Icipandwa 10

“Inshita ya Kusenaminwa”

Esaya 49:1-26

1, 2. (a) Lipaalo nshi Esaya aipakishe? (b) Ni bani balandwapo mu fyebo fya kusesema ifyaba mu ciputulwa ca kubalilapo ica kwa Esaya icipandwa 49?

PA NSHITA ntali abantunse bonse aba busumino baliipakisha ukusenamina no kucingilila kwa kwa Lesa. Lelo Yehova tasenamina fye cikulu kusenamina. Umuntu alingile ukucitapo fimo pa kuti alinge ukupokelela ipaalo lishaiwamina nge li. Esaya ni umo uwacitile fyo. Yehova Lesa alimusenamine kabili alimubomfeshe ku kulenga ukufwaya Kwakwe kwishibikwe kuli bambi. Mu ciputulwa ca kubalilapo mu cipandwa 49 ica kusesema kwa kwa Esaya e mwalembwa ici ica kumwenako.

² Ifi fyebo fya kusesema fyalungatikwa ku lubuto lwa kwa Abrahamu. Mu kufikilishiwa kwa ntanshi, lulya lubuto luko lwa bena Israele, ulwatuntwike kuli Abrahamu. Lelo, ukwabulo kutwishika amashiwi ayengi yalanda pa Lubuto lwa kwa Abrahamu, Mesia walaiwe, uo abantu balelolela pa nshita ntali. Ifi fyebo fyapuutwamo filabomba na kuli bamunyina ba ku mupashi aba kwa Mesia, abailunda ku lubuto lwa ku mupashi ulwa kwa Abrahamu na kuli “Israele wa kwa Lesa.” (Abena Galatia 3:7, 16, 29; 6:16) Ici ciputulwa ca kusesema kwa kwa Esaya, maka maka cilondolola bucibusa bwaibela ubwaba pa kati ka kwa Yehova no Mwana wakwe uwatemwikwa, Yesu Kristu.—Esaya 49:26.

Ukusontwa no Kucingililwa na Yehova

3, 4. (a) Kutungililwa nshi Mesia atungililwa? (b) Ni kuli bani Mesia alelanda?

³ Mesia alaipakisha ukusenaminwa na Lesa nelyo ukusuminishiwa na wene. Yehova alimupeela amaka ne fya kwishibikilwako ifikabilwa pa kuti abombe umulimo wakwe. Kanshi nacilinga ukuti uyu Mesia wa ku ntanshi asose ukuti: “Umfweni kuli ine, mwe fishi ne naamba, peepekeni, mwe bantu na bantu aba kutali! Yehova anjita ukutula mwi fumo, ukutula mu nda muli mayo alumbule shina lyandi.”—Esaya 49:1.

⁴ Mesia pano alungatika ifyebo fyakwe ku bantu aba “kutali.” Nangu ca kuti ni ku baYuda e ko Mesia alaiwe, abantu ba nko shonse bakapaalilwamo mu butumikishi bwakwe. (Mateo 25:31-33) “Ifishi” na “bantu na bantu,” nangu line bashaba mu cipingo na Yehova, balingile ukumfwila Mesia wa bena Israele pantu atumwa ku kuleta ipusukilo ku bantu bonse.

 5. Ni shani Mesia ainikwe na lintu ashilafyalwa ukubo muntunse?

⁵ Uku kusesema kutila Yehova akenika Mesia ilyo ashilafyalwa mu buntunse. (Mateo 1:21; Luka 1:31) Imyaka iingi ninshi talafyalwa, Yesu ainikwe “Kabilo wa cipesha amano, Mulungu impalume, Wishi wa nshita pe, Cilolo wa mutende.” (Esaya 9:6) Imanuele, ilifwile lyali e shina lya mwana mwaume wa kwa Esaya, e lyaishileba ne shina lya mu kusesema ilya kwa Mesia. (Esaya 7:14; Mateo 1:21-23) Nangu fye lishina, Yesu, ilyo Mesia ali no kwisainikwa lyasobelwa ilyo ashilafyalwa. (Luka 1:30, 31) Ili shina lyafuma kwi shiwi lya ciHebere ilipilibula ukuti “Yehova Lipusukilo.” Cine cine, Yesu tali ni Kristu uwa kuibikapo fye umwine.

