banal an mga nagpapakangmatanos na ini, si Jehova nagsasabi: “An mga ini aso sa sakong dongo.” An termino sa Hebreo para sa “dongo” sa parate ginagamit para sa kaanggotan sa piguratibong paagi. An aso konektado man sa naglalaad na kaanggotan ni Jehova. (Deuteronomio 29:20) An pagkahulog kan saiyang banwaan sa makababaldeng idolatriya nakapukaw sa naglalaad na kaanggotan ni Jehova.
10. Paano babalosan ni Jehova an mga nasa Juda huli sa saindang mga kasalan?
10 Huli sa saiyang hustisya, dai puedeng pabayaan ni Jehova na dai mapadusahan an mga tuyong parakasala na ini. Nagsurat si Isaias: “‘Uya! Nakasurat iyan sa atubangan ko. Dai ako mapondo, kundi matao ako nin balos; itatao ko ngani an balos sa saindang daghan, huli sa saindang sadiring mga sala asin huli man sa sala kan saindang mga apoon,’ an sabi ni Jehova. ‘Huli ta nagdolot sinda nin atang na aso sa ibabaw nin mga bukid, asin sa ibabaw nin mga bulod pinag-olog-olog ninda ako, sosokolon ko man enot sa gabos an saindang kabayadan sa saindang daghan.’ ” (Isaias 65:6, 7) Paagi sa pakikikabtang sa falsong pagsamba, si Jehova pinag-olog-olog kan mga Judiong ini. Pinalataw ninda na an pagsamba sa tunay na Dios pareho man sana kan pagsamba kan mga nasyon sa palibot ninda. “Huli sa saindang sadiring mga sala,” kaiba an idolatriya asin espiritismo, babalosan sinda ni Jehova “sa saindang daghan.” An pananaram na “daghan” minalataw na nanonongod sa binogkos na katiklopan kan pan-itaas na gubing na nagseserbing supot na dian puedeng iula nin mga nagtitinda an sinokol na kadakolan nin ani. (Lucas 6:38) Para sa apostatang mga Judio, malinaw an kahulogan—sosokolon ni Jehova an saindang “balos,” o kapadusahan. Maniningil an Dios nin hustisya. (Salmo 79:12; Jeremias 32:18) Mantang si Jehova dai nagbabago, makakokompiar kita na sa saiyang itinalaan na panahon, sosokolon nia sa kaagid na paagi an padusa sa maraot na sistemang ini nin mga bagay.—Malaquias 3:6.
“Sa Kapakanan kan Sakong mga Lingkod”
11. Paano ipinarisa ni Jehova na ililigtas nia an sarong fiel na natatada?
11 Kaheherakan daw ni Jehova an mga fiel na kabilang sa saiyang banwaan? Ipinaliliwanag ni Isaias: “Iyo ini an sinabi ni Jehova: ‘Kun paanong an bagong arak manonompongan sa bagikoy asin may magsasabi, “Dai mo iyan raoton, huli ta igwa dian nin bendisyon,” siring an gigibohon ko sa kapakanan kan sakong mga lingkod tanganing dai malaglag an gabos. Asin paluluwason ko ki Jacob an sarong gikan asin sa Juda an magmamana bilang kagsadiri kan sakong mga bukid; asin sasadirihon iyan kan sakong mga pinili, asin mag-eerok dian an sakong mga lingkod.’ ” (Isaias 65:8, 9) Sa pagkomparar kan saiyang banwaan sa sarong bagikoy nin ubas, ginagamit ni Jehova an sarong ilustrasyon na madali nindang masabotan. Abunda an ubas sa daga, asin sarong bendisyon sa katawohan an arak na gikan sa mga ubas. (Salmo 104:15) An ladawan na iinaatubang puedeng sarong bagikoy na may nagkapirang marahay na klaseng ubas, alagad bakong gabos. O an ideya puedeng sarong marahay na bagikoy, mantang an ibang bagikoy hilaw o lapa. Arin man kaiyan, dai raraoton kan paraataman nin ubas an marahay na klaseng mga ubas. Sa siring inaasegurar giraray ni Jehova sa saiyang banwaan na dai nia biyong lalaglagon an nasyon kundi paliligtason an sarong fiel na natatada. Sinabi nia na sasadirihon kan may pag-oyon na natatadang ini an saiyang “mga bukid,” an boot sabihon, an Jerusalem asin an daga nin Juda, an mabolod na rehion na kinua nia bilang saiyang rogaring.
