Dapat na Dai Nindo Paglingawan si Jehova
AN NAGKAPIRA sa grupo nakaeksperyensia na kaiyan kaidto. Pero sa mayoriya, iyan an primero asin an solamenteng beses na mabalyo sinda sa katubigan na dai sinda nababasa. Pinapondo pa sana ni Jehova sa pagbolos an Salog nin Jordan. Ngonyan, sarong halaba asin halakbang na grupo nin minilyon na Israelita an nagbabalyo sa salog pasiring sa Dagang Panuga. Arog kan saindang mga apoon sa Dagat na Pula kaidtong 40 taon na an nakaagi, dakol sa mga nagbabalyo ngonyan sa Jordan an seguradong nag-isip, ‘Dai ko noarin man malilingawan an ginibo ni Jehova digdi.’—Jos. 3:13-17.
Minsan siring, aram ni Jehova na ‘madaling malilingawan nin nagkapirang Israelita an saiyang mga gibo.’ (Sal. 106:13) Kaya pinagbotan nia an lider kan Israel, si Josue, na magkua nin 12 gapo hale sa kairaroman kan salog asin ilaag iyan sa saindang enot na kampamento. Ipinaliwanag ni Josue: “An mga gapong ini dapat na magserbing girumdoman sa mga aki ni Israel.” (Jos. 4:1-8) An monumentong gapo na iyan magpapagirumdom sa nasyon dapit sa makapangyarihan na mga gibo ni Jehova asin itatadom kaiyan sa isip ninda kun taano ta maninigo na pirme ninda siang paglingkodan na may kaimbodan.
Igwa daw nin halaga sa banwaan nin Dios ngonyan an salaysay na iyan? Igwa. Dai man niato noarin man dapat na paglingawan si Jehova; dapat na padagos niato siang paglingkodan na may kaimbodan. An iba pang patanid sa nasyon nin Israel ikakaaplikar man sa mga lingkod ni Jehova ngonyan. Estudyare an sinabi ni Moises: “Mag-ingat ka na dai mo malingawan si Jehova na saimong Dios na huli kaiyan dai mo makuyog an saiyang mga pagboot asin an saiyang hudisyal na mga desisyon asin an saiyang mga ipinapakuyog.” (Deut. 8:11) Ipinapaheling kaiyan na an paglingaw ki Jehova nagreresulta sa tuyong pakisuway sa saiya. An peligrong iyan totoo man sa panahon niato. Sa pagsurat sa mga Kristiano, si apostol Pablo nagpatanid tumang sa “kaparehong klase nin pakisuway” na ipinaheling kan mga Israelita sa kaawagan.—Heb. 4:8-11.
Estudyaran niato an nagkapirang pangyayari sa kasaysayan nin Israel na magdodoon na dai niato maninigong paglingawan an Dios. Dugang pa, an mga leksion hale sa buhay nin duwang maimbod na Israelita makakatabang sa sato na maglingkod ki Jehova na may pakatagal asin pasasalamat.
Mga Dahelan na Girumdomon si Jehova
Sa gabos na taon na an mga Israelita nasa Egipto, dai sinda noarin man liningawan ni Jehova. “Ginirumdom [nia] an saiyang tipan ki Abraham, Isaac asin Jacob.” (Ex. 2:23, 24) An ginibo nia kan panahon na iyan tanganing kaldahon sinda sa pagkaoripon talagang dai malilingawan.
Nagpaabot si Jehova nin siyam na damat sa Egipto. An nagmamahika na mga saserdote ni Faraon mayo nin kakayahan na pugolan iyan. Sa ibong kaiyan, nakisuway si Faraon ki Jehova, asin dai nia tinogotan na maghale an mga Israelita. (Ex. 7:14–10:29) Minsan siring, huli sa mga epekto kan ikasampulong damat, napiritan an orgolyosong namamahalang iyan na sumunod sa kabotan nin Dios. (Ex. 11:1-10; 12:12) Sa pangengenot ni Moises, naghale sa Egipto an nasyon nin Israel kaiba an dakulang kadaklan na manlaenlaen, na tibaad 3,000,000 katawo gabos. (Ex. 12:37, 38) Dai pa sinda nahahaloy makahale kan magbago an isip ni Faraon. Pinagbotan nia an saiyang armadong hukbo na nakakaruwahe asin mga kabalyero—an pinakamakapangyarihan na hukbo sa daga kan panahon na idto—na bihagon giraray an dati niang mga oripon. Mientras tanto, sinabihan ni Jehova si Moises na darahon an mga Israelita sa lugar na nasa pag-oltanan kan Dagat na Pula asin nin sarong palabang kabukidan, sarong lugar na garo mayo nang madudulagan, na inaapod na Pihahirot.—Ex. 14:1-9.
