Papagdanayon an Sono sa Kasuratan na Pagmansay Dapit sa Pag-asikaso sa Salud
“Kamotan mo si Jehova na saimong Dios . . . sa bilog mong isip patin sa bilog mong kosog.”—MAR. 12:30.
1. Ano an orihinal na katuyohan nin Dios para sa katawohan?
AN HELANG asin kagadanan dai kaiba sa orihinal na katuyohan ni Jehova Dios para sa mga tawong linalang. Si Adan asin Eva ibinugtak sa hardin nin Eden, o “paraiso na may kaogmahan,” “tanganing kultibaron iyan asin atamanon iyan,” bako sanang sa laog nin 70 o 80 taon, kundi sagkod lamang. (Gen. 2:8, 15, nota sa ibaba; Sal. 90:10) Kun an enot na mag-agom na iyan nagdanay na maimbod ki Jehova asin mamomoton na nagpasakop sa saiyang soberaniya, nungka kutana sindang magkakaigwa nin maluyang salud asin magagadan.
2, 3. (a) Paano ilinadawan sa libro nin Eclesiastes an paggurang? (b) Siisay an may paninimbagan sa Adanikong kagadanan, asin paano hahaleon an mga epekto kaiyan?
2 Malinaw na ilinaladawan kan Eclesiastes kapitulo 12 an “kapahapahamak na mga aldaw” na kasabay nin paggurang nin bakong sangkap na mga tawo. (Basahon an Eclesiastes 12:1-7.) An uban ikinokomparar sa burak nin “poon nin almendro.” An mga tabay iinaagid sa “mga lalaking may enerhiya nin buhay” na ngonyan buktot na asin nagriripaydipay. An mga babae na nagduduman sa bintana sa paghanap nin liwanag asin nakakanompong sana nin kadikloman angay na ilustrasyon dapit sa nagluluyang pagheling. Huling tiripo na an nagkapirang ngipon, “puminondo sa pagtrabaho an mga babaeng paragiling huli ta sinda pira na sana.”
3 An nagkukubogkubog na mga tabay, nagluluyang pagheling, asin ngaros na mayong mga ngipon tunay nanggad na bakong an orihinal na katuyohan nin Dios para sa katawohan. Dugang pa, an kagadanan na minana ki Adan saro sa “mga gibo kan Diablo” na hahaleon kan Aki nin Dios paagi sa saiyang Mesiyanikong Kahadean. Si apostol Juan nagsurat: “Sa katuyohan na ini an Aki nin Dios ihinayag, na iyo, tanganing laglagon an mga gibo kan Diablo.”—1 Juan 3:8.
Natural Sana an Pagtao nin Rasonableng Atension
4. Taano ta an mga lingkod ni Jehova nagtatao nin rasonableng atension sa saindang salud, alagad ano an aram ninda dapit dian?
4 Sa presenteng panahon, an nagkapira sa mga lingkod ni Jehova napapaatubang sa mga problema dapit sa maluyang salud asin paggurang na ordinaryo na sana sa makasalan na katawohan. Natural sana asin kapakipakinabang pa ngani an pagtao nin rasonableng atension sa satong salud sa siring na mga kamugtakan. Bako daw na gusto niatong paglingkodan si Jehova ‘sa bilog niatong kosog’? (Mar. 12:30) Minsan siring, mantang naghihingoa kitang magdanay na marahay an salud, maninigo na magin realistiko kita asin akoon niato na dikit na gayo an magigibo ta tanganing paluwayon an paggurang o malikayan an gabos na helang.
5. Anong leksion an makukua niato sa kun paano inatubang kan maimbod na mga lingkod nin Dios an helang?
5 Kinaipuhan nin dakol na maimbod na lingkod ni Jehova na atubangon an mga problema sa salud. An saro sa mga ini iyo si Epafrodito. (Fil. 2:25-27) An maimbod na kaibaiba ni apostol Pablo na si Timoteo parateng nakakamate kaidto nin problema sa tulak na huli kaiyan irinekomendar ni Pablo an paggamit nin “kadikit na arak.” (1 Tim. 5:23) Si Pablo mismo nagkaigwa nin “sarong tunok sa laman,” na tibaad helang sa mata o iba pang pisikal na kamatean na mayo nin medikal na bolong kan panahon na iyan. (2 Cor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Mapadapit sa saiyang “tunok sa laman,” si Pablo odok na nakimaherak ki Jehova. (Basahon an 2 Corinto 12:8-10.) Dai milagrosong hinale nin Dios ki Pablo an “tunok sa laman.” Imbes, pinakosog sia nin Dios na tagalan iyan. Sa siring, nagin risang-risa an kapangyarihan ni Jehova sa kaluyahan na iyan ni Pablo. Tunay nanggad, dakol kitang manonodan digdi.