 6. Ni mu nshila nshi akanwa ka kwa Mesia kabelele ngo lupanga ulwatwa, kabili afiswa shani?

⁶ Ifyebo fya kusesema ifya kwa Mesia fyatwalilila afiti: “Acita akanwa kandi ngo lupanga ulwatwa, amfisa mu cintelelwe ca kuboko kwakwe; ancita mbe umufwi uwaengulwa, amfisa mu mucenje wakwe.” (Esaya 49:2) Ilyo inshita yafika iya kuti Mesia wa kwa Yehova atendeke ubutumikishi bwakwe ubwa pe sonde mu 29 C.E., ifyebo fya kwa Yesu ne fyo alecita fyashinina ukuti cine cine ali nge fyanso ifyatwa, ifyaengulwa, ifingapeka mu mitima ya balemukutika. (Luka 4:31, 32) Ifyebo fyakwe ne fyo alecita fyabalamuna icipyu ca mulwani mukalamba uwa kwa Yehova, Satana, na bantu abomfya. Ukutula fye ilyo Yesu afyelwe, Satana alyesha Ukumwipaya, lelo Yesu ali ngo mufwi uwafiswa mu mucenje wa kwa Yehova.a Kuti acetekela no kushintilila pa kucingilila kwa kwa Wishi. (Amalumbo 91:1; Luka 1:35) Lintu inshita yasontwa yafikile, Yesu apeele ubumi bwakwe pa mulandu wa bantunse. Lelo ikese nshita ilyo akema nga kacimfya wa maka uwa mu muulu uwaipangasha mu nshila yapusanako, no lupanga ulwatwa lulefuma mu kanwa kakwe. Apa nomba, ulu lupanga lwatwa luleimininako amaka Yesu akwata aya kuleto bupingushi bwa kukanda abalwani ba kwa Yehova.—Ukusokolola 1:16.

Ukucucutika kwa Babomfi ba kwa Lesa Te kwa Fye

 7. Ni kuli ani amashiwi ya kwa Yehova aya pali Esaya 49:3 yalungatikwe, kabili mulandu nshi?

⁷ Yehova nomba alanda aya mashiwi ya kusesema: “Ni we mubomfi wandi, Israele, uo ndeitakishishamo.” (Esaya 49:3) Yehova aita uluko lwa bena Israele ukuti mubomfi wakwe. (Esaya 41:8) Lelo Yesu Kristu e Mubomfi wacindamisha uwa kwa Lesa. (Imilimo 3:13) Tapali icibumbwa ca kwa Lesa umo ‘ukutakisha’ kwa kwa Yehova kwingamonekela bwino ukucila muli Yesu. E ico, nangu kwena aya mashiwi yalandilwe ku bena Israele, uo yaloshako icine cine ni Yesu.—Yohane 14:9; Abena Kolose 1:15.

 8. Bushe abantu ba kwa Mesia bamupokelela shani, lelo nani Mesia ashintililepo ukuti e uli no kupingula ukuti nabomba bwino?

⁸ Lelo bushe, tacili ca cine ukuti abengi abasuulile no kukaana Yesu ba mu bantu bakwe bene? Ca cine. Uluko lwa bena Israele lonse lwine talupokelele Yesu ukuti Mubomfi wasubwa na Lesa. (Yohane 1:11) Fyonse ifyo Yesu abomba ilyo acili pe sonde ku bengi aba mu nshita yakwe kuti fyamoneka nge fishili kantu, kabili ifishacindama. Mesia nomba akonkanyapo ukulanda pa cilemoneka ngo kukanatunguluka mu butumikishi bwakwe ilyo atila: “Nacucutikile busha, amaka yandi napwishisha icimfulumfulu no mupu.” (Esaya 49:4a) Aya mashiwi tayalandilwe pa mulandu wa kuti Mesia nafuupulwa. Tontonkanyeni pa mashiwi akonkeshapo ukusosa: “Cine cine ukupingulwa kwandi kwaba kuli Yehova, ne cilambu candi cili kuli Lesa wandi.” (Esaya 49:4b) Uuli no kupingula ukuti Mesia nabomba bwino ni Lesa, te bantu.

9, 10. (a) Mulimo nshi Yehova apeela Mesia, kabili finshi apwishishisha? (b) Bushe Abena Kristu lelo kuti bakoseleshiwa shani ku fyo Mesia apitilemo?

