An Paghokom nin Dios Tumang sa “Tawo nin Katampalasanan”
“An gabos na kahoy na dai nagbubunga nin marahay pinuputol asin iinaapon sa kalayo.”—MATEO 7:19.
1, 2. Ano an tawo nin katampalasanan, asin paano ini nag-oswag?
AN pinasabngan nin Dios si apostol Pablo na ihula an pag-abot kan “tawo nin katampalasanan,” sinabi nia na nagpoon ining maglataw maski kan panahon nia. Siring kan ipinaliwanag sa nakaaging artikulo, si Pablo nagsambit dapit sa grupo nin mga indibiduwal na mangengenot sa pag-apostata hale sa tunay na Kristianismo. An pagtalikod sa katotoohan nagpoon kan huring kabtang kan enot na siglo, nangongorogna pakatapos kan kagadanan kan huring mga apostol. An grupong tampalasan nag-introdusir nin mga doktrina asin mga gawe na tumang sa Tataramon nin Dios.—2 Tesalonica 2:3, 7; Gibo 20:29, 30; 2 Timoteo 3:16, 17; 4:3, 4.
2 Dai naghaloy, an grupong tampalasan na ini nag-oswag na nagin an klero kan Kakristianohan. An kapangyarihan kaini pinarigon kan Romanong emperador na si Constantino kan ikaapat na siglo kan an apostatang mga iglesya iiniba sa paganong Estado. Mantang an Kakristianohan nagpadagos na magkasuruhaysuhay sa kadakol na sekta, an klero nagpadagos na ilangkaw an saindang sadiri sa lego asin parateng labaw man sa sekular na mga namamahala.—2 Tesalonica 2:4.
3. Ano an kaaabtan kan tawo nin katampalasanan?
3 Ano an magigin kaaabtan kan tawo nin katampalasanan? Naghula si Pablo: “An tampalasan mabubuyagyag, na gagadanon kan Kagurangnan na Jesus . . . asin tutunawon paagi sa kapahayagan kan saiyang presensia.” (2 Tesalonica 2:8) Nangangahulogan ini na an kalaglagan kan klero mangyayari kun pangyarihon na nin Dios an katapusan kan bilog na sistema ni Satanas. Ginagamit nin Dios an saiyang langitnon na Hade, si Cristo Jesus, tanganing pangenotan an maglalaglag na anghelikong mga puwersa. (2 Tesalonica 1:6-9; Kapahayagan 19:11-21) An kaaabtan na ini naghahalat sa klero huli ta dai sinda nagtaong onra sa Dios asin ki Cristo asin itinalikod an minilyon na tawo sa tunay na pagsamba.
4. Sono sa anong prinsipyo hohokoman an tawo nin katampalasanan?
4 Nagtao si Jesus nin prinsipyo na dian hohokoman an tawo nin katampalasanan, sa pagsabing: “Magmaan kamo sa mga falsong propeta na madolok saindo sa gubing nin karnero, alagad sa laog sinda maringis na mga lobo. Paagi sa saindang mga bunga mamimidbid nindo sinda. Nungka na an mga tawo makakua nin mga ubas sa binit o nin mga higos sa dawog, bako daw? Siring man an gabos na kahoy na marahay nagbubunga nin marahay, alagad an gabos na kahoy na raot nagbubunga nin daing data; an marahay na kahoy dai makakapagbunga nin daing data, ni makakapagbunga man nin marahay an raot na kahoy. An gabos na kahoy na dai nagbubunga nin marahay pinuputol asin iinaapon sa kalayo. . . . Bakong an gabos na nagsasabi sako, ‘Kagurangnan, Kagurangnan,’ makalalaog sa kahadean nin kalangitan, kundi idtong naggigibo kan kabotan kan sakong Ama na nasa langit.”—Mateo 7:15-21; helingon man an Tito 1:16; 1 Juan 2:17.