Likayan an Sobrang Paghadit Dapit sa Pag-asikaso sa Salud
6, 7. Taano ta maninigo niatong likayan an sobrang paghadit dapit sa satong salud?
6 Siring kan aram nindo, an mga Saksi ni Jehova nag-aako nin medikal na tabang asin manlaenlaen na klase nin pagbolong. An satong magasin na Awake! sa parate igwa nin mga artikulo dapit sa salud. Asin minsan ngani dai kita nagrerekomendar nin ano man na partikular na pagbolong, pinapasalamatan niato an tabang asin kooperasyon nin mga propesyonal sa pag-asikaso sa salud. Siempre, aram niato na dai pa makakamtan an sangkap na salud. Huli kaini, nasasabotan niato na madonong na likayan na mabangkag sa satong salud o magparahadit dapit dian. An satong saboot maninigo na bakong arog kan sa mga tawong ‘mayo nin paglaom,’ na naghohona na iyo sana ini an buhay asin maako nin ano man na pagbolong sa pagprobar na maomayan sinda sa saindang mga kamatean. (Efe. 2:2, 12) Determinado kita na dai iwara an pag-oyon sa sato ni Jehova huli sana sa paghihingoa niato na iligtas an satong buhay sa presente, huling kombensido kita na kun magdadanay kitang maimbod sa Dios, ‘makakapangapot kita nin marigon sa tunay na buhay,’ buhay na daing katapusan sa ipinanuga nia na bagong sistema nin mga bagay.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Ped. 3:13.
7 Linilikayan niato an sobrang paghadit dapit sa satong salud huli sa saro pang dahelan. An labi-labing paghadit manongod sa satong salud puedeng magin dahelan na sadiri na sana an iniintindi niato. Nagpatanid si Pablo dapit sa peligrong ini kan sadolon nia an mga taga Filipos na ‘magrisa, bakong sa personal na interes sa sadiri sana nindang mga bagay-bagay, kundi siring man sa personal na interes sa mga bagay-bagay kan iba.’ (Fil. 2:4) Angay sana na gumibo kita nin rasonableng pag-asikaso sa satong sadiri, alagad an ipinapaheling tang hararom na interes sa mga tugang niato asin sa mga tawo na pinapaabotan niato kan “maogmang baretang ini kan kahadean” maolang sa sato na magin bangkag sa pisikal na ikakarahay niato.—Mat. 24:14.
8. Ano an tibaad magibo niato huli sa dai maninigong paghadit dapit sa satong salud?
8 Yaon an peligro na tibaad mapabayaan nin sarong Kristiano an intereses kan Kahadean huli sa mga kahaditan dapit sa salud. An pagkabangkag dapit sa pag-asikaso sa salud puede man na magin dahelan na ipirit niato sa iba an satong personal na mga opinyon mapadapit sa kahalagahan nin sarong klase nin dieta, pagbolong, o suplementong pagkakan. Mapadapit digdi, isip-isipa an prinsipyong ipinahayag sa mga tataramon ni Pablo: ‘Siertohon nindo an orog na mahalagang mga bagay, tanganing kamo magin daing depekto asin dai nakakapasingkog sa iba sagkod sa aldaw ni Cristo.’—Fil. 1:10.
Ano an Orog na Mahalaga?
