An Patotot Asin “an mga Hade kan Daga”
AN KASAYSAYAN nin Kakristianohan pano nin mga halimbawa nin pagpabakal nin impluwensia asin nin pakikilabot sa mga namomoon. Pag-olayan niato an nagkapira. Si Carlomagno (742-814 C.E.) sarong namomoon na nakarisa sa mga pakinabang sa pakikiasosyar sa relihiyon asin pagkaigwa kan bendisyon kan klero kan Iglesya Katolika.
An The New Encyclopædia Britannica nagpapaliwanag na linahidan kan papa si Carlomagno, an saiyang ama, asin an saiyang tugang, na mag-establisar nin bagong dinastiya pakatapos na ‘ipagilid’ an pamilyang dating naghahade. Dangan idinugang kaiyan: “An politikal na alyansa kan mga Franks [mga tawohan ni Carlomagno] asin kan Papa tumang sa Lombards pinatunayan sa okasyon man sanang idto. . . . Si Carlos [na nagin Carlomagno] amay pa minimidbid na an haraning koneksion sa pag-oltanan nin sekular na kapangyarihan asin nin iglesya.”
Kan taon 800 C.E., si Papa Leo III, “huling desidido na gibohon si Carlos na emperador” kan Romanong Imperyo sa Solnopan, kinoronahan sia kaidtong Misa nin Navidad sa St. Peter’s, Roma.
Sarong Mahanab na Patotot
Alagad an patotot nagkakaipong bayadan. Ano daw an ikababayad ni Carlomagno sa representante nin Babilonya, an Roma? “Si Carlos . . . inotro, sa St. Peter’s Basilica, an panuga kan saiyang ama na ibalyo sa pamamahala kan papa an mahiwas na mga kabtang nin Italia.” Idinugang pa kan iyo man sanang libro: “Sa saiyang pagkarelihiyoso na nakondisyon sa politika, an imperyo asin an iglesya nagin sarong institusyonal asin espirituwal na yunit.”
An saro pang halimbawa kan nakaaging makosog na impluwensia nin relihiyon sa pamamahala iyo si Kardinal Wolsey nin Inglaterra (1475-1530). Sinasabi kan Britannica na sia sarong “kardinal asin estadista na nagdominar sa gobyerno ni Hadeng Henry VIII nin Inglaterra. . . . Kan Disyembre 1515 si Wolsey nagin lord chancellor nin Inglaterra. . . . Ginamit ni Wolsey an saiyang mahiwas na sekular asin eklesiastikong kapangyarihan sa pagtipon nin kayamanan na segunda sana kan sa Hade.” Sa pag-aplikar kan simbolikong pananaram nin Kapahayagan, an primera klaseng patotot naghahagad nin primera klaseng bayad.
An saro pang bantog na halimbawa nin relihiyosong impluwensia sa Estado iyo an kardinal asin duke nin Richelieu (1585-1642), na nagkapot nin dakulang kapangyarihan sa Pransia asin nagtipon man nin kayamanan na “sobra minsan sono sa pamantayan kan panahon na idto,” sabi kan Britannica.
Si Richelieu sinalidahan nin saro pang kardinal, si Jules Mazarin (1602-61), na naglingkod bilang enot na ministro nin Pransia kaidtong paghade ni Hadeng Louis XIV. Minsan ngani bakong ordinadong padi, ginibo siang kardinal kan 1641 ni Papa Urbano VIII. Si Kardinal Mazarin ambisyoso man sa kayamanan. Sinasabi kan ensiklopedya: “An mga kaiwal ni Mazarin pinakaraot sia huli sa saiyang kahanaban. Nakatipon sia nin mga katongdan asin benepisyo asin kun beses namamaluan na saiya an entrada kan hade.”
Sa modernong mga panahon an falsong relihiyon sagkod ngonyan nagtitipon nin kayamanan asin naghihingoang impluwensiahan asin, kun mapupuwede, pamogolan an politikal na mga elemento. An sarong lataw na halimbawa iyo an masekretong Katolikong organisasyon na Opus Dei (Latin, Gibohon nin Dios), na ngonyan may pabor kan papa asin, sono sa autor na si Lawrence Lader, “biyong kometido sa kontra sa komunismo asin konserbatibong politika.” An palakaw kaiyan paagihon sa haiskul asin mga unibersidad kaiyan an pinakamataling mga hobenes na Katoliko dangan ipuwesto an mga tawohan kaiyan sa haralangkaw na katongdan na may impluwensia asin kontrol sa gobyerno, kuwarta, asin komunikasyon. Sa España nabantog nanggad sinda sa pagsakop kan Katolikong Fascistang diktador na si Franco kan, sa sarong panahon, an 10 sa 19 miembro kan saiyang gabinete kairiba kan mapamiling Opus Dei.a
Sa Estados Unidos, an mga ebanghelista sa TV midbid sa saindang pagpapasikat nin kayamanan asin maluhong pamumuhay. An ibang klerigong Protestante may pag-orgolyong naglaog sa politika asin nangarap pa nganing magin presidente. Daing duwa-duwa, minsan ngani naholog na, an gurang na patotot, sa manlaenlaen na balatkayo, sagkod ngonyan sulot an mga samno asin luho nin kapangyarihan asin naghihingoang mamahala.—Kapahayagan 17:4.
[Nota sa Ibaba]
a Para sa dagdag na impormasyon manongod sa Opus Dei asin pangugunlabot kan iglesya sa politika, helingon an mga librong Hot Money and the Politics of Debt, ni R. T. Naylor, asin Politics, Power, and the Church, ni L. Lader.
[Mga ritrato sa pahina 6]
Si Kardinal Wolsey, Mazarin, asin Richelieu nakatipon nin dakulang mga kayamanan mantang naglilingkod sa Estado
[Credit Line]
Retrato: Culver Pictures