An Marahay na Kristianong Bunga
5. Ano an pundasyon para sa marahay na Kristianong bunga, asin ano an sarong pangenot na pagboot?
5 An pundasyon kan marahay na Kristianong bunga maririsa sa 1 Juan 5:3, na nagsasabi: “Ini iyo an boot sabihon kan pagkamoot sa Dios, na kuyogon niato an saiyang mga kapagbootan.” Asin an sarong pangenot na kapagbootan iyo ini: “Mamotan mo an saimong mga kataed nin siring sa saimo man sana.” (Mateo 22:39) Kaya, an tunay na mga lingkod nin Dios maninigong magkaigwa nin pagkamoot sa saindang mga kataed ano man an saindang rasa o nasyonalidad.—Mateo 5:43-48; Roma 12:17-21.
6. Para kiisay nangongorognang maninigong ipaheling an Kristianong pagkamoot?
6 Nangongorognang maninigong magkaigwa nin pagkamoot an mga lingkod nin Dios sa saindang espirituwal na mga tugang. “Kun an siisay man nagsasabi: ‘Namomoot ako sa Dios,’ alagad naoongis sa saiyang tugang, sia putikon. Huli ta an dai namomoot sa saiyang tugang, na saiyang naheheling, dai makakahimong mamoot sa Dios, na dai nia naheheling. Asin kita igwa kan togon na ini hale sa saiya, na an namomoot sa Dios maninigo man na mamoot sa saiyang tugang.” (1 Juan 4:20, 21) An pagkamoot na iyan, an sabi ni Jesus, magigin nagpapamidbid na tanda nin tunay na mga Kristiano: “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.”—Juan 13:35; helingon man an Roma 14:19; Galacia 6:10; 1 Juan 3:10-12.
7. Paano an tunay na mga Kristiano sararong nabubogkos sa bilog na kinaban?
7 An pagkamoot sa tugang iyo an “pandokot” na nagbubogkos sa mga lingkod nin Dios sa pagkasararo: “Isolog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.” (Colosas 3:14) Asin an tunay na mga Kristiano maninigong may pagkasararo sa saindang mga tugang sa bilog na kinaban, huli ta nagboboot an Tataramon nin Dios: “Kamo gabos maninigong magtaram na may pagkaoroyon . . . Dai magkaigwa nin pagkabaranga dian sa saindo .. . Kamo dayupot na magkasararo sa saro sanang pag-isip asin sa saro sanang paghonahona.” (1 Corinto 1:10) Tanganing magdanay an pagkamoot asin pagkasararong ini sa panglobong sokol, an mga lingkod nin Dios maninigong magin neutral sa politikal na mga palakaw kan kinaban na ini. Sinabi ni Jesus: “Sinda bakong kabtang kan kinaban, kun paanong ako bakong kabtang kan kinaban.”—Juan 17:16.
8. Paano ipinaheling ni Jesus kun ano an dapat gibohon kan mga Kristiano?
8 Ipinaheling ni Jesus an hiwas na nasa isip nia kan naggamit si Pedro nin minasbad tanganing putulon an talinga kan saro sa mga lalaking mag-aaresto ki Jesus. Nagpakosog daw si Jesus sa siring na paggamit nin puwersa minsan sa pagprotehir sa Aki nin Dios tumang sa mga paratumang? Dai, kundi sinabi nia ki Pedro: “Sarungan an saimong minasbad.” (Mateo 26:52) Kaya, an tunay na mga Kristiano dai nakikikabtang sa mga ralaban kan mga nasyon o sa iba pang pagpabolos nin dugo maski pa kun an pagsayuma magresulta sa paggadan sainda bilang martir huli sa saindang neutral na paninindogan, siring sa nangyari sa dakol kan nakaaging mga siglo asin minsan sa satong panahon. Aram ninda na solamenteng an Kahadean nin Dios sa irarom ni Cristo an mahale kan guerra asin pagpabolos nin dugo sagkod lamang.—Salmo 46:9; Mateo 6:9, 10; 2 Pedro 3:11-13.