9. Ano an saro sa orog na mahalagang mga bagay na maninigong dai niato pagpabayaan, asin taano?
9 Kun sinisierto niato an orog na mahalagang mga bagay, magkakaigwa kita nin aktibong pakikikabtang sa gibohon na espirituwal na pagpaomay. Iyan nagigibo paagi sa paghuhulit asin pagtotokdo kan Tataramon nin Dios. An magayagayang aktibidad na ini kapakipakinabang sa sato asin sa mga tinotokdoan niato. (Tal. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Kun minsan, an mga magasin na Torrengbantayan asin Awake! igwa nin mga artikulo mapadapit sa satong espirituwal na mga tugang na may grabeng mga helang. Kun beses, ipinapaliwanag kan mga pagkasaysay na ini kun paano ninda naaatubang an saindang mga problema o temporaryo pa nganing linilingawan iyan paagi sa paghihingoang tabangan an iba na mamidbid si Jehova asin maaraman an saiyang makangangalas na mga panuga.a
10. Taano ta mahalaga an pagpili niato nin mga pagbolong?
10 Kun napapaatubang sa problema sa salud, an lambang Kristianong adulto dapat na ‘magpasan kan saiyang sadiring pasan’ na paninimbagan sa pagpili nin pagbolong. (Gal. 6:5) Alagad maninigo niatong girumdomon na an satong pagpili nin pagbolong mahalaga ki Jehova. Kun paanong an paggalang sa mga prinsipyo sa Biblia nagpapahiro sa sato na “maglikay . . . sa dugo,” an hararom man na paggalang niato sa Tataramon nin Dios maninigo na magmotibar sa sato na likayan an mga pagbolong na puedeng makadanyar sa sato sa espirituwal o makaapektar sa relasyon niato ki Jehova. (Gibo 15:20) May mga paagi nin diagnosis asin pagbolong na haros naggagamit na man sana nin misteryosong kapangyarihan. Dai inoyonan ni Jehova an nag-apostatang mga Israelita na naggamit nin “misteryosong kapangyarihan,” o nakikabtang sa espiritistikong mga gibo. Sia nagsabi: “Dai na kamo magparadara pa nin daing halagang mga dolot na harina. An insenso—iyan makauuyam nin makuri para sa sako. An bagong bulan asin sabbath, an pagpaapod nin kombension—dai ko na matitios an paggamit nin misteryosong kapangyarihan kaiba kan solemneng katiriponan.” (Isa. 1:13) An panahon nin paghelang seguradong bakong panahon na gumibo nin sarong bagay na puedeng makaolang sa satong mga pamibi asin magsapeligro kan satong relasyon sa Dios.—Lam. 3:44.
Mahalagang Marhay an “Toltol na Isip”
11, 12. Paano napapalabot an “toltol na isip” kun kita minapili nin paagi nin pag-asikaso sa salud?
11 Kun kita may helang, dai niato puedeng asahan na kita milagrosong papaomayan ni Jehova, alagad puede kitang mamibi na logod tawan kita nin kadonongan sa pagpili nin pagbolong. Maninigo kitang maghingoa na an satong pagpili ginigiyahan nin sono sa Kasuratan na mga prinsipyo asin nin marahay na paghusgar. Kun grabe an kamugtakan, tibaad madonong na kumonsulta sa labi sa sarong espesyalista kun posible iyan, kaoyon kan kaisipan na ipinahayag sa Talinhaga 15:22, na nagsasabi: “Nasusudya an mga plano kun mayo nin kompidensial na orolay, alagad sa kadakolan nin parahatol may nahahaman.” Sinadol ni apostol Pablo an mga kapagtubod na “mamuhay na may toltol na isip asin katanosan patin diosnon na debosyon sa tahaw kan presenteng sistemang ini nin mga bagay.”—Tito 2:12.
12 Dakol na indibiduwal an yaon sa situwasyon na kaagid kan sa sarong babaeng may helang kan panahon ni Jesus. Sa Marcos 5:25, 26, mababasa niato: “May sarong babae na doseng taon nang inaawasan nin dugo, asin sia pinaagi na sa dakol na kakologan nin dakol na doktor asin naubos na niang ikabayad an gabos na sadiri nia patin dai man nakinabang, ata ngani nag-oorog pa.” Pinaomayan ni Jesus an babaeng iyan asin trinatar nia ini na may pagmalasakit. (Mar. 5:27-34) Huli sa pagkadesesperar, may mga Kristiano na nasusugotan na pilion an mga paagi nin diagnosis o pagbolong na kontra sa mga prinsipyo nin dalisay na pagsamba.