⁹ Icikalamba ico Yesu angilweko kupokelelwa nelyo ukusenaminwa na Lesa. Muli uku kusesema, Mesia atila: “E fyo asosa Yehova uwamumba ukutula mwi fumo ku kubo mubomfi wakwe ku kubwesesha Yakobo kuli wene, ku kuleka Israele akunganiwe kuli wene, pantu nincindikwa mu menso ya kwa Yehova, kabili Lesa wandi aisabo bukose bwandi.” (Esaya 49:5) Mesia eshile ku kubwesesha imitima ya bana ba kwa Israele kuli Shibo wa ku muulu. Abengi tabamuumfwile, lelo bamo bamuumfwa. Lelo icilambu cakwe ica mpomfu cili kuli Yehova Lesa. Ni Yehova e wingapima ukutunguluka kwakwe ukwa cine ukulingana ne fipimo fyakwe, te bantunse.

¹⁰ Pali lelo, abakonshi ba kwa Yesu kuti bamona kwati balecucutikile busha. Mu ncende shimo, ifiletumbuka mu butumikishi bwabo kuti fyamoneke fishacindama nga kufilinganya ku mulimo balebomba na maka balebomfya. Na lyo line, balashipikisha, pa kukoseleshiwa ku ca kumwenako ca kwa Yesu. Cimbi icibakosha mashiwi ya mutumwa Paulo, uwalembele ati: “E ico, mwe bamunyinane abatemwikwa, beni abashangila, abashitelententa; ukupikintika pe mu mulimo wa kwa Shikulu, pa kwishibo kuti ukucucutika kwenu te kwa fye muli Shikulu.”—1 Abena Korinti 15:58.

“Ulubuuto ku Nko”

11, 12. Bushe Mesia aba shani “ulubuuto ku nko”?

¹¹ Mu kusesema kwa kwa Esaya, Yehova akoselesha Mesia pa kumucinkulako ukuti ukubo Mubomfi wa kwa Lesa te “Cintu caanguka.” Yesu ali no “kwimye mikowa ya kwa Yakobo, no kubwesha abalindwa ba kwa Israele.” Yehova kabili alondolola ati: “Nomba nakupeela ku kubo lubuuto ku nko, ku kuleko kupususha kwandi kube ukufika ku mpela ya pano isonde.” (Esaya 49:6) Ni shani Yesu apeela abantu ulubuuto “ukufika ku mpela ya pano isonde” ilintu ubutumikishi bwakwe ubwa pe sonde buli fye kuli Israele?

¹² Ifyalembwa mu Baibolo filango kuti “ulubuuto” lwa kwa Lesa “ku nko” talwashimine lintu Yesu afumine pe sonde. Ilyo papitile nalimo imyaka 15 pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, bamishonari Paulo na Barnaba bayambwile amashiwi ya kusesema kwa pali Esaya 49:6 no kuyabomfya kuli bamunyina ba kwa Yesu aba ku mupashi, abasambi bakwe. Balondolwele abati: “E fyo Shikulu atweba, ati: Ninkubika ku kube cengelo [“ulubuuto,” NW] ku Bena fyalo, ku kube pusukilo ukufika pa mpela ya pano nse.” (Imilimo 13:47) Ilyo talati afwe, Paulo alimwene uko imbila nsuma yashimikilwe ku baYuda na ku “cibumbwa conse ca mwi samba lya muulu.” (Abena Kolose 1:6, 23) Ndakai, abashalapo pali bamunyina basubwa aba kwa Kristu baletwalilila no yu mulimo. Pa kwafwilishiwa ne “bumba likalamba” ilifikile mu mamilioni, baba “lubuuto ku nko” mu fyalo ificilile pali 230 ukushinguluke calo conse.—Ukusokolola 7:9.

13, 14. (a) Bushe abantu bayankulako shani ku mulimo wa kushimikila uwa kwa Mesia na bakonshi bakwe? (b) Kwaluka nshi ukwa fintu ukwacitika?