Sa pagheling ni Faraon garo nasiod an mga Israelita, asin andam nang umatake an saiyang hukbo. Alagad pinugolan ni Jehova an mga Egipcio paagi sa pagbugtak nin hariging panganoron asin hariging kalayo sa pag-oltanan ninda saka kan mga Israelita. Dangan binanga nin Dios an Dagat na Pula, na nagin agihan kan an tubig sa man-ibong-ibong kaiyan nagin garo mga lanob na tibaad sagkod sa 15 metros an langkaw. Pinonan kan Israel na magbalyo sa dagat na nag-aagi sa marang daga. Dai nahaloy, an mga Egipcio nasa may baybayon na, na natatanaw an mga Israelita na parayo na pasiring sa ibong.—Ex. 13:21; 14:10-22.
An namamayong may mas marahay na paghusgar mapondo na sa paglapag—alagad si Faraon dai. Huling pano nin kompiansa sa sadiri, pinalapag nia sa dagat an saiyang mga karuwahe asin kabalyero. An mga Egipcio nagpadagos sa paglapag. Alagad bago pa ninda maabotan an mga Israelitang bantay sa likod, napondo sinda sa kakalapag. An karuwahe kan mga Egipcio dai na makadalagan! Tinarangkas ni Jehova an mga rueda.—Ex. 14:23-25; 15:9.
Mantang nasasakitan an mga Egipcio sa saindang raraot nang karuwahe, an bilog na Israel nakaabot na sa sirangan na baybayon. Iinunat ngonyan ni Moises an saiyang kamot sa direksion kan Dagat na Pula. Dangan, pinabagsak ni Jehova an mga lanob na tubig na nagserbing pasilyo. Minilyon na tonelada nin tubig an ruminagasa asin luminamos ki Faraon asin sa saiyang hukbo. Mayo sa mga kaiwal na iyan an nakaligtas. Talingkas na an mga Israelita!—Ex. 14:26-28; Sal. 136:13-15.
Huli sa mga bareta dapit sa pangyayaring ini, an nakapalibot na mga nasyon natakot sa laog nin haloy na panahon. (Ex. 15:14-16) Pakalihis nin 40 taon, sinabihan ni Rahab kan Jerico an duwang Israelitang lalaki: “Inabotan kami nin pagkatakot sa saindo, . . . huli ta nadangog niamo kun paano pinamara ni Jehova an katubigan kan Dagat na Pula sa atubangan nindo kan kamo maghale sa Egipto.” (Jos. 2:9, 10) Dai nalingawan dawa kan paganong mga nasyon na iyan kun paano ilinigtas ni Jehova an saiyang banwaan. Malinaw nanggad, mas may dahelan pa ngani an Israel na girumdomon sia.
‘Iningatan Sinda Siring sa Alintataw kan Saiyang Mata’
Pakabalyo sa Dagat na Pula, naglaog an Israel sa Desierto nin Sinai, sarong “mahiwas asin makangingirhat na kaawagan.” Mantang naglalakaw sinda pabalyo sa “marang daga [na iyan] na mayo nin tubig”—asin mayo nin kakanon para sa siring kadakol na tawo—dai nagin halipot an kamot ni Jehova. Ginirumdom ni Moises: “Nakua [ni Jehova an Israel] sa sarong kaawagan, asin sa daing laog asin nag-uungal na desierto. Pinalibotan nia sia, tanganing atamanon sia, tanganing ingatan sia siring sa alintataw kan saiyang mata.” (Deut. 8:15; 32:10) Paano sinda inataman nin Dios?
Tinawan sinda ni Jehova nin “tinapay hale sa kalangitan,” na inaapod na manna, na milagrosong naglataw “sa ibabaw kan kaawagan.” (Ex. 16:4, 14, 15, 35) Nagpaluwas man si Jehova nin tubig “hale sa matagas na gapo.” Paagi sa bendisyon nin Dios, an saindang mga alikboy dai naluma, ni naggatok man an saindang bitis durante kan 40 taon ninda sa kaawagan. (Deut. 8:4) Ano an tama sanang asahan ni Jehova sa sainda bilang balos? Sinabihan ni Moises an Israel: “Mag-ingat ka . . . asin atamanon mong marhay an saimong kalag, tanganing dai mo malingawan an mga bagay na naheling kan saimong mga mata asin dai iyan mapasuhay sa saimong puso sa gabos na aldaw kan saimong buhay.” (Deut. 4:9) Kun mapagpasalamat na ginirumdom kan mga Israelita an pagliligtas ni Jehova, pirme kutana sindang maglilingkod sa saiya asin maghihingoang kuyogon an saiyang mga ley. Ano an gigibohon kan Israel?