12. Anong mga bendisyon an naghahalat sa fiel na mga natatada?
12 Anong mga bendisyon an naghahalat sa fiel na natatada na ini? Ipinaliliwanag ni Jehova: “An Saron magigin sabsaban para sa mga karnero asin an hababang kaplanodohan nin Acor lukohan nin mga baka, para sa sakong banwaan na mahanap sa sako.” (Isaias 65:10) An mga aripompon may mahalagang kabtang sa buhay nin dakol na Judio, asin nakatatabang an mahiwas na dagang pasabsaban tanganing magkaigwa nin prosperidad sa panahon nin katoninongan. Nasambitan ni Jehova an man-ibong-ibong na poro kan daga tanganing iladawan an katoninongan asin prosperidad. Sa kamping solnopan, an Kapatagan nin Saron, na midbid sa kagayonan asin kabalunbonan kaiyan, nasa kalabaan kan Baybayon nin Mediterraneo. An Kababan nin Acor nasa kabtang kan amihanan-sirangan na linderos kan daga. (Josue 15:7) Durante kan maabot na pagkadistiero, an mga lugar na ini pababayaan, kaiba kan bilog na iba pang kabtang kan daga. Minsan siring, nanunuga si Jehova na pakatapos kan pagkadistiero iyan magigin magayon na sabsaban para sa nagpuling mga natatada.—Isaias 35:2; Oseas 2:15.
Pagtitiwala sa “Dios nin Marahay na Suerte”
13, 14. Anong mga gibo an nagpapaheling na an banwaan nin Dios nagbaya sa saiya, asin ano an nangyari sa sainda bilang resulta?
13 Binalikan ngonyan kan hula ni Isaias an mga nagbaya ki Jehova asin nagdanay sa idolatriya. Iyan nagsasabi: “Kamo an mga nagbabaya ki Jehova, an mga nakalilingaw sa sakong banal na bukid, an mga nagpupuesto nin lamesa para sa dios nin Marahay na Suerte asin an mga nagpapano nin tinimplang arak para sa dios nin Kapaladan.” (Isaias 65:11) Paagi sa pagpuesto nin lamesa na may kakanon asin inomon sa atubangan kan “dios nin Marahay na Suerte” asin “dios nin Kapaladan,” an mga Judiong ini na nagbuelta sa dating karatan nahulog sa idolatrosong mga gibohon kan paganong mga nasyon.b Ano an mangyayari sa siisay man na may kamangmangan na nagtitiwala sa mga dios na ini?
14 Prangkang pinatanidan sinda ni Jehova: “Itatalaga ko kamo sa espada, asin kamo gabos maduko sa paggadan; huli ta inapod ko kamo, alagad dai kamo suminimbag; nagtaram ako, alagad dai kamo naghinanyog; asin padagos kamong naggigibo kan maraot sa sakong mga mata, asin pinili nindo an bagay na dai ko kinawiwilihan.” (Isaias 65:12) Ginigibong makangingisi an ngaran kan dios nin Kapaladan sa orihinal na Hebreo, sinasabi ni Jehova na an mga nagsasamba sa falsong dios na ini ‘itatalaga sa espada,’ an boot sabihon, sa kalaglagan. Paagi sa saiyang mga propeta paorootrong inapodan ni Jehova an mga tawong ini na magsolsol, alagad inignoro sia ninda asin may katagasan na pinili an paggibo kan aram nindang maraot sa saiyang pagheling. Kanigoan na pagduhagi an ipinaheling ninda sa Dios! Bilang kaotoban kan patanid nin Dios, an nasyon nag-agi nin grabe nanggad na kapahamakan kan 607 B.C.E. kan pabayaan ni Jehova an mga Babilonyo na laglagon an Jerusalem asin an templo kaiyan. Kan panahon na idto dai naprotehiran kan “dios nin Marahay na Suerte” an mga deboto sa saiya sa Juda asin Jerusalem.—2 Cronica 36:17.
15. Sa anong paagi hinihimate kan tunay na mga Kristiano ngonyan an patanid na manonompongan sa Isaias 65:11, 12?
15 Hinihimate kan tunay na mga Kristiano ngonyan an patanid na manonompongan sa Isaias 65:11, 12. Dai sinda naniniwala sa “Marahay na Suerte,” na garo baga iyan sarong lihis sa natural na kapangyarihan na nakakatao nin mga pakinabang. Huling habo nindang sayangon an saindang materyal na mga rogaring sa paghingoang sirosiroon an “dios nin Marahay na Suerte,” linilikayan ninda an gabos na klase nin paghuego. Kombensido sinda na an mga nagdudusay kan saindang sadiri sa dios na ini mawawaran kan gabos nindang rogaring sa kahurihurihi, huli ta sa siring na mga tawo si Jehova nagsasabi: “Itatalaga ko kamo sa espada.”