¹³ Cine cine Yehova e wapeela ubukose ku Mubomfi wakwe Mesia, na kuli bamunyina basubwa aba kwa Mesia, na kuli bonse aba mwi bumba likalamba, abatwalilila ukubombela pamo na bo mu kushimikila imbila nsuma. Ca cine ukuti abasambi ba kwa Yesu balasuulwa no kukaanwa, nga filya fine cali na kuli wene. (Yohane 15:20) Lelo mu nshita yakwe iyalinga, Yehova lyonse alaalule fintu pa kuti apusushe no kulambula ababomfi bakwe aba bucishinka. Pa lwa kwa Mesia, “uwasuulwa ku bantu” kabili uo “inko shaselaushiwako,” Yehova alaya ati: “Ishamfumu shikakumona no kwima, bacilolo bakema no kukutootela, pa mulandu wa kwa Yehova uwa cishinka, Wa mushilo wa kwa Israele uwakusala.”—Esaya 49:7.

¹⁴ Pa numa umutumwa Paulo alembele ku Bena Kristu bali mu Filipi pa lwa uku kwaluka kwa fintu ukwasobelwe. Alondolwele Yesu ukuti aliseebanishiwe pa cimuti ca kucushiwilwapo lelo pa numa alisansabikwe na Lesa. Yehova asansabike Umubomfi wakwe “no kumupeele shina ilyacila amashina yonse; ukuti kwi shina lya kwa Yesu ikufi lyonse likafukame.” (Abena Filipi 2:8-11) Abakonshi ba busumino aba kwa Kristu balisokwa ukuti na bo bene bakapakaswa. Lelo, nga filya caba kuli Mesia, balicetekela ukuti Yehova akabasenamina.—Mateo 5:10-12; 24:9-13; Marko 10:29, 30.

“E Nshita ya Kupokelelwamo”

15. Ni “nshita” nshi iyaibela iyalumbulwa mu kusesema kwa kwa Esaya, kabili cinshi ilangilila?

¹⁵ Ukusesema kwa kwa Esaya kwatwalilila na mashiwi ayacindamisha. Yehova aeba Mesia ati: “Mu nshita [ya kusenaminwa, NW], na mu bushiku bwa kupususha nkakwafwa no kukulinda, nkakupeela ku kube cipingo ca bantu.” (Esaya 49:8a) Ukusesema kwapalana no ku kwalembwa pa Amalumbo 69:13-18. Kemba wa malumbo alelanda pa lwa “inshita ya kusenaminwa,” ukubomfya amashiwi ya kuti “inshita ya kusuminishiwa.” Ishi numbwilo shilangilila ukuti Yehova alasenamina kabili alacingilila mu nshila yaibela lelo acite fyo pa nshita fye iyapimwa kabili iinono.

16. Ni lilali kwali inshita ya kusenamina kwa kwa Yehova ku bena Israele?

¹⁶ Ni lilali iyi nshita ya kusenaminwa yaliko? Mu nshita sha ku kale, aya mashiwi yali mu fyebo fyakumine ukusesema kwa pa kubweshiwa kabili yasobele ukubwela kwa baYuda ukufuma muli bunkole. Inshita ya kusenaminwa yaishile ku luko lwa bena Israele lintu balengele ‘icalo ukwikalwamo’ no kwakane “fikwatwa” fyabo “ifyapomonwa.” (Esaya 49:8b) Tabali na kabili “abakakwa” mu Babele. Ilyo bali pa lwendo lwa kubwelela ku mwabo, Yehova ashininkishe ukuti tabali ne “nsala” nelyo “icilaka,” nangu ‘ukuumwa ku cikabilila nangu ku kasuba.’ Abena Israele abasalanganishiwe batungilikene ukubwelela ku calo cabo “ukufumo kutali . . . , balefuma ku kapinda ka ku kuso na ku masamba.” (Esaya 49:9-12) Nangu line kwali uku kufikilishiwa kwa kucincimusha ukwa kubalilapo, Baibolo ilangilila ukuti uku kusesema kwalikwata ukufikilishiwa na kumbi.

17, 18. Ni nshita nshi iya kusenaminwa Yehova abikileko mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo?

¹⁷ Ica ntanshi, pa kufyalwa kwa kwa Yesu, bamalaika babilishe ukuti kube umutende no kusenamina kwa kwa Lesa, ku bantu. (Luka 2:13, 14) Uku kusenamina takwapeelwe ku bantu bonse, lelo ni kuli abo beka abatetekele muli Yesu. Pa numa Yesu abelengele ukusesema kwaba pali Esaya 61:1, 2 ku cintubwingi kabili abomfeshe amashiwi yabapo ku mwine wine ukuti e kabila wa “mwaka wa kubisha kwa kwa Shikulu.” (Luka 4:17-21) Umutumwa Paulo alandile pa lwa kwa Kristu ukuti Yehova alimucingilile mu nshila yaibela mu nshiku sha mubili wakwe uwa buntunse. (AbaHebere 5:7-9) E ico iyi nshita ya kusenaminwa ilosha ku kusenamina Lesa asenamine Yesu pa nshita ali umuntunse.

