Kapitulo 40
Pagronot sa Payo kan Halas
Bisyon 14—Kapahayagan 20:1-10
Tema: An paghulog ki Satanas sa bungaw, an Milenyal na Paghade, an pangultimong pagbalo sa katawohan, asin an paglaglag ki Satanas
Panahon nin kaotoban: Poon sa katapusan kan dakulang kahorasaan sagkod sa paglaglag ki Satanas
1. Paano nangyari an kaotoban kan enot na propesiya sa Biblia?
NAGIGIRUMDOMAN daw nindo an enot na propesiya sa Biblia? Idto itinaram ni Jehova Dios kan sabihan nia an Halas: “Papag-iiwalon taka asin an babae saka an saimong banhi asin an saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool.” (Genesis 3:15) Ngonyan uminabot na sa kulminasyon an kaotoban kan propesiyang iyan! Nasusog na niato an kasaysayan kan pakikiguerra ni Satanas tumang sa langitnon na garo babaeng organisasyon ni Jehova. (Kapahayagan 12:1, 9) Maringis na pinagparapersegir kan daganon na banhi kan Halas, kaiba an relihion, politika, asin darakulang kompanya sa negosyo, an banhi kan babae, si Jesu-Cristo asin an saiyang 144,000 na linahidan na mga parasunod, digdi sa daga. (Juan 8:37, 44; Galacia 3:16, 29) Ginadan ni Satanas si Jesus sa paaging labi-labi an sakit. Alagad ini nagin sanang garo lugad sa bool, ta binuhay liwat nin Dios an saiyang maimbod na Aki kan ikatolong aldaw.—Gibo 10:38-40.
2. Paano lulugadon an Halas, asin ano an mangyayari sa daganon na banhi kan Halas?
2 Kumusta man an Halas asin an saiyang banhi? Kaidtong mga 56 C.E. si apostol Pablo naggibo nin halabang surat sa mga Kristiano sa Roma. Sa pagtatapos, pinarigon nia an boot ninda sa pagsabi: “Sa parte man nia, roronoton kan Dios na nagtatao nin katoninongan si Satanas sa irarom kan saindong mga bitis sa dai na mahahaloy.” (Roma 16:20) Ini bako sanang pan-ibabaw na paglugad. Si Satanas roronoton! Ginamit digdi ni Pablo an sarong termino sa Griego, syn·triʹbo, na an boot sabihon bugbugon sagkod na magin garo gulaman, timaktimakan, biyong laglagon paagi sa pagronot. Kun manongod sa mga tawong banhi kan Halas, ini nakatalaan na mag-agi nin grabeng pagdamat sa aldaw kan Kagurangnan, na matatapos sa dakulang kahorasaan sa lubos na pagronot sa Dakulang Babilonya asin sa politikal na mga sistema kan kinaban, kairiba an saindang pinansial asin militar na mga kampon. (Kapahayagan, kapitulo 18 asin 19) Sa siring na paagi dadarahon ni Jehova sa kulminasyon an pag-iiwal kan duwang banhi. Dadaogon kan Banhi kan simbolikong babae nin Dios an daganon na banhi kan Halas, asin mawawara na an banhing iyan!
Si Satanas Ihinulog sa Bungaw
3. Ano an sinasabi sato ni Juan na mangyayari ki Satanas?
3 Kun siring, ano an mangyayari ki Satanas mismo asin sa saiyang mga demonyo? Sinasabi sato ni Juan: “Asin naheling ko an sarong anghel na naghihilig hale sa langit na kapot an liabe kan bungaw asin an sarong dakulang kadena. Asin dinakop nia an dragon, an orihinal na halas, na iyo an Diablo asin Satanas, asin ginapos sia sa laog nin sangribong taon. Asin ihinulog nia sia sa bungaw asin sinerahan iyan patin tinatakan iyan sa ibabaw nia, tanganing dai na nia ikalagalag an mga nasyon sagkod na matapos an sangribong taon. Pagkatapos kan mga bagay na ini kaipuhan na butasan sia sa halipot na panahon.”—Kapahayagan 20:1-3.
4. Siisay an anghel na may kapot na liabe kan bungaw, asin paano niato naaaraman?
4 Siisay an anghel na ini? Segurado na pambihira an kosog nia tanganing madakop asin ikahulog nia sa bungaw an pangenot na kaiwal ni Jehova. Kapot nia “an liabe kan bungaw asin an sarong dakulang kadena.” Bako daw na ini nagpapagirumdom sato kan sarong mas naenot na bisyon? Iyo baga ta an hade kan mga doron inaapod na “anghel kan bungaw”! (Kapahayagan 9:11) Kaya digdi naheheling giraray niato na may ginigibong aksion an Pangenot na Parabindikar ki Jehova, an pinamuraway na si Jesu-Cristo. An arkanghel na ini na nagpalayas ki Satanas sa langit, naghokom sa Dakulang Babilonya, asin guminadan sa ‘mga hade kan daga asin sa saindang mga hukbo’ sa Armagedon seguradong dai mapabaya na mas hababang anghel an gumibo kan panggolpe de gulat na aksion sa paghulog ki Satanas sa bungaw!—Kapahayagan 12:7-9; 18:1, 2; 19:11-21.