“Uya! An Sakong mga Lingkod Maggagayagaya”
16. Sa anong mga paagi bebendisyonan ni Jehova an saiyang fiel na mga lingkod, alagad ano an mangyayari sa mga nagbaya sa saiya?
16 Bilang pagsagwe sa mga nagbaya ki Jehova, ilinaladawan kan hula an magkalaen na mga kaaabtan kan mga sinserong nagsasamba sa Dios asin kan mga naggigibo kaini sa mapagsaginsagin na paagi: “Iyo ini an isinabi kan Soberanong Kagurangnan na Jehova: ‘Uya! An sakong mga lingkod makarakan, alagad kamo magkakagurutom. Uya! An sakong mga lingkod mairinom, alagad kamo magkakaparaha. Uya! An sakong mga lingkod maggagayagaya, alagad kamo magkakasurupog. Uya! An sakong mga lingkod magkukururahaw sa kagayagayahan huli sa marahay na kamugtakan kan puso, alagad kamo mag-aaragrangay huli sa kakologan sa puso asin kamo mag-uurungal huli sa pagkalaglag kan espiritu.’ ” (Isaias 65:13, 14) Bebendisyonan ni Jehova an saiyang fiel na mga lingkod. Huling nagsusulwak sa kagayagayahan an puso, sinda makurahaw. An pagkakan, pag-inom, asin paggayagaya mga terminong nagpaparisa na paninigoan ni Jehova sa nagsosopay na paagi an mga pangangaipo kan mga nagsasamba sa saiya. Sa kabaliktaran, an mga piniling bayaan si Jehova magkakagurutom asin magkakaparaha sa espirituwal. Dai mapaninigoan an saindang mga pangangaipo. Sinda maaragrangay asin maurungal huli sa kasakitan na mapapasainda.
17. Taano an banwaan nin Dios ngonyan ta may marahay na dahelan na magkurahaw sa kagayagayahan?
17 Ilinaladawan nanggad kan mga tataramon ni Jehova an espirituwal na kamugtakan ngonyan kan mga naghihingako sanang naglilingkod sa Dios. Minsan siring, mantang an minilyon sa Kakristianohan laglag an espiritu, an mga nagsasamba ki Jehova nagkukurahaw sa kagayagayahan. Asin may marahay sindang dahelan na maggayagaya. Sinda pinakakakan nin marhay sa espirituwal. Tinatawan sinda ni Jehova nin abundang suplay nin espirituwal na kakanon paagi sa mga publikasyon na basado sa Biblia asin sa Kristianong mga pagtiripon. Tunay nanggad, an nakaparirigon na mga katotoohan asin an nakararangang mga panuga kan Tataramon nin Dios nagtatao sa sato nin “marahay na kamugtakan kan puso”!
18. Ano an matatada sa mga nagbaya ki Jehova, asin ano an puedeng isuherir kan paggamit sa saindang ngaran sa sarong sumpa?
18 Padagos pang kinaolay ni Jehova an mga nagbaya sa saiya: “Iaatubang nanggad nindo an saindong ngaran para sa sarong sumpa kan sakong mga pinili, asin gagadanon talaga kamo na pasarosaro kan Soberanong Kagurangnan na Jehova, alagad an saiyang mga lingkod aapodon nia sa ibang ngaran; tangani na an siisay man na nagbebendisyon kan saiyang sadiri sa daga mabendisyon kan saiyang sadiri paagi sa Dios nin pagtubod, asin an siisay man na nanunumpa sa daga masumpa paagi sa Dios nin pagtubod; huli ta an enot na mga kasakitan magkakarilingawan na asin huli ta an mga iyan matatago sa sakong mga mata.” (Isaias 65:15, 16) An solamenteng matatada sa mga nagbaya ki Jehova iyo an saindang ngaran, na gagamiton sana sa pagsumpa, o pagmaldisyon. Puede ining mangahulogan na an mga nagmamawot na obligaron an saindang sadiri sa sarong solemneng paagi sa sumpa, garo man sana magsasabi: ‘Kun dai ko otobon an panugang ini, kamtan ko logod an padusa na inako kan mga apostatang idto.’ Puede nganing mangahulogan iyan na an saindang ngaran gagamiton sa ilustratibong paagi, arog kan Sodoma asin Gomorra, bilang simbolo kan padusa nin Dios sa mga maraot.
19. Paano aapodon sa ibang ngaran an mga lingkod nin Dios, asin taano sinda ta magkakaigwa nin kompiansa sa Dios nin pagigin fiel? (Helingon man an nota sa ibaba.)