9. (a) Ano an sinasabi sato kan kasaysayan manongod sa enot na mga Kristiano? (b) Paano ini nalalaen sa mga relihiyon kan Kakristianohan?
9 An kasaysayan nagpapatunay na an enot na siglong mga Kristiano dai nagpabolos nin dugo nin tawo. Sarong dating propesor sa teologo hale sa Inglaterra, si Peter De Rosa, an nagsurat: “An pagpabolos nin dugo sarong grabeng kasalan. Ini an dahelan kun taano an mga Kristiano ta tumang sa paglaban sa gladiador. .. . Mantang kaipuhan an ralaban asin paggamit nin puwersa tanganing ipreserbar an Roma, an mga Kristiano nakamateng dai makikabtang digdi. . . . Kinonsiderar kan mga Kristiano an saindang sadiri, siring ki Jesus, na mga mensahero nin katoninongan; sa irarom nin ano man na kamugtakan dai sinda puwedeng magin mga ahente nin kagadanan.” Sa ibong na lado, an daing pagkasararong mga relihiyon kan Kakristianohan binalga an pagboot nin pagkamoot asin nagpabolos nin grabeng dugo. Bako sindang mga mensahero nin katoninongan kundi paorootrong nagin mga ahente nin kagadanan.
An Nagkasala sa Dugong Dakulang Babilonya
10. Ano an Dakulang Babilonva asin taano ta inaapod ini nin siring?
10 Si Satanas an “poon kan kinaban na ini,” “an dios kan palakaw na ini nin mga bagay.” (Juan 12:31; 2 Corinto 4:4) An sarong kabtang kan kinaban ni Satanas iyo an panbilog na dagang sistema nin falsong relihiyon na ipinatindog nia kan nakaaging mga siglo, kabilang an Kakristianohan asin an saiyang klero. Inaapod kan Biblia an panbilog na kinaban na sistemang ini nin falsong relihiyon na “Dakulang Babilonya, an ina kan [espirituwal] na mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay kan daga.” (Kapahayagan 17:5) An mga gamot kan falsong mga relihiyon ngonyan hale sa suanoy na siudad nin Babilonya, na sagom sa falsong relihiyon asin sa dai nagtataong onra sa Dios na mga doktrina asin mga gibo. Iyan an dahelan kun taano ta an kabaing kan suanoy na Babilonya inaapod na Dakulang Babilonya, an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon.
11. Ano an sinasabi kan Biblia manongod sa Dakulang Babilonya, asin taano?
11 Dapit sa relihiyosong Babilonya, an Tataramon nin Dios nagsasabi: “Sa saiya nakua an dugo kan mga propeta asin kan mga banal asin kan gabos na ginadan sa daga.” (Kapahayagan 18:24) Paano an mga relihiyon kan kinaban may paninimbagan sa dugo kan gabos na ginadan? Iyan huli ta an gabos na ining relihiyon—an mga iglesya kan Kakristianohan siring man an bakong Kristianong mga relihiyon—nagsuportar, nagkonsintir, o nangenot pa ngani sa mga guerra kan mga nasyon; linamag man ninda asin ginadan an mga tawong natatakot sa Dios na dai nag-oyon sainda.
Sarong Dai Nagtataong Onra sa Dios na Rekord
12. Taano an klero kan Kakristianohan ta orog na may kanawayan kisa sa ibang relihiyosong lider?
12 An klero kan Kakristianohan orog na may kanawayan sa pagpabolos nin dugo kisa sa iba pang relihiyosong lider. Taano? Huli ta dugang pa sa pagbugtak kan ngaran nin Dios sainda, ibinugtak man ninda an ki Cristo. Sa siring inobligar ninda an saindang sadiri sa pagsunod sa mga katokdoan ni Jesus. (Juan 15:10-14) Alagad dai ninda sinunod an mga katokdoan na idto, sa siring nagdara nin dakulang paglanghad kapwa sa Dios asin ki Cristo. An paninimbagan sa pagpabolos nin dugo kan klero kapwa direkta, sa mga Krusada, iba pang relihiyosong ralaban, inkisisyon, asin paglamag, asin indirekta, sa pagkonsintir sa mga guerra na dian an mga miembro kan mga iglesya an naggadan sa saindang kapwa tawo sa ibang kadagaan.