5. Ano an gigibohon kan anghel kan bungaw ki Satanas na Diablo, asin taano?
5 Kan an dakulang dragon na kolor kalayo iapon hale sa langit, inapod siang “an orihinal na halas, an inaapod Diablo asin Satanas, na naglalagalag kan bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 12:3, 9) Ngonyan, sa panahon na sia dadakopon asin ihuhulog sa bungaw, kompleto na naman an pagkaladawan sa saiya bilang “an dragon, an orihinal na halas, na iyo an Diablo asin Satanas.” An labi-labi karaot na parasiba, paradaya, parabalobagi, asin paratumang na ini ginapos nin kadena asin ihinulog “sa bungaw,” na biyong pinintoan asin sinerahan, “tanganing dai na nia ikalagalag an mga nasyon.” An paghulog na ini sa bungaw ki Satanas sa laog nin sangribong taon, na sa laog kan panahon na iyan an impluwensia nia sa katawohan magigin kapareho kan impluwensia nin sarong bilanggo na nasa hararom na bartolina. Si Satanas biyong hahalean kan anghel kan bungaw nin ano man na koneksion sa Kahadean nin katanosan. Abaa kadakulang kaginhawahan kaini para sa katawohan!
6. (a) Ano an ebidensia na an mga demonyo maduman man sa bungaw? (b) Ano an puede nang magpoon, asin taano?
6 Ano an mangyayari sa mga demonyo? Sinda man ‘itinagama para sa paghokom.’ (2 Pedro 2:4) Si Satanas inaapod na si “Beelzebub na namamahala sa mga demonyo.” (Lucas 11:15, 18; Mateo 10:25) Huli sa saindang haloyon nang pagkooperar ki Satanas, bako daw maninigo na siring man kaiyan an itaong paghokom sa sainda? An bungaw haloy nang kinakatakotan kan mga demonyo; sarong beses kan atubangon sinda ni Jesus, sinda “nakimaherak sa saiya na dai sinda pagbotan na paduman sa bungaw.” (Lucas 8:31) Alagad kun ihulog na sa bungaw si Satanas, an saiyang mga anghel seguradong ihuhulog sa bungaw kaiba nia. (Ikomparar an Isaias 24:21, 22.) Pakahulogan sa bungaw ki Satanas asin sa saiyang mga demonyo, puede nang magpoon an Sangribong Taon na Paghade ni Jesu-Cristo.
7. (a) Ano an magigin kamugtakan ni Satanas asin kan saiyang mga demonyo mantang yaon sa bungaw, asin paano niato naaaraman? (b) Pareho daw an Hades asin an bungaw? (Helingon an nota sa ibaba.)
7 Magigin aktibo daw si Satanas asin an saiyang mga demonyo mantang nasa bungaw? Bueno, girumdoma an kolor eskarlata, pito an payong mabangis na hayop na “yaon kaidto, alagad ngonyan mayo na, pero madali nang lumuwas sa bungaw.” (Kapahayagan 17:8) Mantang nasa bungaw, iyan ‘mayo.’ Iyan dai nagpupunsionar, dai makahiro, garo man sana gadan. Siring man, sa pagtaram manongod ki Jesus, si apostol Pablo nagsabi: “‘Siisay an mahilig sa bungaw?’ na an boot sabihon, buhayon liwat si Cristo hale sa mga gadan.” (Roma 10:7) Mantang yaon sa bungaw na iyan, si Jesus gadan.a Kun siring, rasonableng isipon na si Satanas asin an saiyang mga demonyo mamumugtak sa garo gadan na inaktibidad sa laog kan sangribong taon na sinda yaon sa bungaw. Abaa kamaogmang bareta para sa mga mamomoton sa katanosan!
Mga Hokom sa Laog nin Sangribong Taon
8, 9. Ano ngonyan an sinasabi sato ni Juan manongod sa mga nakatukaw sa trono, asin sairisay an mga iyan?
8 Pakalihis kan sangribong taon, papaluwason si Satanas sa bungaw sa halipot na panahon. Taano? Bago itao an simbag, ibinabalik ni Juan an satong atension sa kapinonan kan panahon na iyan. Mababasa niato: “Asin nakaheling ako nin mga trono, asin may mga nagtukaw dian, asin tinawan sinda nin kapangyarihan na maghokom.” (Kapahayagan 20:4a) Sairisay ining nakatukaw sa mga trono asin namamahala sa kalangitan kaiba kan pinamuraway na si Jesus?
9 Sinda “an mga banal” na ilinadawan ni Daniel na namamahala sa Kahadean kaiba kan Saro na “garo aki nin tawo.” (Daniel 7:13, 14, 18) Sinda man sana an 24 kamagurangan na nakatukaw sa langitnon na mga trono sa mismong presensia ni Jehova. (Kapahayagan 4:4) Kaiba ninda an 12 apostol, na pinanugaan ni Jesus: “Sa paglalang liwat, kun an Aki nin tawo tumukaw na sa saiyang mamurawayon na trono, kamo na nagsurunod sa sako matukaw man mismo sa doseng trono, na naghohokom sa doseng tribo nin Israel.” (Mateo 19:28) Kaiba man ninda si Pablo, saka an mga Kristianong taga Corinto na nagmaimbod. (1 Corinto 4:8; 6:2, 3) Kaiba man ninda an mga miembro kan kongregasyon sa Laodicea na nakadaog.—Kapahayagan 3:21.