19 Laen nanggad an kaaabtan kan sadiring mga lingkod nin Dios! Aapodon sinda sa ibang ngaran. Nangangahulogan iyan kan maogmang kamugtakan asin onra na kakamtan ninda sa saindang dagang tinuboan. Dai sinda maghahanap nin bendisyon hale sa arin man na falsong dios o masumpa paagi sa ano man na daing buhay na idolo. Imbes, kun sinda nagbebendisyon sa saindang sadiri o nanunumpa, gigibohon ninda iyan paagi sa Dios nin pagigin fiel. (Isaias 65:16, nota sa ibaba) An mga nag-eerok sa daga magkakaigwa nin dahelan na lubos na magkompiar sa Dios, huli ta patutunayan nia na sia maimbod sa saiyang mga panuga.c Ligtas sa saindang dagang tinuboan, sa dai mahahaloy malilingawan kan mga Judio an nakaaging mga kasakitan.
“Ako Naglalalang nin Bagong Kalangitan Asin Sarong Bagong Daga”
20. Paano naotob kan 537 B.C.E. an panuga ni Jehova na “bagong kalangitan asin sarong bagong daga”?
20 Idinedetalye ngonyan ni Jehova an saiyang panuga na ibalik an sarong nagsosolsol na natatada pakabalik ninda hale sa pagkadistiero sa Babilonya. Paagi ki Isaias, si Jehova nagsasabi: “Uya ako naglalalang nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga; asin an dating mga bagay dai na magigirumdoman, ni masabong pa iyan sa puso.” (Isaias 65:17) An panuga ni Jehova na pagbabalik siertong maootob, kaya nagtataram sia manongod sa pagbabalik na iyan sa ngapit na garo baga nangyayari na iyan. An hulang ini enot na naotob kan 537 B.C.E. kan an Judiong mga natatada ibinalik sa Jerusalem. Ano an minakompuesto kan “bagong kalangitan” kan panahon na idto? An pamamahala bilang gobernador ni Zorobabel na suportado kan Halangkaw na Saserdoteng si Josue asin nakasentro sa Jerusalem. An ibinalik na Judiong mga natatada minakompuesto sa “sarong bagong daga,” sarong lininig na sosyedad na nagpasakop sa siring na pamamahala asin nagtabang tanganing establisaron liwat an dalisay na pagsamba sa daga. (Esdras 5:1, 2) Nalabawan kan kagayagayahan huli sa pagbabalik na iyan an gabos na nakaaging pagdusa; an nakaaging mga kasakitan dai na ngani nagirumdoman.—Salmo 126:1, 2.
21. Anong bagong kalangitan an nag-eksister kan 1914?
21 Minsan siring, girumdomon na inotro ni Pedro an hula ni Isaias asin ipinaheling na igwa iyan nin kaotoban sa ngapit. An apostol nagsurat: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat segun sa saiyang panuga, asin sa mga ini magdadanay an katanosan.” (2 Pedro 3:13) Kan 1914 nag-eksister an haloy nang hinahalat na kalangitan. An Mesiyanikong Kahadean na namundag kan taon na iyan namamahala gikan sa langit mismo, asin tinawan iyan ni Jehova nin autoridad sa bilog na daga. (Salmo 2:6-8) An gobyernong Kahadean na ini, sa irarom ni Cristo asin kan saiyang 144,000 na kairibang namamahala, iyo an bagong kalangitan.—Kapahayagan 14:1.
22. Siisay an makompuesto kan bagong daga, asin paano inaandam an mga tawo dawa ngonyan tanganing magin an pinakanukleo kan areglong iyan?
22 Kumusta man an bagong daga? Siring kan nangyari sa suanoy na kaotoban, an bagong daga magigin kompuesto nin mga tawo na maogmang nagpapasakop sa pamamahala kan bagong langitnon na gobyerno. Dawa ngonyan pa sana, minilyon na indibiduwal na tama an inklinasyon an nagpapasakop sa gobyernong ini asin nagmamaigot na sunodon an mga ley kaiyan na manonompongan sa Biblia. An mga ini hale sa gabos na nasyonalidad, lenguahe, asin rasa, asin iriba sinda sa paglilingkod sa namamahala nang Hadeng Jesu-Cristo. (Miqueas 4:1-4) Pagnawara na an presenteng maraot na sistema nin mga bagay, an grupong ini an mabilog kan pinakanukleo nin sarong bagong daga na sa katapustapusi magigin lakop sa globong sosyedad nin mga tawong matatakton sa Dios na magmamana kan daganon na rona kan Kahadean nin Dios.—Mateo 25:34.