¹⁸ Lelo, kuli na kumbi uko uku kusesema kubomba. Pa numa ya kwambula amashiwi ya kwa Esaya pa lwa nshita ya kusenaminwa, Paulo atwalilile ukusosa ati: “Moneni, nomba e nshita ya kupokelelwamo; nomba e bushiku bwe pusukilo.” (2 Abena Korinti 6:2) Paulo alembele aya mashiwi ninshi palipita imyaka 22 apo Yesu afwilile. Cimoneka kwati, ilyo icilonganino ca Bwina Kristu catendeke pa Pentekoste wa mu 33 C.E., Yehova alileefeshe umwaka wakwe uwa kusenamina pa kuti engasanshamo abakonshi basubwa aba kwa Kristu.

19. Bushe Abena Kristu ba lelo kuti bamwenamo shani mu nshita ya kusenaminwa iya kwa Yehova?

¹⁹ Nga pa lwa bakonshi ba kwa Yesu aba lelo abashasubwa ukuba bakateka banankwe aba mu bufumu bwa kwa Lesa ubwa ku muulu? Bushe abo ababa ne subilo lya kuba pe sonde kuti bamwenamo muli iyi nshita ya kupokelelwamo? Kuti bamwenamo. Ibuuku lya mu Baibolo ilya Ukusokolola lilangilila ukuti ino ni nshita ya kusenamina lintu Yehova alesenamina ibumba likalamba ilikafuma “mu bucushi bukalamba” ku kwisaipakisha ubumi pe sonde lya Paradise. (Ukusokolola 7:13-17) E co, Abena Kristu bonse kuti bashukila iyi ine nshita inono lintu Yehova alelanga ukusenamina kwakwe ku bantunse bashapwililika.

20. Ni shani Abena Kristu bengacincintila ukupokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Yehova?

²⁰ Intanshi umutumwa Paulo abilisha ukusoka ilyo ashilabilisha inshita ya kwa Yehova iya kupokelelwamo. Apaapeete Abena Kristu ukuti “mwipokelela ibusha ukusenamina kwa kwa Lesa.” (2 Abena Korinti 6:1) Ifyo fine, na Bena Kristu balabomfye nshita yonse ku kutemuna Lesa no kucito kufwaya kwakwe. (Abena Efese 5:15, 16) Kuti bamwenamo nga baumfwila ukusoka kwa kwa Paulo ukwa kuti: “Cenjeleni, mwe ba bwananyina, epali muli umo wa muli imwe mwabo mutima wa bubifi uwabulo kutetekela, mu kufutukako kuli Lesa wa mweo. Lelo mukonkomeshanye ubushiku no bushiku, ilyo bwaitwo Bwa lelo; ukuti eumikwapo umo wa muli imwe ku longolo lwa lubembu.”—AbaHebere 3:12, 13.

21. Mashiwi nshi aya kusansamusha ayaisalila ulubali lwa kubalilapo ulwa kwa Esaya icipandwa 49?

²¹ Ilyo uku kulanshanya kwa mu kusesema ukwa kwa Yehova na Mesia kwapwa, Esaya alanda amashiwi ya kusansamusha aya kuti: “Auleni, mwe myulu; anga, we calo! Pongomokeni akapundu, mwe mpili; pantu Yehova nasansamusha abantu bakwe, na balanda bakwe abacitile nkumbu.” (Esaya 49:13) Mwandi aya, mashiwi yashaiwamina aya cisansamushi ku bena Israele ba pa kale na ku Mubomfi mukalamba uwa kwa Yehova, Yesu Kristu, capamo na babomfi basubwa aba kwa Yehova aba lelo na banabo “impaanga shimbi”!—Yohane 10:16.