13. Para sa ano may paninimbagan an klero magpoon kan ika-11 sagkod kan ika-13 siglo?
13 Bilang halimbawa, magpoon kan ika-11 sagkod sa ika-13 siglo, iinintrodusir kan klero kan Kakristianohan an mga Krusada. Nagresulta ini sa makatatakot na pagpabolos nin dugo asin kadahasan sa ngaran nin Dios asin ni Cristo. Ginatos na ribo an ginadan. Kabilang sa mga Krusada an daing herak na paggadan sa rinibong kaakian na inimpluwensiahan na makikabtang sa Krusada nin mga Aki kan taon na 1212.
14, 15. Paano an sarong Katolikong autor nagkomento kun ano an iinintrodusir kan Iglesya Katolika kan ika-13 siglo?
14 Kan ika-13 siglo, an Iglesya Katolika Romana opisyal na nagtogot kan saro pang dai nagtataong onra sa Dios na grabeng ikatatakot—an Inkisisyon. Nagpoon ini sa Europa asin naglakop sagkod sa mga nasyon sa Amerika, na naglawig nin labing anom na siglo. Naggikan asin sinuportan kan papa, ini nakagagadan na pagprobar na padusahan asin gadanon an gabos na bakong kaoyon kan iglesya. Mantang kan enot pinaglamag kan iglesya an mga bakong Katoliko, an Inkisisyon mas mahiwas na gayo an nasakop.
15 Si Peter De Rosa, na nagsabing saro siang “patriotikong Katoliko,” nagsabi sa saiyang bagong librong Vicars of Christ—The Dark Side of the Papacy: “An iglesya may paninimbagan sa paglamag sa mga Judio, sa Inkisisyon, sa grabeng paggadan sa rinibong erehes, sa pag-introdusir liwat kan pagpadusa sa Europa bilang kabtang kan hudisyal na paagi. . . . An mga papa nagnombrar asin nagpahale maski nin mga emperador, naghagad na ipirit ninda an Kristianismo sa saindang mga sakop sa irarom nin huma nin pagpadusa asin kagadanan. . . . Makatatakot an halaga kan mensahe kan Ebanghelyo.” An solamenteng “krimen” kan ibang ginadan iyo an pagkakaigwa ninda nin Biblia.
16, 17. Anong mga komento an sinambit dapit sa Inkisisyon?
16 Dapit ki Papa Inocentes III kan array na kabtang kan ika-13 siglo, sinabi ni De Rosa: “Kinokonsiderar na kan huri asin pinakamaringis na paglamag sa pamamahala kan [Romanong] Emperador Diocletian [kan ikatolong siglo] mga duwang ribong Kristiano an nagadan, sa bilog na kinaban. Sa enot na bisyosong insidente sa Krusada ni Papa Inocentes [ tumang sa mga “erehes” sa Pransia] sampulong beses an bilang nin tawong ginadan. . . . Nakakasustong madiskobre na, sa sarong pangyayari ginadan kan papa an mas dakol na gayong tawo kisa ki Diocletian. . . . Si [Inocentes] daing pag-alangan sa paggamit kan ngaran ni Cristo sa paggibo nin bagay na tumang ki Cristo.”
17 Narisa ni De Rosa na “sa ngaran kan papa, [an mga inkisidor] may paninimbagan sa pinakamaringis asin padagos na pag-atake sa pagkadisente nin tawo sa kasaysayan kan rasa.” Dapit sa inkisidor na Dominikano na si Torquemada sa Espafia, sinabi nia: “Ninombrahan kan 1483, namahala siang may karingisan sa laog nin kinseng taon. An saiyang mga biktima may bilang na labing 114,000 na dian 10,220 an sinolo.”