23. Anong impormasyon an manonompongan niato sa libro nin Kapahayagan may labot sa “sarong bagong langit asin sarong bagong daga,” asin paano maootob an hulang ini?
23 Ilinaladawan kan libro nin Kapahayagan an sarong bisyon na naheling ni apostol Juan manongod sa madatong na aldaw ni Jehova, an panahon na hahaleon na an sistemang ini nin mga bagay. Pakatapos kaiyan, si Satanas ihuhulog sa bungaw. (Kapahayagan 19:11–20:3) Pakatapos kan paglaladawan na iyan, inotro ni Juan an makahulang mga tataramon ni Isaias, na nagsurat: “Naheling ko an sarong bagong langit asin sarong bagong daga.” An suminunod na mga bersikulo kan pagkasaysay kan mamuraway na bisyon na ini nagtataram manongod sa panahon na gigibohon ni Jehova Dios an dakulang pagbabago sa mga kamugtakan sa dagang ini para sa ikararahay. (Kapahayagan 21:1, 3-5) Malinaw nanggad, an panuga ni Isaias na “bagong kalangitan asin sarong bagong daga” magkakaigwa nin makangangalas na kaotoban sa bagong kinaban nin Dios! Sa irarom kan bagong naggogobyernong kalangitan, an sarong bagong daganon na sosyedad magkakamit nin sarong espirituwal sagkod pisikal na paraiso. Nakararanga nanggad an panuga na “an dating mga bagay [mga helang, pagdusa, asin an dakol na iba pang grabeng sakit na inaatubang nin mga tawo] dai na magigirumdoman, ni masabong pa iyan sa puso.” Ano man na bagay na tibaad magirumdoman niato sa panahon na iyan dai matao sa sato nin labi-labing kolog na ngonyan nagpapagabat sa puso nin dakol.
24. Taano ta maggagayagaya si Jehova huli sa pagbabalik sa dati kan Jerusalem, asin ano an dai na madadangog pa sa mga tinampo kan siudad na iyan?
24 An hula ni Isaias nagpapadagos: “Mag-ogma kamo, banwaan, asin maggayagaya kamo sagkod lamang sa sakong linalalang. Huli ta uya linalalang ko an Jerusalem na magin dahelan nin kagayagayahan asin an saiyang banwaan na magin dahelan nin kaogmahan. Asin maggagayagaya ako sa Jerusalem asin mag-oogma sa sakong banwaan; asin dai na madadangog sa saiya an tingog nin tinangis o an tingog nin hinagayhay.” (Isaias 65:18, 19) Bako sana an mga Judio an maggagayagaya huli sa pagkabalik ninda sa saindang dagang tinuboan kundi an Dios mismo maggagayagaya man, huli ta pagagayonon nia an Jerusalem—na sa giraray magigin an sentro kan tunay na pagsamba sa daga. An tingog nin pagtangis huli sa kalamidad, na nadangog sa mga tinampo kan siudad na iyan dakol na dekada na an nakaagi, dai na madadangog pa.
25, 26. (a) Sa satong kaaldawan, paano ginigibo ni Jehova an Jerusalem na magin “dahelan nin kagayagayahan”? (b) Paano gagamiton ni Jehova an Bagong Jerusalem, asin taano kita ngonyan ta makapag-oogma?
25 Ginigibo man ngonyan ni Jehova an Jerusalem na magin “dahelan nin kagayagayahan.” Paano? Siring kan naheling na niato, sa katapustapusi magigin kabale sa bagong kalangitan na nag-eksister kan 1914 an 144,000 na kairibang namamahala, na may kabtang sa langitnon na gobyerno. An mga ini makahulang ilinadawan bilang “Bagong Jerusalem.” (Kapahayagan 21:2) Mapadapit sa Bagong Jerusalem na an Dios nagsasabi: “Uya linalalang ko an Jerusalem na magin dahelan nin kagayagayahan asin an saiyang banwaan na magin dahelan nin kaogmahan.” An Bagong Jerusalem gagamiton nin Dios tanganing paoranan nin dai masayod na bendisyon an makinuyog na katawohan. Dai na madadangog pa an tingog nin pagtangis o paghagayhay, huli ta paninigoan ni Jehova “an mga kahagadan kan [satong] puso.”—Salmo 37:3, 4.
26 Tunay nanggad, igwa kita nin makosog na dahelan ngonyan na mag-ogma! Sa dai na mahahaloy sasantipikaron ni Jehova an saiyang bantog na ngaran paagi sa paglaglag sa gabos na paratumang. (Salmo 83:17, 18) Dangan lubos na magrereynar an bagong kalangitan. Kanigoan kamakangangalas na mga dahelan ini na mag-ogma asin magin magayagaya sagkod lamang sa linalalang nin Dios!