An Pagkamalilingawon Nagreresulta sa Pagkaingrato
Si Moises nagsabi: “An Gapo na nagin ama mo, liningawan mo, asin dai mo na ginigirumdom an Dios.” (Deut. 32:18) Dai nahaloy, binaliwala o liningawan na an mga ginibo ni Jehova sa Dagat na Pula, an mga probisyon nia na nagpadanay sa Israel na buhay sa kaawagan, asin an gabos na iba pang marahay na bagay na ginibo ni Jehova. Sinda nagin rebelde.
Sa sarong pangyayari, inolog-olog kan mga Israelita si Moises huli ta mayo daa nin tubig. (Bil. 20:2-5) Mapadapit sa manna na nagpadanay sa sainda na buhay, sinda nagreklamo: “Ikinasurang na nin makuri kan samong kalag an daing kuentang tinapay.” (Bil. 21:5) Kinuestion ninda an paghusgar nin Dios asin habo ninda ki Moises bilang lider, na nagsasabi: “Marahay pang nagadan na kami sa daga nin Egipto, o marahay pang nagadan na kami sa kaawagan na ini! . . . Magnombra kita nin sarong mamamayo, asin magbalik kita sa Egipto!”—Bil. 14:2-4.
Ano an epekto ki Jehova kan pakisuway kan Israel? Sa paggirumdom sa mga pangyayaring iyan, sa huri sarong salmista an nagsurat: “Kanigoan kaparate na sinda nagrebelde sa saiya sa kaawagan, pinapagsentir sia ninda sa desierto! Asin paorootrong binabalo ninda an Dios, asin pinakolog ninda an boot pati kan Banal kan Israel. Dai ninda ginirumdom an saiyang kamot, an aldaw na sinda kinalda nia sa kaiwal, kun paanong ilinaag nia an saiyang mga tanda sa Egipto mismo.” (Sal. 78:40-43) Iyo, nakolgan na gayo si Jehova huli sa pagkamalilingawon kan Israel.
Duwa na Dai Nakalingaw
Minsan siring, may mga Israelita na dai nakalingaw ki Jehova. An duwa iyo si Josue asin Caleb. Kaiba sinda sa sarong grupo nin 12 espiya na sinugo hale sa Cades-barnea tanganing siyasaton an Dagang Panuga. Negatibo an report kan sampulo, alagad si Josue asin Caleb nagsabi sa banwaan: “An daga na inagihan mi tanganing espiyahan iyan marahayon nanggad na daga. Kun si Jehova naogmang marhay sa satuya, kun siring sierto na ilalaog nia kita sa dagang ini asin itatao iyan sa satuya, daga na nagbobolos nin gatas asin tangguli. Dai sana kamo magrebelde ki Jehova.” Kan madangog kan banwaan an mga tataramon na iyan, nag-orolay sinda na gapoon si Josue asin Caleb. Alagad an duwa marigon na nanindogan na may kompiansa ki Jehova.—Bil. 14:6-10.
Pakalihis nin dakol na taon, sinabihan ni Caleb si Josue: “[Sinugo] ako ni Moises na lingkod ni Jehova hale sa Cades-barnea tanganing espiyahan an daga, asin nagbalik ako na may darang tataramon sa saiya segun sa kun ano an nasa sakong puso. Asin an sakong mga tugang na tuminukad kaiba ko pinangyaring matunaw an puso kan banwaan; alagad kun para sa sako, lubos kong sinunod si Jehova na sakong Dios.” (Jos. 14:6-8) May pagtitiwala sa Dios, tinagalan ni Caleb asin Josue an manlaenlaen na kasakitan. Determinado sindang girumdomon si Jehova sa gabos na aldaw kan saindang buhay.
Nagpaheling man nin pagpasalamat si Caleb asin Josue, na minimidbid na inotob ni Jehova an panuga nia na darahon sa sarong mabungang daga an saiyang banwaan. Iyo, an buhay kan mga Israelita utang ninda sa saiya. Si Josue nagsurat: “Itinao ni Jehova sa Israel an gabos na daga na ipinanuga nia na itatao sa saindang mga apoon . . . Mayo ni sarong panuga an nasudya sa gabos na marahay na ipinanuga ni Jehova sa kamag-anakan nin Israel; iyan gabos naotob.” (Jos. 21:43, 45) Paano kita ngonyan makakapaheling nin pagpasalamat na arog kan ki Caleb asin Josue?
Magin Mapagpasalamat
Sarong diosnon na tawo an naghapot kaidto: “Ano an ibabayad ko ki Jehova para sa gabos na pakinabang na itinao nia sa sako?” (Sal. 116:12) Dakulaon an utang niato sa Dios sa saiyang pagtao nin materyal na mga bendisyon, espirituwal na paggiya, asin paagi nin pagliligtas sa ngapit kaya dawa an panahon na daing sagkod dai igo tanganing mabayadan niato sia. An totoo, dai niato noarin man mababayadan si Jehova. Alagad kita gabos makakapagpasalamat.