10. (a) Paano ngonyan ilinaladawan ni Juan an 144,000 na hade? (b) Segun sa sinabi sato ni Juan bago kaini, sairisay an kabilang sa 144,000 na hade?
10 An mga trono—144,000 gabos—inandam para sa linahidan na mga nakadaog na ini na “binakal hale sa katawohan bilang enot na mga bunga sa Dios asin sa Kordero.” (Kapahayagan 14:1, 4) “Iyo,” an pagpapadagos ni Juan, “naheling ko an mga kalag kan mga ginadan nin patok huli sa pagpatotoo ninda ki Jesus asin huli sa pagtaram manongod sa Dios, asin an mga dai nagsamba sa mabangis na hayop ni sa imahen kaiyan patin dai nag-ako kan marka sa saindang angog asin sa saindang kamot.” (Kapahayagan 20:4b) Kun siring, kabilang sa mga hadeng iyan an linahidan na mga martir na Kristiano na bago kaini, sa pagbukas kan ikalimang tatak, naghapot ki Jehova kun gurano pa sia kahaloy na maghahalat na ipamalos an saindang dugo. Kan panahon na idto, sinda tinawan nin halabang gubing na puti asin sinabihan na maghalat pa nin kadikit. Alagad ngonyan sinda ikinapamalos na paagi sa paglaglag sa Dakulang Babilonya, paglaglag kan Hade nin mga hade asin Kagurangnan nin mga kagurangnan sa mga nasyon, asin paghulog ki Satanas sa bungaw.—Kapahayagan 6:9-11; 17:16; 19:15, 16.
11. (a) Paano niato sasaboton an fraseng “ginadan nin patok”? (b) Taano ta masasabi na an gabos sa 144,000 nagkaigwa nin sakripisyal na kagadanan?
11 An gabos daw sa 144,000 na hadeng hokom na ini pisikal na “ginadan nin patok”? Pipira gayod sa sainda an ginadan nin siring sa literal na sentido. Pero, daing duwa-duwa na kaiba na sa fraseng ini an gabos na linahidan na Kristiano na nagadan bilang martir sa laen-laen na paagi.b (Mateo 10:22, 28) Tunay nanggad na boot ni Satanas na gadanon sinda gabos nin patok, alagad, an totoo, bakong gabos sa linahidan na tugang ni Jesus nagagadan na martir. An dakol sa sainda nagagadan sa helang o kagurangan. Minsan siring, an mga iyan kabilang man sa grupo na naheling ngonyan ni Juan. Sa sarong sentido, sakripisyal an kagadanan ninda gabos. (Roma 6:3-5) Dugang pa, mayo sa sainda na kabtang kan kinaban. Huli kaini, sinda gabos ikinaongis kan kinaban asin garo man sana gadan na sa mga mata kaiyan. (Juan 15:19; 1 Corinto 4:13) Mayo sa sainda na nagsamba sa mabangis na hayop o sa imahen kaiyan, asin kan sinda magadan, mayo sa sainda na igwa kan marka kan hayop. Sinda gabos nagadan bilang mga nakadaog.—1 Juan 5:4; Kapahayagan 2:7; 3:12; 12:11.
12. Ano an ibinabareta ni Juan manongod sa 144,000 na hade, asin noarin mangyayari an saindang pagkabuhay?
12 Ngonyan buhay na naman an mga nakadaog na ini! Ibinabareta ni Juan: “Asin nagkaburuhay sinda asin namahala bilang mga hade kaiba kan Cristo sa laog nin sangribong taon.” (Kapahayagan 20:4c) Ini daw nangangahulogan na an mga hokom na ini bubuhayon sana liwat pakalaglaga kan mga nasyon asin pakahulogan ki Satanas asin kan saiyang mga demonyo sa bungaw? Dai. An kadaklan sa sainda buhay na, ta nangabayo sinda kaiba ni Jesus tumang sa mga nasyon sa Armagedon. (Kapahayagan 2:26, 27; 19:14) Sa katunayan, ipinarisa ni Pablo na an pagbuhay liwat sa sainda mapoon dai mahahaloy pagpoon kan presensia ni Jesus kan 1914 asin na may maeenot na bubuhayon liwat kisa iba. (1 Corinto 15:51-54; 1 Tesalonica 4:15-17) Kun siring, an pagkabuhay ninda mangyayari sa laog nin sarong peryodo nin panahon mantang sinda indibiduwal na nag-aako kan balaog na inmortal na buhay sa kalangitan.—2 Tesalonica 1:7; 2 Pedro 3:11-14.
13. (a) Paano niato maninigong mansayon an sangribong taon na sa laog kaiyan maghahade an 144,000, asin taano? (b) Ano an punto de vista ni Papias na taga Hierapolis manongod sa sangribong taon? (Helingon an nota sa ibaba.)