An Panuga na Sarong May Seguridad na Ngapit
27. Sa anong paagi ilinadawan ni Isaias an seguridad na makakamtan kan nagpuling mga Judio sa saindang dagang tinuboan?
27 Sa enot na kaotoban, paano an magigin buhay kan nagpuling mga Judio na sakop kan bagong kalangitan? Si Jehova nagsasabi: “Dai na magkakaigwa nin omboy na pirang aldaw pa sana an edad sa lugar na iyan, ni gurang na dai nag-ootob sa saiyang mga aldaw; huli ta an saro magagadan bilang aki pa, minsan sanggatos nang taon; asin kun manongod sa parakasala, minsan ngani sanggatos nang taon sia susumpaon.” (Isaias 65:20) Kanigoan kagayon na ladawan kan seguridad na makakamtan kan nagpuling mga desterrado sa saindang ibinalik sa dati na dagang tinuboan! Dai na kukuanon nin dai pa napapanahon na kagadanan an sarong bagong mamundag, na pirang aldaw pa sana an edad. Ni kukuanon man nin siring na kagadanan an may edad nang lalaki na dai pa nakaabot sa hustong lawig nin buhay.d Kanigoan kanakapakokosog liwat sa boot an mga tataramon ni Isaias sa mga Judio na mapuli sa Juda! Huling ligtas sa saindang daga, dai na sinda kaipuhan na maghadit na kukuanon kan mga kaiwal an saindang mga omboy o gagadanon an saindang kalalakihan.
28. Ano an manonodan niato sa mga tataramon ni Jehova manongod sa buhay sa bagong kinaban sa irarom kan saiyang Kahadean?
28 Ano an sinasabi sa sato kan mga tataramon ni Jehova manongod sa buhay sa maabot na bagong kinaban? Sa irarom kan Kahadean nin Dios, an lambang aki may paglaom na magkaigwa nin sarong may seguridad na ngapit. Nungka nang kukuanon nin kagadanan an sarong tawong matatakton sa Dios na nasa kakosogan kan saiyang buhay. Sa kabaliktaran, an makinuyog na katawohan magigin ligtas, may seguridad, naoogma sa buhay. Kumusta kun may siisay man na piniling magrebelde tumang sa Dios? An mga siring mawawaran kan pribilehiong mabuhay. Dawa pa “sanggatos nang taon” an sarong rebeldeng parakasala, sia magagadan. Sa siring na kamugtakan, sia magigin “aki pa” kun ikokomparar sa magigin kamugtakan nia kutana—sarong tawo na may buhay na daing katapusan.
29. (a) An makinuyog na banwaan nin Dios magkakaigwa nin anong mga kagayagayahan sa ibinalik sa dati na daga nin Juda? (b) Taano an mga kahoy ta angay na ilustrasyon nin halawig na buhay? (Helingon an nota sa ibaba.)
29 Nagpapadagos si Jehova sa saiyang paglaladawan sa magigin mga kamugtakan sa ibinalik sa dati na daga nin Juda: “Sinda siertong matogdok nin mga harong asin maontok sinda dian; asin siertong matanom sinda nin mga ubasan asin kakakanon ninda an bunga kaiyan. Dai sinda matogdok asin iba an maontok; dai sinda matanom asin iba an makakan. Huli ta magigin siring sa mga aldaw nin kahoy an mga aldaw kan sakuyang banwaan; asin an ginibo kan saindang mga kamot lubos na gagamiton kan sakuyang mga pinili.” (Isaias 65:21, 22) Pagnakabalik na sa pinabayaan asin daing duwa-duwa mayong kaharongan asin mayong ubasan na daga kan Juda, an makinuyog na banwaan nin Dios maggagayagaya na mag-istar sa sadiri nindang mga harong asin magkakan kan bunga kan saindang sadiring ubasan. Bebendisyonan nin Dios an saindang gibohon, asin magkakaigwa sinda nin halawig na buhay—siring sa mga aldaw nin kahoy—tanganing ikaogma an mga bunga kan saindang pagpapagal.e
30. Anong maogmang kamugtakan an nakakamtan kan mga lingkod ni Jehova ngonyan, asin ano an makakamtan ninda sa bagong kinaban?