13, 14. (a) Paano puedeng gamiton ni Satanas an pagpili niato nin mga pagbolong tanganing raoton an satong integridad? (b) Taano ta maninigo niatong rayoan an ano man na bagay na haros okulto na man sana?
13 Gagamiton ni Satanas an ano man na paagi tanganing irayo kita sa tunay na pagsamba. Kun paanong ginagamit nia an seksuwal na imoralidad asin materyalismo tanganing magkasala an nagkapira, pinagmamaigotan man niang raoton an integridad nin iba paagi sa kuestionableng mga pagbolong na sa katunayan puedeng ibilang na paggamit nin kapangyarihan nin okulto asin espiritismo. Namimibi kita na logod iligtas kita ni Jehova sa “saro na marigsok” asin sa “gabos na klase nin katampalasanan.” Kaya dai kita maninigong magpasakop ki Satanas paagi sa pakikikabtang niato sa ano man na bagay na haros espiritismo asin okulto na man sana.—Mat. 6:13; Tito 2:14.
14 Ipinagbawal ni Jehova sa mga Israelita an paggamit nin pagtoodtood asin mahika. (Deut. 18:10-12) Ilinista ni Pablo an “paggibo nin espiritismo” na kabilang sa “mga gibo kan laman.” (Gal. 5:19, 20) Apuera kaini, an “mga naggigibo nin espiritismo” dai magigin kabtang kan bagong sistema nin mga bagay ni Jehova. (Kap. 21:8) Kun siring, malinaw nanggad na an ano man na bagay na may koneksion sa espiritismo makauuyam nin makuri ki Jehova.
‘Ipaaram Nindo an Saindong Pagkarasonable’
15, 16. Taano ta kaipuhan niato an kadonongan sa pagpili nin paagi nin pag-asikaso sa salud, asin anong madonong na hatol an itinao kan namamahalang grupo kan enot na siglo?
15 Huli sa nasambitan sa enotan, kun may mga pagduda kita manongod sa sarong paagi nin diagnosis o pagbolong, sarong kadonongan na sayumahan niato iyan. Siempre, an mismong bagay na dai niato kayang ipaliwanag personalmente kun paano nagkakaepekto an sarong paagi nin pag-asikaso sa salud dai man nangangahulogan na may kalabot iyan na sarong klase nin espiritismo. An pagpapadanay nin sono sa Kasuratan na pagmansay dapit sa pag-asikaso sa salud nangangaipo na kita igwa nin diosnon na kadonongan asin marahay na paghusgar. Sa Talinhaga kapitulo 3, makukua niato an konsehong ini: “Magtiwala ka ki Jehova sa bilog mong puso asin dai ka manarig sa saimong sadiring pakasabot. Sa gabos mong dalan girumdomon mo sia, asin itatanos nia mismo an saimong mga dana. . . . Ingatan mo an praktikal na kadonongan asin kakayahan sa pag-iisip, asin ta sinda magigin buhay sa saimong kalag.”—Tal. 3:5, 6, 21, 22.
16 Kun siring, mantang naghihingoa kitang magdanay na marahay an salud sagkod sa mapupuede, dapat kitang mag-ingat na dai niato mawara an pabor nin Dios mantang pinagmamaigotan niatong atubangon an helang o paggurang. Kun dapit sa pag-asikaso sa salud, siring sa iba pang bagay, maninigo niatong ‘ipaaram sa gabos na tawo an satong pagkarasonable’ paagi sa pamumuhay kaoyon kan mga prinsipyo sa Biblia. (Fil. 4:5) Sa sarong mahalagang marhay na surat, an namamahalang grupo kan enot na siglo nagtao nin instruksion sa mga Kristiano na maglikay sa idolatriya, dugo, asin pakikisaro. Kaiba sa surat na iyan an pag-asegurar na: “Kun maingat kamong maglilikay sa mga bagay na ini, mapaparahay kamo.” (Gibo 15:28, 29) Sa anong paagi?