18. Paano ilinadawan nin sarong parasurat an Inkisisyon, asin anong rason an itinao nia sa pagpadagos kaini sa labing anom na siglo?
18 An parasurat na ini nagtao nin konklusyon: “An rekord kan Inkisisyon makasosopog para sa arin man na organisasyon; para sa iglesya Katolika, nakararaot nanggad ini. . . . An ipinaheheling kan kasaysayan iyo na, sa labing anom na siglo na mayong pag-oltanan, an papa iyo an isinumpang kaiwal kan pangenot na hustisya. Sa otsentang papa magpoon kan ikatreseng siglo padagos, mayo ni saro sainda an dai nagoyon sa teolohiya asin kasangkapan kan Inkisisyon. Kabaliktaran, an kada saro nagdagdag kan saiyang sadiring karingisan sa mga gibo kaining nakagagadan na makinarya. An misteryo iyo ini: paano ipinadagos kan mga papa an praktikal na erehiyang ini sa nakaaging mga kapag-arakian? Paano ninda paiindahan an lambang punto kan Ebanghelyo ni Jesus?” Nagsimbag sia: “Pinaorog kan mga papa na tumangon an Ebanghelyo kisa sa ‘dai nasasalang’ sinundan nia, huli ta paluluyahon kaiyan an
19. Anong iba pang tampalasan na gibohon an kinonsinte kan kadaklan na klero?
19 an man an kabtang kan klero sa madahas na institusyon nin pag-oripon. Kinidnap kan mga nasyon kan Kakristianohan an kadakol na ribong Aprikano, irinayo sinda sa saindang sadiring daga, asin sa laog nin mga siglo kinaringisan sinda sa pisikal asin mental na paagi bilang mga oripon. May dikit sa grupong klero an aktibong nagtumang. An iba sainda naghingako pa nganing idto kabotan nin Dios.—Helingon an Mateo 7:12.
An Pagkakasala sa Dugo sa Ika-20 Siglo
20. Paano an pagkakasala sa dugo kan tawo nin katampalasanan nakaabot sa alituktuk sa siglong ini?
20 An pagkakasala sa dugo kan tawo nin katampalasanan nakaabot sa alituktuk sa satong siglo. Sinuportaran kan klero an mga guerra na naggadan nin manampulong milyon na buhay, an pinakamaraot na mga guerra sa bilog na kasaysayan. Sinuportaran ninda an magkaibong na lado sa duwang guerra mundial, na dian an mga tawo kan iyo man sanang relihiyon, “magturugang,” nangadan sa lambang saro. Bilang halimbawa, kan Guerra Mundial II, an Pranses asin Amerikanong mga Katoliko ginadan an Aleman asin Italianong mga Katoliko; an Britano asin Amerikanong mga Protestante ginadan an mga Protestanteng Aleman. Kun minsan, ginadan ninda an iba na bako sanang may kaagid na relihiyon kundi siring man nin kaagid na nasyonal na pinaghalean. An duwang guerra mundial nangyari sa tahaw kan Kakristianohan asin bako kutanang posible kun kinuyog kan klero an pagboot na mamoot, asin tinokdoan an saindang mga parasunod na gibohon an siring.
21. Ano an sinabi kan sekular na mga reperensia manongod sa pakilabot kan klero sa guerra?
21 An The New York Times nagpatunay: “Kan nakaagi an lokal na mga hirarkiyang Katoliko haros perming nagsuportar sa mga guerra kan saindang nasyon, na binibendisyonan an mga soldados asin namibi para sa kapangganahan, mantang an ibang grupo nin obispo sa ibong na lado hayagan na namibi para sa laen na resulta. . .. An kontradiksion sa pag-oltanan kan Kristianong espiritu asin paggawe sa guerra .. . garo orog na nagigin malinaw sa dakol, mantang an mga hamo nagigin mas maringis.” Asin nagkomento an U.S.News & World Report: “An dangog kan Kristianismo sa kinaban grabeng nadanyaran kan danay na paggamit nin kadahasan kan inaapod na Kristianong mga nasyon.”