Yehova Talaba Abantu Bakwe

22. Bushe Yehova akomaila shani pa kuti takalabe abantu bakwe?

²² Esaya nomba atwalilila ukushimika ifyebo Yehova alandile. Asobela ukuti abena Israele bankole bakafwaya ukutompoka no kulufye subilo. Esaya atila: “Sione atile, Yehova alindekelesha, awe Shikulu alindaba.” (Esaya 49:14) Bushe ici ca cine? Bushe Yehova alilekelesha abantu bakwe no kubalaba? Esaya uulelandilako Yehova, atwalilila ukusosa ati: “Bushe umwanakashi engalaba akanya kakwe akoonka, ukukanacitilo mwana wa mwi fumo lyakwe inkumbu? Ukuba kwena aba bengalaba, lelo ine nshakalabe iwe iyo.” (Esaya 49:15) We kwankula kwa kutemwa Yehova ayankulako! Ukutemwa Lesa atemwa abantu bakwe kwalicila pa kutemwa nyina atemwa umwana wakwe. Lyonse atontonkanya pa ba bucishinka bakwe. Alabebukisha kwati nalimo amashina yabo yalembwa pa maboko yakwe: “Mona, . . . nakulemba pa ndupi shandi shibili; amalinga yobe yali ku mulola wandi pe.”—Esaya 49:16.

23. Paulo akoseleshe shani Abena Kristu ukutetekela ukuti Yehova takabalabe?

²³ Muli kalata alembeele abena Galatia, umutumwa Paulo akonkomeshe Abena Kristu ati: “Twinenuka mu kucite cawama; pantu ku nshita iiyene tukalobolola, nga tatutompweke.” (Abena Galatia 6:9) Alembele ku baHebere ifyebo fya kukoselesha ati: “Lesa tali uushalungama; takalabe umulimo wenu, no kutemwa uko mwalangile kwi shina lyakwe.” (AbaHebere 6:10) Twikatala atutontonkanya atuti Yehova alilaba abantu bakwe. Nga filya cali kuli Sione wa pa kale, na ku Bena Kristu kwaliba cimo icisuma icifwile ukubalenga ukusekelela no kulolela pali Yehova mu kutekanya. Alakakatila kuli fyonse ifyaba mu cipingo cakwe na malayo yakwe.

24. Ni mu nshila nshi Sione akabweshiwa, kabili mepusho nshi akepusha?

²⁴ Yehova alande fyebo na fimbi ifya kusansamusha ukubomfya Esaya. “Abakoomona [Sione],” nampo nga bena Babele nelyo baYuda abasangu, tabali ca kutiinya na kabili. “[Abana baume, NW],” ba kwa Sione bankole abatwalilila aba cishinka kuli Yehova, “bayangufyanya.” Bali no ‘kulonganikwa.’ Ilyo bakaba nababwelela ku Yerusalemu mu kwangufyanya, abaYuda babweshiwa bakabe ciyembo ku musumba wabo uwa bwangalishi, nga filya fine “nabwinga” afwikwa “ifisamo.” (Esaya 49:17, 18) Impanga ya Sione yalilengwa “amapopa.” Elenganyeni ifyo akasunguka ilyo mu kupumikisha akekalwamo na bekashi abengi ica kuti umwakwikala mwamoneka ukucepa. (Belengeni Esaya 49:19, 20.) E ico, afwaya ukwishiba uko aba bana bonse bafuma kabili aipusha ati: “Mu mutima obe ukatila, Nani uwamfyalila bonse aba? Ine ndi uwafwilwa kabili ing’umba; nani uwankushisha aba? Ine nashilwe neka; nga kanshi aba ba kwi?” (Esaya 49:21) Te pa nsansa kuli Sione uwali ng’umba kale!

25. Muno nshiku, kubweshiwa nshi Israele wa ku mupashi apitilemo?

²⁵ Ifi fyebo filefikilishiwa na muno nshiku. Mu myaka yayafya iya nkondo ya calo iya kubalilapo, Israele wa ku mupashi apitile mu nshita ya kupomonwa na bunkole. Lelo alibweshiwe kabili aishileba muli paradise wa ku mupashi. (Esaya 35:1-10) Alicankilwe nge fyacankilwe umusumba Esaya alondolola uyo pa nshita imo wali uwapomonwa—pa kumona cinkupiti wa bakapepa ba kwa Yehova abasekelela kabili bakabomba abailundile kuli wene.