Nakatabang daw sa saindo an konseho ni Jehova na makalikay sa mga problema? Nakatabang daw sa saindo an kapatawadan nia na magkaigwa giraray kamo nin malinig na konsensia? An mga pakinabang hale sa mga gibong iyan nin Dios nagdadanay sa laog nin halawig na panahon, asin maninigo na iyo man an saindong pagpasalamat sa saiya. An sarong 14 anyos na daragita na an ngaran Sandra napaatubang sa magabat na mga problema alagad napangganahan iyan sa tabang ni Jehova. Sia nagsabi: “Namibi ako ki Jehova na logod tabangan ako, asin napahanga ako sa paagi nin pagtabang nia sa sako. Ngonyan aram ko na kun taano ta parateng ipinapakipag-olay sa sako kan sakong ama an Talinhaga 3:5, 6: ‘Magtiwala ka ki Jehova sa bilog mong puso asin dai ka manarig sa saimong sadiring pakasabot. Sa gabos mong dalan girumdomon mo sia, asin itatanos nia mismo an saimong mga dana.’ Segurado ako na kun paanong tinatabangan ako ni Jehova sagkod ngonyan, pirme nia akong tatabangan.”
Ipaheling na Ginigirumdom Nindo si Jehova Paagi sa Pagtagal
An Biblia nagdodoon nin saro pang kualidad na konektado sa paggirumdom ki Jehova: “Togotan nindo na malubos kan pakatagal an gibo kaiyan, tanganing kamo magin lubos asin marigon sa gabos na bagay, na dai nagkukulang nin ano man.” (Sant. 1:4) Ano an kalabot sa pagigin “lubos asin marigon sa gabos na bagay”? Kalabot dian an pagpatalubo nin mga kualidad na makakatabang sa sato na atubangon an mga pagbalo na may tiwala ki Jehova asin determinasyon na tagalan iyan, na dai minasuko. An klaseng iyan nin pakatagal nagbubunga nin dakulang satispaksion kun matapos na an mga pagbalo sa pagtubod. Asin pirme iyan na natatapos.—1 Cor. 10:13.
An sarong haloy nang lingkod ni Jehova na nakamate nin dakol na grabeng kahelangan nagpaliwanag kun ano an nakatabang sa saiya na makatagal: “Pinagmamaigotan ko na isipon kun ano an ginigibo ni Jehova, bakong kun ano an gusto kong gibohon. An integridad nangangahulogan nin pagturuhok ko sa mga katuyohan nin Dios, bakong sa mga kamawotan ko. Kun napapaatubang sa mga problema, dai ko sinasabi na, ‘Taano ta ako pa Jehova?’ Nagpapadagos sana ako sa paglilingkod sa saiya asin nagdadanay sa saiya dawa kun may mag-abot na dai inaasahan na problema.”
Ngonyan, an Kristianong kongregasyon nagsasamba ki Jehova “sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:23, 24) Bilang grupo, dai noarin man lilingawan nin tunay na mga Kristiano an Dios, bakong arog kan ginibo kan nasyon nin Israel. Alagad an mismong pagigin kabtang kan kongregasyon bakong garantiya na mapapagdanay niato an satong personal na integridad. Arog ki Caleb asin Josue, an lambang saro sa sato dapat na magpaheling nin pagpasalamat asin pakatagal sa paglilingkod ki Jehova. Igwa kita nin marahay na dahelan na gibohon iyan, huli ta padagos kitang ginigiyahan asin inaataman ni Jehova bilang indibiduwal sa masakit na panahon na ini kan katapusan.
Siring kan monumentong gapo na itinindog ni Josue, sinisierto sa sato kan rekord nin pagliligtas nin Dios na dai nia babayaan an saiyang banwaan. Kaya an saindo man logod na saboot magin arog kan sa salmista na nagsurat: “Gigirumdomon ko an mga gibo ni Jah; ta gigirumdomon ko an makangangalas na ginibo mong aksion kan suanoy. Asin hohorophoropon ko nanggad an gabos mong aktibidad, asin aatoman ko an saimong mga ginibo.”—Sal. 77:11, 12.
[Ritrato sa pahina 7]
Kinaipuhan kan bilog na nasyon na maglakaw paibong sa “marang daga”
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Ritrato sa pahina 8]
Mantang an Israel nagkakampo sa Cades-barnea, may mga espiyang sinugo pasiring sa Dagang Panuga
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Ritrato sa pahina 9]
Pagkatapos nin dakol na taon sa kaawagan, nagin mapagpasalamat kutana an mga Israelita na napaduman sinda sa mabungang Dagang Panuga
[Credit Line]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Ritrato sa pahina 10]
An pagkonsentrar sa mga katuyohan ni Jehova nakakatabang sa sato na tagalan an ano man na mga kadepisilan na napapaatubang sa sato