13 An saindang paghade asin paghokom sa laog nin sangribong taon. Ini daw literal na sangribong taon, o maninigo daw niatong mansayon iyan na simboliko bilang dai masabi, halawig na panahon? An “rinibo” puedeng mangahulogan nin dakula, bakong depinidong kabilangan, arog kan sa 1 Samuel 21:11. Pero digdi an “sangribo” literal, ta sa Kapahayagan 20:5-7 iyan minalataw nin sarong beses bilang “an sangribong taon” asin duwang beses bilang “kan sangribong taon.” An panahon na ini nin paghokom inapod ni Pablo na “aldaw” kan sia magsabi: “Sia [an Dios] nagtalaan nin aldaw na katuyohan niang hokoman an ineerokan na daga sa katanosan.” (Gibo 17:31) Mantang sinasabi sato ni Pedro na an sarong aldaw ki Jehova garo sangribong taon, angay na an Aldaw nin Paghokom na ini literal na sangribong taon.c—2 Pedro 3:8.
An Iba Pa sa mga Gadan
14. (a) Anong deklarasyon an isinaliot ni Juan manongod sa “iba pa sa mga gadan”? (b) Paano an mga sinabi ni apostol Pablo nagtatao nin liwanag sa terminong “nabuhay”?
14 Pero, siisay an hohokoman kan mga hadeng ini kun, arog kan isinaliot digdi ni apostol Juan, “(an iba pa sa mga gadan dai nabuhay sagkod na natapos an sangribong taon)”? (Kapahayagan 20:5a) Sa giraray, an terminong “nabuhay” kaipuhan na saboton segun sa konteksto. An terminong ini puedeng magkaigwa nin laen-laen na kahulogan sa laen-laen na kamugtakan. Halimbawa, si Pablo nagsabi manongod sa saiyang linahidan na mga kapwa Kristiano: “Kamo an binuhay nin Dios minsan ngani kamo kaidto gadan sa saindong mga kalapasan asin kasalan.” (Efeso 2:1) Iyo, an linahidan nin espiritung mga Kristiano “binuhay,” dawa kaidtong enot na siglo, na ipinahayag na matanos basado sa saindang pagtubod sa atang ni Jesus.—Roma 3:23, 24.
15. (a) Ano an kamugtakan sa atubangan nin Dios kan bago kan mga Kristiano na mga saksi ni Jehova? (b) Paano ‘mabubuhay’ an ibang mga karnero, asin noarin ninda masasadiri an daga sa pinakalubos na sentido?
15 Siring man, an bago kan mga Kristiano na mga saksi ni Jehova ipinahayag na matanos kun dapit sa pakikikatood sa Dios; asin si Abraham, Isaac, asin Jacob sinabing “buhay” minsan sinda gadan sa pisikal. (Mateo 22:31, 32; Santiago 2:21, 23) Minsan siring, sinda asin an gabos pang iba na bubuhayon liwat, saka an dakulang kadaklan nin maimbod na ibang mga karnero na makakaligtas sa Armagedon asin an mga tibaad ipapangaki ninda sa bagong kinaban, kaipuhan pang darahon sa pagkasangkap nin tawo. Ini gigibohon ni Cristo asin kan kairiba niang hade saka saserdote sa laog kan sangribong taon na Aldaw nin Paghokom, basado sa pantubos na atang ni Jesus. Sa katapusan kan Aldaw na iyan, “an iba pa sa mga gadan” “nabuhay” na sa sentido na sinda mga tawong sangkap na. Arog kan maheheling niato, sinda kaipuhan na umagi pa sa ultimong pagbalo, alagad aatubangon ninda an pagbalong iyan bilang sangkap nang mga tawo. Kun makapasar sinda sa pagbalo, ipapahayag sinda nin Dios na maninigong mabuhay sagkod lamang, matanos sa pinakalubos na sentido. Maeeksperyensiahan ninda an lubos na kaotoban kan panuga: “An mga matanos mismo makakasadiri kan daga, asin sinda mag-eerok dian sagkod lamang.” (Salmo 37:29) Abaa kanakakaogma kan ngapit na nakatagama sa makinuyog na katawohan!
An Enot na Pagkabuhay Liwat
16. Paano ilinaladawan ni Juan an pagkabuhay liwat na naeeksperyensiahan kan mga mamamahala bilang hade kaiba ni Cristo, asin taano?
16 Sa pagbuelta ngonyan sa mga ‘nagkaburuhay asin namahala bilang mga hade kaiba kan Cristo,’ si Juan nagsurat: “Iyo ini an enot na pagkabuhay liwat.” (Kapahayagan 20:5b) Paano na iyan enot? Iyan “an enot na pagkabuhay liwat” kun dapit sa panahon, ta an mga nakakaeksperyensia kaiyan “enot na mga bunga sa Dios asin sa Kordero.” (Kapahayagan 14:4) Iyan enot man sa halaga, ta an mga may kabtang dian nagigin mga namamahala kaiba ni Jesus sa saiyang langitnon na Kahadean asin naghohokom sa iba pa sa katawohan. Ultimo, iyan enot sa kualidad. Apuera ki Jesu-Cristo mismo, an mga binuhay liwat sa enot na pagkabuhay liwat iyo an solamenteng mga linalang na sinasabi sa Biblia na nag-ako nin inmortalidad.—1 Corinto 15:53; 1 Timoteo 6:16.