30 Sa satong kaaldawan, nagkaigwa nin kaotoban an hulang ini. An banwaan ni Jehova nagluwas hale sa espirituwal na pagkadistiero kan 1919 asin pinonan nindang ibalik sa dati an saindang “daga,” o rona nin aktibidad asin pagsamba. Nagtogdok sinda nin mga kongregasyon asin nagkultibar nin pagkamabunga sa espirituwal. Bilang resulta, dawa ngonyan nakakamtan na kan banwaan ni Jehova an sarong espirituwal na paraiso asin katoninongan na itinao nin Dios. Makasesegurado kita na an siring na katoninongan magpapadagos sagkod sa pisikal na Paraiso. Dai ngani niato maimahinar kun ano an gigibohon ni Jehova paagi sa andam na mga puso asin kamot kan mga nagsasamba sa saiya sa bagong kinaban. Kanigoan na kagayagayahan na magtogdok kan sadiri nindong harong asin mag-istar dian! Sa irarom kan pamamahala kan Kahadean, dai na magkukulang nin nakakokontentong gibohon. Kanigoan kanakakokontento na pirmeng “makaheling nin karahayan” sa mga bunga kan saindong sadiring pagpapagal! (Eclesiastes 3:13) Magkakaigwa daw kita nin igong panahon tanganing ikaogma an gibo kan satong mga kamot? Iyo nanggad! An daing katapusan na buhay kan mga fiel na tawo magigin “siring sa mga aldaw nin kahoy”—rinibong taon, asin mas halawig pa!
31, 32. (a) Anong mga bendisyon an makakamtan kan nagbalik na mga desterrado? (b) Sa bagong kinaban, magkakaigwa nin anong oportunidad an fiel na mga tawo?
31 Ilinaladawan ni Jehova an orog pang mga bendisyon na naghahalat sa nagbalik na mga desterrado: “Dai sinda magpapagal na mayong kapakanan, ni mangangaki man sinda para sa karibokan; huli ta sinda an mga aki na kompuesto kan mga binendisyonan ni Jehova, asin an saindang mga aki kaiba ninda.” (Isaias 65:23) Bebendisyonan ni Jehova an ibinalik na mga Judiong idto, kaya dai magigin basang sana an saindang pagpapagal. Dai mangangaki an mga magurang tangani sanang magadan an mga ini nin amay. Dai magsosolo an dating mga desterrado sa pagkamit kan mga bendisyon nin pagbabalik sa dati; makakaibanan ninda an saindang mga aki. Galagang marhay an Dios na itao an mga pangangaipo kan saiyang banwaan kaya sia nanunuga: “Mangyayari nanggad na bago sinda mag-apod masimbag na ako; nagtataram pa sinda, magdadangog na ako.”—Isaias 65:24.
32 Paano ootobon ni Jehova an mga panugang ini sa maabot na bagong kinaban? Kaipuhan kitang maghalat tanganing maheling niato. Dai itinao ni Jehova an gabos na detalye, alagad makasesegurado kita na an fiel na katawohan dai na noarin man liwat “magpapagal na mayong kapakanan.” An dakulang kadaklan na makaliligtas sa Armagedon asin an siisay man na aki na ipangangaki ninda may oportunidad na magkaigwa nin halawigon asin nakakokontentong buhay—buhay na daing katapusan! An mga bubuhayon liwat asin mapili na mamuhay kaoyon kan mga pamantayan nin Dios magkakamit man nin kagayagayahan sa bagong kinaban. Dadangogon asin hihimateon ni Jehova an mga pangangaipo ninda, na inaantisipar pa ngani iyan. Tunay nanggad, bibikladon ni Jehova an saiyang kamot asin paninigoan an angay na “mawot nin lambang bagay na may buhay.”—Salmo 145:16.
33. Pagnakabalik na an mga Judio sa saindang dagang tinuboan, sa anong sentido magigin matoninong an mga hayop?
33 Magigin gurano kahiwas kan ipinanugang katoninongan asin seguridad? Arog kaini an pagtatapos ni Jehova sa kabtang na ini kan hula: “ ‘An lobo asin an kordero makakan na sararo, asin an leon makakan nin dagami siring sa toro; asin kun dapit sa halas, an saiyang magigin kakanon kabokabo. Dai sinda magibo nin maraot ni manraraot sa bilog kong banal na bukid,’ an sabi ni Jehova.” (Isaias 65:25) Pagnakabalik an Judiong mga natatada sa saindang dagang tinuboan, pangangatamanan sinda ni Jehova. Garo man sana an leon makakan nin dagami siring sa toro, huli ta an leon dai na mandadanyar sa mga Judio o sa saindang ataman na mga hayop. Segurado an panugang ini, huli ta nagtatapos iyan sa mga tataramon na, “an sabi ni Jehova.” Asin an saiyang tataramon pirmeng nagkakatotoo!—Isaias 55:10, 11.