“Ilamfya ku Bantu na Bantu”

26. Butungulushi nshi Yehova apeela ku bantu bakwe abalubulwa?

²⁶ Mu kusesema, Yehova nomba alanga Esaya inshita lintu abantu Bakwe bakafumishiwa mu Babele. Bushe bakabala abatungululwa na Lesa? Yehova ayasuka ati: “Mona, ndesumbwila ku nko ukuboko kwandi, ku bantu na bantu ndetumpwilako ilamfya lyandi, na bo bakaleta abana bobe abaume pa fifuba fyabo, na bana bobe abanakashi bakasunswa pa mabeya.” (Esaya 49:22) Mu kufikilishiwa kwa ntanshi, Yerusalemu, uwali kale icifulo ca butungulushi bwa buteko kabili umwali itempele lya kwa Yehova, asanguka “ilamfya,” lya kwa Yehova. Nangu fye bantu balumbuka kabili impalume aba mu nko shimbi, pamo nga “ishamfumu” na “basano,” bayafwako abena Israele mu lwendo lwabo ulwa kubwelelamo kulya. (Esaya 49:23a) Ishamfumu sha ku Persia Koreshe na Artakishashete Longimanus na ba mu mayanda yabo na bo bali pali aba abaleyafwilisha. (Esra 5:13; 7:11-26) Kabili ifyebo fya kwa Esaya nafikwata ubupilibulo na bumbi.

27. (a) Mu kufikilishiwa kukalamba, ni kwi “lamfya” nshi abantu bakaya? (b) Cinshi cikacitika ilyo inko shonse shikapatikishiwa ukufukamina ukuteka kwa kwa Mesia?

²⁷ Esaya 11:10 yalanda pe “lamfya ku bantu na bantu.” Umutumwa Paulo abomfeshe ifi fyebo kuli Kristu Yesu. (Abena Roma 15:8-12) E ico, mu kufikilishiwa kukalamba, Yesu na bakateka banankwe abasubwa no mupashi e “lamfya” lya kwa Yehova uko abantu na bantu bakaya. (Ukusokolola 14:1) Pa nshita yalinga abantu na bantu bonse aba pe sonde—ukubikako fye na bakateka ba pali lelo—bali no kufukamina ukuteka kwa kwa Mesia. (Amalumbo 2:10, 11; Daniele 2:44) Cinshi cikacitika pa numa? Yehova atila: “Ukeshibo kuti ine ndi Yehova, na balolela ine tabakabe na nsoni.”—Esaya 49:23b.

‘Ipusukilo Lyesu Nalipalama’

28. (a) Mashiwi nshi Yehova na kabili abomfya ku kulaya abantu bakwe ukuti bali no kulubulwa? (b) Bulayo nshi Yehova acili akwatila abantu bakwe?

²⁸ Bamo pali balya bankole ba mu Babele nalimo kuti baipusha abati, ‘bushe cine cine Israele akalubulwa?’ Yehova natontonkanyapo kale pali ici cipusho e co kanshi aipushisha ukuti: “Bushe impalume ipokwe ico yatapile? Bushe bankole ba kwa katutumya bapokololwe?” (Esaya 49:24) Ee kuti bapokololwa. Yehova abalaya ati: “Na bankole ba mpalume bena kuti bapokwa, ne ca kutapa ca kwa katutumya kuti capokololwa.” (Esaya 49:25a) Cine cine ubu bulayo bulasansamusha! Kabinge, ukusenamina kwa kwa Yehova ku bantu bakwe kwaishila pamo no bulayo bwakwe ubwapampamikwa ubwa kubacingilila. Ukwabulo kulamba abeba ati: “Uwaumana na iwe, ine nkomana nankwe, na bana bobe abaume nkabapususha.” (Esaya 49:25b) Bulya bulayo na nomba bucilipo. Nga filya calembwa pali Sekaria 2:8, Yehova aeba abantu bakwe ati: ‘Uwakumya pali imwe, akumya pa mboni ya linso lyandi.’ Ca cine, tulaipakisha ukuba mu nshita ya kusenaminwa ilyo abantu na bantu mwi sonde lyonse bakwete ishuko lya kwisa kuli Sione wa ku mupashi. Lelo, iyi nshita ya kusenaminwa ikapwa.