17. (a) Paano ilinaladawan ni Juan an maogmang paglaom para sa linahidan na mga Kristiano? (b) Ano an “ikaduwang kagadanan,” asin taano iyan ta “mayo nin autoridad” sa 144,000 na nakadaog?
17 Abaa kaogmang paglaom para sa mga linahidan na ini! Arog kan sinasabi ni Juan: “Maogma asin banal an siisay man na kaiba sa enot na pagkabuhay liwat; sa mga ini mayo nin autoridad an ikaduwang kagadanan.” (Kapahayagan 20:6a) Arog kan ipinanuga ni Jesus sa mga Kristiano sa Smirna, an mga nakadaog na ini na may kabtang sa “enot na pagkabuhay liwat” mayong peligrong madanyaran kan “ikaduwang kagadanan,” na nangangahulogan nin pagkapara, nin pagkalaglag na mayo nin paglaom na buhayon liwat. (Kapahayagan 2:11; 20:14) An ikaduwang kagadanan “mayo nin autoridad” sa mga nakadaog na iyan, ta sinda nagsulot na nin kadaihan nin kalapaan asin inmortalidad.—1 Corinto 15:53.
18. Ano ngonyan an sinasabi ni Juan manongod sa bagong mga mamamahala sa daga, asin ano an gigibohon ninda?
18 Abaa kanapapalaen sa mga hade sa daga sa panahon kan pagkapot ni Satanas nin autoridad! Sa pinakahalawig an mga ini namahala sa laog sana nin 50 o 60 taon, asin an mayoriya sa nagkapira sanang taon. An dakol sa sainda nan-api sa katawohan. Sa paano man, paano makikinabang nin permanente an mga nasyon na sakop nin pasarusalidang mga namamahala na may pasarusalidang mga palakaw? Kabaliktaran, sinasabi ni Juan manongod sa bagong mga mamamahala sa daga: “Kundi sinda magigin mga saserdote nin Dios asin kan Cristo, patin mamamahala bilang mga hade kaiba nia sa laog kan sangribong taon.” (Kapahayagan 20:6b) Kaiba ni Jesus, sinda an makompuesto sa solamenteng gobyerno sa laog nin sangribong taon. Huli sa saindang paglilingkod bilang mga saserdote, sa pag-aplikar kan merito kan sangkap na atang ni Jesus bilang tawo, an makinuyog na mga tawo dadarahon sa espirituwal, moral, asin pisikal na pagkasangkap. An saindang paglilingkod bilang mga hade magbubunga kan pag-establisar nin lakop sa globong sosyedad nin tawo na nagpapabanaag kan katanosan asin kabanalan ni Jehova. Bilang mga hokom sa laog nin sangribong taon, mamomoton na gigiyahan ninda, kaiba ni Jesus, an naghihimateng katawohan pasiring sa pasohan na buhay na daing katapusan.—Juan 3:16.
An Pangultimong Pagbalo
19. Ano an magigin kamugtakan kan daga asin kan katawohan sa katapusan kan Sangribong Taon na Paghade, asin ano ngonyan an gigibohon ni Jesus?
19 Sa katapusan kan Sangribong Taon na Paghade, an bilog na daga magigin kapareho na kan orihinal na Eden. Iyan magigin talagang paraiso. An sangkap na katawohan dai na mangangaipo nin halangkaw na saserdote tanganing mangoltanan para sa sainda sa atubangan nin Dios, mantang an gabos na gira kan Adanikong kasalan nawara na asin an huring kaiwal, an kagadanan, napara na. Naotob na kan Kahadean ni Cristo an katuyohan nin Dios na maglalang nin sarong kinaban na sasaro an gobyerno. Sa puntong ini, ‘itatao ni Jesus an kahadean sa saiyang Dios asin Ama.’—1 Corinto 15:22-26; Roma 15:12.
20. Ano an sinasabi sato ni Juan na mangyayari kun panahon na para sa pangultimong pagbalo?
20 Panahon na ngonyan para sa pangultimong pagbalo. Maninindogan daw nin marigon sa integridad an nagin nang sangkap na kinaban nin katawohan na iyan, bakong arog kan enot na mga tawo sa Eden? Sinasabi sato ni Juan kun ano an mangyayari: “Ngonyan pagkatapos tolos kan sangribong taon, papaluwason si Satanas sa saiyang bilanggoan, asin maluwas sia tanganing ilagalag an mga nasyon na idto na yaon sa apat na kanto kan daga, an Gog asin Magog, tanganing tiriponon sinda para sa guerra. An kabilangan kan mga ini siring kan mga baybay kan dagat. Asin nag-abante sinda sa kahiwasan kan daga asin pinalibotan ninda an kampo kan mga banal asin an siudad na namomotan na marhay.”—Kapahayagan 20:7-9a.