22. Para sa ano pa may paninimbagan an klero sa satong panahon?
22 Siring man, mantang mayong opisyal na Inkisisyon ngonyan, ginamit kan klero an kamot kan Estado tanganing paglamagon an “mga propeta” asin “mga banal” na bakong kaoyon ninda. Sinutsotan ninda an politikal na mga lider na ‘gumibo nin kabikoan sa proteksion kan pagboot.’ Sa paaging ini, sinda an nagin dahelan o nag-oyon sa pagbawal, pagbilanggo, pagkolog, pagpadusa, asin minsan nin paggadan sa natatakot sa Dios na mga tawo sa satong siglo.—Kapahayagan 17:6; Salmo 94:20, The New English Bible.
Papaninimbagon
23. Taano ta papaninimbagon nin Dios an tawo nin katampalasanan?
23 Tunay nanggad, sa falsong relihiyon nanompongan an dugo kan mga propeta, asin kan mga banal, asin kan gabos na ginadan sa daga. (Kapahayagan 18:24) Mantang an pinakamaraot na pagpabolos nin dugo nangyari sa Kakristianohan, an pagkakasala kan klero iyo an pinakagrabe. Angay nanggad an pag-apod sainda kan Biblia na “tawo nin katampalasanan“! Alagad an Tataramon nin Dios nagsasabi man: “Dai kamo madayaan: An Dios dai maoolog-olog. Huli ta an ano man na itinanom nin tawo, iyan man sana an saiyang aanihon.” (Galacia 6:7) Kaya papaninimbagon nin Dios an tampalasan na klero.
24. Anong makatatanyog sa kinaban na mga pangyayari an mangyayari dai na mahahaloy?
24 Sinabi ni Jesus: “Humarayo kamo sa sako, kamong mga paragibo nin katampalasanan.” (Mateo 7:23) Asin ipinahayag nia: “An gabos na kahoy na dai nagbubunga nin marahay pinuputol asin iinaapon sa kalayo.” (Mateo 7:19) An panahon marikas na nagdadangadang para sa maringis na katapusan kan tawo nin katampalasanan, kabilang an gabos na falsong relihiyon, kun an politikal na mga elemento na nakisumaro sa patotot magbirik na sainda: “An mga ini maoongis sa patotot asin lulugadon asin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin lubos siang sosoloon sa kalayo.” (Kapahayagan 17:16) Mantang an siring na makatatanyog sa kinaban na mga pangyayari mangyayari sa dai mahahaloy, an mga lingkod nin Dios maninigong ipaaram ini sa iba. An masunod na artikulo an magsisiyasat kun paano ninda ginigibo ini.
Mga Hapot sa Repaso
◻ Ano an tawo nin katampalasanan, asin paano ini nag-oswag?
◻ Anong marahay na bunga an dapat na ibunga nin tunay na mga Kristiano?
◻ Siisay an Dakulang Babilonya, asin gurano kagrabe an pagkakasala nia sa dugo?
◻ Anong dai nagtataong onra sa Dios na rekord an nagibo kan tawo nin katampalasanan?
◻ Paano papaninimbagon nin Dios an tawo nin katampalasanan?
[Ritrato sa pahina 16]
An mga Krusada nagresulta sa makatatakot na pagpabolos nin dugo sa ngaran nin Dios asin ni Kristo
[Credit Line]
Sa karahayan boot kan The British Library
[Ritrato sa pahina 17]
“An lokal na mga hirarkiyang Katoliko haros perming nagsuportar sa mga guerra kan saindang nasyon”
[Credit Line]
Armada kan E.U.