29. Ni nshita nshi iyabipa iilepembelela abakaana ukumfwila Yehova?

²⁹ Cinshi cikacitikila abo mu buumankonso bakaana ukumfwila Yehova kabili abapakasa na bakapepa bakwe? Atila: “Nkalenga abacululusha iwe ukulye mibili yabo iine, bakakolwe milopa yabo iine ngo mwangashi upya.” (Esaya 49:26a) We nshita we ulabipa iilebapembelela! Inshita ya ku ntanshi iya aba bakakaanya abomankonso inono. Bakonaulwa. E co, ilyo akapususha abantu bakwe no konaula abalwani babo, cikeshibikwa ukuti Yehova Mupusushi. “Abantunse bonse bakeshibo kuti ine Yehova ndi mupusushi obe, kabili kalubula obe, Impalume ya kwa Yakobo.”—Esaya 49:26b.

30. Kupususha nshi Yehova acitile ku bantu bakwe, kabili cinshi ali no kucita na kabili?

³⁰ Ifi fyebo pa kubala fyabombele lilya Yehova abomfeshe Koreshe ku kulubula abantu Bakwe ukufuma mu busha bwa ku Babele. Fyalibombele na mu 1919 ilyo Yehova abomfeshe Umwana wakwe uwabikwa pa cipuna ca bufumu, Yesu Kristu, ku kulubula abantu Bakwe ukufuma mu busha bwa ku mupashi. E co Baibolo ilandila ukuti Yehova na Yesu bapusushi. (Tito 2:11-13; 3:4-6) Yehova Mupusushi wesu, na Yesu, Mesia, e “Kelenganya,” wakwe. (Imilimo 5:31) Cine cine, ukupususha kwa kwa Lesa muli Yesu Kristu kwaba cipesha amano. Ukupitila mu mbila nsuma, Yehova alalubula aba mitima yalungama ukufuma mu busha bwa kupepa kwa bufi. Mwi lambo lya cilubula, alabafumya ku busha bwa lubembu ne mfwa. Mu 1919 afumishe bamunyina kwa Yesu mu busha bwa ku mupashi. Kabili akapususha ibumba likalamba ilya bantunse ba busumino mu bonaushi ubukeshila ababembu pa nkondo ya Armagedone iilepalamina lubilo lubilo.

31. Bushe Abena Kristu balingile ukwankulako shani ifi baba abantu abasenaminwa na Lesa?

³¹ Kanshi lishuko ukuba abantu abasenaminwa na Lesa! Shi ifwe bonse natubomfye mano mano iyi nshita ya kupokelelwamo. Kabili shi natubombe mu kampampa pantu inshita ileya ilepita, ukumfwila amashiwi Paulo alembeele abena Roma aya kuti: “Mwaishibe nshita ino ukuti e nshita ya kushibuka mu tulo; pantu ipusukilo nalipalama ukucila ilyo twatendeke ukutetekela. Ubushiku nabulunduluka, na kasuba kapalama; e ico tufuule imilimo ya mfifi, tufwale ne fyanso fya lubuuto. Twende busaka busaka nga mu kasuba, te mu kukolwakolwa, te mu kukunda na muli bucisenene, te mu fikansa na mu kalumwa. Lelo fwaleni Shikulu Yesu Kristu, kabili mwilalangulukila bumubili umwa kufishishapo ulunkumbwa lwa buko.”—Abena Roma 13:11-14.

32. Kucetekela nshi abantu ba kwa Lesa bacetekela?

³² Yehova akatwalilila ukusenamina abomfwila ukufunda kwakwe. Akabakosha no kubapeela amaka yakabilwa ku kubomba umulimo wa kushimikila imbila nsuma. (2 Abena Korinti 4:7) Yehova akabomfya ababomfi bakwe nga filya abomfya Intungulushi yabo, Yesu. Akacita utunwa twabo “ngo lupanga ulwatwa” pa kuti bafike pa mitima ya bafuuka no bukombe bwa mbila nsuma. (Mateo 28:19, 20) Akacingilila abantu bakwe “mu cintelelwe ca kuboko kwakwe.” Akabafisa “mu mucenje wakwe” ngo “mufwi uwaengulwa.” Cine cine, Yehova takashe abantu bakwe!—Amalumbo 94:14; Esaya 49:2, 15.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 139]

Mesia aba ngo “mufwi uwaengulwa” mu mucenje wa kwa Yehova

[Icikope pe bula 141]

Mesia aba “lubuuto ku nko”

[Icikope pe bula 147]

Ukutemwa Lesa atemwa abantu bakwe kwalicila pa kutemwa nyina atemwa umwana wakwe