21. Sa saiyang huring paghihingoa, ano an gigibohon ni Satanas, asin taano ta dai kita maninigong magngalas na may mga masunod ki Satanas dawa pagkatapos kan Sangribong Taon na Paghade?
21 Ano an magigin resulta kan huring paghihingoa ni Satanas? Madadaya nia “an mga nasyon na idto na yaon sa apat na kanto kan daga, an Gog asin Magog,” asin papangenotan sinda “sa guerra.” Siisay baga an makikikampi ki Satanas pagkatapos nin sangribong taon nin magayagaya, nakakapakosog na teokratikong pamamahala? Bueno, dai niato paglingawan na nahimo ni Satanas na ilagalag an sangkap na si Adan asin Eva mantang namumuhay sinda sa Paraiso nin Eden. Asin nahimo niang ilagalag an langitnon na mga anghel na nakaheling kan maraot na mga resulta kan orihinal na rebelyon. (2 Pedro 2:4; Judas 6) Kaya dai kita maninigong magngalas na may mga sangkap na tawo na maeenganyar na sumunod ki Satanas dawa pagkatapos nin nakakaogmang marhay na sangribong taon na pamamahala kan Kahadean nin Dios.
22. (a) Ano an ipinaparisa kan fraseng “an mga nasyon na idto na yaon sa apat na kanto kan daga”? (b) Taano an mga rebelde ta inaapod na “Gog asin Magog”?
22 Inapod kan Biblia an mga rebeldeng ini na “mga nasyon na idto na yaon sa apat na kanto kan daga.” Ini dai nangangahulogan na an katawohan magkakabaranga giraray sa separadong mga nasyon. Iyan nagpaparisa sana na isisiblag kan mga ini an saindang sadiri sa mga matanos saka maimbod ki Jehova asin ipapaheling ninda an maraot na espiritu na kapareho kan ipinapaheling ngonyan kan mga nasyon. Sinda ‘makakaisip nin maraot na mukna,’ siring kan ginibo ni Gog nin Magog sa propesiya ni Ezequiel, na an pasohan laglagon an teokratikong gobyerno sa daga. (Ezequiel 38:3, 10-12) Huli kaini, inaapod sindang “Gog asin Magog.”
23. Ano an ipinaparisa kan bagay na an kabilangan kan mga rebelde “siring sa mga baybay sa dagat”?
23 An kabilangan kan mga maiba ki Satanas sa saiyang pagrebelde magigin “siring kan mga baybay kan dagat.” Gurano iyan kadakol? Mayo nin itinalagang kabilangan. (Ikomparar an Josue 11:4; Hokom 7:12.) An magigin total na kabilangan kan mga rebelde madepende sa kun ano an reaksion kan balang indibiduwal sa mapandayang mga pakana ni Satanas. Pero, daing duwa-duwa na awad-awad an magigin kabilangan, ta maghohona sinda na may igo sindang puersa tanganing daogon “an kampo kan mga banal asin an siudad na namomotan na marhay.”
24. (a) Ano “an siudad na namomotan na marhay,” asin paano iyan mapapalibotan? (b) Ano an irinerepresentar kan “kampo kan mga banal”?
24 “An siudad na namomotan na marhay” seguradong iyo an siudad na sinabi kan pinamuraway na si Jesu-Cristo sa saiyang mga parasunod sa Kapahayagan 3:12 asin na inapod niang “siudad kan sakong Dios, an bagong Jerusalem na naghihilig hale sa langit hale sa sakong Dios.” Mantang ini sarong langitnon na organisasyon, paano iyan ‘mapapalibotan’ kan daganon na mga puersang idto? Iyan sa puntong pinalibotan ninda “an kampo kan mga banal.” An kampo nasa luwas kan siudad; kun siring, “an kampo kan mga banal” seguradong nagrerepresentar sa mga yaon sa daga sa luwas kan langitnon na namumugtakan kan Bagong Jerusalem na maimbod na nagsusuportar sa areglo kan gobyerno ni Jehova. Kun an mga maimbod na iyan salakayon na kan mga rebelde na pinapangenotan ni Satanas, ibibilang iyan kan Kagurangnan na Jesus na pagsalakay sa saiya. (Mateo 25:40, 45) Hihingoahon kan “mga nasyon na idto” na paraon an gabos na nagibo kan langitnon na Bagong Jerusalem tanganing magin paraiso an daga. Kaya sa pagsalakay sa “kampo kan mga banal,” sinasalakay man ninda “an siudad na namomotan na marhay.”
An Danaw nin Kalayo Asin Asupre
25. Paano ilinaladawan ni Juan an resulta kan pagsalakay kan mga rebelde sa “kampo kan mga banal,” asin ano an magigin kahulogan kaini para ki Satanas?