34. Ano an nakapupukaw sa boot na kaotoban kan mga tataramon ni Jehova ngonyan asin sa bagong kinaban?
34 An mga tataramon ni Jehova naootob sa nakapupukaw sa boot na paagi sa tahaw kan tunay na mga parasamba ngonyan. Poon kan 1919, binendisyonan nin Dios an espirituwal na daga kan saiyang banwaan, na ginigibo iyan na magin espirituwal na paraiso. An mga minalaog sa espirituwal na paraisong ini naggigibo nin pambihirang mga pagbabago sa saindang buhay. (Efeso 4:22-24) Sa tabang kan espiritu nin Dios, an mga indibiduwal na dati may garo sa hayop na mga personalidad—na tibaad nan-aprobetsar o nambiktima sa saindang kapwa—nag-oswag sa paghale kan bakong marahay na mga ugale. Bilang resulta, nagkamit sinda nin katoninongan asin pagkasararo sa pagsamba kaiba nin mga kapagtubod. An mga bendisyon na nakakamtan ngonyan kan banwaan ni Jehova sa saindang espirituwal na paraiso makakaabot sagkod sa pisikal na Paraiso, na dian an katoninongan na nangingibabaw sa tahaw kan mga tawo magigin kapareho kan katoninongan sa mga hayop. Makasesegurado kita na sa itinalaan na panahon nin Dios, an saiyang orihinal na sugo sa katawohan magigibo nin tama: “Sakopa nindo [an daga], asin sakopon nindo an mga sira sa dagat asin an naglalayog na mga linalang sa kalangitan patin an lambang nabubuhay na hayop na naghihiro sa ibabaw kan daga.”—Genesis 1:28.
35. Taano ta igwa kita nin makosog na dahelan na ‘maggayagaya sagkod lamang’?
35 Nagpapasalamat nanggad kita na nanuga si Jehova na malalang sia nin “bagong kalangitan asin sarong bagong daga”! An panugang iyan nagkaigwa nin kaotoban kan 537 B.C.E. asin nagkakaigwa nin dugang pang kaotoban ngonyan. Itinotokdo kan duwang kaotoban na ini an dalan pasiring sa sarong mamuraway na ngapit para sa makinuyog na katawohan. Paagi sa hula ni Isaias, may kabootan na tinawan kita ni Jehova nin panamit kan kun ano an itinagama nia para sa mga namomoot sa saiya. Tunay nanggad, igwa kita nin makosog na dahelan na himateon an mga tataramon ni Jehova: “Maggayagaya kamo sagkod lamang sa sakong linalalang”!—Isaias 65:18.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Ipinamumugtak nin dakol na an mga parakasalang ini nasa mga lolobngan na naghihingoang makikomunikar sa mga gadan. An saindang pagkakan kan laman kan orig puedeng konektado sa pagsamba sa idolo.
b Nagkokomento sa bersikulong ini, isinaysay kan paratradusir nin Biblia na si Jeronimo (namundag kan ikaapat na siglo C.E.) an manongod sa suanoy na kostumbre na sineselebrar kan mga parasamba sa idolo sa huring aldaw kan ultimong bulan kan saindang taon. Sia nagsurat: “Nagpupuesto sinda nin lamesa na pano nin manlaenlaen na klase nin kakanon asin sarong kopa na sinalakan nin mahamis na arak tanganing seguradohon an marahay na suerte para sa kabalunbonan kan nakaagi o kan maabot na taon.”
c Segun sa Isaias 65:16 sa Hebreong teksto Masoretiko, si Jehova “Dios nin Amen.” An “Amen” nangangahulogan “mangyari logod,” o “sierto nanggad,” asin sarong deklarasyon o garantiya na totoo o siertong magkakatotoo an sarong bagay. Paagi sa pag-otob kan gabos na saiyang ipinanuga, ipinaheheling ni Jehova na an sinasabi nia totoo.
d Arog kaini an pagkatradusir kan The Jerusalem Bible sa Isaias 65:20: “Mayo nang manonompongan na omboy na nabuhay nin pipirang aldaw sana, o gurang na dai nabuhay sagkod sa katapusan kan saiyang mga aldaw.”
e An mga kahoy angay na ilustrasyon nin halawig na buhay, huli ta an mga iyan kabilang sa mga nabubuhay na bagay na midbid na may pinakahalawig na buhay. Halimbawa, an sarong olibo namumunga sa laog nin ginatos na taon asin puedeng mabuhay nin sagkod sangribong taon.