Rasonableng Pag-asikaso na Tinatanaw an Sangkap na Salud
17. Paano kita nakikinabang sa pisikal huli sa pagsunod niato sa mga prinsipyo sa Biblia?
17 Maninigong hapoton kan lambang saro sa sato an saiyang sadiri, ‘Nasasabotan ko daw an personal na mga pakinabang na nakakamtan ko huli sa sakong estriktong pagsunod sa mga prinsipyo sa Biblia mapadapit sa dugo asin pakikisaro?’ Isipon man an mga pakinabang na inaako niato bilang resulta kan satong mga paghihingoa na ‘magpakalinig sa lambang ramog nin laman asin espiritu.’ (2 Cor. 7:1) Paagi sa pagsunod sa mga pamantayan sa Biblia mapadapit sa personal na kalinigan, nalilikayan niato an dakol na pisikal na kamatean. Napaparahay kita huling linilikayan niato an paggamit nin tabako asin bawal na mga droga na nakakaramog sa espirituwal saka pisikal. Isip-isipa man an mga pakinabang sa salud huli sa tama sanang pagkakan asin tama sanang pag-inom nin inomon na de alkohol. (Basahon an Talinhaga 23:20; Tito 2:2, 3.) Minsan ngani an mga bagay na siring baga nin pagpahingalo asin pag-ehersisyo puedeng makatabang sa satong pangkagabsan na ikakarahay, kita nangorognang napaparahay sa pisikal asin espirituwal huling inaako niato an sono sa Kasuratan na paggiya.
18. Ano an maninigo na magin pangenot sa sato, asin puede niatong halaton an kaotoban nin anong hula mapadapit sa salud?
18 Orog sa gabos, maninigo niatong asikasohon an satong espirituwal na salud asin pakosogon an mahalagang marhay na relasyon niato sa satong langitnon na Ama, an Gikanan kan satong “buhay ngonyan asin sa madatong” sa ipinanuga niang bagong kinaban. (1 Tim. 4:8; Sal. 36:9) Sa bagong kinaban nin Dios, gigibohon an lubos na espirituwal asin pisikal na pagpaomay paagi sa kapatawadan nin mga kasalan basado sa atang na pantubos ni Jesus. Gigiyahan kita kan Kordero nin Dios, si Jesu-Cristo, pasiring sa “mga burabod kan tubig nin buhay,” asin papahidon nin Dios an gabos na luha sa satong mga mata. (Kap. 7:14-17; 22:1, 2) Dangan, maeeksperyensiahan man niato an kaotoban kan nakakapukaw sa boot na hulang ini: “Mayo nin nag-eerok na masabi: ‘Naghehelang ako.’”—Isa. 33:24.
19. Mantang rasonable niatong inaasikaso an satong salud, sa ano kita makakasierto?
19 Kombensido kita na harani na an satong kaligtasan, asin maogma niatong hinahalat an panahon na gigibohon ni Jehova na an tawo dai na maghehelang asin dai na magagadan. Mientras tanto, sinisierto sa sato na tatabangan kita kan satong mamomoton na Ama na tagalan an pagabat na mga kamatean niato huling ‘sia may pagmakolog sa sato.’ (1 Ped. 5:7) Kun siring, asikasohon niato an satong salud alagad gibohon niato iyan na pirmeng oyon sa malinaw na mga giya na yaon sa ipinasabong na Tataramon nin Dios!
[Nota sa Ibaba]
a An sarong lista nin nagkapira sa siring na mga artikulo yaon sa kahon sa pahina 17 kan An Torrengbantayan na Setyembre 1, 2003.
Bilang Repaso
• Siisay an may paninimbagan sa paghelang, asin siisay an mahale sa sato kan mga epekto nin kasalan?
• Minsan ngani normal sana na magtao kita nin atension sa satong salud, ano an maninigo niatong likayan?
• Taano ta an satong pagpili nin pagbolong mahalaga ki Jehova?
• Mapadapit sa satong salud, paano kita makikinabang sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Biblia?
[Ritrato sa pahina 23]
An katawohan dai linalang tanganing maghelang asin maggurang
[Ritrato sa pahina 25]
Sa ibong nin mga problema sa salud, an banwaan ni Jehova nakakanompong nin kagayagayahan sa ministeryo