25 Magigin mapanggana daw an huring paghihingoang ini ni Satanas? Dai nanggad—kun paanong dai magigin mapanggana an gigibohon na pagsalakay ni Gog nin Magog sa espirituwal na Israel sa satong aldaw! (Ezequiel 38:18-23) Buhay na buhay na ilinaladawan ni Juan an resulta: “Alagad nahulog an kalayo hale sa langit asin tinumtom sinda. Asin an Diablo na nanlalagalag sa sainda iinapon sa danaw nin kalayo asin asupre, na kinamumugtakan na kan mabangis na hayop sagkod kan falsong propeta.” (Kapahayagan 20:9b-10a) Imbes na nakabilanggo sana sa bungaw, ngonyan si Satanas, an orihinal na halas, aktuwal na roronoton, pupolboson, biyong lalaglagon na garo paagi sa kalayo.
26. Taano an “danaw nin kalayo asin asupre” ta dai puedeng magin literal na lugar nin pasakit?
26 Nasabi na niato na an “danaw nin kalayo asin asupre” dai puedeng magin literal na lugar nin pagpasakit. (Kapahayagan 19:20) Tanganing si Satanas mag-agi duman nin makuring padusa sagkod lamang, kaipuhan na papagdanayon siang buhay ni Jehova. Pero, an buhay sarong regalo, bakong padusa. Kagadanan an padusa para sa kasalan, asin segun sa Biblia, an mga gadan dai nakokolgan. (Roma 6:23; Eclesiastes 9:5, 10) Dugang pa, mababasa niato sa eroenotan pa na an kagadanan mismo, kaiba an Hades, iaapon sa danaw na ini nin kalayo asin asupre. Daing duwa-duwa na an kagadanan asin an Hades dai nakakamate nin kolog!—Kapahayagan 20:14.
27. Paano an nangyari sa Sodoma asin Gomorra nakakatabang sato na masabotan an fraseng danaw nin kalayo asin asupre?
27 Ini gabos nagpapasarig sa punto de vista na an danaw nin kalayo asin asupre simboliko. Dugang pa, an pagkasambit sa kalayo asin asupre nagpapagirumdom kan nangyari sa suanoy na Sodoma asin Gomorra, na linaglag nin Dios huli sa saindang grabeng karigsokan. Kan umabot na an panahon na itinalaan ni Jehova tanganing padusahan sinda, “nagpaoran si Jehova nin asupre asin kalayo hale ki Jehova, gikan sa kalangitan, sa Sodoma asin sa Gomorra.” (Genesis 19:24) An nangyari sa duwang siudad inaapod na “silot na kalayong daing katapusan.” (Judas 7) Pero, an duwang siudad na idto dai man nag-agi nin daing katapusan na pasakit. Imbes, an mga iyan pinara, rinadas sagkod lamang, kaiba an bikong mga nag-eerok dian. An mga siudad na idto dai na nag-eeksister ngonyan, asin daing nakakasabi nin sierto kun saen an dating lugar kaiyan.
28. Ano an danaw nin kalayo asin asupre, asin paano iyan napapalaen sa kagadanan, Hades, asin bungaw?
28 Kaoyon kaini, an Biblia mismo nagpapaliwanag kan kahulogan kan danaw nin kalayo asin asupre: “Ini nangangahulogan kan ikaduwang kagadanan, an danaw nin kalayo.” (Kapahayagan 20:14) Malinaw na ini iyo man sana an Gehenna na nasambitan ni Jesus, sarong lugar na dian nagdadanay na laglag an mga marigsok, bakong pinapadusahan sagkod lamang. (Mateo 10:28) Iyan kompleto, lubos na pagkalaglag na daing paglaom sa pagkabuhay liwat. Sa siring, mantang may mga liabe para sa kagadanan, sa Hades, asin sa bungaw, daing nasambitan na liabe sa pagbukas kan danaw nin kalayo asin asupre. (Kapahayagan 1:18; 20:1) Nungka na bubutasan kaiyan an mga bihag dian.—Ikomparar an Marcos 9:43-47.
Papasakitan Aldaw-Banggi Sagkod Lamang
29, 30. Ano an sinasabi ni Juan manongod sa Diablo saka sa mabangis na hayop asin sa falsong propeta, asin paano ini maninigong saboton?
29 Sa pagtaram manongod sa Diablo saka sa mabangis na hayop asin sa falsong propeta, sinasabi sato ngonyan ni Juan: “Asin sinda papasakitan aldaw-banggi sagkod pa man.” (Kapahayagan 20:10b) Ano daw an boot sabihon kaini? Siring kan nasabi na, bakong makatanosan na sabihon na an mga simbolo, arog baga kan mabangis na hayop asin falsong propeta, saka an kagadanan asin an Hades, puedeng mag-agi nin padusa sa literal na paagi. Huli kaini, mayo kitang rason na maniwala na si Satanas magdudusa sagkod lamang. Sia popohoon.
30 An termino sa Griego na ginamit digdi para sa “pasakit,” ba·sa·niʹzo, sa pangenot nangangahulogan na “baloon (an mga metal) paagi sa gapong pangilatis.” “Usisaon paagi sa pagpadusa” an ikaduwang kahulogan. (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament) Sa konteksto, ipinaparisa kan terminong ini sa Griego na an mangyayari ki Satanas sagkod lamang na magseserbi bilang gapong pangilatis sa isyu kan pagigin tama asin pagigin matanos kan pamamahala ni Jehova. An isyung iyan nin soberanong pamamahala mareresolberan na nin sararoan sana. Nungka giraray na an angat sa soberaniya ni Jehova kaipuhan na baloon sa halawig na panahon tanganing mapatunayan na sala.—Ikomparar an Salmo 92:1, 15.
31. Paano an duwang termino sa Griego na konektado sa terminong nangangahulogan nin “pasakit” nakakatabang sato na masabotan an padusa na aagihan ni Satanas na Diablo?
31 Saro pa, an konektadong termino na ba·sa·ni·stesʹ, “nagpapasakit,” ginagamit sa Biblia na an kahulogan “parabilanggo.” (Mateo 18:34, Kingdom Interlinear) Kaoyon kaini, si Satanas ibibilanggo sa danaw nin kalayo sagkod lamang; nungka na sia papaluwason. Ultimo, sa Griegong Septuaginta, na aram na marhay ni Juan, an konektadong termino na baʹsa·nos ginagamit para sa kasupganan na minasagkod sa kagadanan. (Ezequiel 32:24, 30) Ini nakakatabang sato na masabotan na an padusa na aagihan ni Satanas makasusupog, daing katapusan na kagadanan sa danaw nin kalayo asin asupre. An saiyang mga gibo magagadan kaiba nia.—1 Juan 3:8.
32. Anong padusa an aagihan kan mga demonyo, asin paano niato naaaraman?
32 Sa giraray, an mga demonyo dai nasasambitan sa bersikulong ini. Papaluwason daw sinda kaiba ni Satanas sa katapusan kan sangribong taon dangan maagi sa padusang daing katapusan na kagadanan kaiba nia? An ebidensia minasimbag nin iyo. Sa parabola kan mga karnero asin kanding, sinabi ni Jesus na an mga kanding mapasiring “sa daing katapusan na kalayo na inandam para sa Diablo asin sa saiyang mga anghel.” (Mateo 25:41) An fraseng “daing katapusan na kalayo” siertong nanonongod sa danaw nin kalayo asin asupre na dian iaapon si Satanas. An mga anghel kan Diablo pinalayas sa langit kaiba nia. Malinaw na nagduman sinda sa bungaw kaiba nia sa pagpoon kan Sangribong Taon na Paghade. Kaoyon kaini, kun siring, lalaglagon man sinda kaiba nia sa danaw nin kalayo asin asupre.—Mateo 8:29.
33. Anong ultimong detalye kan Genesis 3:15 an maootob sa panahon na iyan, asin sa anong bagay dinadara ngonyan kan espiritu ni Jehova an atension ni Juan?
33 Sa paaging ini, an pangultimong detalye kan propesiya na nasusurat sa Genesis 3:15 maootob. Kun iapon na si Satanas sa danaw nin kalayo, sia magigin gadan siring sa halas na an payo rinonot nin bool na batbat. Sia asin an saiyang mga demonyo mawawara na sagkod lamang. Dai na sinda nasasambitan giraray sa libro nin Kapahayagan. Ngonyan, mantang naasikaso na an mga ini sa propetikong paagi, dinadara kan espiritu ni Jehova an atension sa sarong bagay na interesanteng marhay para sa mga may daganon na paglaom: Ano an magigin resulta sa katawohan kan langitnon na paghade kan “Hade nin mga hade” asin kaidtong “mga inapod asin pinili patin maimbod kaiba nia”? (Kapahayagan 17:14) Sa pagsimbag, ibinabalik giraray kita ni Juan sa kapinonan kan Sangribong Taon na Paghade.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An ibang teksto nagsasabi na si Jesus nasa Hades kan sia gadan. (Gibo 2:31) Minsan siring, dai niato maninigong isipon na an Hades asin bungaw pirmeng pareho. Mantang an mabangis na hayop asin si Satanas maduman sa bungaw, mga tawo sana an sinasabing maduman sa Hades, na duman sinda natotorog sa kagadanan sagkod na sinda buhayon liwat.—Job 14:13; Kapahayagan 20:13.
b An patok (sa Griego, peʹle·kus) minalataw na iyo an tradisyonal na instrumento nin paggadan sa Roma, minsan ngani kan aldaw ni Juan mas ginagamit na nin kadaklan an espada. (Gibo 12:2) Kun siring, an termino sa Griego na ginamit digdi, pe·pe·le·kis·meʹnon (“ginadan nin patok”), nangangahulogan sanang “ginadan.”
c Interesante nanggad, si Papias na taga Hierapolis, na sinasabot na nag-ako kan iba niang kaaraman sa Biblia sa mga disipulo ni Juan, an kagsurat kan Kapahayagan, sinasabi kan historyador kan ikaapat na siglo na si Eusebio na naniwala sa literal na Sangribong Taon na Paghade ni Cristo (minsan ngani kontrang-kontra sa saiya si Eusebio).—The History of the Church, Eusebius, III, 39.
[Ritrato sa pahina 293]
An Gadan na Dagat. An posibleng lugar kan Sodoma asin Gomorra
[Mga ritrato sa pahina 294]
“Papag-iiwalon taka asin an babae saka an saimong banhi asin an saiyang banhi. Lulugadon ka nia sa payo asin lulugadon mo sia sa bool”